ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ
Δεκαετία του ‘50 , φωτογραφία βγαλμένη απ’ την παραλία κοντά στο μόλο και με φόντο την “ πέρα πάντα “ της Ερατεινής , το “ Ζάκι “ όπως το λένε , πριν ακόμα πυκνοχτιστεί . Στη φωτογραφία , τρίτος από αριστερά ο αξέχαστος Κλάκης , Θεμιστοκλής Κοτροζίνης κατά κόσμον , που με την πραμάτεια του , τσιγάρα , κουλούρια , μπισκότα και άλλα ψιλολόγια και φαγώσιμα , ακολουθούσε το Γυμνάσιο στις ημερήσιες εκδρομές του , τέταρτος ο αλησμόνητος ΄και οι Γιώργος Καψάλης και Μίμης Πέτρου σε εφηβική ηλικία .
Δεκαετία του ‘50 , νεαροί της εποχής κάνουν μπάνιο και ψαρεύουν στο ποτάμι στο Στενό .
ΤΑ “ ΜΠΑΝΙΑ “ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΕΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ …
Το ξέρατε αγαπημένοι μου φίλοι , πως στο Λιδορίκι αλλά και σε όλα σχεδόν τα..παρα..Μόρνια χωριά υπήρχαν ..” πισίνες “ από..εξ..απανέκαθεν ;
Και βέβαια υπήρχαν και υπάρχουν για τα γραφόμενά μας και..αποδείξεις , π.χ στο Λιδορίκι υπήρχαν.” .βούλιαγκες “ στη Μπελεσίτσα , στο Μόρνο αλλά υπήρχε και “ μπάνιο στο Βαρούσι “ , έτσι μας λέει ο αγαπημένος φίλος και κουμπάρος Θαν. Αποστολόπουλος – Βάγιας , απολαύστε το…
ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ ΤΟΥ ΒΑΡΟΣΙΟΥ 
Στέρνα…ποτίσματος αλλά και..” μπάνιου “ ΗΜΙ..ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ..ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ , τον παλιό καλό καιρό ..
*******************
“ Στην κορφή του Βαροσιού είναι μια βρύση που τη λένε “ του Ντζιαμαλή ο πλάτανος “ και το όνομα πρέπει να το έχει πάρει από αυτόν που φύτεψε τον πλάτανο ή από αυτόν που έχτισε τη βρύση , γιατί – συνήθως – έτσι έπαιρναν τα ονόματά τους διάφορες τοποθεσίες και έργα .
Τώρα , ο πλάτανος ο παλιός δεν υπάρχει , αλλά υπάρχει νέος που τον φύτεψε ο Νίκος Πανάγος ( Γλυμονίκος ) . Τη χρονολογία δεν τη θυμάμαι , ας την βρει ο γιος του ο δάσκαλος , ο Παναγιώτης .
Σήμερα πάντως , όλα άλλαξαν και η βρύση δεν υπάρχει όπως ήταν . Έφτιαξαν στο μέρος εκείνο στέρνα για να πίνει το χωριό νερό . Στα παιδικά μου χρόνια – που υπήρχε η βρύση – ήταν κι’ ένας ξύλινος Κάλανος ( κουρίτος ) που έπιναν νερό πρόβατα , γίδια , βόϊδια , άλογα , σκυλιά , τα πάντα .
Σ’ αυτόν λοιπόν τον κάλανο , ξέβγαζαν οι γυναίκες τα ρούχα που πλένανε , μετά απ’ τη μπουγάδα . Σ’ αυτόν παίζαμε και μεις τις “ καταβρεξιές “ , το “ λουτσιό “ που λέγαμε τότε τα Λιδορικιώτικα παιδιά .
Κάποιο διάστημα , κυρίαρχος εκεί ήταν ο Ηλίας Κοκκαλιάς ( ο δάσκαλος ) , ο Κώστας Φωτόπουλος ( Κριτσοκώστας ) – που είχε πάντα το χαμόγελο στα χείλη – θέλησε να πάρει την αρχηγία , όρμησε στον Ηλία – που ήταν σκυμμένος – και τον κατάβρεχε . Κάποια στιγμή σώθηκε το νερό στον κάλανο , σήκωσε το κεφάλι του να φτύσει ο Ηλίας και χτύπησε άθελά του τον Κώστα και του έσπασε ένα ή δύο δόντια που βρίσκονται ακόμα στο κρανίο του Ηλία ….
Πιο κάτω απ’ τον κάλανο – γύρω στα πέντε μέτρα – ήταν μια γούρνα ( στέρνα ) περίπου τέσσερα μέτρα μήκος , τρία φάρδος και δύο ύψος . Στη γούρνα αυτή αποσωρευόταν όλη η βρωμιά από όλα τα ζώα που αποπατούσαν κι’ απ’ το πλύσιμο των ρούχων κι’ από χίλια δυο άλλα πράγματα .
Σ’ αυτή λοιπόν τη γούρνα , τα μεσημέρια το καλοκαίρι , γδυνόμασταν όπως μας γέννησε η μάνα μας – τότε δεν υπήρχαν ούτε μαγιό , ούτε ..σώβρακα – και πηδάγαμε μέσα καμιά δεκαριά παιδιά για να κάνουμε το..μπάνιο μας ! Κάναμε και καμιά βουτιά για να μαθαίνουμε μη τυχόν και το φέρει η ώρα και πάμε στη θάλασσα . Φυσικά , όπως καταλαβαίνετε πίναμε και λίγες γουλιές απ’ το..αγίασμα , μέχρι να μάθουμε κολύμπι .
Η βρωμιά ήταν απερίγραπτη , το νερό καταπράσινο και όταν το αφήναμε και καθησύχαζε έπιανε από πάνω μια παλάμη “ κορφή “ απ’ τη βρώμα . Απ’ τη γούρνα αυτή παρέλασαν τα πιο πολλά – για να μη πω όλα – παιδιά του Βαροσιού και όλοι ήπιαν απ’ το νερό που μπορεί να μην ήταν καθαρό και υγιεινό , όμως το θυμόμαστε με αγάπη και νοσταλγία …”
Έτσι λοιπόν περιγράφει ο αγαπητός μου “ κουμπάρος “ τα..Λιδορικιώτικα ..παιδικά μπάνια στου “ Ντζιαμαλή τον πλάτανο “…..
Νεαροί της εποχής , δεκαετίες ‘50 και ‘60 , κάνουν ..” ηλιοθεραπεία “ στην πλαζ , του Μόρνου , κάπου κάτω απ’ το Βελούχοβο . Συνήθως τα Λιδορικιώτικα παιδιά , αλλά και από άλλα χωριά , έπαιρναν το ..μπάνιο τους σε ..υπέροχη πισίνα , “ Στου Σιόλα τη δέση “ … 
Λευκαδιτιωτόπουλα , “ παίρνουν “ το μπάνιο τους στη “ μπαρούκα “ του Μόρνου , μπαρούκα ή… “ βούλιαγκας “ όπως το λέγαμε , είναι μια ..φυσική πισίνα , ένα απομονωμένο σημείο του ΄ποταμιού , που όπως βλέπετε εξυπηρετούσε άριστα τα παιδιά κυρίως . Στη φωτογραφία είναι η “ πισίνα “ του Λευκαδιτιού , γιατί υπήρχαν και άλλες …
Εκτός όμως απ’ τις..” πισίνες “ , τις..στέρνες δηλαδή , τα Λιδορικιωτόπουλα είναν και άλλες ..κολυμβητικές επιλογές , δόξα τω Θεώ , υπήρχαν κάτι..ψευτοβούλιαγκες , μεγάλες λακκούβες με ..λασπόνερα , στην Μπελεσίτσα και βέβαια και κανονικοί “ βούλιαγκες “ με δροσερά γάργαρα νερά στο Μόρνο , κάπου εκεί γύρω απ’ το Στενό , ένας δε απ’ αυτούς ..ξακουστός στην περιοχή ήταν στου Σιόλα τη δέση .
Εκεί ‘ σ’αυτό το “ βούλιαγκα “ βασιλιάς ήταν ο καλός παλιός χωριανός και φίλος ο Θανάσης Γούρας , που κολυμπούσε σαν…” νεροφίδα “ , άπαιχτος που λέμε…
Οι προσωπικές μου όμως ..” κολυμβητικές ποταμο..εμπειρίες “ αγαπημένοι μου φίλοι , είναι ελάχιστες και για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς είναι …μία και μοναδική , κι’ αυτή με χίλιους τσακωμούς με τη σχωρεμένη τη μάνα μου , που προτιμούσε , και είχε απόλυτο δίκιο , αντί να σεργιανάω στα λασπόνερα της Μπελεσίτσας , να καθίσω στο μαγαζί , να κάνω καμιά δουλειά αλλά και να ξεκουραστεί λίγο κι’ αυτή , που σηκωνόταν στις 5 κάθε πρωί για να πάει να ανοίξει το μαγαζί…
Μια Κυριακή όμως , λιγωμένος , απ’ όσα άκουγα απ’ τους φίλους και τους συμμαθητές μου μέρες πριν , πως ανήμερα την Κυριακή θα πήγαιναν για..” μπάνιο “ στην ,Μπελεσίτσα , σήκωσα που λέτε ..μπαϊράκι , δηλώνοντας καθαρά ..ξεκάθαρα , πως θα πήγαινα μαζί με τα άλλα παιδιά για μπάνιο .
Την Μπελεσίτσα φίλοι μου δεν την πολυ..ήξερα , η μόνη μας …γνωριμία ήταν όταν πήγαινα στο περιβόλι της θειας μου της Ζεκολένης , στον Καλανάκι για σύκα και ζαρζαβατικά . Η μάνα μου η καημένη , ξεθεωνόταν καθημερινά , απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ και περίμενε μια Κυριακή , που δεν είχαμε σχολείο , να την ξεκουράσουμε λίγο , τι τα θες όμως το μπάνιο και η..Μπελεσίτσα είχαν καρφωθεί στο μυαλό μου και δεν χαμπάριαζα από τίποτα …
Ήρθε λοιπόν και η Κυριακή , και στην κατάλληλη ώρα τόσκασα απ’ το μαγαζί και μαζί με τους άλλους ξεκινήσαμε για το μεγάλο ..ταξίδι , ανυπομονώντας να φτάσουμε για να κάνω το πρώτο μου μπάνιο , μη γνωρίζοντας βέβαια πως ακριβώς ήταν το μέρος που θα κολυμπούσαμε . Φτάνοντας λοιπόν στο..” κολυμβητήριο “, τα’χασα , όταν αντίκρισα το μέρος που θα κολυμπούσαμε , ήταν μια “ γούρνα “ με θολωμένο νερό , απ’ τα πιτσιλίσματα άλλων παιδιών , που είχαν πάει πριν από μας και είχαν κάνει..κατάληψη στο..” κολυμβητήριο “..
Εκτός όμως απ’ τα παιδιά ..έπαιρναν το μπάνιο τους στη..” λασπόγουρνα “ ( ..περισσότερη λάσπη παρά..νερό ) και άλλα πλάσματα του …Θεού , μπακακάκια ( βατραχάκια ) , νεροφίδες και πολλά άλλα . Ακόμα ο συνωστισμός ήταν τέτοιος που μόνο μπάνιο δεν μπορούσες μα κάνεις .
Μόλις λοιπόν φτάσαμε , τα παιδιά έβγαλαν τα..μπλε σωβρακάκια με το λάστιχο , που αποτελούσαν το καλοκαιρινό μας εσω..εξώρουχο και άρχισαν τα…” μακροβούτια “.
Η αφεντιά μου δεν ξέρω αλλά δεν φάνηκε να συγκινείται με την όλη κατάσταση , όλη εκείνη η λαχτάρα για μπάνιο στην Μπελεσίτσ , είχε μάλλον..ξεθυμάνει.. και σε λίγο , πήρα το δρόμο της επιστροφής , αφού τελικά ο θησαυρός του μπάνιου ήταν…μάπα …
Αυτή λοιπόν ήταν η πρώτη μα και τελευταία φορά που σκέφτηκα να πάω στην Μπελεσίτσα για μπάνιο , όλα αυτά βέβαια γίνονταν στα μέσα της δεκαετίας του ‘50 .
ΤΑ ΜΠΑΝΙΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ‘60 .
Πέρασαν από τότε κάμποσα χρόνια , η οικογένειά μου γύρω στα 1962 , μετακόμισε στην Αθήνα αλλά το 1965 , τον Φεβρουάριο , αφού πέτυχα σε διαγωνισμό πρόσληψης υπαλλήλων στην ΑΤΕ , τοποθετήθηκα στο χωριό μας , προς το τέλος του χειμώνα .
Σε λίγο ήλθε και ο αδελφός μου ο ο Γιώργος , που είχε πετύχει τέταρτος στον ίδιο διαγωνισμό , ενώ εγώ 35ος ενώ έπαιρναν 50 .
Στο Λιδορίκι λοιπόν δημιουργήσαμε ωραία παρέα με συναδέλφους , Δημήτρη Κοράκη και τη σύζυγό του Καίτη , Κώστα Ζέρβα , Τέτα Καγκάλου , καθηγητές , Θοδ.Σταύρου , Δημ Θεοδώρου κ.α .
Μόλις έπιασε λοιπόν το καλοκαιράκι , αποφασίσαμε όλοι να κατεβαίνουμε τα Σάββατα το μεσημέρι στην Ερατεινή , να κάνουμε τα μπάνια μα και Δευτέρα πρωί πρωί , γυρνούσαμε στο Λιδορίκι με το λεωφορείο . Κατεβήκαμε λοιπόν και εγκατασταθήκαμε στο “ ξενοδοχείο ύπνου “ η “ ΑΜΕΡΙΚΗ “ του Γιάννη Πάζα , μπροστά στην παραλία , τακτοποιηθήκαμε , ξεκουραστήκαμε λίγο και το απογευματάκι , φορέσαμε τα μαγιό μας και κατεβήκαμε να πάμε στη θάλασσα , που απείχε 20 μέτρα απ’ το ξενοδοχείο , αφού περνούσαμε τον παραλιακό δρόμο και..βουτούσαμε ..
Ατυχήσαμε όμως γιατί την ώρα που περνούσαμε το δρόμο , με τα μαγιό όπως είπαμε , να ‘σου και καταφτάνει ένας νεαρός χωροφύλακας , ο Μήτσος και μας απαγόρευσε να περάσουμε χωρίς…ρούχα λέγοντάς μας να γυρίσουμε να ντυθούμε και να ξεντυθούμε στη..θάλασσα ..όλα αυτά το καλοκαίρι του 1965 !!!
Ερατεινή , καλοκαίρι 1965 ή 1966 , η αφεντιά μου , δεξιά , με τον πρωτοξάδερφο Κώστα Χονδρονίκο
************************
Κάπως έτσι και έγινε , γυρίσαμε ντυθήκαμε κατεβήκαμε και ..ξεντυθήκαμε στην θάλασσα στην αμμουδιά ..
Να σημειώσουμε εδώ , πως εκείνες τις εποχές , ο κόσμος δεν έκανε μπάνια , ούτε και οι Ερατεινιώτες , και τους μόνους που έβλεπες στην παραλία ήταν κάποιοι μεσόκοποι που ψάρευαν καθισμένοι στα σκαμνάκια τους και πρώτος και καλύτερος ο Δρομαζόγιαννος ..
Βέβαια , αργότερα το οργανώσαμε καλύτερα το θέμα των..θαλασσόλουτρών μας , και κατόπιν συνεννόησης με το ΚΤΕΛ , αποφασίστηκε μα βάζουν λεωφορεία που έφευγαν απ’ το Λιδορίκι το απογευματάκι και επέστρεφαν το βραδάκι , και έτσι κάναμε καθημερινά μπάνια χωρίς ταλαιπωρίες ..
Βέβαια στην πρώτη κάθοδό μας , που ήταν Σάββατο , όπως κατεβήκαμε τακτοποιηθήκαμε ανά δύο σε κάθε δωμάτιο και εγώ ήμουνα στο ίδιο δωμάτιο με το Θόδωρο τον Σταύρου , ο οποίος κάπνιζε διαρκώς σαν …αράπης . Πέσαμε λίγο να ξεκουραστούμε , γιατί είχαμε φύγει κατευθείαν απ’ τις δουλειές μας και επανέλαβα πολλές ..πολλές φορές στο Θόδωρο να σταματήσει να καπνίζει στο κρεβάτι γιατί θα…καούμε ,
Τι ήθελα και το’ λεγα , κάποια στιγμή , στον ύπνο ένιωσα να..πνίγομαι , και ξυπνώντας είδα πως το δωμάτιο είχε ..πνιγεί στους καπνούς απ’ το στρώμα και το σεντόνι του Θόδωρου που καίγονταν ..Βάλαμε τις φωνές , και ανέβηκαν οι ξενοδόχοι , ο Γιάννης και η Κατίνα Πάζα και έλυσαν το πρόβλημα ..και βέβαια αποκαταστάθηκαν και οι ζημιές ..
Τα δρομολόγια αυτά , για τα μπάνια , συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια , μέχρι που άρχισαν να ..πυκνώνουν τα ι.χ και σιγά ..σιγά ..καταργήθηκαν …
Πάντως , τα καθημερινά μας ..ταξίδια , για μπάνιο στην Ερατεινή , ήταν πολύ όμορφα γιατί όλοι σχεδόν ήμασταν μια παρέα και το διασκεδάζαμε … ΄λες και πηγαίναμε εκδρομή , με τα τραγούδια και τα καλαμπούρια μας ..
.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΑΣ ΜΠΑΝΙΑ , ΑΠ’ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ “ ΑΜΕΡΙΚΗ “ ΣΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΤΩΝ..” ΑΣΤΕΡΩΝ “ KAI O KATAΣΤΡΕΠΤΙΚΟΣ ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 1965
Δεκαετία του ‘60 , οι Λιδορικιώτες κατεβαίνουν στην Ερατεινή για μπάνιο με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ , από αριστερά στο βάθος η ταπεινότητά μου , η Τέτα Καγκάλου , μάλλον ο Παναγιώτης Παλαιολόγου , Θανάσης Φαλίδας , Κώστας Καραγκούνης και σε πρώτο πλάνο ο Γιάννης Παπαϊωάννου .
‘Ετσι λοιπόν πέρναγε το καλοκαίρι μας , κατεβαίνοντας καθημερινά σχεδόν για μπάνιο , ενώ την εποχή εκείνη τα βράδια είχαμε στο χωριό μας και δύο καλοκαιρινά σινεμά παρακαλώ , και τα δύο στη Βαθιά , το “ ΑΣΤΡΟΝ “ στο Κουλοπουλαίϊκο κάτω ακριβώς απ’ τους Γιώργηδες , υπάρχει ακόμα και σήμερα αλλά εγκαταλειμμένο , του Παναγιώτη Σκούρα …
..και ακριβώς αριστερά και απέναντι , εκεί που είναι τώρα το μπαρ του Παπαθανασίου , δεν θυμάμαι να είχε κάποιο όνομα , απλά ήταν του Ψιμούλη , που ήταν όπως κι’ ο Σκούρας επιχειρηματίας ιδιοκτήτης κινηματογράφου στην Άμφισσα .
Πάρτε νια γεύση απ’ την τότε , δεκαετία ΄60 , επικρατούσα στο χωριό μας από απόψεως …” θεαμάτων “ που ήταν πολλά και διάφορα
Η δεκαετία λοιπόν του 60 , ήταν , πιστεύω , η καλύτερη μεταπολεμική περίοδος του χωριού μας , δημιουργήθηκε η Βιβλιοθήκη , Σύλλογοι , με αξιόλογη δράση έγιναν πολλές , πολιτιστικές εκδηλώσεις , πολιτιστικές..πολιτιστικές δηλαδή , όχι τζερτζελοπανήγυρα , έγιναν πολλές διαλέξεις με ομιλητές διακεκριμένους λογοτέχνες και επιστήμονες , παράλληλα σημαντική ήταν και η συμμετοχή μας στις εκδηλώσεις " Φωκικά " που διοργάνωνε η Νομαρχία , όλα αυτά όμως σιγά-σιγά ξέφτισαν ειδικά όταν άρχισε να γίνεται ..ασφυκτικός ο..κομματισμός , που τελικά τα διάλυσε όλα .
Όμορφα χρόνια εκείνα , ίσως δύσκολα , πιο δύσκολα απ' τα σημερινά , αλλά και πολύ πιο όμορφα , είχαμε λίγα..ελάχιστα , μας έλειπαν ..πολλά , μα τα χαμε ..όλα...
Τα ευλογημένα λοιπόν αυτά χρόνια , είχαμε και ..άρτον αλλά και..θεάματα , για τον μεν..άρτο φρόντιζε ο αείμνηστος μπάρμπα Λιας Κάππος , αργότερα ο Γ. Μανουδάκης και τελευταίος ο φίλος Στάθης Γκίκας , που συνεχίζει ακόμα , όσο όμως για τα..θεάματα , βολευόμασταν καλά..καλά , είχαμε το θέατρό μας και τον κινηματογράφο μας , όχι βέβαια κάθε μέρα , όχι , αλλά είχαμε , κινηματογραφικά...ξεκινήσαμε , με τα επίκαιρα των Τ.Ε.Α , που σιγά-σιγά άρχισαν να προβάλουν και Ελληνικές ταινίες , πατριωτικού , κυρίως , περιεχομένου , και ειδικότερα , τα λεγόμενα έργα της ..φουστανέλας , με τα γνωστά παραδοσιακά θέματα .
Σιγά-σιγά όμως , άρχισε να παρουσιάζει ενδιαφέρον το θέμα , κι ' έτσι άρχισαν να εμφανίζονται , επαγγελματίες , πλανόδιοι κινηματογραφιστές , που σε τακτά διαστήματα , όχι πολύ συχνά στην αρχή , έρχονταν στο Λιδορίκι και έκαναν προβολές , κυρίως Ελληνικών έργων , φυσικά παλιών , αλλά που συγκινούσαν τους χωριανούς μας , οι προβολές γίνονταν σε καφενεία , και στην αίθουσα που ήταν κάτω απ' τα ΤΕΑ , τότε , εκεί που είναι η καφετέρια του Σπυρ. Πανάγου , τώρα .
Είναι χρήσιμο , νομίζω , να αναφέρουμε ορισμένα πράγματα και για το..κινηματογραφόφιλο κοινό , τους θεατές . Τον βασικό πυρήνα των θεατών αποτελούσαν οι πολλοί , τότε , Δημόσιοι υπάλληλοι και φυσικά οι οικογένειές τους , και θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη πως , σε αντίθεση με το τώρα , τότε οι υπάλληλοι σπάνια μετακινούνταν , γιατί ούτε ι.χ υπήρχαν , αλλά και οι μετακινήσεις δεν ήταν εύκολες όπως σήμερα . Τώρα το χωριό μας είναι άδειο τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές , η αργίες , ενώ τότε σπάνια έλειπαν οι υπάλληλοι που υπηρετούσαν στο Λιδορίκι , ύστερα οι υπηρεσίες δούλευαν και τα Σάββατα , κι' αν λάβουμε υπόψη μας πως το... ταξίδι Λιδορίκι - Αθήνα , ήταν σχεδόν..ημερήσια εκδρομή , εύκολα καταλαβαίνει κανείς το πόσο δύσκολη ήταν η συχνή μετακίνηση , χώρια που ήταν και πολύ..δαπανηρή .
Πρώτοι-πρώτοι , λοιπόν , πελάτες , οι υπάλληλοι , και οι κυρίες τους , που αποτελούσαν και την...καλή κοινωνία , του χωριού , και φυσικά είχαν και το προνόμιο των πρώτων..θέσεων , μαζί τους και οι οικονομικά εύρωστοι Λιδορικιώτες , οι έμποροι , οι επαγγελματίες που κατά κανόνα έκαναν παρέα με τους υπαλλήλους και τέλος , σε μικρό ποσοστό , οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι . Τα πρώτα χρόνια , η ενημέρωση του κοινού γινόταν με τα...παραδοσιακά μέσα , τους ντελάληδες , τον Ζήσιμο και το Μαλάμο , που με το γραφικό , δικό τους , τρόπο ενημέρωναν τη Λιδορικιώτικη κοινωνία , για το έργο που θα παιζόταν , καθώς και το μαγαζί που θα γινόταν η προβολή καθώς και την ώρα έναρξης . Αργότερα , οι πλανόδιοι κινηματογραφιστές , ενημέρωναν τον κόσμο με τα μεγάφωνά τους , περιδιαβαίνοντας τους δρόμους , ενώ παράλληλα έβαζαν και σχετικά διαφημιστικά στ' Αλωνάκι και τη Βαθειά , με μερικές φωτογραφίες , απ' τις ταινίες και κυρίως τους πρωταγωνιστές .
Έτσι λοιπόν στις αρχές της δεκαετίας του 60 , βρέθηκε το χωριό μας να έχει , ειδικά το καλοκαίρι , δυο μόνιμους , σχεδόν , κινηματογράφους , που τους είχαν δυο Σαλωνίτες επιχειρηματίες , ο Ψιμούλης και ο Παν . Σκούρας , και οι δυο είχαν κινηματογράφους και στην Άμφισσα , και με τις ίδιες κόπιες έπαιζαν και στο Λιδορίκι , με κάποια χρονική διαφορά , βέβαια , μόλις τελείωνε η προβολή στην Άμφισσα , έπαιρναν την μπομπίνα και την έφερναν στο Λιδορίκι όπου συνεχιζόταν η προβολή , βέβαια αυτή η διαδικασία είχε και πολλές ..περιπέτειες και πολλά ..παρατράγουδα και ευτράπελα , γι' αυτά όμως θα μιλήσουμε κάποια άλλη φορά . Ο ένας καλοκαιρινός κινηματογράφος , το " Σινέ Άστρον " λειτουργούσε στο χώρο που υπάρχει ακόμα , κάτω απ' την ταβέρνα των Γιώργηδων στο οικόπεδο του Κουλόπουλου , και ο άλλος ακριβώς λοξά απέναντι , σε οικόπεδο του Ξενοφ. Καραμήτσου , εκεί που τώρα είναι το μπαρ του Λάκη του Παπαθανασίου .
Θα πρέπει εδώ ίσως να αναφέρουμε πως ένας εκ των δύο επιχειρηματιών , ο Παν.Σκούρας , ήταν παλιός γνώριμος του χωριού μας , ήταν αν θυμάμαι καλά , οδοντοτεχνίτης , και σύζυγος της οδοντογιατρού Νίκης Παπανικολάου (;) που ήταν από κάποιο διπλανό χωριό , Πεντάπολη η Σκαλούλα , είχε δε ενοικιάσει και το ...περιβόητο τουριστικό περίπτερο που είχε φτιάξει ο Ε.Ο.Τ στο Στενό , μια άλλη...πονεμένη Λιδορικιώτικη ιστορία , για την οποία έχουμε πολλά να πούμε , σήμερα ο Παναγιώτης έχει μελισσοκομικές επιχειρήσεις και πολλές φορές κάνει σχετικές εμφανίσεις και στην τηλεόραση ενώ ένα φεγγάρι πέρασε κι' από τον πολιτικό ..στίβο σαν ..υποψήφιος Βουλευτής .
Οι κινηματογράφοι μας λοιπόν , έκαναν προβολές δυο φορές τη βδομάδα , και λόγω του ..σκληρού ανταγωνισμού , έφερναν καινούριες ταινίες , λόγω..Αμφίσσης φυσικά , πολλές φορές δε Α' προβολής που παίζονταν ταυτόχρονα με την Αθήνα , και συνήθως έσπαγαν τα...ταμεία , γιατί τότε το χωριό μας είχε πολύ κόσμο , ειδικά το καλοκαίρι και τις διακοπές Πάσχα και Χριστουγέννων , αφού όλοι οι εκτός Λιδορικίου Λιδορικιώτες , έκαναν διακοπές στο χωριό , δεν είχε ακόμα , βλέπεις , φουντώσει η μόδα της..θάλασσας . Θυμάμαι τα καλοκαίρια , έρχονταν παιδιά από Αθήνα , Θεσσαλονίκη , Πάτρα , κι' από άλλες πόλεις και πέρναγαν όλο σχεδόν το καλοκαίρι στο Λιδορίκι , με τους παππούδες και τους συγγενείς , κι εμείς που μέναμε μόνιμα στο χωριό , τα περιμέναμε πως και πως , και από τότε , απ' τα χρόνια εκείνα , υπάρχουν ακόμα δυνατές φιλίες που άντεξαν στο χρόνο , ακόμα πρέπει να αναφέρουμε πως διακοπές στο χωριό μας έκαναν και συγγενείς Δημ. Υπαλλήλων που υπηρετούσαν εδώ καθώς και 3-4 οικογένειες , που δεν είχαν καμιά σχέση με το χωριό μας , αλλά τους άρεσε κι' έρχονταν κάθε καλοκαίρι , κι έμεναν στο ξενοδοχείο του Παπαδόπουλου , στ' Αλωνάκι .
Αναφερθήκαμε πιο πάνω , στους κινηματογράφους μας , τους ..μόνιμους πλέον , Σινέ Ψιμούλης και ...Σκούρας φιλμς , ας μιλήσουμε και λίγο για τα υπόλοιπα ..θεάματα της εποχής που συμπλήρωναν την..πνευματική μας τροφή , για τους θιάσους , τα μπουλούκια που επισκέπτονταν το χωριό μας .
Πέρα όμως από αυτά είχαμε και ένα σωρό άλλες καλλιτεχνικές επισκέψεις , ακροβάτες , ταχυδακτυλουργοί , μάγοι , μέντιουμ - υπνωτιστές , αθλητές , παλαιστές - μπεχλιβάνηδες , καραγκιοζοπαίχτες , κουκλοθέατρα , μουζικάντηδες , παπατζήδες , απ' όλα είχε ο μπαξές , ότι μπορεί να βάλει ο νους σας .
Πολλοί από αυτούς , ήταν τακτικοί επισκέπτες του χωριού μας , και μάλιστα είχαν και συγκεκριμένες εποχές που έρχονταν , σε σημείο που οι Λιδορικιώτες ήξεραν και τους περίμεναν , όπως π.χ , ο θίασος της οικογένειας Προβελέγγιου , οι καραγκιοζοπαίχτες Μαυρομάτης και Βάγγος , η οικογένεια ακροβατών , Παππά , οι γνωστοί αθλητές , Σαμψών και Τρομάρας , όπως επίσης ένα ζευγάρι ακροβατών που είχε ένα μικρό κοριτσάκι , δεν θυμάμαι τ' όνομά του , αλλά έκανε καταπληκτικά πράγματα , τη βλέπαμε με ανοιχτό το στόμα , αλλά αυτό που έκανε φοβερή εντύπωση ήταν το ότι ο παρτνέρ , ο πατέρας της , ήταν ολίγον ...ευτραφής αλλά και.. ανάπηρος , μάλιστα , είχε μόνο το ένα του πόδι , κι' όμως έκανε ακροβατικά νούμερα με την κορούλα και τη γυναίκα του .
Επειδή δε , τις παραστάσεις τους τις έδιναν στο μαγαζί μας , στ' Αλωνάκι , όλη σχεδόν τη μέρα ήταν εκεί και παίζαμε με το κοριτσάκι , που ήταν λίγο μικρότερό μου , μού κανε δε μεγάλη εντύπωση , που δεν την άφηναν να φάει γλυκά , για να μην παχύνει και χάσει τη φόρμα , κι'αυτό το καημένο , γκρίνιαζε , σαν παιδάκι , αλλά πλήρωνε τη...δόξα και το..μεροκάματο φυσικά..
Τα τελευταία δε χρόνια , της όμορφης εποχής , έκανε , θυμάμαι , την εμφάνισή του κι ο...Τούρτουλας , τι ήταν ο Τούρτουλας ; μα φυσικά...ρουλέτα , ναι μια..περίεργη , ιδιοκατασκευή , με ένα εξ' ίσου...περίεργο τύπο , που την είχε , ένας Πειραιώτης , έτσι έλεγε , μάγκας , με την περίεργη τραγιάσκα του , το καλοπεριποιημένο μουστακάκι του , καλογυαλισμένο , στενό , παπούτσι , με μυτερό και λίγο ψηλό τακουνάκι , λαδωμένο μαλλί και φυσικά κουστουμάκι , στη...μέγκλα , έστηνε τον...Τούρτουλα , μπροστά στην ταβέρνα του Κώστα Αναγνωστόπουλου ( Κοτίνου ) εκεί που είναι τώρα το Φαρμακείο του Λάζαρου , κι' άρχιζε το...πανηγύρι , μαζευόταν η μαρίδα , αλλά και οι..μεγαλύτεροι φανατικοί του τζόγου , και άρχιζε το παιχνίδι .
Ο τούρτουλας λοιπόν , ήταν ένα μακρόστενο τραπέζι , που στην κορυφή του είχε ένα κουτί , θα μπορούσαμε να πούμε , απ' όπου κυλούσε ένα περίεργο μεγάλο ζάρι που είχε επάνω νούμερα , ό... γκρουπιέρης άφηνε τον τούρτουλα να πέσει με φόρα φωνάζοντας : έπεσε ο τούρτουλααας ..., το ζάρι κυλούσε πάνω στο τραπέζι που είχε γραμμένα διάφορα νούμερα , κάτι σαν ρουλέτα , μόνο που δεν ήταν στρογγυλή αλλά μακρόστενη , παραλληλόγραμμη , οι παίχτες είχαν ποντάρει πάνω στα νούμερα του τραπεζιού κι' όπου σταματούσε το ζάρι αυτό το νούμερο κέρδιζε , και φυσικά χαμένοι ήταν πάντα οι παίχτες .
Τούρτουλα όμως , είχε φτιάξει και ο σχωρεμένος ο Βαγγέλας , που είχε την ταβέρνα στο ισόγειο του Αντριτσαίϊκου στη Βαθειά , και μ’αυτόν “ ψυχαγωγούσε “ μικρούς και μεγάλους τζογαδόρους , κυρίως στα πανηγύρια , αλλά και στο χωριό μας που και που . Τον φόρτωνε στο αμάξι του και γύρναγε όλα σχεδόν τα πανηγύρια της περιοχής και όχι μόνον..
Ένα άλλο ..ενδιαφέρον θέαμα ήταν το μηχάνημα που έβγαζε το ωροσκόπιο των πελατών , μάλιστα , έλεγε την τύχη των πελατών , μικρών και μεγάλων , που έσπευδαν να μάθουν την τύχη τους , πληρώνοντας φυσικά το κάτι τις τους , προς μεγάλην ικανοποίησιν του ιδιοκτήτη του συστήματος αυτού .
Καλύτεροι πελάτες , φυσικά όλων αυτών των παιχνιδιών ήταν συνήθως οι πιτσιρικάδες , που ξαργύρωναν εκεί το λιγοστό χαρτζιλίκι τους , προκαλώντας τις γκρίνιες των γονιών τους , και αναγκάζοντας τους χωροφύλακες να κάνουν περαντζάδες διώχνοντας την πιτσιρικαρία , που απομακρυνόταν προσωρινά , αλλά σε λίγο ήταν πάλι εκεί .
Το σημαντικό όμως γεγονός στη Λιδορικιώτικη ζωή ήταν η άφιξη κάποιου θιάσου , κάποιου ..μπουλουκιού , όπως το ‘λεγαν τότε , κι' αυτό γινόταν συχνά , γιατί όπως ξαναείπαμε , το Λιδορίκι ήταν καλή...πιάτσα , είχε δηλαδή ψωμί . Πολλοί ήταν οι θίασοι που περνούσαν , κατά καιρούς , απ' το χωριό μας, αλλά αυτός που είχε τις καλύτερες..σχέσεις , με τους Λιδορικιώτες , και ο τακτικότερος σε επισκέψεις ήταν ο θίασος της οικογένειας Προβελεγγίου .
Ο κύριος κορμός του θιάσου αποτελούνταν από τον Άγγελο Προβελέγγιο , και τη σύζυγό του την κυρία Καίτη , δυο ηλικιωμένους θεατρίνους , που είχαν φάει τη ζωή τους στο σανίδι , από τα τα δυο τους παιδιά , τον Κώστα και τη Νανά , που ήταν παντρεμένη με ηθοποιό , τον Νίκο Κατέχη , και ο θίασος συμπληρωνόταν από δυο - τρεις ακόμα ηθοποιούς , συνήθως κωμικούς , και βοηθητικών , κυρίως , ρόλων , ένας από αυτούς ήταν πάντα ο Μητσάκιας , ένα λιγόσωμο ηλικιωμένο ανθρωπάκι , που εκτός σκηνής περπατούσε σχεδόν με το...ζόρι , αλλά πάνω στη σκηνή ΄λες και μεταμορφωνόταν σε...δεκαοχτάρη , ο Μητσάκιας είχε μικροσυμμετοχή στο...δράμα , το κυρίως..έργο , αλλά κράταγε πρωταγωνιστικό ρόλο , στο τέλος , στην κωμωδία , προκαλώντας το γέλιο και μόνο με την εμφάνισή του αλλά και με τις τυποποιημένες γκριμάτσες του .
Ο αρχηγός της οικογενείας αλλά και του θιάσου , ο κ.Άγγελος , ήταν ψηλός , με μακριά...καλλιτεχνικά , γκρίζα μαλλιά , και γαλανά μάτια , ήταν καλοσυνάτος και καταδεχτικός , κατέβαινε τα πρωινά και καθόταν στο μαγαζί μας , και κουβέντιαζε με χωριανούς , σε αντίθεση με τη σύζυγό του , που ήταν μάλλον ..απόμακρη , με..τάσεις βεντέτας , ενώ αντίθετα απ' τα παιδιά , ο Κώστας το..έπαιζε ολίγον ..βεντέτα- γόης , ξανθός , ψηλός , ωραίος ων , ενώ η Νανά ήταν απλή κοπέλα , όπως κι΄ο σύζυγός της .
Μέλος του θιάσου ήταν συνήθως κι' ο Μίμης Θειόπουλος , που ερχόταν τακτικά στο Λιδορίκι και με άλλους θιάσους , επίσης αρκετές φορές είχε έρθει , και με τους Προβελέγγιους αλλά και άλλους θιάσους , κι ο αξέχαστος καλός ηθοποιός , ο πραγματικός θεατρίνος , ο Ζαννίνο , που στο βιβλίο του Χρυσοστομίδη , σχετικά με τη ζωή του , αναφέρεται στο χωριό μας με κολακευτικά λόγια .
Το ρεπερτόριο των θιάσων ήταν το...καθιερωμένο , για την εποχή αλλά και για τον..τόπο , περιείχε ..την Άγνωστο , την ωραία του Πέραν , την...Γκόλφω , τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας , τους Άθλιους , και η σπεσιαλιτέ - παράσταση των Προβελέγγιων , ήταν η Σαλώμη και ο χορός των εφτά ή ...δώδεκα πέπλων , δεν θυμάμαι ακριβώς , αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε κάποια άλλη στιγμή ......
Μιλήσαμε , για ακροβάτες , καραγκιοζοπαίχτες , μπεχλιβάνηδες , για τα ..θρυλικά μπουλούκια , αξίζει όμως να θυμηθούμε και κάποια ..ξεχωριστά περιστατικά απ' την κινηματογραφική..δραστηριότητα της όμορφης εκείνης εποχής .
Σκληρός , πολύ σκληρός ο ανταγωνισμός μεταξύ των κινηματογραφικών κολοσσών , Σκούρας και Ψιμούλης...φιλμς , ξεκίναγε απ' την Άμφισσα , όπου και το κέντρο των...αυτοκρατοριών , και επεκτείνονταν και στο καημένο το Λιδορίκι , ο σκληρός όμως , αυτός , ανταγωνισμός είχε και τα ευεργετικά του αποτελέσματα , βλέπαμε στο χωριό μας ταινίες διαλεχτές , πρώτης προβολής , σχεδόν ταυτόχρονα με την Αθήνα , μάλιστα , οι κινηματογράφοι μας ήταν Α'..προβολής , όχι..παίζουμε...
Κάποια μέρα λοιπόν , η μάλλον κάποιο βράδυ , ο Παναγιώτης ο Σκούρας μας προανήγγειλε , πως λίαν..προσεχώς θα μας έφερνε ένα έργο που παιζόταν στην Αθήνα σε πρώτη προβολή , το " Γυμνοί στον ήλιο " με τον Αλαίν Ντελόν και τη Μαρί Λαφορέ , έργο που έσπαγε τα ταμεία εκείνη την εποχή , παράλληλα όμως μας είχε τάξει κι' ένα πολύ καλό Ελληνικό έργο , με το Θανάση Βέγγο και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο , μια υπέροχη πικρή ..κωμωδία , το" Ψηλά τα χέρια...Χίτλερ " που κι'αυτό χάλαγε κόσμο , όπως καταλαβαίνετε πετάξαμε απ' τη χαρά μας , το...κινηματογραφόφιλον..κοινόν , και περιμέναμε πότε θα ‘ρθει εκείνη η μέρα .
Και ήρθε , κάποιο βράδυ στο διάλειμμα , προβλήθηκαν και μερικές...σκηνές απ' το προσεχές έργο που ήταν , το ΓΥΜΝΟΙ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ , χαρές εμείς , καταλαβαίνετε , εδώ θα πρέπει να σας πω , πως τα καινούρια , τα...βαρβάτα έργα , που ήταν και πανάκριβα , οι κινηματογραφιστές μας τα ‘παιζαν και στην Άμφισσα και στο Λιδορίκι ταυτόχρονα , για λόγους οικονομίας φυσικά , πως γινόταν αυτό ; είναι πολύ απλό , πάρα πολύ απλό , ξεκίναγε η προβολή του έργου στην Άμφισσα , και στο διάλειμμα , έπαιρναν το πρώτο μέρος της ταινίας , την μπομπίνα , και την έφερναν στο Λιδορίκι , όπου η προβολή άρχιζε με διαφορά 40-50 λεπτών , κι' όλα πήγαιναν μια χαρά , και ο σκύλος..χορτάτος κι' η πίτα...ακέρια .
Ήρθε λοιπόν η μεγάλη μέρα η μάλλον η μεγάλη…νύχτα , να δούμε τον Αλαίν Ντελόν , είχαμε και τις πρώτες ...λιποθυμίες του...γυναικείου πληθυσμού , πριν ακόμα προβληθεί το έργο , και το βράδυ , έγινε το έλα να...δεις , το σώσε , που να βρεις καρέκλα να κάτσεις , δώσε μου κι' εμένα μπάρμπα...που λένε .
Τίγκα το σινέ Άστρον , καθιστοί , όρθιοι , σκαρφαλωμένοι στις γύρω μάντρες , και οι..εξώστες , οι..ταράτσες των γύρω σπιτιών , γεμάτοι , το αδιαχώρητον...παντού .Ξεκίνησε το έργο , με τη συνηθισμένη ..καθυστέρηση , αλλά ποιός νοιαζόταν για τέτοιες μικρολεπτομέρειες , Αλαίν Ντελόν ήταν αυτός , και όλα πήγαιναν ρολόι , έγινε το διάλειμμα , κάπως ..πλούσιο , περιμέναμε βλέπεις την μπομπίνα απ' την Άμφισσα , κι' όλοι κοιτάγαμε , στην είσοδο να δούμε να μπαίνει το παιδί με την ταινία , ο Παναγιώτης ο Σκούρας , στην είσοδο ..αδημονούσε κι΄αυτός , υπήρχε γενικά ένας εκνευρισμός , ώσπου κατέφθασε ο νεαρός με την μπομπίνα , όλοι ηρεμήσαμε , στρωθήκαμε στις θέσεις μας και αναμέναμε....
Έσβησαν τα φώτα , έπεσαν τα...προσεχώς , την άλλη μέρα είχαμε..Βέγγο , άλλες χαρές , τελειώσανε και τα διαφημιστικά και ξεκίνησε το β' μέρος ....ήταν και το έργο συναρπαστικό , ήταν κι' η ανυπομονησία μας , και ω..του θαύματος , ξεκινώντας το έργο εμφανίζεται ο Βέγγος με το Διαμαντόπουλο να τρέχουν ασταμάτητα , τους κυνηγούσαν οι Γερμανοί βλέπεις...πουθενά όμως ο...Αλαίν Ντελόν....
Το τι επακολούθησε , εύκολα μπορείτε να το φανταστείτε , χαμός...κυριολεκτικά , χαμός στο..ίσιωμα , το χασε κι' ο Σκούρας , τα ‘βαλε , και με το δίκιο του με το παιδί που έφερε την ταινία , πραγματικό ...τουρλουμπούκι...χώρια το καλαμπούρι που γινόταν απ' το..φιλοθεάμον κοινόν που ξεπερνώντας ..Λιδορικιώτικα το στενόχωρο...μέρος , πέρασε στο...Λοιδορικιώτικο , κυριολεκτικά , σαρκάζοντας και αυτοσαρκαζόμενο...
Πάντως αν όλα πήγαιναν καλά τότε , κατ' ευχήν , που λένε , σήμερα τι θα ‘χαμε να λέμε......
Τώρα βέβαια , κινηματογραφικές προβολές δεν γίνονται , έχουν από χρόνια σταματήσει , και ένας σημαντικός λόγος είναι η παντελής έλλειψη αίθουσας , τότε η εσωτερική διαμόρφωση του χώρου των καταστημάτων , ήταν τέτοια που επέτρεπε την..σύμπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων , αλλά από τότε που τα..καφενεία έγιναν..” καφετέριες “ αυτό είναι πια αδύνατο , έτσι λοιπόν γιοκ…θεάματα …
Το ίδιο επίσης συμβαίνει και με τις θεατρικές παραστάσεις , που έχουν κι’ αυτές ..” κοπεί “ από αντίληψη και δεκαετίες , για τους ίδιους λόγους . Βέβαια , κανένας δεν..ανησυχεί για την..έλλειψη αυτών των πολιτιστικών “ γεγονότων “ ούτε και νοιάζεται , γιατί απλούστατα ο πολιτισμός στο χωριό μας , και τα..θεάματα βεβαίως..βεβαίως , δεν θεωρούνται..σοβαρές πολιτιστικές εκδηλώσεις , όοοοχι βέβαια , παράλληλα την πρώτη..θέση στα..πολιτιστικά..” δρώμενα “ , όπως λένε και οι πολύ..εγγράμματοι , κατέχει το..” πάχνιασμα “ στην Βαθειά με τροφή το..σύνηθες..χόρτο ..
Και το κακό είναι , πως αυτές οι..κατ’ ευφημισμόν , πολιτιστικές εκδηλώσεις , οι..μεζεδοκρασοκατανύξεις , όπως τις λένε πλέον οι Λιδορικιώτες , σχεδιάζονταν από..ειδικούς τεχνο..κριτικούς , οργανώνονταν και…πραγματοποιούνταν , με το έτσι θέλω , αλλά με λεφτά του Δήμου στην Βαθειά , για να δουλεύουν και τα..μαγαζιά , έτσι το δικαιολογούσαν και το..δικαιολογούν οι …λεβέντες μας , και όλα αυτά με τα λεφτά των..Δημοτών , τόσο..απλά .
Πιστεύουμε ακράδαντα πως όλες οι εκδηλώσεις , οι..Πολιτιστικά..πολιτιστικές , και όχι τα τζερτζελοπανήγυρα , θα πρέπει να σχεδιάζονται , οργανώνονται και..πραγματοποιούνται μόνο και μόνο απ’ τον Δήμο , βέβαια εδώ υπάρχει το ίδιο σχεδόν πρόβλημα , γιατί η δημοσιοϋπαλληλική..νοοτροπία απ’ την μια μεριά και ο “ διορισμός “ , με αυστηρά κομματικά κριτήρια , των..αρμοδιοϋπευθύνων για τα πολιτιστικά , εξασφαλίζουν την άριστη..” αποτυχία “ , ένεκα επειδή…καθόσον , όπως λέει ο “ πάνσοφος “ Ελληνικός λαός , “ τα μεταξωτά βρακιά , θέλουν και..επιδέξιους ….λους “…
Ας γυρίσουμε όμως στα..κινηματογραφικά μας , σιγά ..σιγά λοιπόν και οι κινηματογράφοι , όπως και πολλά άλλα στο χωριό μας , πρόσκοποι , σχολικό θέατρο κλπ , έσβησαν , κατηγορηθέντα και ως..” αντιπροοδευτικά “ και έτσι ξεμείναμε και από σινεμά . Βέβαια έγιναν κάποιες προσπάθειες , γα κάμποσο καιρό , αλλά κι’ αυτές …ξέφτισαν , σιγά ..σιγά , το γιατί ..μαντέψτε το..
Εντύπωση μου έχει κάνει , αγαπημένοι μου φίλοι , πως πριν μερικά χρόνια , που..αναβίωσε ο κινηματογραφο..θεσμός στο χωριό μας , επιλέχθηκε σαν έργο επιμορφωτικό και φυσικά καλλιτεχνικό , για παιδιά , μαθητές κλπ , ποιό έργο νομίζετε ; Κρατηθείτε…” Το βασικό…ένστικτο “..σχόλιον..ουδέν.
Έτσι λοιπόν κάπως ήταν η εποχή των κινηματογράφων και μάλιστα των…θερινών , μάλιστα , γιατί , κακά τα..ψέματα , ο καλοκαιρινός κινηματογράφος με τον χειμερινό , μοιάζουν όσο το..χαρτί υγείας με το…” γυαλόχαρτο “….
Ένα άλλο απόγευμα , θα περιπλανηθούμε και στο χώρο του σχολικού θεάτρου , ενός πολύ χρήσιμου θεσμού , που άγνωστο (…γνωστό ..) γιατί ..ξέφτισε και..εξαφανίστηκε ..
Έτσι λοιπόν είχαμε..πολιτιστικο..κοινωνική επάρκεια , το πρωί στις δουλειές μας , το απόγευμα μπάνιο στην Ερατεινή και το βράδυ , ταβερνάκι , μεζεδάκι και…σινεμά ή και θέατρο .
Την ίδια δεκαετία στην έρημη Ερατεινιώτικη παραλία με τον αγαπημένο μου ΄ξάδελφο Μάκη Καψάλη
‘Οπως όμως έχουμε πει , το καλοκαίρι , μόλις τελείωναν τα σχολεία το χωριό μας γέμιζε από παιδιά – συγγενείς χωριανών μας ή υπαλλήλων που υπηρετούσαν στο χωριό μας , όπως τα εικονιζόμενα στην παρακάτω φωτογραφία .
Από αριστερά Ντίνος Λεβέντης , ανιψιός του Διευθυντή της ΑΤΕ Γκολφίνου Γεωργικόπουλου , που ήταν “ μόνιμος “ επισκέπτης των καλοκαιρινών διακοπών και όχι μόνον , η αφεντιά μου , ο Στέλιος Κακολύρης , γιος του ταμία της ΑΤΕ και ο Κώστας ……..ανιψιός της δασκάλας της Καρυδάκη – Γουσίου , που το παρατσούκλι του ήταν..Πράγκας..τακτικοί επισκέπτες ήταν ακόμα ο Νίκος Λακαφώσης με τις αδελφές του Ασπασία και Αφροδίτη , τα εγγόνια του Σαψαρή , Λάκης , Κωστας και Ηλίας Γεωργακόπουλος , με τον οποίο ήμασταν ..” κολλητοί “ όπως λέμε , αχώριστοι , όλη την ημέρα , εκτός απ’ τις ώρες που ήμουνα στην Τράπεζα . Θα πρέπει όμως εδώ να σημειώσουμε πως ένα μεγάλο μέρος απ’ τον ημερήσιο ελεύθερο χρόνο μας , το περνούσαμε στις Λάκκες , παίζοντας μπάλα με τις ώρες .
Αφού λοιπόν είχαμε ..” οργανωθεί “ και είχαμε φτιάξει τις παρέες μας , θέλοντας να αλλάξουμε λίγο τις συνήθειές μας αποφασίσαμε , κατόπιν προτροπής δικής μου , να κάνουμε μια δοκιμή και να κοιμηθούμε στην Ερατεινή όχι σε ξενοδοχείο αλλά στην αμμουδιά στο ξενοδοχείο των…” ΑΣΤΕΡΩΝ “ , ωραία μεν η σκέψη αλλά η πραγματοποίησή της απαιτούσε και κάποιον..εξοπλισμό . Πήγαμε λοιπόν στο μαγαζί του φίλου του Γιάννη Ζαγκανά , και τον ρώτησα αν μπορεί να μας δανείσει μερικές κουβέρτες , για να κοιμηθούμε στην παραλία , ο Γιάννης όταν το άκουσε νόμισε πως αστειεύομαι , χαμογέλασε και μου πρότεινε να μας φιλοξενήσει αυτός . Του εξήγησα πως θέλαμε να κάνουμε την τρέλα μας και βέβαια αυτός μας ανέφερε χίλιες δυο δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε , πιστεύοντας πως θα μας τουμπάρει , κάτι που φυσικά δεν έγινε οπότε μας έδωσε κουβέρτες , επιμένοντας να μείνουμε σε κάποια δωμάτια που ενοικίαζε , εμείς όμως…βράχοι στην επιλογή μας ..
H παρέα μας αποτελούνταν απ’ την ταπεινότητά μου , τον Ηλία Γεωργακόπουλο , τον Νίκο Λακαφώση και τον Κώστα ανιψιό των Δουκαίων , που το επίθετό του είναι μάλλον Μελέτης και εκ πατρός είναι απ’ τον Αθ. Διάκο , και τώρα μένει στην Σουηδία και μάλιστα πριν μερικά χρόνια ξαναανταμώσαμε και όπως καταλαβαίνετε έγινε της …τρελής .
Πήραμε ο καθένας την..κουβερτούλα του ..παραμάσχαλα και τραβήξαμε για το..” υπνοδωμάτιό “ μας , μετά το μόλο , προς τη βρύση . Αφήσαμε τα υπάρχοντά μας κάτω από ένα ευκάλυπτο , κάναμε το μπάνιο μας και περιμέναμε να νυχτώσει , εν τω μεταξύ , έρχονταν διάφορα παιδιά που κάναμε παρέα τα βράδια , για να κάνουν μπάνιο και όπως ήταν φυσικό έμαθαν για την απόφασή μας να κοιμηθούμε έξω , οπότε μας δήλωσαν πως το βράδυ θα μαζεύονταν όλοι εκεί , οπότε θα γινόταν και τρελό γλέντι… Πράγματι έτσι και έγινε , ήρθαν όλα τα παιδιά , αγόρια κορίτσια φέρανε και ένα φορητό ηλεκτρόφωνο , εκείνη την εποχή ήταν στο φόρτε τους τα Γαλλικά Teppaz και όπως καταλαβαίνετε ο ύπνος μας πήγε ..περίπατο , γιατί αργήσαμε πολύ να το διαλύσουμε αλλά και όταν το διαλύσαμε ήταν αδύνατο να κοιμηθούμε απ’ τα πολλά κουνούπια ..
Τέλος πάντων ξημέρωσε Κυριακή , μαζέψαμε τις κουβέρτες τις επιστρέψαμε στον Ζαγκανόγιαννο , με την παράκληση να τις ξαναπάρουμε το βράδυ γιατί συνήθως φεύγαμε για Λιδορίκι τη Δευτέρα το πρωί με τη συγκοινωνία .
Την Κυριακή το βράδυ όπως καταλαβαίνετε , η περιοχή που κοιμόμασταν γέμισε από νεολαία , οι οποίοι έμαθαν για το ωραίο πάρτι και..κατέφθασαν , μιλάμε για χαμό κυριολεκτικά , βέβαια είχαμε και κάποιες επισκέψεις γονέων που δεν τους πολυάρεσαν αυτά τα πάρτι , αλλά τους καλμάραμε και όλα πήγαν καλά , το γλέντι μας συνεχίστηκε και την Κυριακή το βράδυ με περισσότερα παιδιά αλλά και…κέφι .
Μάλιστα το δεύτερο βράδυ , είχαμε και βάρκα για βαρκάδα , του Μανελοτάκη - Τάκη Ανδρικόπουλου , ο οποίος ήταν καλός μου φίλος αλλά δυστυχώς η απόπείρά μας για βραδινή …βαρκάδα , στράβωσε γιατί απλούστατα δεν μπορέσαμε να βάλουμε μπροστά τη μηχανή . Μέσα στη βδομάδα όμως είχαμε και έξτρα κάθοδο στην Ερατεινή , όχι με την παρέα , αλλά με τους συναδέλφους της ΑΤΕ , γιατί την εποχή εκείνη στην Τράπεζα είχαμε επιθεώρηση απ’ τον επιθεωρητή Χάρη Μουζενίδη , που τελείωνε τη δουλειά του και αποφασίσαμε να του κάνομε το τραπέζι στην Ερατεινή , στο μαγαζί του Γιάννη Πάζα , στην παραλία ,πάνω στο μόλο .
Κατεβήκαμε λοιπόν όλοι οι συνάδελφοι μετά των συζύγων οι παντρεμένοι , μας έφτιαξε ο Παζόγιαννος ένα μεγάλο τραπέζι , στην άκρη της προβλήτα , πάνω στο..κύμα που λέμε .Στρωθήκαμε λοιπόν , φάγαμε ωραιότατα ψάρια , ήπιαμε και τα σχετικά μας , και μετά τα μεσάνυχτα τα μαζέψαμε , γιατί το πρωί΄είχαμε και γραφείο , και ευτυχώς που φύγαμε γιατί μετά από 1-2 ώρες έγινε ο μεγάλος σεισμός του 1965 ,που κατέστρεψε όλη την προκυμαία που κόπηκε λες με μαχαίρι σε όλο το μήκος και φυσικά το κομμάτι το πήρε η θάλασσα μέσα όπως κι το σημείο που ήταν τπ τραπέζι μας πριν από λίγο .
Σωθήκαμε από θαύμα , και σταυροκοπιόμασταν ευχαριστώντας την τύχη μας που μας προστάτεψε , εμείς τελικά γλυτώσαμε , αλλά ένας γεράκος , μοναχικός τύπος ο Νικολός , που είχε ξεμείνει από χρόνια στην Ερατεινή και συνήθως ήταν πιωμένος , εκείνο το βράδυ κοιμόταν ακριβώς κάτω απ’ τα πόδια μας , στη άκρη στο κύμα , και δυστυχώς τον πήρε κι’ αυτόν η θάλασσα . ΉΤαν το μοναδικό θύμα στην Ερατεινή , αλλά πιο κάτω προς Ναύπακτο στο Σκάλωμα που έγινε δυνατό τσουνάμι , τα νερά μπήκαν στα πρώτα σπίτια της παραλίας και πήραν μέσα μια γυναίκα , την Καραϊσκαινα …
Από εκείνο το σεισμό όλη η παραλία Ερατεινής και Τολοφώνας αλλά και ο Κορινθιακός γενικά έπαθαν πολλές και μεγάλες ζημιές …
Την άλλη μέρα στο γραφείο καταλαβαίνετε τι έγινε , πρώτα – πρώτα μάθαμε όλες τις λεπτομέρειες , του σεισμού , ένα φίλος δε Ερατεινιώτης μας έλεγε πως στη παραλία της Ερατεινής κόπηκε ένα μεγάλο κομμάτι κατά μήκος απ’ τη μία άκρη ως την άλλη , επίσης μας έλεγαν πως στην άκρη του χωριού , στη βρύση , όπως το λένε , οι ευκάλυπτοι που υπήρχαν κατά μήκος της παραλίας , την ώρα του σεισμού , οι κορυφές των ευκαλύπτων ακουμπούσαν στο..έδαφος ..
Μετά βέβαια από λίγες μέρες , εμείς συνεχίσαμε τα μπάνια μας , μόνο που όπως διαπιστώσαμε , η θάλασσα μπροστά στην παραλία , είχε κοπεί σε μεγάλο βάθος και από εκεί που ήταν ρηχή , τώρα ήταν απότομη και βαθιά , βέβαια όπως έχουμε ξαναπεί , την εποχή εκείνη ελάχιστοι ντόπιοι έκαναν μπάνια και μετά δε τον σεισμό μειώθηκαν ακόμα περισσότερο ..
Εκείνη την εποχή δε , ένας Ερατεινιώτης καπετάνιος , είχε φτιάξει με δάνειο της ΑΤΕ ένα καινούργιο αλιευτικό καίκι , και μας είχε τάξει μια βόλτα στον Κορινθιακό και στάση στη Γλύφσ , που τότε ήταν ..ερημιά , και μόνο ένα μαγαζάκι υπήρχε , που το είχε η θεια κάποιων φίλων , και τη λέγανε Κατή , ήταν αδελφή της Ταταρούς , Σταυροπούλου , απ’ την Ερατεινή . Πράγματι μια Κυριακή πήγαμε στη Γλύφα , αφού κάναμε φυσικά τη βόλτα μας στον Κορινθιακό.. Φάγαμε εκεί το μεσημέρι , χορέψαμε και περάσαμε πολύ όμορφα , έκτοτε όταν πήγαινα για υπηρεσία περνούσα κι’ απ’ την κυρά Κατήνα ( απ’το ..Κατή …)και τα λέγαμε , μάλιστα πριν 3-4 χρόνια που πήγαμε στη Γλύφα με την μπάντα ,την παραμονή της Παναγίας , ο νονός μου Γιάννης Λατσούδης , που έχει σπίτι εκεί , μου σύστησε ένα νεαρό Κστή , και όταν τον ρώτησα αν είχε συγγένεια με την κυρία που είχε το μαγαζί κάτω απ’ τον ευκάλυπτο , μου είπε πως ήταν μητέρα του και μάλιστα κάθονταν εκεί δίπλα μας , την πλησίασα τη χαιρέτισα και αφού της έδωσα να καταλάβει ποιος είμαι ..με χαιρέτησε με την..” αθυροστομία “της , δεν είχε καθόλου αλλάξει…
Εκείνη την εποχή μ προς το τέλος της δεκαετίας του ‘60 , τα παραλιακά χωρία ήταν σχεδόν…έρημα , το δε μητροπολιτικό χωριό της Γλύφας ήταν το Δαφνοχώρι ή Μαραζιά , ένα ορεινό κτηνοτροφικό χωριό , που σιγά ..σιγά κατέβηκε στη θάλασσα …
Το ίδιο βέβαια συνέβη και με τα υπόλοιπα χωριά , Καλλιθέα ή Ξυλογαϊδάρα , που κατέβηκε στην παραλία σαν…Ντουβιά κλπ.. σε όλα δε τα χωριά αυτά , πηγαίναμε τακτικά απ’την ΑΤΕ για υπηρεσιακούς λόγους , και όπως καταλαβαίνετε καλοπερνούσαμε και είχαμε και τις πλάκες και τα καλαμπούρια μας ..
Μια απ’ τις πιο όμορφες ιστορίες των υπηρεσιακών μου περιπλανήσεων στα παραλιακά χωριά της Δωρίδας , είναι και η παρακάτω , που έκανε πάταγο της=ν εποχή εκείνη στο κατάστημα της ΑΤΕ Λιδορικίου , απολαύστε την…
Η “ ΩΡΑΙΑ “ ΤΟΥ ΒΕΛΕΝΙΚΟΥ..
ΧΩΡΙΑΤΙΚΕΣ..ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Απ' την ..τραπεζική μου θητεία στο Λιδορίκι , και η αποψινή μας " χωριάτικη ..ιστοριούλα ", και φυσικά κι' αυτή διαδραματίσθηκε στη δεκαετία του '60 , και μάλιστα προς το τέλος της..
Σε μια λοιπόν , απ' τις εξορμήσεις μας , κατεβήκαμε μαζί με το γεωπόνο μας , για επιτόπια εξυπηρέτηση , των αγροτών - πελατών μας , στα παραλιακά χωριά της Δωρίδας , Βελενίκο , Καλλιθέα , Δαφνοχώρι , και τα..επίνειά τους φυσικά , Ντουβιά , Γλύφα κλπ . Κατακαλόκαιρο , ζέστη πολλή , κακές συγκοινωνίες , και όχι..τακτικές , μια μικρή..ταλαιπωρία , θα λέγαμε ..
Βέβαια , σε κάθε χωριό που θα πηγαίναμε , είχαμε ενημερώσει τους εκπροσώπους του Συνεταιρισμού , τότε υπήρχαν ακόμα , και έτσι και οι αγρότες ήταν ενήμεροι και μας περίμεναν , καθίσαμε λοιπόν σε κάποιο μαγαζί , ήταν στην πλατεία , αν θυμάμαι καλά , ήταν παρέα μας και κάποιος εκπρόσωπος του Συν/σμού , ονόματα δεν..λέμε , ήπιαμε τα καφεδάκια μας , είπαμε και τα σχετικά για το χωριό , για τον κόσμο , πως τα πάνε με τις δουλειές , και βέβαια αναφερθήκαμε και στο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Βελενίκου , που το αποκαλούσαμε " τραγουδιστο..χώρι " , ήταν νομίζω η Σοφία Κολλητήρη στις δόξες της τότε , αλλά κι' απ' όσο θυμάμαι , υπήρχαν και άλλοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες , απ' το χωριό .
Αστειευόμενοι , και πειράζοντας τον φίλο μας , του Συν/σμού , του λέγαμε πως , ε..δε βγάζετε και τίποτ' άλλο , βγάλατε μια τραγουδίστρια , σιγά τ' αυγά..αυτό βέβαια , το επαναλαμβάναμε και ο φίλος μας άρχισε να ..τσιμπάει , να ενοχλείται , κοκκίνιζε..ξεκοκκίνιζε , αλλά και τι να πει , βέβαια γίνονταν και διακοπές στη συζήτηση , όταν έρχονταν παραγωγοί για να ρωτήσουν η να κάνουν κάποια τους δουλειά .
Απ' τον καφέ είχαμε περάσει βέβαια , στα..ουζάκια , κι' όλα πήγαιναν μια χαρά , το πείραγμά μας όμως..πείραγμα , κι' ο φίλος μας πάντα..παντζάρι , κατακόκκινος , ώσπου για μια στιγμή , αφού του λέγαμε και του ματαξαναλέγαμε για το χωριό , πως δεν βγάζει τίποτ' άλλο από τραγουδίστριες , μας πετάει , εν..ψυχρώ : Ξέρ'τε τι κορίτσια βγάζουμε εμείς εδώ , για γυρνάτε να..δείτε τι..περνάει...
Γυρίσαμε , προς τη άλλη μεριά της πλατείας , και πράγματι , ερχόταν μια , ομολογουμένως , πολύ όμορφη κοπέλα , πανέμορφη , καλοντυμένη , πέρασε από μπροστά μας , χαιρέτησε , ευγενικά και με χαμόγελο την παρέα μας , και συνέχισε το δρόμο της ..
Τι ήταν να περάσει η κοπέλα από κει , ο φίλος μας ..έβγαλε..λαλιά , είδατε ..είδατε , ματάχετε δει τέτοια κοπέλα ; Εμείς βέβαια , συνεχίζοντας το καλαμπούρι , απαντούσαμε ανάλογα , ε..καλούλα είναι..κλπ..κλπ. αυτό όμως τον..φούντωνε το φίλο μας , που συνέχιζε να..λέει , εκθειάζοντας την ομορφιά της κοπέλας , που βέβαια ήταν ολοφάνερη , αλλά και όλες τις χάρες της , που ήταν και..πολλές ..
Βέβαια από κάποια στιγμή και μετά , προχώρησε το..πράγμα λιγάκι..παραπέρα , μας λέει ..εμπιστευτικά ο φίλος : Ρε..δεν την παίρνει ένας από σας ; Που θα ματαβρείτε τέτοια κοπέλα ; Και μάλλον το..πίστευε , εμείς βέβαια αλλάζαμε κουβέντα , αλλά αυτός εκεί..
Κάποια στιγμή ,ο Μιχάλης , ο γεωπόνος έλειψε για λίγο , οπότε..ρίχτηκε σε μένα για το..προξενιό , εγώ βέβαια , δικαιολογήθηκα , πως είμαι τάχαμου , μικρός , και ήμουνα πράγματι 23 χρόνων , αλλά του λέω , ο Γεωπόνος , είναι ότι..χρειάζεται , θα 'ταν γύρω στα 30 , κάνε κάτι γι' αυτόν , αλλά μην του κάνεις κουβέντα τώρα , πείτε τα με την κοπέλα , κι'όταν ανέβεις στην Τράπεζα , φέρε μας και τα νέα..
Καθίσαμε κάμποσο ακόμα , και μετά θα πηγαίναμε σε άλλο χωριό , αργά το απόγευμα και θα κοιμόμαστε εκεί το βράδυ , τελειώσαμε τη δουλειά μας , δεν ξανασυζητήσαμε , πια, το θέμα της κοπέλας , και φύγαμε..
Στο Μιχάλη βέβαια , εξήγησα , μετά , το τι έγινε κατά την απουσία του , οπότε ήταν ..ενήμερος , και ανυπομονούσαμε να μάθουμε τις νέα θα μας φέρει ο φίλος μας , τελειώσαμε την περιοδεία μας , και φυσικά , γυρίσαμε στο Λιδορίκι ..
Πέρασε λίγος καιρός , εμείς βέβαια το 'χαμε ξεχάσει , σχεδόν , το θέμα του..προξενιού , οπότε ένα πρωί..σκάει μύτη στην Τράπεζα ο φίλος μας απ' το Βελενίκο..ήρθε σε μένα , τα είπαμε , πήγε σε όλους τους καλημέρισε και φυσικά πήγε και στο γεωπόνο , τον χαιρέτισε κι' αυτόν και έφερε κάτι καταστάσεις για δάνεια , κάθισε εκεί κοντά μου , και περίμενε , φαίνεται , να του ανοίξω εγώ κουβέντα για το..επίμαχο θέμα , τον έβλεπα , που και που ..κοίταγε κάπως περίεργα ..πονηρούτσικα , αλλά εγώ μπορώ να πω πως το'χα σχεδόν..ξεχάσει , το ίδιο κι' ο γεωπόνος βέβαια , σε κάποια στιγμή , όμως χρειάστηκε να πάω στο γεωπόνο , εκεί λοιπόν με ρώτησε ο γεωπόνος , στο..καλαμπούρι , αν μου είπε κανένα νέο απ' το..κορίτσι ο φίλος μας , του είπα πως όχι , αλλά σκέφτηκα να ρωτήσω εγώ , έτσι και έγινε , αφού μισοτελειώσαμε τη δουλειά , τον ρώτησα ..μισο..αδιάφορα , δήθεν ; Αλήθεια , έκανες τίποτα με την ..υπόθεση της κοπέλας ; 'Εχουμε κανένα καλό..νέο ; Γιατί αυτό με ρώταγε τώρα κι ο γεωπόνος ;
Τον είδα που..δυσκολευόταν να μου απαντήσει , και ξαναρώτησα , έκανε ς τίποτα , την κουβέντιασες ;
- Ναι..αλλά..ξέρεις..να.., μου τα μάσαγε , οπότε εγώ..επέμεινα , δηλαδή τι απάντηση έχουμε , θέλει ; δεν θέλει..τι σου είπε ;
- Να ..ξέρεις..δυσκολεύεται κάπως ..
- Δηλαδή ; τον ρωτάω , σε τι δυσκολεύεται ;
- Ξέρεις , εγώ της είπα τα καλύτερα λόγια , αλλά με ρώτησε τι δουλειά κάνει ; της είπα βέβαια , γεωπόνος στην..Τράπεζα την Αγροτική , αλλά..ξέρω.. γω..
- Επέμενα όμως εγώ , θέλοντας να μάθω , οπότε ..δυσκολευόμενος αρκετά , μου το...ξεφούρνισε...
- Να , μου λέει , θα έχει φαίνεται , κατά νου κάτι ..καλύτερο , γιατί μου είπε : Εγώ δεν πήρα ..χωροφύλακα , θα πάρω..γεωπόνο ;
Κόκκαλο , φυσικά , εγώ , κι' ακόμα πιο...κόκκαλο ο γεωπόνος , όταν του το 'πα..και βέβαια καταλαβαίνετε το τι πλάκα έγινε μετά στο γραφείο , και έμεινε και..σλόγκαν - ανέκδοτο , που το λέγαμε και γελούσαμε ..
Καλό σας βράδυ ...Κ.Κ.-
Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι ….
No comments:
Post a Comment