ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ : ΙΟΥΝΙΟΣ – ΙΟΥΝΗΣ..

 

   Ο Ιούνης η Ιούνιος , είναι ο πρώτος απ' τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες και ο έκτος στη σειρά του Ιουλιανού ημερολογίου . Ήταν αφιερωμένος , απ' τους Ρωμαίους , στη θεά Ήρα ( Juno ) , τη γυναίκα του Δία , που τη γιόρταζαν την πρώτη μέρα του μήνα . Στις 10 εξάλλου , γιόρταζαν τη θεά Εστία , γιατί στην Ευρώπη θέριζαν το στάρι και έψηναν το πρώτο ψωμί στα ιερά της Εστίας τον Ιούνη . Ο λαός του έχει δώσει κι άλλα ονόματα , που έχουν σχέση με τις γιορτές η τις δουλειές που γίνονται κατά το μήνα αυτό . Τον λένε Θ ε ρ ι σ τ ή , γιατί θερίζουν , Ε ρ ι ν ι α σ τ ή   η  Ο ρ ν ι α σ τ ή από το ρήμα ερινιάζω η ορνιάζω . Τον λένε και Άι Γιάννη η  Άι Γιαννίτη απ' τη γιορτή τ' Άι Γιάννη , που πέφτει στις 24 του Ιούνη κι είναι η πιό σημαντική μέρα του μήνα .

ΤΟ  ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ .

   Τον Ιούνη οι μέρες έχουν μεγαλώσει και στις 21 έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου . Από κει κι ύστερα αρχίζει η τροπή του ήλιου - το λιοτρόπι - όπως το λέει ο λαός . Ενώ δηλαδή , ο ήλιος βρισκόταν στο πιό κοντινό σημείο του ημισφαιρίου μας , τώρα αρχίζει να απομακρύνεται απ' αυτό κι οι μέρες μικραίνουν σιγά-σιγά , ωσότου φτάνουμε στο Δεκέμβρη με τη μικρότερη μέρα ( bruma ) . Aπό κει και ύστερα η μέρα " ανοίγει " , μεγαλώνει . Στις σημαδιακές μέρες του χειμερινού και του θερινού λιοτροπιού , η εκκλησία έχει τοποθετήσει τη γιορτή του Χριστού ( 25 Δεκεμβρίου ) και τη γιορτή του Άι Γιάννη του Πρόδρομου στις 24 Ιουνίου . Γι' αυτό το λόγο τον Άγιο τον είπαν Άι Γιάννη του  λ ι ο τ ρ ο π ι ο ύ  η  λ ι τ ρ ο π ί ο υ κλπ. Τότε , λέει , ο ήλιος " τρέμει η γυρίζει και είναι θαμπερός ".

   Η τροπή του ήλιου προκάλεσε πολλούς φόβους στο λαό και συνέπεια του φόβου ήταν πολλές οι απαγορεύσεις . Έτσι την ημέρα αυτή δεν αρχίζουν καμιά δουλειά . Στη Σκύρο " όποια μέρα πέσει το λιοτρόπι του Άι Γιαννιού τη φυλάνε όλο το χρόνο , δεν κάνουν γάμους , δεν κόβουν ρούχα , δεν φυτεύουν , δεν αρχίζουν σπορά ".

   Η γιορτή λοιπόν τ' Άι Γιάννη - Πρόδρομου του Χριστού - συνδυάστηκε με την τροπή του ήλιου . Επομένως έχουμε δυό σημαντικά γιά τη ζωή των ανθρώπων γεγονότα  : ένα θρησκευτικό και ένα κλιματολογικό . Το ταίριασμα αυτών των δύο είχε σαν αποτέλεσμα να αποδοθούν στον Άγιο πολλές ιδιότητες που έχουν σχέση με τις ασχολίες του μήνα . Έτσι έχουμε τον Άι Γιάννη τον       Α π ο ρ ν ι α σ τ ή , τον   Φ α ν ι σ τ ή , τον  Κ λ ή δ ο ν α  και τον    Ρ ι γ α ν  ά .

   Σε μερικά νησιά μας π.χ. στη Νάξο , στην Κύθνο και τη Σάμο , που η παραγωγή των σύκων παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία του τόπου , μεγάλη σημασία δίνουν στο  ε ρ ί ν ι α σ μ α η  ό ρ ν ι α σ μ α.

   Στα κλαδιά δηλαδή , των ήμερων συκιών ρίχνουν αγριόσυκα ( ορνιούς , έλιτζους ) περασμένα σε βοπύρλα , γιά να τις γονιμοποιήσουν ………Κ.-