15 Την Πρωτομαγιά γυναίκες αναποδες κάνουν στραπάτσες . Παίρνουν μιά τσαντήλα , πάνε μπροστά απο κει που βόσκουν τα πράματα , σφογγίζουνε τα χορτάρια , τους παίρνουν τη δροσιά και δεν προκόβουν .
16
Σε πολλά χωριά παραδέχονται πως το κλαρί όπου κρέμαγαν ζωοκλέφτες κλεμένο σφαχτό γιά να το γδάρουν , ξηραίνεται .
17
Όταν αρχίσει ο γέννος , καλό είναι να μην πρωτογεννηθεί λάγιο αρνί . Πολλές δυσκολίες γίνονται τότε στο κοπάδι .
18
Την Πρωτομαγιά τα κορίτσια απ' τ' Άγραφα πάνε στη βρύση νύχτα , την αλείφουν με βούτυρο . Παίρνουν νερό και το φέρνουν στο σπίτι . Μ' αυτό βρέχουν τις καρδάρες μ τα μποτινέλια , ( όπως λένε τις βούρσες ) , και τα πράματα στο μαντρί . Αλλά τα κορίτσια που κάνουν τέτοιο πρ'άμα , πρέπει να είναι μικρά , να μην έχουν διαβολιές μέσα τους .
19
Τ' Αι - Βασιλειού το πρωί ο αφέντης των πραματιών έρχεται στο μαντρί . Φέρνει τη βασιλόκλουρα του πιστικού η τ' μεσιακάρη .Αυτή γιά το γούρι έχει ένα αυγό μπηγμένο στη μέση και κάτι νόμισμα . Επίσης σπάζει ένα ρόιδο στην πόρτα απ' το μαντρί πετώντας το με δύναμη. Τόχει γιά καλό .
20
Όταν θα πρωτοβάλουν τα γαλάρια στο γαλαρομάντρι , βάνουν τσεκούρι στην πόρτα γιά ν' αδρακελήσουν τα πρόβατα και στεριωθούνε .
21
Από κρέας μαρμάρας προβατίνας η γίδας δεν κάνει να τρώνε τα κορίτσια γιατί τον καιρό που θα παντρευτούν , θα μείνουν άτεκνα .
22
Καλό είναι , λεν οι τσοπάνηδες , άμα τ' αρνιά γεννιόνταν ν'υχτα . Γιά τα κατσίκια παραδέχονται το αντίθευο , γούρικο είναι να γεννιώνται τη μέρα .
23
Ταίζουν τα πράματα ψάρι , πέστροφα , γιατί έχουν την ιδέα , πως δε θα στέκονται τότε να τα ζυγώσει ξένος , και να τα κλέψει .
24
Παραδέχονται πως η προβατίνα έχει στη σφαζιά της ένα κοκκαλάκι . Στο σφάξιμο το βρίσκουν όσοι ξέρουν την αξία του το παίρνουν και το σέρνουν πάνω τους . Αυτό τους κάνει να αγαπιόνται απ' τον κόσμο , λένε .
25
Αν ιδεί κακό μάτι κριάρι να μαρκαλάει προβατίνα , λένε πως σταματάει η ορμή του , κακό πράμα γιά τον τσοπάνη .
26
Παχουλό κι' όμορφο αρνί η κατσίκι , αν ιδεί κακό μάτι , την ώρα που [παίζει , σκιάζει , πάει στον τόπο . " Του την έδωκε με το μονόβολο ο κιαρατάς η η στρίγγλα ( αν είναι γυναίκα ) ! ", λέει ο τσοπάνης .
27
Την Πρωτομαγιά βγάνοντας τα πράγματα απ' τα μαντριά οι τσοπαναραίοι τα χτυπούν με φύλλα καρυδιάς , γιά να φέρουν πολύ γάλα .
28
Τα Φώτα αγιάζουν τα πράματα μ' αγιασμό απ' την εκκλησιά φερμένον .
29
Όταν σημαδεύουν τα πράματα στ' αυτιά γιά να γνωρίζονται , παίρνουν τ' αποκόματα και τα ρίχνουν όπου τρέχει νερό ( βρύση , ρέμα ) και λένε : όπως τρέχει το νερό , να τρέχουν και τα πράματα .
30
Όταν αρχίσει ο μαρκάλος γιά να μην κοπεί πρέπει να πράματα ν' ακολουθούν το ίσιο σύρμα ( διεύθυνση ) στη βοσκή .
31
Την ημέρα της Ανάληψης ταίζουν τα πράματα αλάτι . Το ξετάζουν .
32
Άν ιδούν οι τσοπάνηδες μικρά παιδιά τους , πως ξεχωρίζουν τη σπρούχνη ( ανθρακιά ) , και κάνει το καθένα δική του φωτιά , τόχουν γιά κακό . Κόβονται τα μπουλούκια , ξεχωρίζουν και δεν συμμαζεύονται , σου λένε .
33
Νύχτα δε δανείζουν οι τσοπάνηδες αλάτι . Είναι κακό γιά τα πράματα το δάνεισμα , αυτό παραδέχονται .
34
Την ημέρα των Χριστουγέννων γυρίζοντας απ' την εκκλησιά οι τσοπάνηδες στ΄Άγραφα , παίρνουν μιά μπάτσα η κλωνάρι από κέδρο η πουρνάρι και τα βάζουν στη φωτιά . Ανάβουν και τριτσοβολούν . Τότε λένε : " Όπως πηδάει το κλαρί να πηδάνε τ' αρνάκια και τα κατσίκια " .
35
Αν τύχει και ψοφήσει πράμα γύρω στο μαντρί η κοντά στη στρούγκα , λένε , πως κάνει να το φάνε , εννοείται βέβαια πως πρέπει να προφτάσουν να το σφάξουν , γιά να μην πάει θράσιο . Το γδέρνουν λοιπόν και μαγερεύουν το κρέας του. Δεν κάνει να φάνε από κείνα που ψοφάνε μακρυά απ' τα κατοικειά . Αυτά τα πετάνε .
Αυτές ήταν οι τσοπάνικες δεισιδαιμονίες όπως τις είδε , τις άκουσε και τις κατέγραψε ο Δημ .Λουκόπουλος , και όπως προαναφέραμε , δημοσιεύτηκαν το 1930 .
Καλό σας βράδυ , με αγάπη .......Κ.-
No comments:
Post a Comment