Έγινε θρύλος και τραγούδι για την αγωνιστικότητά του, το πείσμα του να πολεμά τους Αττίλες κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Μια συγκλονιστική περιδιάβαση στην κατεχόμενη γη της Μιας Μηλιάς όπου ο Τάσος Μάρκου με λιγοστούς άντρες του έδωσε σκληρές μάχες προκειμένου να ανακόψει την προέλαση του εισβολέα προς την Αμμόχωστο. Αιμορραγώντας από πληγές στο χέρι και τα πόδια αλλά και στην ψυχή από την προδοσία σε βάρος της Κύπρου και την ανετοιμότητα φίλων του να οργανώσουν αντιπραξικόπημα προς εξουδετέρωση του πραξικοπήματος, ζήτησε ενισχύσεις που ποτέ δεν έφτασαν κοντά του...
Η λεβεντιά άνθησε στη Μια Μηλιά
>Η διαδρομή αντίστασης του Τάσου Μάρκου κάτω από φοβερά αντίξοες συνθήκες
Του Βάσου Βασιλείου
Οταν περπάτησα στα μέρη όπου έπεσαν μαχόμενοι κληρωτοί στρατιώτες και έφεδροι, στη γη της Μιας Μηλιάς, συλλογίστηκα πως ήταν κρίμα που δεν ήμουν μόνος. Μόνος είναι πιο εύκολο να σκύψεις και να φιλήσεις το χώμα. Τη ματωμένη γη στην οποία έγειραν να ξαποστάσουν ως την αιωνιότητα την ώρα που ο Ήλιος του Αυγούστου και τα βλήματα των Τούρκων την έκαιγαν.
Μόνο από τη μονάδα του ταγματάρχη Τάσου Μάρκου αγνοούνται 95 άνθρωποι ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, στην ευρύτερη περιοχή της Μιας Μηλιάς, πέραν των μεμονωμένων μικρών ομαδικών τάφων, υπάρχουν δύο τάφοι με εκατοντάδες αγνοούμενους. Στη μια περίπτωση, όπως μας ελέχθη από Τουρκοκύπριο, αυτοκίνητα έκαναν τη διαδρομή προς το σημείο ενός ομαδικού τάφου 50 φορές. «Το καμιόνι πήγε πενήντα φορές», ανέφερε ο Τουρκοκύπριος. Ακόμη και αν ο αριθμός είναι υπερβολικός, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι κάθε φορά μεταφέρονταν 3-4 άτομα, ο αριθμός είναι μεγάλος στον συγκεκριμένο ομαδικό τάφο.
Κάπου εκεί, λίγο έξω από τη Μια Μηλιά, στο δρόμο του Κουτσοβέντη που οδηγεί στην Κυθρέα, θεάθηκε για τελευταία φορά και ο Τάσος Μάρκου πριν την ύστερη μάχη. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Τάσος Μάρκου συνοδευόταν απο δύο άνδρες του, οι οποίοι ειναι γνωστοί. Ύστερα απο παράκληση δεν δημοσιεύουμε πληροφορίες για το τι συνέβη λίγο
μετά το μεσημέρι της 14ης Αυγούστου.
Σχεδόν σίγουρο θεωρείται πως ήταν μόνος. Εκτός από την πληγή στο χέρι, «αιμορραγούσε» και από τα όσα διαδραματίστηκαν, για την προδοσία της χούντας και των αξιωματικών της στην Κύπρο, για την ανετοιμότητα των φίλων να συμμεριστούν τις ιδέες του για αντιπραξικόπημα με στόχο την εξουδετέρωση του πραξικοπήματος και για καλύτερη οργάνωση της άμυνας του τόπου. Θλίψη ίσως και για την πληροφορία ότι αξιωματικός της μονάδας του φέρεται να εγκατέλειψε το πόστο του ελάχιστα λεπτά μετά την επίθεση των Τούρκων. Αυτό δεν είχε μόνο ως αποτέλεσμα να αδυνατήσει η ήδη περιορισμένη δυνατότητα αντίστασης λόγω της υπεροπλίας του αντιπάλου, αλλά και να μείνουν οι άνδρες χωρίς επικεφαλής, χωρίς οδηγίες, οπόταν κάποιοι το έσκασαν μετά τον αξιωματικό.
Κάποιοι διασώθηκαν, κάποιοι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι, κάποιοι έπεσαν μαχόμενοι. Εκ των υστέρων και 37 χρόνια μετά είναι εύκολο να κρίνει κανείς από την πολυθρόνα του τις ενέργειες των στρατιωτών και των εφέδρων οικογενειαρχών οι οποίοι συνειδητοποίησαν ότι δεν διέθεταν ούτε ένα αντιαρματικό και έπρεπε να αντιμετωπίσουν 100-150 άρματα και πάνοπλους Τούρκους στρατιώτες.
Όπως ανέφερε στον «Φ» ο Νεοπτόλεμος Λεφτής, ο οποίος τον είχε συναντήσει στο μικρό σπιτάκι που χρησιμοποιούσε ως αρχηγείο -το οποίο φωτογραφήσαμε-, του είχε πει:«Τάσο, πάμε να φύγουμε, δεν υπάρχει καμιά ελπίδα». Όπως αναφέρει ο Λεφτής, ο Τάσος Μάρκου του απάντησε:«Πήγαινε και θα συναντηθούμε αργότερα στην Κυθρέα». Δεν συναντήθηκαν ποτέ. Ο Λεφτής ανέφερε πως όταν συνάντησε τον Τάσο Μάρκου ήταν ήδη τραυματισμένος στο αριστερό χέρι, μια μαρτυρία που συμπίπτει με τις πληροφορίες που έδωσαν πριν από μερικά χρόνια Τουρκοκύπριοι.
Ελλαδίτης διοικητής διέταξε αναδίπλωση
Κοντά στον δρόμο που οδηγεί στην Αμμόχωστο υπήρχε μονάδα Πυροβολικού (185 ΜΠΠ) η οποία μπορούσε να πλήξει τα άρματα με διατρητικά θώρακος και να αποτρέψει την προέλαση προς την Αμμόχωστο ή και να καλύψει τους υπερασπιστές της Μιας Μηλιάς και της γύρω περιοχής. Ο Ελλαδίτης διοικητής της μονάδας έδωσε οδηγίες για αναδίπλωση και η μονάδα χωρίς να ενεργοποιηθεί έφτασε στο Πυρόι. Στρατιώτες με τους οποίους μίλησε ο «Φ» ανέφεραν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να μη χτυπηθούν τα άρματα και να υποστούν βαρύτατες απώλειες. Ο διοικητής της μονάδας συνελήφθη αργότερα από τη Στρατονομία και εκδιώχθηκε από την Κύπρο, προφανώς επειδή θεωρήθηκε πως εξυπηρετούσε τα σχέδια των Τούρκων.
»ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΕΛΙΔΑ
Τουρκικά άρματα από προδομένη δίοδο
Τα τουρκικά άρματα, σύμφωνα με Τουρκοκύπριο που έζησε από κοντά τα γεγονότα, 100-150 τον αριθμό, πέρασαν ανενόχλητα από δίοδο η οποία δεν είχε ναρκοθετηθεί ύστερα από αίτημα των Ηνωμένων Εθνών, ώστε -όπως ελέχθη στην Εθνική Φρουρά- να διακινούνται οι ΟΗΕδες μεταξύ των δύο πλευρών. Είναι προφανές ότι κάποιος υπέδειξε στους Τούρκους ότι η συγκεκριμένη δίοδος ήταν αφύλακτη και έτσι τη χρησιμοποίησαν για να περάσουν τα άρματά τους. Στα φυλάκια τα οποία βρίσκονταν στην περιοχή του «Αμερικάνικου Σταθμού» υπήρχαν κάποια αντιαρματικά, αλλά η δύναμη πυρός των Τούρκων ήταν τεράστια. Η παραμονή του επικεφαλής και των στρατιωτών στο συγκεκριμένο σημείο θα έδινε χρόνο στον Τάσο Μάρκου και στους άνδρες του να ενεργήσουν -με όσα μέσα διέθεταν-, αλλά γι’ αυτούς που θα πρόβαλλαν αντίσταση μέχρι τέλους θα ήταν αυτοκτονία. Εκτός από τα άρματα μάχης, ο Τάσος Μάρκου είχε να αντιμετωπίσει και την κατάληψη από τους Αττίλες φυλακίου του, το οποίο είχε δεσπόζουσα θέση και το οποίο επανδρωνόταν από άνδρες του Νεοπτόλεμου Λεφτή.
ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΟΣ
Ο Τάσος Μάρκου ήταν απελπιστικά μόνος εκείνες τις δύσκολες ώρες για την πατρίδα. Ίσως κράτησε τις θέσεις του όσο μπορούσε και τέλος απεφάσισε να υποχωρήσει προς την Κυθρέα, όπου είχαν καταφύγει εκατοντάδες άλλοι στρατιώτες και έφεδροι μαζί με τους αξιωματικούς τους. Καθοδόν χάθηκε. Τι έγινε εκείνο το πρωί της 14ης Αυγούστου του 1974; Ο Τάσος Μάρκου μάλλον έπεσε έξω σε ένα σημείο το οποίο ήταν καθοριστικό, αλλά ήταν κάτι που δεν εξαρτάτο από αυτόν. Ανέμενε ότι οι Τούρκοι θα επιτίθεντο από την περιοχή Συγχαρίου-Βουνού, όπως και έγινε. Ωστόσο, δεν υπολόγισε ότι η αμυντική γραμμή στην περιοχή του «Αμερικάνικου Σταθμού», πλησίον της αντιπροσωπείας της εταιρείας «Μερσεντές», θα έσπαζε με την πρώτη επίθεση.
No comments:
Post a Comment