Έργα να δουν τα μάτια σου
Τα έργα που σχεδιάζονται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 μοναδική ευκαιρία να ανακτήσει η πρωτεύουσα τη φυσιογνωμία της
Παράδειγμα για την Αθήνα η περίπτωση της Βαρκελώνης
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 09/08/1998 ΤΟ ΒΗΜΑ
«Πάμε μια βόλτα στο Φαληράκι, αυτή τη νύχτα τη μαγική» λέει το παλιό τραγούδι. Γιατί τότε η ακτή του Φαλήρου αποτελούσε το εφικτό όνειρο των Αθηναίων. Εκεί έκαναν τις βόλτες τους δίπλα στη θάλασσα. Εκεί χόρευαν βαλς και ταγκό σε εξέδρες πάνω στο κύμα. Εκεί δροσίζονταν. Εκεί, μέχρι το Καλαμάκι, τον Αλιμο, απολάμβαναν τις μαγικές φεγγαράδες.
Μετά ήρθαν τα μπαζώματα, οι σκουπιδότοποι, οι αυθαίρετες περιφράξεις, άλλαξε η γεωμετρία της παραλίας, το Φαληρικό Δέλτα έγινε απωθητικό για τους κατοίκους της πρωτεύουσας και κανένας σήμερα δεν θα σκεφθεί «μια βόλτα στο Φαληράκι». Ούτε και στην υπόλοιπη κοντινή ακτή της πρωτεύουσας, από τις Τζιτζιφιές ως τον Αγιο Κοσμά και τη Βούλα. Το τείχος ανάμεσα στην πόλη και στη θάλασσα έχει ανυψωθεί. Χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των κατοίκων. Με βίαιο τρόπο.
Αυτή η αποκοπή από τη θάλασσα, σε συνδυασμό με τον τρόπο που αναπτύχθηκε η μεταπολεμική Αθήνα, πέρα από τον χαμένο ρομαντισμό της προπολεμικής εποχής, κόστισε στην πρωτεύουσα ακόμη και την αλλαγή του μικροκλίματός της. Και σήμερα πληρώνει ποικιλοτρόπως αυτή τη μεταβολή.
Τα έργα που σχεδιάζονται και πρόκειται να γίνουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 αποτελούν μοναδική ευκαιρία για να ανακτήσει η πρωτεύουσα τη φυσιογνωμία της, για να αποκτήσει υποδομές που θα έπρεπε να είχαν δημιουργηθεί από χρόνια, για να παραχθεί πολιτισμός και, το κυριότερο, για να ξαναβρεί τη σύνδεσή της με τη θάλασσα.
Η περίπτωση της Βαρκελώνης, όπου με την ευκαιρία της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων η παραλία ανακατασκευάστηκε και η πόλη συνδέθηκε με τη θάλασσά της, μπορεί να αποτελέσει φωτεινό παράδειγμα για την Αθήνα.
Εκτός από την ανάκτηση του παραλιακού μετώπου, η επόμενη ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων πρέπει να αφήσει στην πρωτεύουσα εγκαταστάσεις που να εξυπηρετούν τη λειτουργία της πόλης. Κι ακόμη μπορεί να αφήσει σύγχρονα μνημεία πολιτισμού, αρχιτεκτονικής ή έργα τέχνης, επειδή κάθε εποχή οφείλει να αφήνει τα ίχνη της στην πόλη. Η ευκαιρία για την ανασύνταξη της Αθήνας είναι μοναδική. Και δεν πρέπει να χαθεί.
Αυτό ήταν το πνεύμα του τριήμερου διεθνούς συνεδρίου «Ενα όραμα για την Αθήνα Ολυμπιακοί Αγώνες και πόλη Η επόμενη ημέρα», το οποίο διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος σε συνεργασία με τη Διεθνή Ενωση Αρχιτεκτόνων.
Στο συνέδριο διασαφηνίστηκε ότι το ΤΕΕ, ως θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος του κράτους, θα παρακολουθεί από κοντά τις διαδικασίες και την πορεία των έργων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάθε έξι μήνες θα κάνει απολογισμό των δράσεων και θα ενημερώνει τον Πρωθυπουργό και τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Θα συνεχίσει τις συναντήσεις εργασίας για τους επιμέρους τομείς, όπως η ενέργεια, τα δίκτυα, οι τηλεπικοινωνίες, οι πόροι, η Πολιτιστική Ολυμπιάδα και το περιβάλλον. Θα συγκαλέσει σύσκεψη εμπειρογνωμόνων και συμπόσιο των μηχανικών της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής. Και μέσω της Τράπεζας Πληροφοριών που διαθέτει, θα παρέχει συνεχή ενημέρωση για τα τεκταινόμενα. Επίσης, διαπιστώθηκε χρονική υστέρηση στην προώθηση των έργων.
* Αγώνες της πόλης για την πόλη
«Είναι προφανές ότι δεν περιμέναμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να αναρωτηθούμε τι είδους σχεδιασμό διαθέτουμε και ποια πρέπει να είναι η προοπτική της μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας. Είναι όμως εξίσου προφανές πως η αύξηση του πλήθους, του είδους και της κλίμακας των αναγκαίων έργων, εργασιών και δραστηριοτήτων αποτελούν μοναδικό καταλύτη, μοχλό και δύναμη ταυτόχρονα για επιτάχυνση της δημιουργίας όλων εκείνων που έπρεπε ήδη να διαθέτουμε ως πόλη και ως κοινωνία» τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Κ. Λιάσκας, ο οποίος μετείχε τόσο το 1997 όσο και το 1990 στην Επιτροπή Διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων και στην κατάρτιση των σχετικών φακέλων. Και πρόσθεσε: «Είμαστε αντίθετοι στη δημιουργία πόλης - σκηνικού για τις ανάγκες των αγώνων. Θέλουμε πόλη αντάξια της ιστορίας και της προοπτικής της, βιώσιμη για τους κατοίκους, ικανή και για τη διεξαγωγή άρτιων αγώνων. Θέλουμε αγώνες της πόλης για την πόλη».
Το μεγάλο εγχείρημα, το οποίο είναι ήδη σε εξέλιξη, όπως κάθε συγκεκριμένο έργο έχει αναγκαία προϋπόθεση τρεις ενότητες παραγόντων, που είναι: η γνώση, η διοικητική και οργανωτική ικανότητα και οι πόροι.
Σε ό,τι αφορά τη γνώση, φαίνεται ότι έχουμε επάρκεια. Υπάρχει άλλωστε και η εδραιωμένη αντίληψη ότι η Αθήνα είναι από τις πλέον μελετημένες πόλεις. Απλώς λειτούργησε η παραδοσιακή αναντιστοιχία μεταξύ μελετών και δράσεων. Σε ό,τι αφορά τη διοικητική και οργανωτική ικανότητα, αναδύεται πλέον η ανάγκη οργάνωσης της πρωτεύουσας σε μητροπολιτική περιοχή. Γιατί πώς μπορούν να προχωρήσουν τέτοιας έκτασης έργα, όταν πρέπει να συνεννοηθούν οι δεκάδες δήμοι και κοινότητες του Λεκανοπεδίου;
«Το παράδειγμα της Βαρκελώνης δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη, αφού οι δύο μεσογειακές πόλεις παρουσιάζουν πολλά κοινά σημεία. Μόνο που η Βαρκελώνη είχε να αναδείξει έξι χλμ. μήκους ακτών και η Αθήνα έχει 25 χλμ. ακτών. Το αντικείμενο από άποψη πολεοδομική, αρχιτεκτονική, οικονομική και πολιτιστική είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Μόνο που η Βαρκελώνη προετοίμαζε τη στροφή της πόλης προς τη θάλασσα επί μία 20ετία, με κατάλληλα συστήματα διοίκησης (σ.σ.: δημιουργήθηκε μητροπολιτική περιοχή) και απλώς χρησιμοποίησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως καταλύτες για να εφαρμόσει στην πράξη τον μακρόπνοο σχεδιασμό. Εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως μοχλό, καταλύτη και δύναμη για να προχωρήσουμε στις αναγκαίες παρεμβάσεις. Και όλα πρέπει να γίνουν γρήγορα» τόνισε ο κ. Λιάσκας.
* Η ευκαιρία της Αθήνας
Οσον αφορά τους πόρους, στο συνέδριο του ΤΕΕ εκτιμήθηκε ότι η επιδίωξη για την αυτοχρηματοδότηση των Ολυμπιακών έργων είναι ορθή πολιτικά κίνηση, γιατί τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν μπορούν να δοθούν στα έργα υποδομής της περιφέρειας. Αλλά όταν το ιδιωτικό κεφάλαιο επενδύει, επιδιώκει τη μεγιστοποίηση της απόδοσής του. Γι' αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.
Η Αθήνα είναι από τις λίγες ευνοημένες πόλεις του κόσμου. Ευτύχησε να χτιστεί και να αναπτυχθεί με μέτωπο σε μια από τις ομορφότερες ακτές της Μεσογείου και να αντλήσει επί αιώνες, από τα γεωγραφικά και κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής, όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που καθιστούν τις πόλεις ανθρώπινες και δημιουργικές διαχρονικά.
«Η παραλία και η θάλασσα πρέπει να επιστραφεί στους κατοίκους και τους επισκέπτες. Το τείχος που εμποδίζει την επαφή με τη θάλασσα πρέπει να πέσει. Τα νυχτερινά κέντρα, τα μπάζα, οι αυθαίρετες περιφράξεις συνθέτουν ένα ιδιόμορφο τείχος. Ο Σαρωνικός καθαρίζει με τα έργα της Ψυττάλειας. Αν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 αποτελέσουν μοχλό και δύναμη για μια ανάκτηση της επαφής της πόλης με τη θάλασσα, δικαιώνονται και μόνον γι' αυτό όσοι στήριξαν την προσπάθεια διεκδίκησης. Η Βαρκελώνη αποτελεί θετικό προηγούμενο» υπογράμμισε ο κ. Λιάσκας.
«Οι τέσσερις μεγαλύτερες παρεμβάσεις που προβλέπονται από το φάκελο διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων στην περιοχή του Λεκανοπεδίου θα επηρεάσουν καταλυτικά την εξέλιξη της πόλης τα επόμενα χρόνια: το παραλιακό μέτωπο, το Ολυμπιακό Χωριό, το κωπηλατοδρόμιο στον Σχοινιά και τα κυκλοφοριακά δίκτυα. Είναι απαραίτητο να σκεφτούμε και να προγραμματίσουμε σήμερα την πόλη που θέλουμε να έχουμε αύριο, με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον των κατοίκων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Οι έλληνες μηχανικοί θα είναι παρόντες σε αυτή την προσπάθεια» τόνισε μεταξύ άλλων ο κ.Ν. Μπανιάς, μέλος της ΔΕ του ΤΕΕ, υπεύθυνος για τη διοργάνωση του συνεδρίου.
Ωστόσο, στο συνέδριο ο υπουργός Πολιτισμού και πρόεδρος της διυπουργικής επιτροπής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες κ. Ε. Βενιζέλος έθεσε επί τάπητος το θέμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, τονίζοντας ότι τώρα που περνάμε από τη σύλληψη των ιδεών στην εφαρμογή απαιτείται αποσαφήνιση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, αλλά και προσπάθεια πρόβλεψης, ώστε στη φάση υλοποίησης των έργων να μη βρεθούμε αντιμέτωποι με το ΣτΕ.
«Είναι γνωστό ότι υπήρχαν και υπάρχουν διαφωνίες και εναλλακτικές προτάσεις ως προς τις χωροθετήσεις των αθλητικών έργων και δραστηριοτήτων. Τώρα είναι επιτακτική ανάγκη να μη γίνει "πόλεμος χαρακωμάτων", αλλά να βρεθεί ένας κοινός τόπος, ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς για να περάσουμε από "τα σχέδια επί χάρτου" στη δράση και να διαμορφώσουμε μια νέα πραγματικότητα για την Αττική και την Ελλάδα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Περιβάλλοντος - Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων κ. Κ.Λαλιώτης. Και υπογράμμισε ότι η Ολυμπιάδα του 2004 αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για την επικαιροποίηση του Γενικού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αττικής, με στόχο τη βάση σχεδίου αναδιάρθρωσης της πρωτεύουσας.
No comments:
Post a Comment