O K.ΚΑΨΑΛΗΣ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΤΟ " ΜΟΙΡΟΛΟΪ ΤΟΥ , " Τ' ΑΔΕΡΦΟΥ .."

    

  Τ’ ΑΔΕΡΦΟΥ …..

      ΜΟΙΡΟΛΟΪ ... 

Φέτος , μην έρθει άνοιξη , μην έρθει καλοκαίρι , 

να μην ανθίσουν τα κλαριά , μη λουλουδίσει ο κάμπος , 

μον' να ξεράνει ο πλάτανος , να μαραθεί κι' ο κέθρος , 

κι' οι βρύσες οι δροσόνερες , για πάντα να στερέψουν .

Πουλιά μην κελαηδήσουνε , να μην το πουν τ' αηδόνια , 

βουβός ο κούκος στις κορφές κι' ο κότσιφας στα πλάγια , 

κι' απ' την αυγή να σιγοκλαίν οι μαυροπερδικούλες , 

μέχρις αργά το σούρουπο , στου λιάτορα τη χάση .

Χιόνια να πέφτουν τ' αΪ Γιωργιού , πάγος τ' αΪ Κωσταντίνου , 

κι' ολόγυρα να βγάζει η γης φαρμακερά βοτάνια , 

να τα βοσκάν τα ζωντανά , του λόγγου τα ζουλάπια , 

να χάνουνε τα λογικά κι' αλλού φωλιές να φκιάχνουν .

Να βγαίνει ο ήλιος σούρουπο , αυγούλα το φεγγάρι , 

να σβήσουν απ' τον ουρανό , αυγερινός και πούλια , 

οπούχ' αδερφό και που ‘ χασα , λεβέντη , παλληκάρι , 

της νιότης και της άνοιξης , το πιο ‘μορφο κλωνάρι ….

Κωνσταντίνος  Ευθ, Καψάλης  

Αθήνα 8-5-1999 . 

ΔΙΑΒΑΖΕΙ Ο  Κ. ΚΑΨΑΛΗΣ 

To   μοιρολόι γράφτηκε  στις  8-5-1999 όταν έφυγε  ξαφνικά απ'τη  ζωή  ο  αγαπημένος  μου  αδερφός  Γιώργος και  είναι  ανέκδοτο .
                                www.lidoriki.com     


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ                 

Μοιρολόγια

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Νικηφόρος Λύτρας, Ψαριανό Μοιρολόι (1888)

Μοιρολόγια^[1][2] (από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις μοῖρα + λέγω)^[3] ονομάζονται τα λυρικά τραγούδια με θρηνητικό, επαινετικό και εγκωμιαστικό χαρακτήρα, τα οποία εκφράζουν θλίψη και πόνο για το θάνατο ενός προσφιλούς προσώπου, και τραγουδιούνται κατά την πρόθεση ή την κηδεία του. Περιγράφεται η ανθρώπινη μοίρα, ο αποχωρισμός από την οικογένεια και οι αρετές του νεκρού. Το μοιρολόι αποτελεί στην Ελλάδα μία από τις σημαντικότερες κατηγορίες δημοτικού τραγουδιού.

ΜΕΝΟΥ

0:00

Η Μάρω κι ο Γιάννος, Μοιρολόι Δράμας

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα μοιρολόγια έχουν πανάρχαιη καταγωγή^[4] και συνεχίζονται αδιακόπως από την αρχαιότητα μέχρι τη σημερινή εποχή^{[Σημ 1]}.

Στην Αρχαία Ελλάδα κάνουν την εμφάνιση τους ήδη από την εποχή του Ομήρου. Στην Ιλιάδα υπάρχουν τρία μοιρολόγια στις ραψωδίες Ψ και Ω, όπου στο πρώτο ο Αχιλλέας θρηνεί τον Πάτροκλο^{[Σημ 2]}, ενώ στο δεύτερο και στο τρίτο θρηνούν η Ανδρομάχη^{[Σημ 3]} και η Εκάβη^{[Σημ 4]} τον Έκτορα αντίστοιχα. Μάλιστα στο μοιρολόι στο νεκρό Έκτορα, οι γυναίκες που ακολουθούν τα θρηνητικά τραγούδια των αοιδών, αποτελούν έναν προπομπό των σημερινών Μοιρολογήστρων^[5].

Στα νεώτερα χρόνια τα μοιρολόγια βρίσκονται στο απόγειο της καλλιέργειας τους, αλλά και στη σημερινή τους μορφή, κυρίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όπου αποκτούν και χαρακτηριστικά κλέφτικων τραγουδιών. Έχουν υμνητικό και επαινετικό χαρακτήρα, εγκωμιάζοντας το νεκρό και εκφράζοντας το πόνο της απώλειας.

Κατηγορίες μοιρολογιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα μοιρολόγια σύμφωνα με το περιεχόμενο και το χαρακτήρα τους μπορούν να υπαχθούν στις εξής κατηγορίες:

• Επαινετικά μοιρολόγια, τα οποία εκφράζουν με τρόπο άμεσο τις αρετές και τα χαρίσματα των νεκρών.
• Αλληγορικά μοιρολόγια, τα οποία χρησιμοποιούν αλληγορίες προκειμένου να εγκωμιάσουν το νεκρό, όπου παρομοιάζεται με τον ήλιο, το φεγγάρι κτλ.
• Μοιρολόγια του «Κάτω Κόσμου και του Χάρου».

Ακολουθεί ενδεικτικό αλληγορικό μοιρολόι^{[Σημ 5]}.

Είχα μηλιά στην πόρτα μου και δέντρο στην αυλή μου,
και τέντα κατακόκκινη το σπίτι σκεπασμένο,
και κυπαρίσσι ολόχρυσο κι ήμουν ακουμπισμένη,
είχα κι ασημομάντηλο στο σπίτι κρεμασμένο.
Τώρα η μηλιά μαράθηκε, το δέντρο ξεριζώθη,
κι η τέντα κατακόκκινη, κι εκείνη μαύρη εγίνη,
το κυπαρίσσι το χρυσό, έπεσε και τσακίστη,
τ' ασημομάντηλο έσβησε, το σπίτι δε φωτάει.

Μάνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα μοιρολόγια καλλιεργήθηκαν ιδιαίτερα στη Μάνη^[6]. Σε εκείνη την περιοχή το μοιρολόι αποτελεί επάγγελμα, που το ασκούν γυναίκες.

Τα μανιάτικα μοιρολόγια έχουν ένα ιδιαίτερο καταθλιπτικό χαρακτήρα και εκφράζουν περισσότερο τον πόνο για το χαμένο, παρά τη λυτρωτική κάθαρση του.