26-5-1955 , Λιδορικιώτικη Ανάληψη , στη στρούγκα του μπάρμπα Χαράλαμπου Μαργέλλου – Αρπάλη , στη Γκιώνα , από αριστερά Γ.Αρβανίτης μ Δημ.Καφέτσης – Κοντοκράς , Διο.Παλούκης –Λαναράς , Δημ .Βούλγαρης – Τσελεμεντές , Θαν Μοναχογιός , ο Γιώργος Καψάλης και τα μικρά ..Αρπαλάκια …
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Γιορτάζεται σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού και πέφτει πάντοτε Πέμτη . Τα μεσάνυχτα , λέει , ανοίγουν οι ουρανοί και πολλοί ξαγρυπνούν να δουν το Χριστό να " αναλήφεται ". Στα μέρη που έχει θάλασσα , μικροί μεγάλοι βουτάνε γιά πρώτη φορά στα νερά της και κάνουν το πρώτο τους κολύμπι . Είναι γιά το καλό , κάθε αρρώστεια φεύγει .
Απ' τη θάλασσα μαζεύουν νερό από σαράντα κύματα , ραντίζουν μ' αυτό το σπίτι και λένε : " Όπως ανελήφτηκε ο Χριστός , έτσι ν'ανελήφτηκε ο Χριστός , έτσι ν' ανεληφτεί από το σπίτι μας η κακολγωσσιά , η αρρώστεια , το κακό μάτι και όλα τα κακά ".
Βουτάνε στη θάλασσα και πιάνουν τη " μαλλιαρή " , μιά πέτρα χορταριασμένη , γεμάτη φύκια κι' άλλα θαλασσινά χορτάρια . Τη βάζουν γιά γούρι κάτω απ' το κρεβάτι . Στη Σάμο , τ'ανύπαντρα κορίτσια τη βάζουν κάτω απ' το κρεβάτι τους , γιά να δουν στον ύπνο τους ποιόν θα πάρουν .
Στα ορεινά μέρη οι βοσκοί κάνουν αγιασμό γιά τα κοπάδια τους και φτιάχνουν γαλατόπιτες . Γι' αυτό τη λένε " Γ α λ α τ ο π έ φ τ η ". Όλα τα γαλακτερά της μέρας οι βοσκοί τα μοιράζουν γιά το καλό στους καλεσμένους τους και μαζί τους τρώνε και γλεντούν . Το γάλα που θα περισσέψει το χύνουν , τυρί δεν πήζουν .
…Λ’ΔΟΡ’ΚΙΩΤΙΚΗ…ΑΝΑΛΗΨΗ ….
Στο Λιδορίκι , της Αναλήψεως είναι μεγάλη γιορτή , σαν κτηνοτροφική περιοχή που είναι , γιορτάζουν οι τσοπάνηδες , και μάλιστα στις στάνες τους . Καλούν συγγενείς , φίλους , γνωστούς και γείτονες στις στάνες τους , που είναι ψηλά , στα τσοπανοτόπια της Γκιώνας , στα " Σπιθάρια " , το " Κόκκινο χώμα " , τις "Κορομπλιές " , τη " Μπαχατούρ ", τον " Πλάτό ", την " Τρίσελη ", η και χαμηλότερα , στο "Δραγάτη " , στα "Καλτεζιά " και παλιότερα , πριν γίνει η λίμνη του Μόρνου , στον " Καλανάκη " , που έιναι στα ριζά του βουνού Πλέσιβα .
Κάθε τοποθεσία , τσοπανότοπος , έχει και τους δικούς του τσοπάνηδες , όπου δυο-δυό , τρεις -τρεις , έχουν γειτονικές στάνες και κάνουν παρέα . Στα " Σπιθάρια " , είναι οι Τσιανταίοι , στο " Κόκκινο χώμα " , ήταν ο σχωρεμένος ο Μήτσος ο Δρόσος , ο Τρόχαλος , οπως τον λέγαμε , παρέα με το Μήτσο το Στρούζα (τον Αύγό ) και τον Αντρέα το Γεωργουσόπουλο ( τον Αντρεούλα ) παραπέρα στην " Μπαχατούρ " , ήταν ο Χαράλαμπος ο Μαργέλλος ( ο Αρπάλης ) , που καμιά φορά έκανε ανάληψη και κάτω στον " Καλανάκη " , δίπλα στη Μπελεσίτσα ( ξεροπόταμο ).
Όλοι λοιπόν οι τσοπάνηδες , καλούσαν συγγενείς , κουμπάρους , φίλους και γείτονες ανήμερα της Αναλήψεως στις στρούγκες τους , τις στάνες δηλαδή , κι ακόμα καλούσαν και τους Δημόσιους Υπάλληλους που υπηρετούσαν στο Λιδορίκι , κι'ετσι μαζεύονταν μεγάλες παρέες , έκαναν ..κονάκι κάτω απ'ο μεγάλες πουρνάρες η άλλα μεγάλα δέντρα , και γινόταν γλέντι τρικούβερτο .
Πολλές φορές , μαζεύονταν παρέα από τσοπάνηδες , όσοι είχαν στρούγκες κοντά , και κάναν μαζί Ανάληψη , σφάζαν αρνιά και έψηναν και κοκορέτσια , ενώ οι νοικοκυρές είχαν κάνει και το κουμάντο τους απ' το χωριό . Έφκιαναν πίτες , τυπόπιτες , γαλατόπιτες , κι' άλλα μεζεκλίκια , γιά τους καλεσμένους , χώρια τα γιαούρια και τα τυριά , που ήταν άφθονα .
Εκεί , στις στρούγκες , τρώει κανένας και ένα υπέροχο πρόχειρο τσοπάνικο φαί , το " Κοσμάρ' ", δεν ξέρω αν το φκιάχνουν σε άλλα μέρη της Ελλάδας , στην Ήπειρο το φκιάχνουν , είναι απλό , γρηγορόφκιαχτο και ..πεντανόστιμο . Σ' ένα κούτλα , μικρό κατσαρολάκι με χερούλι , βάζουν φρέσκο τυρί , ανάλατο , και φρέσκο βούτυρο και όταν λιώσουν και γίνουν ένα ρίχνουν μέσα μπομποτάλευρο , καλαμποκάλευρο , τ' ανακατεύουν και γίνεται ένα μείγμα , κι' όταν σιγοψηθεί , το βγάζουν στα πιάτα , όπως είναι κάυτό , μοσχοβολάει κι' είναι πεντανόστιμο .
Κάπου εκεί γύρω υπάρχουν κι' οι..νταμουζάνες με τα γιοματάρια , και τα πεσκέσια που έφερναν οι καλεσμένοι , γύκίσματα , κρασιά και καμιά..μπύρα , αργότερα που μπήκε ..δυνατά στη ζωή μας , υπήρχαν λοιπόν όλα τα καλούδια , όλα τα καλά του..Θεού , και πάνω απ' όλα υπήρχε μιά απέραντη ανρώπινη αγάπη , μιά αδελφοσύνη , άσχετα με βαθμό...συγγένειας , και κοινωνικές..τάξεις και ..διαφορές...
Όσοι είχαν την τύχη να ζήσουν τέτοιες μέρες , τέτοιες γιορτές , στις φιλόξενες στρούγκες των χωριανών μας τσοπάνηδων , μολογάνε με νοσταλγία κι' αγάπη τα θυμήματά τους και τώρα πιά κουνώντας το κεφάλι με ..πίκρα γιά την όμορφη αυτή γιορτή , που , σιγά-σιγά , την αφήσαμε να ξεφτίσει , να ...σβήσει...
Ανάληψη 1956 , στο Κόκκινο Χούμα , στη..λούστρα
Γιά φέτος αδέρφια , σας δίνουμε την υπόσχεση , πως εφόσον υπάρξει , που θα ..υπάρξει σίγουρα , στρούγκα Λιδορικιώτικη , και όχι μόνο , που θα..γιορτάσει ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ , την Ανάληψη , θα πάμε και θα σας δώσουμε τέτοιο..ραπόρτο , που θα..νοιώσετε πως ήσασταν παρέα μας , και ειδικότερα τα ξενητεμένα μας αδέρφια , που θα ‘χουν νοσταλγήσει τέτοιες όμορφες στιγμές , λίγη ..υπομονή…
Με την ευκαιρία όμως της Ανάληψης , ανα..σύραμε και μιά , λίγο..διαφορετική ίσως , αλλά…ανάληψη κι’ αυτή . γιά ..διαβάστε παρακάτω…
Η....ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΡΝΙΟΥ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ..
Σωτήριον ..έτος 1966 , το Λιδορίκι σε μιά απ' τις καλύτερες περιόδους του , αν όχι ...την καλύτερη , και μεις , μιά πολύ όμορφη νεαρο..υπαλληλοπαρέα , Καθηγητές , Τραπεζικοί , Ταμιακοί , Εφοριακοί και υπάλληλοι όλων των..κλάδων , συμπεριλαμβανομένων και των..κτηνιάτρων , θα μπορούσαμε να πούμε πως..καλοπερνούσαμε , με τις πλάκες , τα καλαμπούρια μας τα..βραδυνά..τσιμπούσια μας , στην ταβέρνα του μακαρίτη του Γιώργου του Γούρα η το εστιατόριο-ταβέρνα του μπάρμπα Τάσου του Γαρδίκη , και τα..εκτός έδρας..συμπόσιά μας στην Πλέσσια , νυν..Αμυγδαλιά , δόξα τω..Θεώ τα κουτσοβολέυαμε....
Στην παρέα , και δυό..Ιταλοί κτηνίατροι , ο μακαρίτης , από χρόνια , Λουκάς Αναγνώστου κι' ο Νίκος Τάσιος , στον Λουκά έχουμε αναφερθεί ξανά με τον περίφημο..λαγό μ' αγκάθια , αλλά και η σημερινή μας Λιδορικιώτικη..ιστορία , έχει σαν..πρωταγωνιστή της τον αξέχαστο φίλο Λουκά , την..μπερδεμένη..κλωστούλα η..σκυλόγιατρο , όπως τον αποκαλούσε γελώντας ο μακαρίτης ο Χρήστος ο Γατάκης , κοινά στοιχεία των δυό..γιατρών , οι σπουδές τους στην Ιταλία και η αγάπη τους γιά το καλό...μεζεδάκι ....
Στην παρέα , μετείχαν ο Δημ.Θεοδώρου κι' ο Θοδ.Σταύρου , απ' τον...εκπαιδευτικό κλάδο , ο Μιχάλης Πατσουλές , ο αξέχαστος αδερφός μου Γιώργος , η ταπεινότητά μου , η Τέτα Καγκάλου , απ' την ΑΤΕ , δυό Ανθ/γοί των ΤΕΑ , και άλλοι Δημ.υπάλληλοι , διαφόρων ..κλάδων , αλλά τα..τακτικά μέλη ήταν , συνήθως , οι εργένηδες και μάλιστα οι ξένοι φίλοι που έμεναν στο χωριό μόνοι τους κι' έτρωγαν έξω , εκείνη την περίοδο κι' εμείς ανήκαμε σ' αυτή την κατηγορία γιατί η μάνα μας βρισκόταν στο Παρίσι , σε μιά ξαδέρφη μου , κι' έτσι όλοι παρέα τρώγαμε τα μεσημέρια στον αείμνηστο...Τσελεμεντέ , Δημ.Βούλγαρη , αλλά τα βράδια η στου Γούρα , η στο νυχτερινό..εστατοριο..πανεπιστήμιο , του Γαρδίκη , η γιά ..μεζέ στην Πλέσσια και την Πεντάπολη που ήταν φημισμένη γιά τα ψητά της..κοτόπουλα , στου Θύμιου Μποβιάτση , του..Γιώτα .
Κυριακή , λοιπόν , ωραία μέρα , κόντευε το μεσημεράκι , κι' η παρέα , των...συνήθων..εργένηδων , αραχτή στις πολυθρόνες του Γούρα , αφού έιχαμε πιεί τα..καφεδο..ουζάκια μας , περιμέναμε να περάσει η ώρα γιά το μεσημεριανό...συμπόσιο , κάποια στιγμή είχε ..εμφανιστεί κι' ο Λουκάς , του ε'ιπαμε να κάτσει μαζί μας , αλλά μας είπε πως δεν μπορούσε γιατί όπου νάναι έρχεται απο Λαμία , κάποιος κουμπάρος του , και τον περιμένει στο δρόμο στη Βαθειά γιατί έρχεται γιά πρώτη φορά , όπως επίσης μας είπε πως έχει βάλει στο φούρνο ένα αρνί με πατάτες που όπου νάναι..βγαίνει ,κι' ο κουμπάρος πουθενά...η ώρα είναι δωδεκάμιση παρά τέταρτο , και μία θάναι έτοιμο το φαί ...
Σουλατσάριζε λοιπόν ο Λουκάς , εκεί στο δρόμο μπροστά στον πλάτανο , πάνω..κάτω , πάνω..κάτω , ανήσυχος , ενώ εμείς απολαμβάναμε τα..ερεκτικά μας , ουζάκια μετά..μεζέ , που..λένε , και φωνάζαμε και τον Λουκά , να πάρεο μεζέ , αλλά ο Λουκάς...βράχος , με τις χαρακτηριστικές του χειρονομίες φώναζε , δε μπορώ ρε συ..μπέμπη ,ο.. μπέμπης ήταν η..αφεντιά μου , γιατί ήμουν οπιό μικρός της παρέας , 23άρης ,τότε , αφού σου είπα περιμένω τον κουμπάρο , κι'εγινε και τ' αρνί , όπως πάμε θα το φάμε..παγωμένο , εμείς βέβαια..από..σκοπού του λέγαμε , έλα βρέ Λουκά , αυτός όμως τίποτα , έφτασε η ώρα μία , ο Λουκάς εκεί..τροχονόμος , εμείς συνεννοημένοι μεταξύ μας , φωνάξαμε το Βασιλάκη τον Παπαρούκη και τον στείλαμε στο φούρνο να πάρει το αρνί του κτηνίατρου , πήγε ο Βασίλης , ο μπάρμπα Γιώργος ο Μανουδάκης , ο φούρναρης , του τόδωσε και μας τόφερε .
Το βάλαμε στο τραπέζι κι' αρχίσαμε να ..τσιμπολογάμε , πατατούλες , μεζεδάκια , ενώ φωνάζαμε στο Λουκά : έλα βρε Λουκά να πάρεις ένα ..μεζέ , χάνεις , και μετά θα..παραπονιέσαι , ο καημένος ο Λουκάς που να ξέρει τι γίνεται , αρνιόταν λέγοντάς μας τα ίδια και τα..ίδια , οπότε σε κάποια στιγμή ήρθε κι' ο κουμπάρος ...
Τους πήγε ο Λουκάς στο σπίτι , και κατέβηκε στο φούρνο να πάρει το ταψί με το αρνί , όπότε ο Μανουδάκης του λέει : το αρνί το πήρες , δεν έστειλες τον Παπαρούκη να το πάρει ; Ο Λουκάς έμεινε..κάγκελο , κατάλαβε τι είχε γίνει , θυμήθηκε και τις..επίμονες ..προσκλήσεις γιά..μεζέ κι' ήρθε..σφαίρα στη Βαθειά , στο τραπέζι μας , όπου ήταν σε κοινή..θέα το έρμο το αρνάκι , ξεπετσιασμένο και..ελαφρώς...απο..κρεατωμένο , βέβαια είχε μείνει και..μεζές γιά το σπίτι , το τι..επακολούθησε , δύσκολο να το περιγράψουμε , ο μεν Λουκάς ..μπουρλότο , εμείς ..σκασμένοι στα γέλια , και να τα βάζει με μένα , που τον φώναζα γιά μεζέ , έτσι μπέμπη , ε ; κι' εσύ στο κόλπο , πήρε το ταψί μ' ότι είχε..απομείνει , και λέγοντας πολλά και ..διάφορα , έφυγε , αφού τον περίμεναν οι..κουμπάροι , να φάνε....ενώ όλη η..Βαθειά , που είχε πάρει χαμπάρι τι έγινε , είχαν ..λυθεί στα γέλια , και φώναζαν , λες κι' ήταν..βαλτοί , εξαγριώνοντας τον έρμο το Λουκά...
Γιά λίγες μέρες , ο Λουκάς μας κράτησε μούτρα , μιά καλημέρα μας έλεγε κι' αυτή με το...ζόρι , και τάχε περισσότερο μαζί μου , γιατί εγώ πολλές φορές που πήγαινε στα γύρω χωριά γιά εμβολιασμό κοπαδιών πήγαινα μαζί του και περίμενε , φαίνεται , να μην πάρω μέρος στην..κασκαρίκα που του κάναμε....βέβαια η...ψύχρα κράτησε πολύ ..λίγο , σε λίγες μέρες είμαστε πάλι..μαζί , παρείτσα , και το επεισόδιο είχε σχεδόν..ξεχαστεί...και , όπως καταλαβαίνετε , επακολούθησαν κι' άλλες παρόμοιες..περιπέτειες , αλλά..άλλη φορά , χειμώνας έρχεται........Κ.-
Αψευδής φωτο..μάρτυρας των..ανωτέρω..αναγραφομένων , η προαναφερθείσα..ζευζεκο..παρέα , αραγμένη..στη Βαθειά , από αριστερά , ο αξέχαστος φίλος μας ο Λουκάς Αναγνώστου , ο Μιχάλης Πατσουλές , ο Θόδωρος Σταύρου , ο αξέχαστος αδερφός μου Γιώργος , ο ξάδερφός μου Κώστας Χονδρονίκος και η..ταπεινότης μου...ολίγον πρό της..αρνο...φαγίας....
Η σελίδα μας , αδέρφια , θα βολιδο..σκοπήσει , τους χωριανούς μας τσελιγκάδες και εφόσον υπάρχει ..διάθεση γιά γλέντι σε στρούγκα , θα σας ενημερώσουμε έγκαιρα , ώστε όσοι θέλουν να ‘ρθουν από Τετάρτη στο Λιδορίκι και να πάμε όλοι παρέα , άσχημα θα ΄ναι ; Που θα μας ξαναβρεθεί τέτοια τύχη….αναμείνατε….
Κάλό σας Σαββατόβραδο ..
Απ’ το Λιδορίκι με αγάπη…..Κ.-
No comments:
Post a Comment