ΕΝΑΣ ΙΤΑΛΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΓΡΑΦΕΙ ..

 

         ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ .

 

O Υπολοχαγός Tζιοβάνι Ουμπόλντι .

Ο Υπολοχαγός Ο υ μ π ό λ ν τ ι Τ ζ ι ο β ά ν ι , 76 χρονών σήμερα ( αναφέρεται στο 1982 ) , από το Κόμο της Β. Ιταλίας ( κοντά στα Ελβετικά σύνορα ) καθηγητής Φυσικομαθηματικός , το επάγγελμα , πατέρας πέντα παιδιών , όλων επιστημόνων , υπηρέτησε την κατοχή στο Λιδωρίκι από 31/3 μέχρι 19/6/43 . Όπως γράφει και στο ημερολόγιό του οι μέρες εκείνες θα του μείνουν αξέχαστες , αλλά είναι και για μας ενδιαφέρον και πολύ χρήσιμο να δούμε πως σκέπτονταν ορισμένοι απ' τους κατακτητές μας , αλλά και οι ντόπιο εκείνο τον καιρό .

Τις σημειώσεις του ο Ουμπόλντι τις έστειλε στον Αλέκο Κωστάκη , με τον οποίο γνωριζόταν απ' την Κατοχή ( σε πολλά σημεία μάλιστα τον αναφέρει Αλεσάντρο ) , και στον οποίον ανήκει η μετάφραση και ο σχολιασμός τους .

Γράφει λοιπόν ο Ουμπόλντι :

5-2-43 : Φτάνω στην Αθήνα . Πάω να δω τον Παρθενώνα . Ένα μαρμάρινο βουνό , τέλεια αρχιτεκτονική , αίσθηση μεγαλοπρέπειας . Πως τα κατάφεραν να λαξέψουν και να συναρμολογήσουν αυτές τις τεράστιες κολόνες κι' αυτές τις μαρμάρινες πλάκες !! Σίγουρα οι αρχαίοι Έλληνες ξεπερνούν στην τέχνη και τον πολιτισμό , κατά τη διάρκεια των αιώνων , τους άλλους λαούς . Τρομερή πολυκοσμία στην πόλη και αφάνταστος σαματάς . Λες και βρίσκεσαι στη Νάπολη . Πουλάνε ψωμί μαύρο , κακοψημένο και " ΒΟΒΟΤΑ " ( ψωμί από καλαμπόκι ) , λάδι , κρέας αρνίσιο . Σημειώνω  μερικές τιμές : 2000 δραχμές για ένα γεύμα ( σχεδόν τίποτε , αλλ' αυτός που πληρώνει είναι ο Ελληνικός λαός ) . Μου προσφέρουν 200 δραχμές για μια λιρέτα . Η δραχμή κάθε μέρα πέφτει.

6-2-43 : Επίσκεψη στην αγορά . Πήγαινε - έλα συνέχεια του κόσμου . Υπάρχουν απ' όλα . Ρούχα , παπούτσια , παλιά αντικείμενα , ό,τι φαντασθείς . Έλληνες , γεννημένοι έμποροι . Αν σου ζητήσουν 500 δραχμές για κάτι , το μάξιμουμ που πρέπει να τους δώσεις είναι...200 . Ο λαός βλέπει εμάς τους Ιταλούς καλύτερα απ' ό,τι τους Γερμανούς , που τους μισεί . Τιμές : ρύζι 12.000 η οκά , ( 1280 γραμ. ) ψωμί 6.000 , βούτυρο 10.000, λάδι 6.500 , ένα γλυκό από 200 - 1200 δραχμές , κι' όλα νοθευμένα .

8-2-43 : Έγερση στις 4,45 , αναχώρηση με φορτηγό . Δυο πολυβολητές στα πλευρά . Φοβούνται ενέδρα από τους " ANDARTES " , όπως λένε τους Έλληνες παρτιζάνους . Όλοι κομμουνισταί , τους διοικεί ο Ζέρβας !! ( προφανώς κάνει..λάθος ) . Αγοράζω μια μπουκάλα κρασί , αλλά έχει ρετσίνα και δεν μπορώ να το πιώ , γιατί είμαι ασυνήθιστος .

9-2-43 : Άμφισσα . Αέρας παγωμένος το πρωί , μα ωραίο θέαμα οι ανθισμένες μυγδαλιές . Η Άμφισσα όμορφη πόλη , μ' ένα κάστρο σαν κορώνα της , χτισμένο απ' τους Ενετούς ( σημ : το κάστρο είναι αρχαίο κι' αργότερα πρόσθεσαν οι Φράγκοι κι όχι οι Βενετσάνοι ) . Προς το νότο , και κατά μήκος του δρόμου προς την Ιτέα , εκτείνεται μια ασύλληπτης ομορφιάς θάλασσα από ελιές . Ο κόσμος είναι πολύ ήσυχος . Έχω τη Διοίκηση του ΙΙΙ Λόχου . Οι φαντάροι τα πάνε καλά με τον κόσμο κι' οι εμπορικές τους σχέσεις άριστες . Αχώνευτοι οι Γερμανοί .

15-2-43 : Μιά δασκάλα βρέθηκε το πρωί κρεμασμένη απ' τους " ANDARTES " σε μια ελιά του ελαιώνα . Ταράχτηκαν όλοι . Τη φουκαριάρα !

16-2-43 . Κάνω αναγνώριση στη Δεσφίνα . Στο γιατρό BRUNI ( Mπρούνι ) ήρθαν πολλοί χωρικοί για να τους εξετάσει . Λένε πως ο " JATROS " ( γιατρός ) , ο δικός τους δηλαδή , " δεν ξέρει πολλά ". Οι γυναίκες - όλες στα μαύρα - κάθονται στα πεζούλια των δρόμων και γνέθουν βαμπάκι και μαλλί .

Μιλώ με το δάσκαλο του χωριού που ξέρει και λίγα Γαλλικά . Μου μιλάει για πολλή φτώχεια . Μας προσφέρουν κρασί και καφέ ( αληθινό καφέ ) . Ζεστασιά κι' άνοιγμα καρδιών . Δίνω διαταγή : " αλλοίμονο σ' όποιον φαντάρο κλέψει έστω και μια ελιά ". Ο κόσμος φοβόταν μήπως και κάψουμε το χωριό .

20-2-43 . Αναγνώριση K.KISSIADE και Πεντεόρια ( σημ: προφανώς αναφέρεται στην Κ.Κίσελη , γιατί δεν υπάρχει άλλο χωριό που να μοιάζει το όνομά του ) . Σ' αυτά τα μέρη ο κόσμος μας κοιτάζει ψυχρά , αλλά όχι με μίσος . Άνθρωποι του μόχθου με φτώχεια πολλή . Μάτια σαν να λεγαν : Τι γυρεύετε εδώ σε τούτη την ξεραίλα ; Τι νομίσατε πως θα βρίσκατε ; Από τα παιδάκια που με πλησιάζουν : " Καπετάνιο , κινίνο , κινίνο , κινίνο ! ". Ήθελαν κουφέτα κινίνου , γιατί εδώ έχει πολλή ελονοσία . " Δεν έχω απάνω μου παιδιά ", απαντώ στα ξυπόλυτα αγόρια και μελαγχολώ , γιατί το μυαλό μου γυρίζει στα δικά μου παιδιά , που , τουλάχιστον , είχαν παπούτσια ! Ήθελα όμως να χα εδώ τους μαθητές μου , να δούνε παιδιά του Σχολείου με γυμνά ματωμένα πόδια ! ( σημ : Ο Ουμπόλντι ζούσε στη Β.Ιταλία , και φαίνεται δεν γνώριζε τη ζωή της Ν.Ιταλίας , στην Καλαβρία και τη Σικελία ). Εντύπωση τρομαχτική , πετάξαμε ένα άδειο δοχείο , σαν άχρηστο . Τρεις χωρικοί παραλίγο να σκοτωθούν για την κατοχή του . Καταραμένος νά 'ναι ο πόλεμος .

Στην KISSIADE ( είπαμε ίσως Κίσσελη η Άγιοι Πάντες ) κοιμάμαι με τον ιπποκόμο μου στο σπίτι ενός χωρικού . Η οικογένειά του είναι ευχαριστημένη που θα φιλοξενήσει έναν αξιωματικό , γιατί έτσι αισθάνεται πιο ασφαλής και προστατευμένη από ενδεχόμενες βαρβαρότητες των στρατιωτών . Χώρισαν το δωμάτιο μ' ένα παραπέτασμα . Κατά τη 1 πετάχτηκα από τα ξεφωνητά μιας γυναίκας . Πίσω απ' το χώρισμα είχαμε...μαιευτήριο ! Γεννήθηκε ένα αγοράκι . Ο πατέρας , ευτυχισμένος , μου ζήτησε τ' όνομά μου να το δώσει στο νεογέννητο ! Στο Γαλαξίδι , γεύμα στο σπίτι του προέδρου , μαζί μας κι' ένας αξιωματικός του Εμπορικού Ναυτικού , που μιλούσε πολύ καλά τα Ιταλικά . Πολλή ευγένεια και τελείως διάφορη εικόνα από την ως τώρα .

22-2-43 . Με τους Ντονάτι και Γκαλάντι φεύγω στο Μεσολόγγι για εκπαίδευση στα χημικά όπλα . Περνώ από το Λιδωρίκι κι' από δρόμους αδιάβατους και κλειστούς , πάνω σ' απόκρημνα βουνά . Σταθμός στην καταπληκτική Ναύπακτο . Εξαιρετική καθαριότητα στο επιταγμένο ξενοδοχείο " Βρετανία " , σ' αντίθεση με τα Αθηναϊκά , όπου είδα για πρώτη φορά κοριούς . Παρακολούθησα την κηδεία μιας κοπέλας που πέθανε από ελονοσία . Η σορός ήταν πάνω σ' ένα ανοιχτό φέρετρο . Εντυπωσιάστηκα . ( Στην Ιταλία αυτό απαγορεύεται ) . Το προσωπικό του ξενοδοχείου ευγενικό , αλλά συγκρατημένο . Γι' αυτούς - δυστυχώς - είμαστε κατακτητές , κι' έχουν δίκιο .

23-3-43 . Φοβόμαστε εξέγερση του πληθυσμού , γιατί , ανατρέχοντας το καλεντάρι θα δει κανείς ότι τέτοιο καιρό το 1821 ο αρχιμανδρίτης της Πάτρας ( εννοεί τον Π.Πατρών Γερμανό ) ξεσήκωσε τους Έλληνες εναντίον των Τούρκων . Το πρωί έγινε σεισμός κι' οι τοίχοι ταρακουνήθηκαν .

   27-3-43 : Από μια γυναίκα αγοράζω στην Άμφισσα 6 οκάδες παρθένο λάδι ( χρώμα πράσινο , πυκνόρευστο σα βούτυρο , βγαλμένο με τον παλιό τρόπο στη μυλόπετρα ) προς 5.000 δρχ. την οκά . Στην Αθήνα έφτασε 8-10.000 , κι' η λιρέτα 800 δρχ !

   31-3-43 : Στις τρεις το απόγευμα μ' ένα σαραβαλιασμένο φορτηγό φτάνω στο Λιδωρίκι . Το βρίσκω καλύτερο από την Άμφισσα , γιατί αγαπώ τα βουνά , σαν κάτοικος των Άλπεων , που 'μαι κι’ εγώ . Ωραία βουνά και θέα .

    1-4-43 : Ταχτοποιήθηκα σ' ένα σπίτι , δίπλα σε μια βρύση μ' ένα χιλιόχρονο πλάτανο . ( σημ: εννοεί του Κοτλιά το σπίτι ). Επίσκεψη στους Μαλακάρνε και Πιτσιέντι , ( σημ: Ο Πιτσιέντι , πολιτ.μηχανικός , εφ.λοχαγός , χρημάτισε και Φρούραρχος ) που μένουν πάνω στο οχυρό ( σημ: στον Τραγουδάκη , όπου ο Αγ.Κων/νος ). Δυσάρεστη έκπληξη , είδα τα πρώτα κουνούπια να στέκονται πάνω στα τζάμια . Πιο πολύ φοβάμαι αυτά παρά τους " ANDARTES ". Άτιμα χρόνια ! Σύννεφα χαμηλά σωριάζονται από τις κλεισούρες των απέναντι βουνών και κλείνουν τον ορίζοντα . Άγρια η φύση εδώ πάνω , αλλά μ' αρέσει .

   2-4-43 : Λαμπρή λειτουργία από τον στρατ.ιερέα  ντον Ντίνο , στην πλατεία του Φρουραρχείου ( σημ: στον Αντώνη , μέσα στο τυροκομείο του Θύμιου Δούκα ) .

    3-4-43 : Σήμερα κρύο και παγωμένος αέρας . Αρχίζω προληπτική θεραπεία με κινίνο . Ο δυνατός αέρας γκρεμίζει το υπόστεγο του αυτοκινήτου μας .

    4-4-43 : Πόση μελαγχολία μου φέρνουν ετούτες οι οχυρωμένες ράχες ! Τι να συμβαίνει , άραγε , στ' απέναντι βουνά ; Οι πρόεδροι των χωριών , υποχρεωτικά , μας κατατοπίζουν για τις κινήσεις των ανταρτών , αλλ' όταν αυτοί έχουν φύγει απ' το χωριό τους ! Πιστεύω πως κίνδυνος υπάρχει μόνο για μεμονωμένους η μικρά τμήματά μας .

    5-4-43 : Το βράδυ μια περίπολος πυροβόλησε δυο φορές κόντρα σε δυο σκιές , που κινούνταν κατά μήκος της πλαγιάς . Μείναμε σ' επιφυλακή μέχρι τις 8 Απριλίου , γιατί την ίδια μέρα του 1821 , με το Ιουλιανό ημερολόγιο , ο αρχιμανδρίτης της Πάτρας κήρυξε την Επανάσταση κατά των Τούρκων . Κυκλοφορεί φήμη ότι 3 νηοπομπές Άγγλων από την Κύπρο και τη Μάλτα κατευθύνονται στην Ελλάδα !

    6-4-43 : Βόλτα στο χωριό . Πολλοί χωρικοί με τοπικές ενδυμασίες . Κρίμα που δεν έχω την AGFA μαζί μου . Ωραίες φυσιογνωμίες . Κι'εδώ πολλή φτώχεια , κι' εδώ δεν μας μισούν , το πιστεύω αυτό . Ο Πιτσιέντι με πληροφόρησε ότι από τούτη την επαρχία , κοιτίδα των Δωριέων της αρχαιότητας , βγαίνουν οι καλύτεροι στρατιώτες της Ελλάδος .

    6-4-43 : Με τους Πρίτσι και Μπερτένγκι επισκεπτόμαστε το νεκροταφείο , αντίκρυ στ' οχυρό μας . Μια γυναίκα μαυροντυμένη προσεύχεται σ' ένα σκουριασμένο τενεκέ μ' ένα κερί , ενός τάφου . Δοκίμασε να μας πει τον πόνο τη; , μα στάθηκε εμπόδιο το φράγμα της γλώσσας . Το νεκροταφείο είναι μελαγχολικό και φτωχό . Δεν έχει αγάλματα και μνημεία , γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία τ' απαγορεύει .

7-4-43 : Μιά φάλαγγα επιμελητείας χτυπήθηκε στο 141 χιλ. ( σημ: στο Κουμεντάρι , περίπου ) . Ο Μαλακάρνε ( Φρούραρχος - Λοχαγός ) με διατάζει να πάρω 30 άνδρες και να πάω ενίσχυση . Ήρθε μαζί μας κι' ο Λοχαγός Χ του μηχανικού , που είχε και το πρόσταγμα . Είχε μια φοβερή δειλία , δεν ήθελε να προχωρήσει παρακάτω απ' το 139 χιλ. Τον απείλησα πως θα τον αναφέρω . Υπέκυψε . Βλέπουμε ένα λοχία μας πεσμένο ύπτια στο ρείθρο του δρόμου , ολόγυμνον , μ' ανοιγμένη την κοιλιά . Μακάβριο θέαμα ...Αρπάζουμε τα πολυβόλα , Κατεβαίνω με την ομάδα του Γκάλλι στην κοιλάδα που βρίσκετ' από κάτω , όπου τρέχει το ποτάμι ( σημ: ο Μόρνος ) . Κόσμος που έφευγε , κουβαλώντας μαζί του και το σκέπαστρο του αυτοκινήτου και τηλεφωνικά σύρματα . Μπήκαμε ως τη μέση στο νερό . Πυροβολούμε , τραυματίζουμε και πιάνουμε μερικούς πλιατσικολόγους . Στις 5,30' γύρισα στο Λιδωρίκι βρεγμένος . Πυρετός 39 και πονοκέφαλος . Πίνω μισή μπουκάλα ρούμι και πέφτω στο ράντζο ξερός .

8-4-43 : Ο Ντελ Έλμο λέει πως είδε , ανάμεσα στους επιτιθέντες και Άγγλους ( σημ: οι Ιταλοί όποιους έβλεπαν να φοράνε αγγλικές στολές τους περνούσαν όλους για Άγγλους ). Στις 2 ήρθε ένα αυτοκίνητο από την Άμφισσα και μας πληροφόρησε πως οι ANDARTES ξαναχτύπησαν την πόστα που είχε φύγει από την Άμφισσα και πως έγινε μακελειό . Δεκατέσσερις νεκροί μεταξύ τους ο Υπολοχαγός Βιανέλο , που τη νύχτα είχε κοιμηθεί στο ράντζο μου . Μια φάλαγγα από την Άμφισσα έκαψε το χωριό Μαλανδρίνο . Τώρα τι φταίει ο κόσμος ; C' EST LA GUERE !

10-4-43 : Ένας εκπρόσωπος ορεινού χωριού , απ' αυτούς που έρχονται κάθε μέρα στο Φρούραρχο , φέρνοντας μάλιστα και λίγα αυγά για δώρα , νομίζω Κουπάκι , μιλούσε Ισπανικά . Πολύ πονηρός , σωστός Οδυσσέας . Με τα μάτια καταλαβαινόμασταν ότι ο ένας ψάρευε τον άλλον ! ( Νομίζω λεγόταν Βαρνάβας ) .

11-4-43 : Ο Αλεσάντρο , ένα παιδί που μιλά καλά Ιταλικά , στην ΣΤ' τάξη του Γυμνασίου και που μας κάνει το διερμηνέα , όταν δημιουργείται πρόβλημα συνεννοήσεως με τους Προέδρους των γύρω χωριών , μου έδωσε ένα λεξικάκι Ελληνο - Ιταλικό : Εμπρός , προσοχή , πεινώ , διψώ , νερό , Τάγμα , αυτόμολος κλπ. ( το λεξικό το κρατώ ακόμα ).

12-4-43 : Πηγαίνω στο Γυμνάσιο του χωριού . Φτώχεια , φτώχεια , φτώχεια ! Θαύμασα τους συναδέλφους μου και τις συνθήκες δουλειάς τους . Θ μπορούσε να είμαι και γω στη θέση τους . Ιταλικό δημοτικό έχει περισσότερα εποπτικά όργανα από αυτό εδώ .

13-4-43 : Μου χάλασε το κουρδιστήρι του ρολογιού μου και πήγα σ' έναν Έλληνα φωτογράφο , νομίζω Βασίλη ( σημ: ναι ο Βασίλης Αγγελόπουλος ) . Μου το έφτιαξε , τού’ δωσα ένα σωληνάριο κινίνο , δεν έβρισκε λόγια να μ' ευχαριστήσει ο δυστυχής . Ο Μλακάρνε μου παρέδωσε τη Δ/νση του Λόχου , γιατί αύριο φεύγει αυτός για την Ιταλία . Τυχερός που είναι !

15-4-43 : Κάνω εκβάθυνση του ορύγματος , που οδηγεί από την πλατεία του Φρουραρχείου ως το οχυρό . Έπιασα και εγώ τον κασμά . Κάλοι και φουσκάλες στα χέρια , καλά κάνουν οι Έλληνες και βάζουν τις γυναίκες τους να δουλεύουν !

: Παρακάλεσα τον Αλεσάντρο να ειδοποιήσει τον Πρόεδρο της Ρατινής ( εννοεί Ερατεινής ) να μας στείλουν 300 φυτά ντομάτας , 300 μελιτζάνας , 1 οκά κορκάρι , σπόρο από ραπάνια , καρότα , μαϊντανό και καμπρολάχανο . Θα μεταβληθούμε σε αγρότες . Κάθε πρωί πολλοί άρρωστοι από τα γύρω χωριά έρχονται στο γιατρό μας τον Μπρούνι , ένα χρυσό παιδί και λαμπρό επιστήμονα . Εδώ οι εχθρότητες παραμερίζουν . Δεν δέχεται πληρωμή , ούτε αυγά , ούτε μαλλί , τίποτε , λαμπρός νέος .

  20-4-1943 : Δίνω στον Ντίνο , έναν Έλληνα χωροφύλακα , που πάει στην Αθήνα , γράμματά μου να τα ταχυδρομήσει . Γνωρίζομαι με τον Πρόεδρο του χωριού . ( Σημ: πρόκειται για το λεβέντη Γιώργο Παπαδόπουλο ) . Άριστη εντύπωση . Έχει τον μικρότερο αδελφό χαμένο στην Αλβανία . Σωστός συγκλητικός των Ρωμαϊκών χρόνων . Πρόκριτος του Καλαί . Και διπλωμάτης , πόσες ευθύνες ! Έκανε για πρότυπο σ' αυτούς του " Παλάτσο Κίτζι " .

   21-4-1943 : Αλληλογραφία χάθηκε . Κατασχέθηκε στο δρόμο από τους " ANDARTES " κι' ο Ντίνος υποχρεώθηκε να συνεχίσει γυμνός ως την Άμφισσα . Βράδυ γέλασα στην τραπεζαρία με την ιστοριούλα του Παολίκι . Μια Έλληνίδα όταν τη ρώτησε ένας Ιταλός αξιωματικός γιατί δεν μπαίνει αυτή καβάλα στο μουλάρι , αλλά πάει με τα πόδια και φορτωμένη κι' αφήνει τον άντρα της καβάλα , απάντησε : " Τον θέλω να 'ναι ...ξεκούραστος το ..βράδυ ..!!"

   22-4-1943 : Τη νύχτα είχαμε ένα απρόοπτο . Σκοτώσαμε ένα γάιδαρο , παίρνοντάς τον το φουκαρά γιά..παρτιζάνο ( αντάρτη ) . Θα φαγε και 3.000 σφαίρες , αντιβούιξαν όλη τη νύχτα τα ρέματα ! Γέλα τρελέ κόσμε : Μαντοβάνοι και Γενοβέζοι κάθε μέρα μαλώνουν . Εισηγήθηκα κλείσιμο οίκου ανοχής . Γενοβέζοι με τον Υπολοχαγό Λέπορε χτύπησαν επιδεικτικά τον Αλεσσάντρο ( σημ: τον Αλέκο Κωστάκη ) , σε ένα καφενείο στην κεντρική πλατεία . Παραλίγο συμπλοκή από Μαντοβάνους . Δικαιολογία του Λέπορε την πέταξα ..καλάθι αχρήστων .

   23-4-1943 : Πάω χωρίς συνοδεία στην Ελληνική Εκκλησία . Είναι για τους Ορθόδοξους  Μ. Παρασκευή . Είναι μια λειτουργία μυστηριακή , στην οποία κυριαρχούν λειτουργικοί ύμνοι , που έχουν έναν αλλιώτικο εξωτικό ρυθμό , σχεδόν ανατολίτικο . Η Εκκλησία ήταν κατάμεστη κι' όλοι με παρατηρούσαν με περιέργεια . Ο Αλεσάντρο μου είπε ότι στον καιρό της ειρήνης οι λειτουργίες γίνονταν τη νύχτα κι είναι - βοηθούσης και της εποχής - πολύ όμορφες . Τώρα γίνονται τ' απομεσήμερο . Στο γυρισμό προς το οχυρό , βλέπω στην πόρτα ενός σπιτιού μια γυναίκα μαραμένη και σκελετωμένη να τρέμει απ' το κρύο , ενώ ο ήλιος έκαιγε . Ήταν από την ελονοσία .

   25-4-1943 : Πάσχα . Γεύμα  εκλεκτής ποιότητας από κατσικάκια αγορασμένα και τα περισσότερα δωρισμένα από τους τσοπάνηδες . Μπορεί να πεις , ό,τι θες για τον τόπο τούτο , αλλά για το κρέας του όχι . Ούτε στις Άλπεις έφαγα πιο νόστιμο . Αυγά είχαμε από προσφορές των Ελλήνων ασθενών του Μπρούνι του " πιο καλός γκιατρός " , όπως λένε όλοι τους αυτοί οι δυστυχείς .

   28-4-1943 : Είδα να κουρεύουν πρόβατα , αν μιλούσαν τα καημένα....Μίλησα μ' έναν τσοπάνη της Αλβανίας του υψώματος Ιβάν . Τώρα φίλοι , πρόσφερα τσιγάρα .

    1-5-1943 : Ένα αναγνωριστικό αεροπλάνο πέταξε μεγάλο αριθμό προκηρύξεων πάνω απ' το Λιδωρίκι . Σ' αυτές ο Τσώρτσιλ παρακινεί την Ελλάδα σ' ένα καονούργιο πόλεμο , για να την κάνει - φαίνεται - αποικία της Αυτοκρατορίας του !

    5-5-1943 : Κομμουνισταί και Εθνικισταί " αντάρτες " δεν τα πάνε καλά . Προβλέπεται σύρραξη . " Ράδιο σκάρπα " ( ράδιο...αρβύλα ) : Άγγλοι ετοιμάζονται για μεγάλες κινητοποιήσεις μ' αντάρτες .

6-5-1943 : Χωριό ήσυχο . Γκάλι ισχυρίστηκε πως στα τελευταία σπίτια του χωριού συναντήθηκε με παρτιζάνο . Δεν έγινε πιστευτός και είναι μάλλον δικαιολογίες του για τις άσκοπες ερωτικές του αναζητήσεις . ( Σημ: κι' όμως ο Γκάλι είχε δίκιο , γιατί πράγματι έπεσε πάνω στο Γ. Κούστα , γιο της Λελούδας , φύλακα φυλακών κι' αντάρτη του 5/42 ). Αλεσάντρο και Πρόεδρος βεβαιώνουν πως ούτε ένας στο χωριό δεν έχει βγει στο βουνό !!

1-6-1943 : Αλλάζουμε 1 οκά ρύζι με μια κότα , 50 βατράχους με 2 κιλά ρύζι . Φαγητό μας εξαιρετικό , αλλά ρετσίνα σα φάρμακο . Ωραία όμως ρακή και κατσικάκια .

2-6-1943 : Με τον ιπποκόμο μου πήγα στο σπίτι μιάς γριάς που μου είχε πουλήσει , πλύνει και γνέσει πολλά μαλλιά . Πάνω απ' το τζάκι του σπιτιού της είδα μια φωτογραφία ενός στρατιώτη . " Ποιός είναι ;" ρώτησα , " είναι γιός μου , που εσείς τον σκοτώσατε ! Έμεινα αμήχανος και προς στιγμήν άφωνος , αλλ' η γυναίκα μ'ένα αδύνατο χαμόγελο μου είπε : " Δεν φταίει κανείς ...ο πόλεμος ! Όταν τελειώσει ο πόλεμος θα ξαναγίνουμε ..φίλοι , μα οι νεκροί δεν ξαναγυρνάνε πια " , κι'άρχισε να κλαίει . Αν δεν είχα μαζί μου τον ιπποκόμο μου θα ' κλαιγα κι' εγώ . Της έσφιξα και της φίλησα το χέρι με συγκίνηση . Τι ψυχικό μεγαλείο....Πίστεψα πως είχα μπροστά μου την πατρικία Ταρπήια , που της αγγέλλουν ότι ο τρίτος και στερνός γιός της , Γάιος - Μούκιους έπεσε στη μάχη , κι' υποφέρει μ' αξιοπρέπεια αντάξια της οικογενείας της , κι' όχι μιαν απλή κι' αγράμματη χωρική .

7-6-1943 : Ένας Έλληνας λοχίας , ακρωτηριασμένος κι' απ' τα δύο , ήρθε για να τον δει ο Μπρούνι , φέρνοντάς του ένα κουνέλι . Λέει : " γιατρός Ιταλιάνο μόλτο μπράβο , στρατιότι ιταλιάνο μόλτο μπόνο ". Παπάς από Λεύκα ήρθε να μάθει πότε θα έρθουν τα άλευρα του Ε.Σ . Έφερε δώρο 33 αυγά ( όσα τα χρόνια του Χριστού ) και Μαντσίνι μας υποσχέθηκε να κάνει μ' αυτά " ταλιατέλι " ( κάτι σαν χυλοπίτες ) .

19-6-1943 : Κατέβηκα στο Λιδωρίκι , γιατί ο Λόχος μου φεύγει γιά Άμφισσα . Στο οχυρό , μας αντικαθιστά ένα Τάγμα Πεζικού , πάρα πολύ απείθαρχο . Χθες έβγαλα φωτογραφία με Πρίτσι και Μπερτένγκι κι αγόρασα από ένα χασάπη δέρματα κατσικιών να τα στείλω στην πατρίδα να κάμουν καπέλα τα παιδιά μου .

4-7-1943 : Αποστολή στους Δελφούς , όπου σε μια ταβέρνα είδα την ομορφότερη γυναίκα του κόσμου . Μίλησα και κατατοπίστηκα μ' ένα ευγενέστατο αρχαιολόγο .

7-7-1943 : Διέλευση Γερμανικής φάλαγγας , η οποία σταμάτησε στο Λιδωρίκι , γιατί οι Άγγλοι με τους αντάρτες ανατίναξαν μια γέφυρα και την ξαναφτιάχνουν οι Γερμανοί . ( Σημ: του Στενού και της Ρέρεσης ) .

12-7-1943 Περνά από το πρωί η τεθωρακισμένη μας μεραρχία ΒRENNERO , που επιστρέφει στην Ιταλία .

18-7-1943 : Κάνω μιά βόλτα στο μέρος που έχουν κατασκηνώσει Τούρκοι ( σημ: εννοεί γύφτοι ) οι οποίοι δεν συγχρωτίζονται με τους Έλληνες . Πολύ βρώμικοι και καπνίζουν με μακριές πίπες . Γυρεύουν κινίνο , και ,προς στιγμήν , γίνονται απειλητικοί . Κάνω πως βγάζω το πιστόλι , ξαναγίνονται χαμογελαστοί και μου προσφέρουν ρόδια . Τι κόσμος !!!

Εδώ τελειώνουν τ' αποσπάσματα του ημερολογίου του Δ/τού του ΙΙΙ Λόχου του 120 Τ. Πολ/λων , υπολοχαγού Ουμπόλντι . Μετά την κατάρρευση της Ιταλίας , ο Ουμπόλντι , πήγε με όλο το τάγμα , αιχμάλωτος στη Γερμανία , απ' όπου γύρισε στο χωριό του το 1945 .Δίδαξε σε Γυμνάσιο , τώρα είναι συνταξιούχος ( αναφερόμαστε στο 1980 ) .

Στις 30-10-1980 , σε μια επιστολή του προς τον Αλεσάντρο , τον Αλέκο Κωστάκη , γράφει :

" Πόσα χρόνια πέρασαν ! Κι' όμως από την Ελλάδα και τους Έλληνες , αν δεν είχε μεσολαβήσει ο πόλεμος , διατηρώ άριστες αναμνήσεις . Δεν μπορώ να ξεχάσω τις 19 Σεπτεμβρίου του 1943 , όταν , κλεισμένοι αιχμάλωτοι στα βαγόνια του Σταθμού των Αθηνών , μας έφερνε ο κόσμος και τα παιδιά , με κίνδυνο της ζωής τους , σταφύλια , σύκα , κομμάτια " BOBOTA ". Συμμετοχή στη δική μας πίκρα . Στη Γερμανία ΟΥΤΕ ΝΕΚΡΟΣ δεν θα θελα να γυρίσω . Στην Ελλάδα ΝΑΙ κι' ελπίζω , αν τα καταφέρω , να την ξαναδώ και ν' αντικρίσω το λαμπρό και γαλανό της ουρανό . Το 1971 ο γιός μου Τζούλιο ήρθε στην Ελλάδα μ' ένα φίλο του . Σταμάτησε κι' έφαγε στο Λιδωρίκι και μού 'φερε και πολλές φωτογραφίες . Αλήθεια πόσο άλλαξε ! "

Αυτό ήταν αγαπημένοι φίλοι , το νοσταλγικό σεργιάνισμα ..στο χρόνο , με τη βοήθεια του αξέχαστου φίλου Αλέκου Κωστάκη , του Καφτανιαλέκου , του...Αλεσάντρο , που πολλά έδωσε στο χωριό μας , ας είναι αναπαυμένος , τον θυμόμαστε όλοι μ' αγάπη , τον φίλο και πάνω απ' όλα , ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΗ Αλέκο....ακόμα θα πρέπει να σας ενημερώσουμε , πως κάνουμε μια προσπάθεια , συγκέντρωσης ..αναμνήσεων , απ' τη περίοδο αυτή , Λιδορικιωτών που τότε ήταν ...παλληκαράκια , και θυμούνται καλά..καλά , τα τότε γεγονότα , ελπίζουμε σύντομα ν' αρχίσουμε τη δημοσίευσή τους , κάντε λίγο υπομονή , το καλό το...πράμα , αργεί να...γίνει .

Εδώ όμως , θα θέλαμε να παρακαλέσουμε τους φίλους της Λιδορικιώτικης σελίδας , που έχουν κάποια στοιχεία , φωτογραφίες , γράμματα η έχουν ακούσει και γνωρίζουν κάποια περιστατικά , η οτιδήποτε σχετικό με την εποχή εκείνη , να κάνουν τον κόπο να μας τα στείλουν , εφόσον βέβαια το επιθυμούν , για να τα δημοσιεύσουμε , ευχαριστούμε εκ των προτέρων.................Κ.-