Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΣΣΑΣ .

 

ΣΕ ΕΜΜΕΤΡΗ ΔΗΜΩΔΗ  ΛΑΪΚΗ  ΠΟΙΗΣΗ .

   Λίγο  πριν απ’ τα μέσα του 19ου αιώνα , και σε χρονολογία που δεν μπρεί μέχρι σήμερα να προσδιορισθεί , σ’ ένα απομονωμένο κεφαλοχώρι της Δωρίδας , τους Πενταγιούς , του σημερινού Δήμου Βαρδουσίων της Φωκίδας , έλαβε χώρα ένα συνταρακτικό γεγονός , που αναστάτωσε όχι μόνο την κοινωνία των Πενταγιών και των γύρω χωριών , αλλά και ολόκληρης της χώρας και ανέδειξε τη φωτεινή φυσιογνωμία της Μαρίας Δασκαλοπούλου , που στη συνέχεια , λόγω καταγωγής , ονομάσθηκε Πενταγιώτισσα , και που αποτελούσε , γιά την εποχή , μοναδικό φαινόμενο γυναικείας ομορφιάς , καπατσοσύνης , πνευματικής ωριμότητας και οραματικής ιδιοσυγκρασίας , γιά μιά καλύτερη ζωή , στην οποία η γυναίκα να πάψει να είναι πειθήνιος και άβουλος σύντροφος του άνδρα , χωρίς δικαιώματα και διεκδικήσεις .

   Σαν ελεύθερος άνθρωπος η Μαρία Πενταγιώτισσα , δεν διέπραξε κανένα αδίκημα , αλλά με πάθος αγάπησε , όπως είχε δικαίωμα , ένα όμορφο και ψηλόκορμο παλληκάρι , απ’ το χωριό , τον Δημήτρη Τουρκάκη , και μάλιστα χωρίς φόβο και πάθος , και δεν έλρυβε το αίσθημά της αυτό , που αναστάτωσε την τοπική κοινωνία , που εκείνη την εποχή δεν δεχόταν προγαμιαίες σχ’εσεις και δεσμούς .

   Η διάδοση του δεσμού αναστάτωσε την στενή κοινωνία των Πενταγιών , η οποία , εμμέσως πλην σαφώς , πίεζε διαρκώς και έντονα τον αδελφό και προστάτη της ορφανής από γονείς Μαρίας , Θανάση Δασκαλόπουλο , να λάβει μέτρα γιά τη διάλυση του δεσμού και την εξαφάνιση του φαινομένου , που υπήρχε κίνδυνος να επεκταθεί και σε άλλα κορίτσια του χωριού .

   Ο Θανάσης , δάσκαλος κι’ αυτός , όπως ο πατέρας του , ήταν ως εκ τούτου , θεματοφύλακας των , τότε , ηθικών αξιών και τοπικών παραδόσεων του χωριού , θεώρησε τον εαυτό του υπόχρεο να ασκήσει επί της Μαρίας αφόρητη πίεση γιά να διακόψει βιαίως τον δεσμό αυτό , που γιά λόγους προσωπικούς δεν ενέκρινε , με βίαια μέσα και τρόπους , που εκείνη .ομως την εποχή ήταν παραδεκτά .

   Πέρα ‘ομως απ’ αυτό , ο Δασκαλοθανάσης ήταν αντίθετος με τις απόψεις της Μαρίας , να διδάσκει τα κορίτσια του χωριού να μάθουν να διεκδικούν τα διακαιώματά τους , που δεν θα ‘πρεπε να υπολέιπονται εκείνων , των ανδρών . Σύμφωνη βέβαια , με τις απόψεις του Δασκαλοθανάση , ήταν και η κοινωνία των Πενταγιών , και φυσικά αντίθετη με τις απόψεις της Μαρίας , η θέσε της οπόιας στο χωριό , πιά , είχε γίνει πολυ δύσκολη . 

   Η αφόρητη όμως αυτή κατάσταση και οι συνεχείς βιαοιπραγίες του αδελφού , σε βάρος της Μαρίας , που είχε πιά εξελιχθεί σε ενδοοικογενειακό καθημερινό ..πόλεμο , εξόργισε τον αγαπημένο της Δημήτρη Τουρκάκη , ο οποίος σε συνεργασία με άλλους συγχωριανούς ( Θεοδωράκη κλπ ) θέλησε να δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα βγάζοντας απ’ τη…μέση το βάναυσο αδελφό .

  Δεν είναι βέβαια δυνατόν να γνωρίζουμε τους πραγματικούς λόγους που οδήγησαν τον Τουρκάκη στην πράξη του , πιστεύουμε όμως ότι τον τύφλωσε η δύναμη της απέραντης αγάπης του γιά την Μαρία .

   Ας παρακολουθήσουμε όμως , βήμα- βήμα , την εξέλιξη της πραγματικής ιστορίας της Μαρίας της Πενταγιώτισσας , όπως καταγράφεται στο ακόλουθο έμμετρο δημώδες λαϊκό ποίημα , που βρέθηκε πολύ-πολύ αργότερα απ’ το περιστατικό , και το οποίο πιστεύουμε πως γράφτηκε , ίσως , στα πρώτα χρόνια του προηγούμενου αιώνα , από άγνωστο δημιουργό .

ΜΑΡΙΑ   Η  ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΣΣΑ

Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά

και στο Χρυσό Κριάρια ,

και στης Μαρίας την ποδιά

σφάζονται παλλικάρια .

                *

Γέννημα , θρέμμα Πενταγιών

η ξακουστή Μαρία ,

αρχοντικό περπάτημα

το βλέμμα με λατρεία .

                *

Η ομορφιά σου η πολλή ,

των Πενταγιών η γέννα ,

βγήκε από όμορφο χωριό

με του λαού την πένα .

                *

Το σπίτι σου σε φρόντιζε ,

δεν σ’ έστελνε χωράφι ,

μον’ γράμματα σε μάθαινε

μη μείνεις και στο ράφι .

                 *

Ήσουν γυναίκα παινευτή ,

των γυναικών ο λόγος

γιά σένα εσυζήταγαν

στων αλωνιών το σκότος .

Σ  υ  ν  ε  χ  ί  ζ  ε  τ  α  ι ………

   Η έμμετρη ιστορία της Μαρίας , έχει 145 στροφές και όπως προείπαμε θα πρέπει να έχει γραφτεί από ..άγνωστο λαϊκό δημιουργό του χωριού , η της ευρύτερης περιοχής .

   Θα πρέπει ακόμα εδώ να διευκρινίσουμε , πως ο Δημήτρης Τουρκάκης , ήταν Πενταγιώτης , και δεν είχε καμιά σχέση με τους Τουρκάκηδες του Λιδορικίου η και άλλων χωριών , γιατί υπήρχαν σε όλα σχεδόν τα χωριά οικογένειες μ’ αυτό το επίθετο , και μάλλον θα πρέπει να ήταν απ’ τις οικογένειες των Τούρκων που παρέμεινα στα χωριά μας μετά την απελευθέρωση .

   H  πανέμορφη  Πενταγιού .

     Καλό  σας μεσημέρι…………………..Κ-