Ζώντας στην Αθήνα, είναι σαν να ζεις σε όλες τις εποχές της. Από την προϊστορική περίοδο μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Αρχαία μνημεία δίπλα σε σύγχρονα κτίρια, ρωμαϊκά αφιερώματα δίπλα σε βυζαντινές εκκλησιές και τζαμιά.
Μέρα ηλιόλουστη στο χώρο της Αρχαίας Αγοράς είναι ό,τι καλύτερο σ' αυτή την πόλη. Η οδός Παναθηναίων σε περιμένει στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου για να σ' ανεβάσει νοερά στην Ακρόπολη, να σε φέρει στον Παρθενώνα και στο Ερέχθειο, την εποχή που τελούνταν τα Παναθήναια. Έτοιμο το νέο πέπλο της Θεάς για να ντύσει το άγαλμα, η Θεά Αθηνά, η προστάτιδα της πόλης. Αρρηφόροι και ιέρειες της Θεάς σε πλήρη δραστηριότητα για εννέα ολόκληρους μήνες.
Πανέμορφος ο χώρος της Αρχαίας Αγοράς! Ένας υπέροχος τεράστιος αρχαίος κήπος, με δένδρα και φυτά πάμπολλων ειδών, με λουλούδια φυτρωμένα στις αρχαίες πέτρες τιμώντας τη Θεά της βλάστησης με σύγχρονες τελετές ευφορίας δίπλα στο ιερό Της.
Εδώ ήταν η καρδιά της αρχαίας μας πόλης, εδώ αναπτύσσονταν όλες οι κοινωνικές και θρησκευτικές της δραστηριότητες. Αυτό μας βεβαιώνουν τα ερείπια δημοσίων κτιρίων και ναών.
Όμως, την προσοχή και το ενδιαφέρον όλων κινεί ιδιαίτερα ο μοναδικός ναός του Ηφαίστου και της Αθηνάς Εργάνης, από τους πλέον καλοδιατηρημένους αρχαίους ναούς στη χώρα μας. Δεσπόζει επιβλητικά στην κορυφή του λόφου του Αγοραίου Κολωνού, ένας ναός που έκτισαν οι Αθηναίοι τον 5ο αιώνα π.χ. για να τιμήσουν τον Θεό της σιδηρουργίας και την Θεά της χειροτεχνίας και με άλλα λόγια, για ν' αποδώσουν την πρέπουσα σημασία στις δυο αυτές τόσο σημαντικές τέχνες για τον άνθρωπο, τη ζωή και την επιβίωσή του.
Ο ναός - σημαδεμένος από τον χρόνο, τους καιρούς και τους σεισμούς της πόλης μας - με τους κίονες να διαφεύγουν της ευθείας γραμμής κι ίσως, κάπου επικίνδυνα ν' αποκλίνουν. Αποκλίνουμε κι εμείς από τον χρόνο ζώντας τον ναό. Κοιτάζω προς τον σηκό, να βρω σημάδια του χθες, να νιώσω την αίγλη και τη μαγεία του, τότε που τ' αγάλματα της Θεάς και του Θεού δέσποζαν, προκαλώντας το δέος και την κατάνυξη στους πιστούς της αρχαιότητας. Αγριόχορτα στα αετώματα και λειχήνες στη βάση του μαρτυρούν τη φθορά και την εγκατάλειψη. Παρ' όλα αυτά, ο ναός παραμένει ορθός κι επιβλητικά υποδέχεται κάθε επισκέπτη που τον αγαπά και θα τον τιμήσει.
Όμως, ο χώρος της Αρχαίας Αγοράς ιδιαίτερα ελκυστικός κι αποζητάς ξανά και ξανά να τον επισκεφθείς, να τον περπατήσεις. Ηλιόλουστο γεναριάτικο πρωινό κι ο δρόμος μας, μα πιότερο η ψυχή μας, μας οδηγούν και πάλι στον αρχαιολογικό χώρο.
Η οδός Παναθηναίων μας περιμένει για να μας οδηγήσει. Αυτή τη φορά, παίρνουμε το βόρειο άκρο. Συστάδες δένδρων, συμπλέγματα κλαδιών κι αλύπητη υγρασία. Αναζητώ αγωνιωδώς τις ακτίνες του ήλιου για να με ζεστάνουν.
Ο βωμός των δώδεκα Θεών ή ίσως ό,τι απέμεινε από αυτόν. Ξεραμένο φύλλο πλατάνου πάνω στην πλάκα που τον δηλώνει, σημάδι του χρόνου που πληγώνει και νεκρώνει. Κατακρεουργημένος από τις γραμμές του τρένου, όπως κι ένα μεγάλο μέρος της βόρειας πλευράς της Αρχαίας Αγοράς.
Στ' αριστερά μας διακρίνουμε τα ερείπια υστερορωμαϊκών κτισμάτων. Ερείπια παντού και μόνο οι μαρμάρινες πλάκες να υποδηλώνουν το αλλοτινό μεγαλείο. Ναοί και δημόσια κτίρια κατεστραμμένα από τους τόσους κατακτητές που πέρασαν από την πόλη μας, από την αρχαιότητα μέχρι και τα νεότερα χρόνια. Η Ποικίλη Στοά και το Ιερό της Ουρανίας Αφροδίτης στα αζήτητα. Ίσως εκεί που περνάει σήμερα το τρένο...
Ανηφορίζουμε στο ναό του Ηφαίστου και της Αθηνάς Εργάνης από τα βορειοδυτικά. Στεκόμαστε στην κορφή του λόφου κι αγναντεύουμε. Την Ακρόπολη αντίκρυ και τα ερείπια της Αρχαίας Αγοράς που εκτείνονται κάτω από τα πόδια μας.
Κατηφορίζουμε. Στ' αριστερά μας η Θόλος και στα δυτικά μας, το Βουλευτήριο και το Μητρώο, εκεί που άλλοτε λατρευόταν η Μητέρα όλων των Θεών. Παρατηρώ, μάταια προσπαθώντας να διακρίνω τον βωμό του ναού μέσα στα ερείπια. Η Θεά δεν είναι πια εδώ...
Συνεχίζουμε στ' ανατολικά. Οι κομμένοι κίονες των δημοσίων γραφείων και το μονοπάτι που μας οδηγεί και πάλι στην οδό Παναθηναίων. Ευτυχώς, η γη καταπράσινη και λουλουδιασμένη, μας παρηγορεί για το μέγεθος της καταστροφής του χώρου που ξετυλίγεται μπρος στα μάτια μας.
Στα δεξιά μας, το άλλο πιο καλοδιατηρημένο μνημείο, ο βυζαντινός ναός των αγίων Αποστόλων και μπροστά μας το μουσείο της στοάς του Αττάλου. Ανηφορίζουμε προς το Νυμφαίο και παρατηρούμε ό,τι απέμεινε, έναν και μοναδικό κουτσουρεμένο κίονα του νοτιανατολικού ναού.
Παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Κατηφορίζουμε την οδό Παναθηναίων. Μια θλίψη με κυριεύει γυρνώντας το βλέμμα μου στα γύρω ερείπια της Αρχαίας Αγοράς. Ένας χώρος πανέμορφος, ένα αλλοτινό μεγαλείο και η τραγική κατάληξή του.
Οι κατακτητές δεν σεβάστηκαν, ποτέ δεν σέβονται άλλωστε, τον πολιτισμό και την σπουδαιότητα της Αθήνας. Μήπως όμως και η Αθήνα δεν έπαιξε το πολιτικό παιχνίδι της κατάκτησης και της κυριαρχίας, όταν ήταν στην ακμή της; Μια ιμπεριαλιστική δύναμη που υπέταξε άλλες πόλεις - κράτη κι ισοπέδωσε άλλες πολιτείες. Η μοίρα γυρνά κι εκδικείται σκληρά...
Όμως, τα ερείπια της αρχαίας μας πόλης δεν φέρνουν θάνατο και παγωνιά. Ανασταίνουν στην καρδιά μας το παντοτινό μεγαλείο, τον πολιτισμό, την ακμή, την λαμπρότητα, την ομορφιά της.
Η αρχαία Αθήνα θα είναι πάντα ζωντανή για μας, όσο πατάμε τα χώματά της και κτυπάει εδώ η καρδιά μας.
Ρούλα Σκούταρη
No comments:
Post a Comment