ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ..ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ…
Ψαλάς , δεκαετία του ‘50 , τα παλιά Σφετσαίϊκα σπίτια , αριστερά το Σψαραίϊκο και στο βάθος το Βαρούσι , που άρχιζε με το Παναγαίϊκο και το Πουρναίϊκο , δεξιά , ενώ ο ενδιάμεσος χώρος ήταν ..άδειος από σπίτια..
Η..λάκκα , στον Ψαλά , αδιαμόρφωτη τελείως , με τους..όχτους και τα..βραχάκια της , ήταν ένα ..γήπεδο ανάγκης , για τα παιδιά της γειτονιάς , παραδίπλα , στο δεξιό μέρος της φωτογραφίας , ήταν το Τεμπελαίϊκο , που τότε ήταν ένα μικρό σπιτάκι , το Κορακαίϊκο , το Λατσουδαίϊκο και ένα μικρό ακόμα σπιτάκι , μιας αδελφής της Λατσούδαινας , της Καραγιώργου που είχε τρία παιδιά , δυο αγόρια και μια κόρη τη Μαρίκα , που ήταν συμμαθήτριά μας και πολύ ..όμορφη ..
Φωτογραφία του 1953 , παρμένη απ’ το Σερεντέλη , στον Ψαλά , η.. Ντενικαίϊκια ..γειτονιά , πάνω απ’ το παλιό μας Γυμνάσιο , το καινούριο δεν είχε ακόμα γίνει , διακρίνεται το Τσακαλακαίϊκο , και παραδώθε , το Μαρδοναίϊκο , Ταμπακαίϊκο , του Υφαντή , του Βαρσοτάσου , το Αλωνάκι , άδειο ακόμα , μόνο το παλιό Λατσουδαίϊκο υπάρχει , και φυσικά το Πιτσαίϊκο , ενώ παραπέρα στην παλιά αστυνομία , υπάρχουν ακόμα στην ταράτσα τα..οχυρωματικά έργα , πολυβολεία και..μάντρα ολόγυρα , που κράτησαν τις επιθέσεις των ανταρτών ..
Στο Αλωνάκι , στο οικόπεδο , που έχτισαν μετά ο Κ.Αναγνωστόπουλος και Ι.Δημουλάς , στην κάτω μεριά όμως , είχε κάποια περίοδο , την εποχή εκείνη , ταβέρνα ο Επαμ.Ράϊκος , απ’ το Σεβεδίκο , σε ένα χαμηλό πρόχειρο σπιτάκι , που όμως είχε όμορφη αυλή και..άπλα ..
Στην αρχή της δεκαετίας του ‘50 , φκιάχτηκε , επί τέλους , και το ηρώον μας , που εδώ στη φωτογραφία φαίνεται με το..κάλυμμα , επικειμένων..των αποκαλυπτηρίων , κι’ απέναντι ακριβώς , τα παλιά όμορφα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής σπίτια , Καππαίϊκα , Καραχαλαίϊκα , Μαραζιαραίϊκα , Λαλαγιανναίϊκο , που σιγά-σιγά ..εσβυσαν ..
Και η όμορφη , τότε , πλατεία μας το “ Αλωνάκι “ , είχε άπλα και φιλοξενούσε πολλές ..γλεντοεκδηλώσεις , όπως φαίνεται και στη φωτογραφία , στο βάθος , αριστερά , ήταν το “ Πρακτορείο των λαωφορείων “ , με τους αξέχαστους “Πράκτορές “ του , το Θανάση Φωτόπουλο και Νίκο Κολοκύθα , τον Πανουργιά , όπως τον ξέραμε , και που ήταν και..φωτορεπόρτερ ..
Δίπλα ακριβώς , ήταν το μαγαζί μας , το Ζαχαροπλαστείο του πατέρα μου , και την περίοδο των..γιορτάδων , είχαμε..έκτακτη γενική ..επιστράτευση , όλη η οικογένεια , οι αξέχαστοι γονείς μου , ο αγαπημένος μου αδερφός ο Γιώργος και φυσικά και η..ταπεινότης μου , σε καθήκοντα..Διευθυντού (!) , ξημεροβραδιαζόμαστε στο μαγαζί , για να μπορέσουμε να ..ανταποκριθούμε στις ..ανάγκες του μαγαζιού..
Από νωρίς , περνούσαν οι παραγγελιοδόχοι , και παραγγέλναμε τα είδη που χρειαζόμαστε , πρώτες ύλες και έτοιμα γλυκίσματα , σοκολατάκια , τυλιχτά ..κλπ , και έτσι τις μέρες των γιορτάδων ήμασταν ..πανέτοιμοι , βέβαια όλα τα γλυκά , πάστες , κανταίφια , μπακλαβάδες , κουραμπιέδες και γαλακτομπούρεκα , τα φκιάχναμε εμείς , και μάλιστα τα ..κανταίφια μας , ήταν..ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΣ…γνωστά ..
Θυμάμαι μάλιστα , σχεδόν κάθε βδομάδα , περνούσε με το λεωφορείο προς και από Ναύπακτο , κάποιος κύριος , μάλλον παραγγελιοδόχος , ψηλός ..τροφαντούλης γύρω στα 35-40 , και στο λίγο χρόνο που έκανε στάση το λεωφορείο , κατέβαινε ..τρέχοντας , ερχόταν μέσα , και παράγγελνε δυό κανταίφια μαζί , και άλλα δύο , πάλι ..μαζί , για τον..μικρό , τα δυο τα δικά του τα..τσάκιζε επί..τόπου , και έβγαινε απ’ το μαγαζί παίρνοντας και τα δυο για το..παιδί..
Αυτό , γινόταν για πολύ καιρό , αλλά από κάποια στιγμή και μετά μου έκανε εντύπωση , γιατί δεν έφερνε μαζί του και το..παιδί , τον μικρό , όπως έλεγε , έτσι λοιπόν κάποια φορά που εμφανίστηκε , έδωσε την παραγγελιά του , τσάκισε τα..δυο κανταίφια και βγήκε , παρακολούθησα να δω που τα πάει , ποιό ήταν τελικά το..παιδί , ο..μικρός , και τι να δω ,ό φίλος μας έβγαινε απ΄το μαγαζί , αλλά δεν πήγαινε στο αυτοκίνητο , έτσι νόμιζα μέχρι τότε , αλλά βγαίνοντας απ’ την πόρτα , αριστερά ακριβώς , υπήρχε ένα τραπεζάκι με δυο καθίσματα , στρωνόταν λοιπόν..εκεί , και..βιαστικά..βιαστικά , ..τσάκιζε και τα άλλα δύο κανταίφια , του…μικρού..δηλαδή…
Την επόμενη λοιπόν φορά , που ξαναήρθε , και έδωσε την παραγγελιά του , πειραχτήρι εξ..απαλών ..ονύχων , η..αφεντιά μου , μόλις μου παράγγειλε τα δυο και..δυο , για το..παιδί , του είπα στα..ίσια : “ Να τα ..βάλω καλύτερα και τα ..τέσσερα μαζί , να μη λερώνουμε και πιατελάκια ; “..με κοίταξε , έσκασε στα..γέλια , και φυσικά..συμφώνησε ..
Τις μέρες λοιπόν των..γιορτάδων , η κατάσταση γινόταν..αφόρητη , γιατί , εκτός , απ’ τα γλυκά και τις παραγγελίες του Λιδορικού , έπρεπε να καλύψουμε και τις ανάγκες και των γύρω , αλλά και μακρινότερων χωριών , Κροκύλειο , Πενταγιού , Αρτοτίνα κλπ , ενώ δεν υπήρχαν και οι..ευκολίες που υπάρχουν τώρα , μίξερ κλπ , και όλα γίνονταν στο χέρι , χώρια που υπήρχε και ..περιορισμός στο..ψήσιμο , αφού όλα τα γλυκά μας , τα ψήναμε στο φούρνο του σχωρεμένου του μπάρμπα Λια του Κάππου , και του Μανουδάκη , αργότερα , που φυσικά είχαν να ψήσουν και φαγητά και ψωμιά του κόσμου αλλά και δικά τους..
Βουνά , λοιπόν , τις μέρες εκείνες , οι κουραμπιέδες και ντάνες..ντάνες τα ταψιά με τα κανταίφια και τους..μπακλαβάδες , ενώ παράλληλα , έρχονταν και τα διάφορα άλλα γλυκίσματα , τα..τυλιχτά , .όπως τα λέγανε , και τότε άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους , όσο για τα..σοκολατάκια ; Αυτά υπήρχαν στο..Λιδορικιώτικο ..γλυκολόγιο , αλλά σε περιορισμένες ποσότητες , γιατί ήταν ..ακριβούτσ’κα , σε σχέση με τα..φοντάν (..φοντάμια τα ‘λεγαν συνήθως ) και φυσικά τα..κλασσικά μας..λουκ’μάκια ..
Τούρτες και..παρόμοια είδη , δεν είχαν ακόμα..απλωθεί , σπάνια φκιάχναμε , και συνήθως ήταν παραγγελίες υπαλλήλων , που ήταν απ’ αλλού , και υπηρετούσαν στο χωριό μας , όπως επίσης και τα μελομακάρονα , δεν ήταν κι’ αυτά στο Λιδορικιώτικο..γλυκολόγιο , και ήταν φυσικό αυτό , αφού τα μελομακάρονα είναι..ανατολίτικο γλύκισμα , το ‘φεραν οι πρόσφυγες ..μαζί τους , και σιγά-σιγά ..μπήκε στην Ελληνική , κι’αργότερα στη Λιδορικιώτικη..ζωή..
Στα..σοκολατοειδή , δεν υπήρχαν ..επιλογές , όχι , η μοναδική , τότε , σοκολατοποιία ήταν η “ Γκλόρια “ , που ήταν στην Αθήνα , και σε τακτά χρονικά διαστήματα , ερχόταν ένα ηλικιωμένος παραγγελιοδόχος , έπαιρνε τις παραγγελίες απ’ τα μαγαζιά του Λιδορικιού , και μας έστελνε τα πράγματα , μετά από κάμποσες μέρες , με το φορτηγό του Σιώκου , ο παραγγελιοδόχος αυτός ήταν ένα..ευγενέστατος ηλικιωμένος Κωνσταντινοπολίτης , που , όπως φαινόταν , ήταν εκεί , στην Πόλη , επιχειρηματίας , αλλά η κατάσταση τον έφερε υπάλληλο , στην Γκλόρια , και απ’ ότι θυμάμαι , ήταν και πολυμορφωμένος , αλλά και μιλούσε και αρκετές ξένες γλώσσες , πράγμα σπάνιο για τα Ελληνικά , τότε , δεδομένα ..
Ο αριστοκρατικός αυτός ηλικιωμένος παραγγελιοδόχος , κανόνιζε , πάντα , σαν τελευταίο σταθμό , πριν γυρίσει στην Αθήνα , να έχει το Λιδορίκι , γι’ αυτό και ΄την παραμονή της αναχώρησής του , ερχόταν στο μαγαζί και μου λέγε , ετοίμασέ μου και το..δεματάκι μου , και εγώ ξέροντας τι εννοεί , του έφκιαχνα ένα δέμα με γλυκά δικά μας , που τα πήγαινε στην οικογένειά του , όταν δε , τύχαινε η επιστροφή να είναι κοντά στις γιορτάδες , το δέμα ήταν ..ενισχυμένο σημαντικά , υπήρχαν βλέπεις και οι..υποχρεώσεις των γιορτών …
Θα πρέπει όμως εδώ να πούμε , πως το γλυκό , γενικά , την εποχή εκείνη , ήταν..είδος..σπάνιο , υπερ..πολυτελείας , θα μπορούσαμε να πούμε , για τον πολύ..κόσμο , αφού το..χρήμα ήταν κι’ αυτό ..σπάνιο , λιγοστό , και γι’ αυτό η αγορά ..λειτουργούσε με συγκεκριμένους ..κανόνες , και βέβαια με την..καθολική , σχεδόν , των..πιστωτικών ..όοοοχι καρτών , όοοχι , αλλά..πιστωτικών “ Δεφτεριών η…τεφτεριών “ , όπως λέγαμε τα ..βιβλιαράκια με τα..βερεσέδια ..
Έτσι λοιπόν κινιόταν , τότε , η αγορά , οι πελάτες των μαγαζιών , ψώνιζαν , ο καθένας απ’ το..δικό του μαγαζί , και τα ψώνια , περιορισμένα στα ..απολύτως αναγκαία , γράφονταν στο ..τευτεράκι , αντίγραφο του οποίου είχε και ο πελάτης και το κατάστημα , και στον καιρό της σοδειάς , το καλοκαίρι , ή το..Πάσχα και τα Χριστούγεννα , με το πούλημα των αρνιών , ή του τυριού αργότερα , εξοφλούνταν ο λογαριασμός , ή δίνονταν το μεγαλύτερο μέρος του ποσού , και το..σύστημα συνεχιζόταν . Το ίδιο βέβαια σύστημα , που ίσχυε για τα εμπορικο..μπακάλικα , ίσχυε και για μας , για το ζαχαροπλαστείο , έχω στα χέρια μου , το τελευταίο ..βερεσεδο..τέφτερο , του μαγαζιού μας , που το κράταγε καθημερινά η σχωρεμένη η μάνα μου , διαβάζοντάς το , ζεις..την τότε κοινωνικοοικονομική..πραγματικότητα , έχεις μια απόλυτα αντιπροσωπευτική εικόνα , μιας πλευράς , της Λιδορικιώτικης ζωής..
Πολλές φορές βέβαια , η ..ταχτοποίηση των..λογαριασμών , γινόταν και με..ανταλλαγή..προϊόντων , πράμα με..πράμα, που ‘λεγε κι’ ο σχωρεμένος ο Μαντάς , μας έφερναν ..αυγά , τυρί , καμιά..κότα , ή και κρέας , αν έσφαζαν κάποιο ζωντανό , καρύδια , μύγδαλα κλπ , υπήρχε πάντως , η καλή ..πίστη , που ήταν πολύ πιο..αξιόπιστη και..χρήσιμη απ’ τις..πλαστικές πιστωτικές ..κάρτες τις σημερινές..Βέβαια , υπήρχαν και τα..παρατράγουδα , ελάχιστα , σπάνια θα λέγαμε , που υπήρχε ..ασυμφωνία , ανάμεσα στα δυο..τεφτέρια , του πελάτη και του..μαγαζάτορα , ε..τότε , γίνονταν και κάποιοι καυγάδες για το…πανώγραμμα , έτσι λεγόταν η…επιβάρυνση , τότε …
Πάντως , μη νομίσετε , πως τις..Κυριακές , η κάποιες μέρες ξεχωριστές , πλην των..γιορτών , οι χωριανοί μας αγόραζαν , έστω και με τεφτέρι , γλυκά για τα σπίτια τους , όοοχι βέβαια ,δεν υπήρχαν τα..περιθώρια για τέτοιες ..σπατάλες , εδώ έλειπε το..ψωμί…τα ..ραπανάκια μας..μάραναν ..
Και για να σας δώσω να καταλάβετε , να..νοιώσετε , να..μπείτε στο..πετσί , που λένε , της τότε..πραγματικότητας , θα σας αναφέρω , ένα..συνηθισμένο , τότε , περιστατικό , που το…έζησα , κι’ αποτελεί..αγκάθι , που , δυστυχώς , δεν μπόρεσα να..βγάλω ακόμα απ’ την ψυχή μου…
Παιδί τότε , έκανα κι’εγώ τη..βάρδια μου στο μαγαζί , με τον δικό μου , αλλόκοτο ..ίσως τρόπο , που παραξένευε τους δασκάλους και καθηγητές μου , αλλά και τους χωριανούς μας , πρόσεχα λοιπόν το μαγαζί , δηλαδή ήμουν μόνος μου , έφκιαχνα καφέδες , και..σπέσιαλ , απ’ ότι λέγανε , εξυπηρετούσα τους πελάτες , σε ό,τι ήθελαν , έχοντας δίπλα μου , ΠΑΝΤΑ , ανοιχτό το..ραδιόφωνο η..το ηλεκτρόφωνό μου και φυσικά..διαβάζοντας και τα μαθήματά μου ,που και που δε , έκανα και τα “ μουσικά μου διαλείμματα “ με τη φυσαρμόνικά μου , και το…χειρότερο ; Την εποχή της..μουσικο..παντοκρατορίας Καζαντζίδη , Αγγελόπουλου κλπ..κλπ , είχα το..απύθμενο..θράσος να ακούω..Χατζιδάκι , Θεοδωράκη ακόμα και κλασσική μουσική , και είχα πάρει και τους πρώτους δίσκους , βινύλιο φυσικά ..κλασσικής μουσικής , έγκλημα…για την εποχή και τον τόπο . Τώρα , για το πως , βολεύονταν όλα αυτά , μαγαζί..διάβασμα και..μουσική ;.. Τι να σας πω..είπαμε , άμα γεννηθείς..ζαβός..
Τέλος πάντων , ας γυρίσουμε στο..θέμα μας , τις ώρες λοιπόν που έκανα εγώ βάρδια στο μαγαζί , έρχονταν φίλοι και συμμαθητές μου , παιδιά της ηλικίας μου , και μου ζητούσαν να τους αφήσω να..ξύσουν , να καθαρίσουν δηλαδή , τα άδεια ταψιά απ’ τα γλυκά , για να..γλυκαθούν απ’ υπολείμματα του..σιροπιού , βέβαια οι..κολλητοί , όλο και βολεύονταν με κάποια μισο..κανταϊφάκια , αλλά όλα τα παιδιά , ήταν αδύνατο να ..βολευτούν , καταλαβαίνετε..ήταν πολλά …
Την εποχή λοιπόν εκείνη , τη ..σκληρή , τη..δύσκολη , αλλά και..ονειρεμένη , ήταν πολλές οι..δυσκολίες , πολλά τα προβλήματα , ας μη ξεχνάμε πως μόλις είχαμε..βγει από ..πολέμους , απ’ τις ταλαιπωρείες και τις τόσες..περιπέτειες , ο κόσμος , οι χωριανοί μας , όλοι μας , ίσα που είχαμε αρχίσει να στεκόμαστε στα..πόδια μας , η Λιδορικιώτικη ζωή..ανέβαινε ακόμα..ανηφόρα , δεν είχε βρει ακόμα το…ρυθμό της..θυμάμαι όμως , πως υπήρχε μια..κοινωνική.. συνοχή , υπήρχε ομοιογενής ..κοινωνικός ιστός , που κράταγε το χωριό μας ενωμένο ( κάποιες ..ιδιαιτερότητες όμως που θα εξηγήσουμε άλλη φορά ) , υπήρχαν βέβαια , κοινωνικο..οικονομικές ανισότητες , πάντα υπήρχαν και θα..υπάρχουν , αλλά υπήρχε ..συναισθηματική..ζεστασιά κι’ αλληλεγγύη , στοιχεία ..πολύτιμα , που κράτησαν το χωριό μας ενωμένο…
Υπήρξαν και κάποιες ..ανθρώπινες πρωτοβουλίες , που..απάλυναν , κάπως , τις..πληγές κάποιων περισσότερο..πληγωμένων , διακριτικά και χωρίς εκείνες τις..θλιβερές τυμπανοκρουσίες , που αντί να βοηθήσουν…πληγώνουν..και μάλιστα σε γιορτινές..περιόδους , που η..ανέχεια και η δυστυχία..διπλοπονούν ..
Ένα φωτεινό , τέτοιο παράδειγμα , προς ..μίμηση , θα λέγαμε ΄, ήταν και ο Φιλανθρωπικός Σύλλογος του χωριού μας , που πρόσφερε αρκετά , στα δύσκολα εκείνα χρόνια , και είμαι σε θέση να ..γνωρίζω , από..πρώτο χέρι..αλλά γι’ αυτά , γι’ αυτό όμως θα μιλήσουμε άλλο..βράδυ …
Οι κυρίες του Φιλανθρωπικού Συλλόγου Λιδορικίου , από αριστερά , Σταθούλα Κάππου , Ρίτσα Ευσταθίου , Αγγελική Καψάλη , Καίτη Τσαντίλη , ..Πρεζαλή , Βούλα Καντζιού και Έλλη Σφέτσου ..
H αναφορά στον Φιλανθρωπικό Σύλλογο του χωριού μας, δεν γίνεται.." τυχαία " ,όχι βέβαια , αλλά πρώτα πρώτα έιναι ένα μικρό μνημόσυνο , για τις γυναίκες αυτές που αντί να μαζεύονται και να κουτσομπολεύουν ,φιέρωνα το χρόνο τους βοηθώναντας οικογένειες που είχαν μεγάλη ανάγκη και ήταν πολλές ..
Υπάρχει βέβαια και ένας άλλος σιβαρός λόγος , για να παραδειγματιστούν οι σημερινοί χωριανοί και χωριανές μας , και να κάνουν ό,τι μπορούν τελικά , για τους συμπολίτες μας που [εχουν ανάγκη , χωρίς τυμπανοκρουσίες , φρου-φρου κι' αρώματα , γιατί αν το καλό που κάνεις το..διατυμπανίζεις και το προβάλεις για αυτοδιαφήμιση και φιγούρα , καλύτερα να μην το κάνεις .
Έχουμε , δυστυχώς , πολλά τέτοια παραδείγματα στο χωριό μας με πρώτους και καλύτερους ανθρώπους που έχουν κάποι θεσμικό ρόλο , που μοιράζανε στους έχοντες ανάγκη , στο προαύλιο της εκκλησίας ή στο σχολείο με τη συνοδεία .." φωτορεπόρτερ ", του Γιώργου Κάηγκαλου , για να ποθανατιστούν οι σκηνές που καταρρακώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια , βέβαια παρόμοιες περιπτώσεις βλέπουμε καθημερινά στα ΜΜΕ , όπου διάφοροι αξιωματούχοι και κυρίως ιερωμένοι παρακολουθούν με ικανοποίηση την ταπείνωση τωνν δυστυχισμένων που απλώνουν το χέρι για ένα πιάτο φαί ...
Ουαί υμίν.....
Ας γυρίσουμε όμως στο Φιλανθρωπικό μας Σύλλογο ...
ΠΑΛΙΑ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ : “ Ο ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ “.
Οι κυρίες του Φιλανθρωπικού μας Συλλόγου , σε κάποια ..επιχείρηση συγκέντρωσης χρημάτων ( ..μάλλον ) , από απιστερά : Σταθούλα Κάππου , Ρίτσα Ευσταθίου , Αγγελική Καψάλη , Καίτη (;) Τσαντίλη , (;) ..Πρεζαλή , Βούλα Καντζιού και Έλλη Σφέτσου , μετέπειτα Κακοπούλου .
Γράψαμε τις προάλλες , γιά τους Συλλόγους του χωριού μας τον παλιό καλό καιρό , ξεκινώντας απ’ τον Επαγγελματοβιοτεχνικό , που ήταν ολοζώντανος , δραστήριος και ..πανταχού παρών ..και όχι μόνο στις..καταθέσεις στεφανιών , κατα τις Εθνικές γιορτές .
Ένας άλλος επίσης Λιδορικιώτικος Σύλλογος , με σημαντική προσφορά και παρουσία , ήταν ο “ Φιλανθρωπικός “ , που είχε ιδρυθεί , στα δύσκολα εκείνα χρόνια , τα πρώτα μεταπολεμικά , από κυρίες , Λιδορικιώτισσες η και συζύγους Δημ.Υπαλλήλων , που υπηρετούσαν στο χωριό μας , και ήταν πολλοί τότε Υπάλληλοι στο χωριό μας .
Βέβαια οι συνθήκες τότε , ήταν κάπως , η μάλλον , πολύ διαφορετικές , οι Δημ.Υπάλληλοι που τοποθετούνταν στο Λιδορίκι , δεν είχαν την..έννοια και την ..πρεμούρα να …φύγουν , έρχοντα γιά να..μείνουν και έμεναν πολλά χρόνια , με αποτέλεσμα να ενσωματώνονται στη Λιδορικιώτικη κοινωνία και τη Λιδορικιώτικη..ζωή , και γίνονταν..σχεδόν ..Λιδορικιώτες .
Ποιός δεν θυμάται το ζευγάρι Δημοσθένης – Ρεβέκκας Παπαθανασοπούλου , που έμεινε πολλά χρόνια στο χωριό μας , ο αξέχαστος Δημοσθένης η ..Ρεβέκκος , όπως τον λέγαν όλοι , κατ’..ιδίαν φυσικά , ήταν υπάλληλος στην Εφορία , τον Γιάννη Σουβλερό , υπάλληλο του Ταμείου , με συμμετοχή σε..όλες τις κοινωνικο..πανηγυριώτικες εκδηλώσεις του χωριού μας και όχι ..μονον , τους αλησμόνητους Δημήτρη και Άφρο Μοίρα , ο Δημ.Μοίρας ήτα γιά χρόνια Ειρηνοδίκης , τον αγαπητό φίλο Παντελή Μοίρα , αδερφό του Ειρηνοδίκη , που ήταν Αστυνομικός , και φυσικά..τον κάναμε και..χωριανό , παντρεύτηκε μιά αγαπημένη φίλη την Ασημούλα Κάππου , πολυαγαπημένη της μάνας μου , την οικογένεια του αξέχαστου Νίκου Τσαντίλη , Διοικητού της Υποδ/σης , τότε , Χωροφυλακής , τον αείμνηστο Γιώργο , αν θυμάμαι καλά , Πρεζαλή , υπάλληλο Δημ.Ταμείου , την οικογένεια Δημ.Τουρούντζη , της ΑΤΕ , επίσης τουαείμνηστου Γκολφίνου Γεωργικόπουλου , της ΑΤΕ , και τόσους άλλους που έμεινα γιά χρόνια στο χωριό μας ..ενσωματωμένοι και απόλυτα ..συνταιριασμένοι , με την Λιδορικιώτικη κοινωνία .
Πολλές λοιπόν απ’ τις κυρίες – συζύγους υπαλλήλων , είχαν μεγάλη συμμετοχή , χαρακτήρος..ένεκεν , και στην , πέραν τω..κοινωνικών..εκδηλώσεν (..χορών ,γιορτών κλπ ) , Λιδορικιώτικη ,..δύσκολη ζωή , αφού ήταν απ’ τα ιδρυτικά μέλη του Φιλανθρωπικού μας Συλλόγου , που εκείνα τα δύσκολα , τα..σκληρά χρόνια , πρόσφερε σημαντικό έργο..
Εκείνα τα χρόνια , και μιλάμε γιά το τέλος της δεκαετίας του ΄40 και αρχές της του ΄50 , ήταν ..λίαν αισθητά τα σημάδια της πολύχρονης ταλαιπωρίας του χωριού μας , με τα..ψέματα , οι χωριανοί μας προσπαθούσαν να..σταθούν στα πόδια τους , να..επιβιώσουν , υπήρχε..δυστυχία , ολοφάνερη..γιά όσους , φυσικά , φορούσαν στα μάτια τους ..φακούς της ..ανθρώπινης ευαισθησίας ..
Δεν μπορώ να θυμηθώ , πότε ακριβώς ιδρύθηκε ο Φ.Σ , ούτε και ποιοί , η μάλλον ποιές κυρίες είχαν την ιδέα αυτή , την τόσο όμορφη και χρήσιμη τελικά , αλλά μπορώ να θυμηθώ , πρόσωπα και πράγματα , από αυτή την υπέροχη πρωτοβουλία και δραστηριότητα …
Η Παπαβασίλαινα , Ευθυμία Παπαβασιλείου , συζυγος του γιατρού Βασ.Παπαβασιλείου , Παπαβασίλη , όπως τον λέγαμε , η Βούλα Καντζιού , σύζυγος του έμπορου Δημ.Καντζιού , η Καίτη ( αν θυμάμαι καλά ) Τσαντίλη , συζ. του Αστυνομικού Νικ.Τσαντίλη , απ’ το Γαλαξείδι , η σύζυγος του Γ.Πρεζαλή , που ήταν αδερφή του έμπορου Ντίνου Μαμαλούγκα , απ΄την Αρτοτίνα , η Δασκάλα Μαρία Καρυδάκη – Γουσίου , οι αδερφές Σφέτσου , Έλλη και Χρυσούλα , η ΑΣημούλα Κάππου , μετέπειτα Μοίρα , η Πιπίκα Γεωργικοπούλου , συζ. Του Γκολφίνου , της ΑΤΕ , η Σταθούλα Κάππου , του μπάρμπα Αλέκου , οι Γκομοζοπούλες , η Ρίτσα Ευσταθίου , μετέπειτα Γεωργίου και πολλές – πολλές άλλες χωριανές μας και μη , που αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να θυμηθώ .
Άλλη μιά φωτογραφία των κυριών του Φ.Σ. με τον , τότε , ιερέα του χωριού μας τον παπά Κοράκη , στον Άι Θύμιο , την εποχή που άρχιζαν οι εργασίες θεμελίωσης της εκκλησούλας , από αριστερά : Αγγελική Καψάλη , Ευθυμία Παπαβασιλείου , ο παπα Κοράκης , η Πόπη Γκομόζια , η Βούλα Καντζιού και μπροστά στον ιερέα , η Μαρία Καρυδάκη – Γουσίου .
Πολλά , πάρα πολλά , θυμάμαι απ’ τις δραστηριότητες του Φ.Σ , γιατί , παρότι μικρός , συμμετείχα σε κάποιες..αποστολές , απόρρητες φυσικά , λίγα όμως απ’ όλα αυτά μπορούν να ειπωθούν , και δη να..δημοσιευτούν , άλλωστε , δεν έχει και ιδιαίτερη σημασία , το τι έκαναν τότε οι άνθρωποι του χωριού μας και οι Σύλλογοί μας , σημασία έχει το τι κάνουμε τώρα…
Eπειδή όμως σήμερα φίλοι μου είναι του Αι Γιαννιού , και το Λιδορίκι είχε και έχει πολλούς Γιάννηδες , α θυμηθούμε το..” τελετουργικό “ των εορτών , πως δηλαδή γιόρταζαν οι Λιδορικιώτες τις προσωπικές τους γιορτές , που είχαν κι’ αυτές την ξεχωριστή τους ομορφιά ..και θα επανέλθουμε στον Φιλανθρωπικό Σύλλογο και τις υπηρεσίες που προσέφερε , αθόρυβα , με διακριτικότητα και κυρίως με ..μπόλικη ΑΜΘΡΩΠΙΑ
Τ' ΑΪ ΓΙΑΝΝΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ..
Τ' Άι Γιαννιού ΄σήμερα αδέρφια , και στα παλιά καλά..Λιδορικιώτικα χρόνια , ανήμερα της γιορτής , όσο προχώραγε το βράδυ , τόσο φούντωναν τα..γλέντια στα σπίτια που γιόρταζαν , τραγούδια , πικ-απ και καμιά φορά και κατ'οίκον..όργανα , κλαρίνα , στους πιό...μερακλήδες , και φυσικά είχε τηρηθεί η..συνήθης ..εορταστική διαδικασία , δηλαδή από νωρίς άρχιζε η...κίνηση , η περαντζάδα των επισκεπτών απ' τα σπίτια των εορταζόντων ..
Ας μπούμε όμως ..απαρατήρητοι , σ' ένα σπίτι που γιόρταζε , μαζί με τους επισκέπτες , τα παιδιά , που δεν συνοδεύονταν από γονείς , δεν έμπαιναν , συνήθως , μέσα , χτύπαγαν την πόρτα , δυο - δυο , τρεις - τρεις παρέα , έβγαινε η..οικοδέσποινα , με τα..φοντανάκια ή τα β' κατηγορίας γλυκά , δεχόταν τις ευχές των παιδιών που έπαιρναν το..αναλογούν ..γλυκό τους κι' έφευγαν , όσον αφορά δε , στις..κατηγορίες των..γλυκών και των..επισκεπτών , θα σας θυμίσουμε ένα σχετικό τετράστιχο , που πολύ χαρακτηριστικά και..καθαρά ζωγραφίζει τις συνήθειες της εποχής :
Στα καλά-καλά παιδιά ,
κουραμπιέ και μπακλαβά .
κουμουντούρο..Σαψαρή ,
μαλαχόζι και...ριβανή ....
Φαίνεται καθαρά εδώ , πως υπήρχε ..ειδικός κώδικας..εορταστικής συμπεριφοράς , και από μέρους των..επισκεπτών αλλά και της..οικοδέσποινας , η οποία είχε από πριν στο μυαλό της ..κουμαντάρει την κατάσταση και ..προγραμματισμένα τα..γλυκά , για την κάθε..κατηγορία , επισκεπτών , και βέβαια , όπως πεντακάθαρα το λέει και το..τετράστιχο , οι Λιδορικιώτισες ν’κοκυράδες , είχαν..ξεκάθαρες απόψεις , γιά το τι γλυκό θα προσφέρουν στον καθένα , και ειδικότερα στα παιδιά..
Το παραπάνω τετράστιχο , είναι ο..συμπυκνωμένος κώδικας ..εορταστικής συμπεριφοράς , σύμφωνα με τα τότε , Λιδορικιώτικα ..κοινωνικά δεδομένα , η αναφορά του ονόματος του αξέχαστου μπάρμπα Κώστα Μαργέλλου – Σαψαρή , δεν είναι ..τυχαία , όοοχι , είναι αποτέλεσμα..μακρόχρονης ..έρευνας..αγοράς , γιατί όπως φαίνεται , ο μπάρμπα Κώστας , ήταν..εξ..απαλών ονύχων..ζευζέκης , και το..χούι , όπως καλά γνωρίζετε , βγαίνει μετά την..ψυχή του ανθρώπου ….
Αλλά δεν θα ήταν ο μπάρμπα Κώστας ο..μοναδικός ..ζευζέκης στο Λιδορικιώτικο παιδομάνι , υπήρχαν και άλλοι πιτσιρικάδες , ΄σ’ αυτή την κατηγορία , γι’ αυτό και γίνεται ο..διαχωρισμός , στα..καλά..καλά παιδιά , και στα ..άλλα , και αυτός ο διαχωρισμός είχε τις..συνέπειές του βέβαια , γιατί στα μεν καλά παιδιά , το γλυκό ήταν..πρώτης κατηγορίας , κουραμπιές η μπακλαβάς , σε επιβράβευση , φυσικά , της καλής..τους , εν γένει , συμπεριφοράς , ενώ στην άλλη ..κατηγορία , που ..εκπροσωπείται..επάξια εδώ , απ’ τον Σαψαρή , πρόσφεραν ..δευτερότερα γλυκίσματα , πιο..φτηνά , μαλαχόζι και ριβανή .
Θα πρέπει όμως εδώ να..θυμίσουμε , για όσους ενδεχομένως δεν γνωρίζουν , πως το “ μαλαχόζι “ είναι ο γνωστός μας σπιτικός χαλβάς , με..αλευράκι ή στην καλύτερη περίπτωση , με..σιμιγδάλι , ενώ η ριβανή , δεν έχει καμιά , μα καμιά σχέση με το..γνωστό..ραβανί , που βρίσκουμε στα ζαχαροπλαστεία , όοοχι , όταν λέμε..ριβανή , εννοούμε “ ρυζοριβανή “ , λαϊκό γλυκό..θηλυκού ..γένους , που γινόταν στα χωριά μας , αλλά και σε πολλά μέρη της Πατρίδας μας , με ρύζι και ζάχαρη , και θεωρούνταν…σωτήρια και…φτηνή λύση στις..γιορτάδες , τα..παιδιά λοιπόν τα..ατίθασα , τα..ζευζέκικα , οι νοικοκυράδες τα..βόλευαν με τα ..δευτερότερα γλυκίσματα , και μάλιστα με..λειψά ..κομμάτια ..
Αργότερα βέβαια , όταν ..μπήκαν στη Λιδορικιώτικη ζωή , τα..φοντάν , φοντάμια τα ‘λεγαν , συνήθως οι..γιαγιάδες , και τα..λουκουμάκια , έλυναν και αυτά το..πρόβλημα , καθότι..φτηνά..Τα καλά..καλά παιδιά όμως , κέρδιζαν με το..σπαθί τους , το..καλό γλύκισμα , μπακλαβά ή..κουραμπιέ ..όπως δηλαδή και οι..μεγάλοι .
Εκτός όμως απ' τα...τσικό , υπήρχαν και οι..μεγάλοι ,κι' αυτοί βέβαια ..κατηγοριοποιημένοι , η..πρώτη κατηγορία και η..δεύτερη , στην δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονταν οι..ξενότεροι , μακροσυγγενείς , μακρογείτονες και γνωστοί , που έμπαιναν κάθονταν γιά λίγο στο καλό..δωμάτιο , τρατάρονταν ευγενικά απ' την οικοδέσποινα , το γλυκό τους , έπιναν και το..λικεράκι τους , έλεγαν τα..τυπικά , ευχές κλπ , και αποχωρούσαν .
Η πρώτη όμως κατηγορία , που απαρτίζονταν από στενούς συγγενείς και φίλους , τους κολλητούς που λέμε ..σήμερα , δεν κάθονταν , συνήθως , στο..σαλόνι , αλλά προχώραγαν στα..ενδότερα , στην κουζίνα η σε κάποιο άλλο δωμάτιο όπου και θα επακολουθούσε το...τσιμπούσι , βέβαια αν οι κολλητοί ήταν πολλοί , και δεν χώραγαν στα..εσωτερικά..δωμάτια , κάθονταν στο καλό δωμάτιο μεν , αλλά δεν έφευγαν , κι' όταν πέρναγε η ώρα και είχε λήξει το...επισκεπτήριο για το ..κοινό , συγκεντρώνονταν όλοι στον ..προγραμματισμένο χώρο , κι' άρχιζε το μεγάλο...φαγοπότι...
Να οι πίτες , να οι λαχανοντολμάδες , αρνί στο φούρνο , με πατάτες συνήθως , αν υπήρχε και κάνα...ζλάπάκι , μι...κριμ'δάκια , κι' ότι άλλα καλούδια είχε φτιάξει η νοικοκυρά , που παιδευόταν 2-3 μέρες να τα βολέψει όλα , γλυκά , πίτες και φαγητά , δοκίμαζαν και το καινούριο κρασί , και όταν το..θερμόμετρο ανέβαινε , λέγονταν και τα τραγουδάκια τ' τραπιζιού , και περνώντας η ώρα , παραμέραγαν τα ...καρεκλοτράπεζα , δημιουργώντας...πίστα γιά χορό , κι' άρχιζε το...γλεντοκόπι , που κράταγε , πολλές φορές , μέχρι το πρωί....
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε , πως οι Λιδορικιώτες , εξ..απανέκαθεν , είχαν , σ'όλες τους τις..εκδηλώσεις , έντονη..σκωπτική διάθεση , το...λοιδορώ πού 'χουμε ξαναπεί , γι'αυτό και απ' όσα μας έχουν αφηγηθεί..αυτόπτες μάρτυρες , τέτοιων..πανηγυριών , από ένα σημείο και μετά το γλέντι..τραγουδιστικά εξελισσόταν σε..φεστβάλ ..αυτοσχεδιασμού των τραγουδιστών...που πιάνονταν από μια..λέξη τραγουδιού κι' άρχιζαν οι..ανταλλαγές τοπικών...μαντινάδων , με ποικιλία..θεμάτων και...στόχων ...
Μια τέτοια περίπτωση , απ’ τις..πολλές , σχεδόν..καθημερινές , η..μάλλον καθε..βραδυνές , μου ‘χει διηγηθεί , αυθεντικά λόγω..παρουσίας του , ο πρωτοξάδερφός μου ο Μπάμπης Ζέκιος , και είναι πραγματικά..καταπληκτική , και όπως καταλαβαίνετε δεν είναι η…μοναδική ..διαβάστε τη…
“ ΚΙ.. ΝΤΕ ΚΙ..ΜΑΤΑΝΤΕ…”
“ Λιδορικιώτικες νύχτες ..μαγικές ..ονειρεμένες ..”Στο Λιδορίκι του μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων , αγαπημένοι μου φίλοι , με τις..δεκατρείς ταβέρνες και τα άλλα τόσα ραφτάδικαι και τσαγκάρικα , εκτός απ’ τις συνηθισμένες ..ταβερνοβραδιές , με τα μεζεδάκια και τις παρέες , που το “ γλένταγαν “ κανονικά , γίνονταν και πολλές και όμορφες “ βεγγέρες – χοροεσπερίδες “ αφού υπήρχε έντονη πολιτιστικοκοινωνική ..κίνηση .
Βέβαια δεν έλειπαν και οι..ι.χ. διασκεδάσεις από νέους της εποχής , στις οποίες φυσικά , σε αντίθεση με τις χοροεσπερίδες , δεν συμμετείχαν γυναίκες , το γιατί το καταλαβαίνετε φυσικά . Μια απ’ τις..ανεξάρτητες..γλεντοομάδες νέων ήταν και αυτή που είχαν φτιάξει , δυο νεαροί επαγγελματίες , ο Θύμιος Καψάλης και ο Κροκυλειώτης Τάσος Καντάς , που είχαν ανοίξει το 1930 το περιβόητο πρώτο Λιδορικιώτικο Ζαχαροπλαστείο , “ Η Δωρίς “ παρακαλώ .
Το μαγαζί , στεγαζόταν στο ισόγειο του Παπαϊωανναίϊκου σπιτιού , όπου ήταν μέχρι πρότινος η ΔΟΥ Λιδορικίου , καλή της..ώρα , νυν ιδιοκτησίας Κων.Αναγνωστόπουλου , απέναντι δε , λίγα μέτρα ΄προς το Αλωνάκι , ήταν και είναι το Καψαλαίϊκο σπίτι , το πατρικό του πατέρα μου , που απ’ ό,τι μας λέει ο αγαπημένος μου πρωτοξάδελφος , Μπάμπης Ζέκιος , ήταν αχώριστο το επάνω , που ήταν στο επίπεδο του δρόμου , και εκεί γίνονταν τα τρελά γλέντια με συνοδεία και “ και..δημώδους ορχήστρας “ …
Οι δυο νεαροί συνεταίροι , είχαν μάθει τη “ δουλειά “ του ζαχαροπλάστη στην Αθήνα , στο , μεγαλύτερο τότε , Ζαχαροπλαστείο “ Ζαβορίτη “ στην πλατεία Συντλαγματος , και όταν λέμε για τέχνη, μιλάμε για..υψηλή τέχνη , που εκτός απ’ τα είδη ζαχαροπλαστικής , περιλάμβανε και υπέροχους μεζέδες , αφού ο Ζαβορίτης ήταν απ’ τα πρώτα ..κέτερινγκ , όπως δε μού ‘λεγε ο Μπάμπης , φτιάχναν εκτός από όλα τα άλλα και κάτι ντολμάδες , με μια σάλτσα καταπληκτική , που ακόμα τη θυμάται ..
Αυτά λοιπόν τα μεζεδάκια και οι..σάλτσες , που ήταν άγνωστες φυσικά στο Λιδορίκι , γρήγορα έγιναν γνωστές στην Λιδορικιώτικη..καλή κοινωνία , την κυρία..Εφόρου , Αστυνομικού Δ/ντή , ( Μοιράρχου δηλαδή ) , Γυμνασίου , Ταχυδρομείου και όλων των άλλων υπηρεσιών , με πρώτη και καλύτερη την κυρία εφόρου , κατά κόσμον Ρεβέκκα Παπαθανασοπούλου , σύζυγο Δημοσθένους Παπαθανασοπούλου ή…Ρεβέκου , λόγω διαφοράς..όγκου . Το ζευγάρι αυτό δεν είχε παιδιά και έμενε στου Καραγκούνη , το σπίτι , στην πίσω μεριά απ’το τσαγκάρικο του αείμνηστου μπάρμπα Παναγιώτη , και θύμιζε πάρα πολύ , το παλιό ζευγάρι που έβαζε , ο Θησαυρός νομίζω , τη χοντρή και τον..Ζαχαρία , κάπως έτσι λοιπόν..
Όταν λοιπόν γιόρταζε το Παπαθανασοπουλαίϊκο , ερχόταν η κ.Ρεβέκκα και εκτός απ’ τα γλυκά παράγγελνε και κάποια μεζεδάκια και φυσικά ντολμάδες ..και το ίδιο σχεδόν έκαναν και οι ‘αλλες..κυρίες της υψηλής Λιδορικιώτικης κοινωνίας ..φυσικά αυτές δεν έπαιρναν ..φτηνογλυκά , λουκούμια , ζελεδάκια και ..φοντάν , όοοχι βέβαια , αυτά ήταν για τους παρακατιανούς , έπαιρναν σοκολατάκια , τυλιχτά , κανταίφια , μπακλαβά και κουραμπιέδες ..
Για να πάρετε μια..γεύση , απ’ το ζεύγος Παπαθανασοπούλου , δημοσιεύουμε τη φωτογραφία αυτή , που είναι από κάποια πρωτομαγιά στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 , στη Πεντάπολη , που τότε ήταν..χωράφια .Πρώτος στο χορό ο Δημοσθένης Παπαθανασόπουλος , δεύτερη η Κ. Γάτου ,σύζυγος υπαλλήλου της εφορίας , τρίτος ο κ. Γάτος , τέταρτη η κ. Ρεβέκκα , Γιάννης Γεωργιου – Γαζής , η σύζυγός του Γιούλα , κόρη του Λούη και τελευταία η Αγγελική Καψάλη .
ΚΙ ΝΤΕ ΚΙ..ΜΑΤΑΝΤΕ…
Ας γυρίσουμε όμως στις νεανικές παρέες που γλεντούσαν συχνά - πυκνά , στο σπίτι του παππού μου Καψαλογιώργου ή Ψιττακού , όπως τον παραγκώμιαζαν , άγνωστο γιατί . Προσκεκλημένοι ΠΑΝΤΑ ήταν όλα τα πρωτοξάδελφά του , οι Παπαδοπουλαίοι - Φουσκαίοι , απ΄το Βαρούσι , Θανάσης Παπαδόπουλος – Θανάσος , Νίκος Παπαδόπουλος – Φουσκονίκος , Γιώργος Παπαδόπουλος – Κουτσός (..Κ’τσός ) , ο οποίος είχε το ένα πόδι του , μάλλον το αριστερό , αγκυλωμένο , άκαμπτο και κάποιοι Βαρουσιώτες που δεν ήταν βέβαια συγγενείς αλλά ήταν “ παιδιά της..πιάτσας “ , ο Παναγιώτης Αποστολόπουλος – Σκράπας και ο αδελφός του Θανάσης Αποστολόπουλος – Καφέτσης ή …Σκατής , Θύμιος Καψάλης και Τάσος Καντάς , ο Θαν. Κοκμοτός , γαμπρός των Παπαδοπουλαίων που είχε παντρευτεί την Αδελφή τους τη Μαρία , και φυσικά παρών στις περισσότερες …μεζεδο..συνάξεις , κι΄ο αγαπημένος μου πρωτοξάδελφος Μπάμπης Ζέκιος που τότε ήταν παλικαράκι …
Ο αείμνηστος ο μπάρμπα Γιώργος Παπαδόπουλος , ο Κ’τσός , όπως τον λέγαμε λόγω του ποδιού
Ο αγαπημένος μου ξάδελφος , “ βόσκων “ τα πράματα …σε σύγχρονη φωτογραφία βγαλμένη στις 16 – 4 –2009
Ας δούμε τώρα και την ορχήστρα , όπως τη θυμάται ο Μπάμπης , πρώτος και καλύτερος ο “ Μουτζιουρούμ’ς “ , Θανάσης Κοκκαλιάς κατά κόσμον , απ’ το Μαλανδρίνο , μπάρμπας του Δάσκαλου του Κοκκαλιά , αυτός έπαιζε κιθαρο..λάουτο , και όπως θυμάται και λέει ο Μπάμπης : του ‘ λεγε ο μπάρμπα Θύμιος ( ο πατέρας μου δηλαδή ) , απάν’ ρε , απάν’ στο κεφάλι . κι’ ο…Μουτζιουρούμ’ ς , έβαζε το λαούτο πάνω απ’ το κεφάλι του και έπαιζε συνοδεύοντας τον μπάρμπα Χαράλαμπο Κατράπα , Μαλαντρινιώτης κι’ αυτός , που “ έκλεινε τα…ματάκια τ’ και ντούρου – ντούρου βάραγε το…κλαρίνο “ ..απολύτως πιστή η..μετάφραση …
Αρχίζοντας λοιπόν τα όργανα να..” βαρούνε “ , ο μπάρμπα Γιώργος ο Κ’τσος , κράταγε το ίσιο , το σκοπό δηλαδή , ανεβοκατεβάζοντας το αγκυλωμένο του πόδι , που το ακούμπαγε πάνω στο καλό του , εκείνη η σκηνή , λέει ο Μπάμπης , ήταν όλα τα λεφτά , ντούρου- ντούρου ο Κατράπας με το κλαρίνο απ’ τη μια μεριά , ο Μουτζιουρούμ’ς απ’ την άλλη με το λαούτο και ο μπάρμπα Κ΄τσος με το ποδάρι , παίζοντας το ρόλο του…μαέστρου , γινόταν το έλα να δεις ..
Αφού λοιπόν είχαν φάει του σκασμού και είχαν πιεί τον..άμπακο , άρχιζαν και το τραγούδι . Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε , πως οι Παπαδοπουλαίοι – Φουσκαίοι , ήταν ασυναγώνιστοι στο φαγοπότι αλλά και στο τραγούδι , και έτσι κάποια στιγμή ξεκίναγε το γλεντοτράγουδο ..Έτσι όπως κάθονταν γύρω απ’ το τραπέζι , ήταν σαν να ήταν μοιρασμένοι σε δυο ομάδες , και έτσι ξεκίναγε ένας…τραγουδομαραθώνιος που ξεκίναγε απ’ το…κρασί που έπιναν τάχα , και προχωρούσαν σε πολλά και διάφορα θέματα , πάντα με έντονα “ Λοιδορικιώτικη “ σκωπτική διάθεση αλλά ποτέ με..χυδαιολογίες.. απαντώντας λοιπόν σε υποθετική ερώτηση , για το πόσο κρασί πίνουν , ξεκίναγε η μία πλευρά :
Δυο κανατούλις του πρωί
και δυο του..μεσημέρι ,
κι’ απάν’ στο γέρμα του ηλιού
στραγγάμι τα ..βαρέλια ..
Τότε γινόταν πάσα στην άλλη ομάδα που χρησιμοποιούσε το “ ντε κι..μάτα ντέ “σαν γέφυρα της συνέχισης του τραγουδιού , περνώντας σε άλλο θέμα , με την ορχήστρα , Κατράπας , Κοκκαλιάς και ο..Δ/ντής ορχήστρας , που αντί για..μπαγκέτα , χρησιμοποιούσε το αγκυλωμένο πόδι του .
Άρχιζαν λοιπόν οι άλλοι….
Ποιος είιδι λύκου καφιτζή
κι γάϊδαρου ..μπαρμπέρη
ποιος είιδι και τη γάτα μας
να τηγανίζει…ψάρια ..
Αμέσως μετά , ξεκίναγε η άλλη πλευρά , με το..” κι ντε κι μάτα ντε ..” και στη συνέχεια πιάναν άλλο θέμα και έτσι , με καλό φαί , καλό κρασί , έβαζαν δικά τους κρασιά τότε Λιδορικιώτες , αφού είχα όλοι αμπέλια στο μέρος που είναι τώρα η λίμνη , πέρναγαν οι όμορφες Λιδορικιώτικες βραδιές ..
Ελπίζω να μην υπάρχουν ‘’ άγνωστες λέξεις “ , όσο για το ..” ματά “ , όπως καταλαβαίνετε είναι το γνωστό…”ξανά “
Καλό σας απόγευμα και..βράδυ , να περνάτε όλοι καλά , περισσότερο “ κι ντε κι ματα ..ντε “ ελπίζουμε σύντομα
Σπάνιας ομορφιάς , φωτογραφικό...ντοκουμέντο από κάποιο Λιδορικιώτικο γλεντοκόπι , με την τοπική...δημοτική μπάντα , στο..φόρτε της , με τον Θανάση Πίτσιο , Φαλιαμπάρα , κλαρίνο , απ' το Βελούχι , τον χωριανό μας Γιώργο Πανάγο , λαούτο , τον....Κακόπουλο , απ' τη Σκαλούλα , σαντούρι και τρείς ακόμα..σολίστες , τα ονόματα των οποίων δεν γνωρίζουμε , όπως και της .ντεφο..κρατούσης...σοπράνο , μετακληθείσης εσπευσμένως απ' τη ..Σκάλα...Λακωνίας....ζητάμε συγγνώμη...
Όπως καλά καταλαβαίνεται , οι χωριανοί μας , δεν γιόρταζαν και γλεντούσαν μόνο τις γιορτές τα Χριστούγεννα και τις μέρες εκείνες , Πρωτοχρονιάς , Φώτων κλπ , ή το Πάσχα , τις “ γιορτάδες “ δηλαδή , όπως τις λέγαμε , και τις λέμε ακόμα , αλλά υπήρχαν πολλές γιορτινές μέρες που δεν ήταν ,,βαριές όπως οι ΄παραπάνω , όπως π.χ , γιόρταζαν μικρά εκκλησάκια που ήταν έξω άπ’ το χωριό αλλά σε κοντινές αποστάσεις , Αι Νικόλας Καλός , Αι Νικόλας Καλτεζιών , χώρια απ’ τις γιορτές των εκκλησιών μας , Άι Γιώργης , στο Βαρούσι και Ζωοδόχος Πηγή στο κέντρο του χωριού .
Στον Άι Γιωργη , γινόταν πάντα πολύ ωραίο παραδοσιακό πανηγύρι , όπου μαζεύονταν όλοι οι χωριανοί με τις οικογένειές τους , στο αλώνι που είναι πίσω απ’ την εκκλησία και γινόταν τρελό γλέντι .
TO ΠΑΝΗΓΥΡΙ Τ’ Αι ΓΙΩΡΓΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ
ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ…
Τ’ Άϊ Γιωργιού , αγαπημένοι μου φίλοι , ήταν βαριά γιορτή για το χωριό μας , κι’ ακόμα ..βαρύτερη για το Βαρούσι μας ..τι να πρωτοθυμηθείς και τι να..μολογήσεις ..Όλοι ,όσοι το..ζήσαμε , νοσταλγούμε το πανέμορφο πανηγύρι τ' Αι Γιωργιού , στο Βαρούσι , στ' αλώνι πίσω απ' την εκκλησία , με τους αγώνες , λιθάρι κλπ , το χορό και το υπέροχο γλέντι , ας το..θυμηθούμε , έστω και...φωτογραφικά...
Μετά το σχόλασμα της εκκλησίας , όλοι , μικροί –μεγάλοι , μαζευόμασταν στ’ αλώνι , πίσω απ’ την εκκλησία , όπου θα γίνονταν και οι …πατροπαράδοτοι ” αγώνες “, λιθάρι , σφαίρα και δρόμος , με έπαθλο ολοζώντανο αρνί , που ο νικητής ..τό ‘κοβε στον ..ώμο , και φυσικά το…γλένταγε μετά , με την παρέα του..συνήθης ..νικητής , στο λιθάρι , ο Μπάμπης Βελλίας ..
Κι’ αφού λοιπόν , τέλειωναν οι αγώνες , άρχιζε το..γλέντι , άναβε το..πανηγύρι , στη μέση στ’ αλώνι , η “ κομπανία “, με τη..συνηθισμένη σύνθεση , ντόπιας..παραγωγής , συμπληρωμένης κατά καιρούς και με..εισαγόμενο ..πράμα , σπανίως όμως , ή μάλλον ποτέ , δεν είχαμε , αν θυμάμαι καλά , ..ντιζέζες , στον Άι Γιώργη , αυτές , φαίνεται , ήταν μόνο για…βραδινές ..εμφανίσεις ..
Στο πανηγύρι " τ' Άι Γιωργιού " στο Βαρούσι , ο σχωρεμένος ο ξάδερφός μου Γιώργος Ζέκιος , ο Γιώργος Μποβιάτσης μετά τω..συζύγων τους , ο πρωτοχορευτής , μας είναι..άγνωστος , η φωτογραφία είναι της δεκαετίας του 60 , και δείχνει πεντακάθαρα τη ζωντάνια και το κέφι του πανηγυριού μας .
Στην ίδια δεκαετία , στο ίδιο πανηγύρι , από άλλη βέβαια οπτική γωνία , ο χορός όμως καλά...κρατεί , α..και ένα σημαντικό καινούριο στοιχείο στη κομπανία μας , είναι ο νέος Πλεσσιώτης σαντουριέρης , ο Θωμάς Χάιδος , που αντικατέστησε πια , τον Σκαλιώτη , Σπύρο Κακόπουλο , κατά τα άλλα..Γ.Κλώσσας , κλαρίνο . Ι.Μπίρπος , βιολί , και Γ.Πανάγος , λαούτο .
Τ' Άι Γιωργιού , πάλι , 23-4-58 , πενήντα πέντε χρόνια πίσω , χορεύουν Λιδορικιώτες των..Δυτικών ..προαστείων , Θύμιος Τσιτούρας , Γ.Ζέκιος , Θανάσης Μπήλιος , στο χορό ενώ η κομπανία έχει..προσθαφαιρέσεις , στο κλαρίνο ο Κ.Λαίνης , εκ...Κολοπετινίτσας..περικαλώ , Ι.Μπίρπος , βιολί , Σπ.Κακόπουλος , σαντούρι , και φυσικά Γ.Πανάγος , κιθάρα .
Απ' το ίδιο πανηγύρι η παραπάνω παρέα χορεύει κάτω απ' τους ήχους της ίδιας μεικτής..ορχήστρας , πνευστών τε και..εγχόρδων...
7-5-1956 , μιά νεανική Βαρουσιώτικη παρέα , έτοιμη για...χορό , Θαν. Τσιάντας , Μήτσος Πανάγος , Γιάννης Λακαφώσης , Χαρ.Βελίας , Γ.Ασημακόπουλος , Ν. Λάγιος , Γ.Βελίας , η ορχήστρα η ..συνήθης , Γ. Κλώσσας , Σπ.Κακόπουλος και Γ. Πανάγος .
Το όμορφο αυτό πανηγύρι μας , σιγά-σιγά...ξέφτισε , και κάποιες προσπάθειες που έγιναν δεν κατάφεραν να του δώσουν , έστω και λίγη , απ' την παλιά..αίγλη του , και πως να επιτευχθεί κάτι τέτοιο , όταν η Δημοτική ..αρχή , είναι..ξένη κι' οι ντόπιοι Σύλλογοι τρώγονται ποιός θα ‘χει την..πρωτοκαθεδρία , κάτι λέει σχετικά ο λαός μας..για το μάλωμα σε..ξένη αχυρώνα...
'Ετσι λοιπόν , μετά το..σβήσιμο του πανηγυριού μας , της Ζωοδόχου Πηγής , ξεθώριασε και το πανηγύρι τ' Άι Γιωργιού , ας ελπίσουμε πως ο κατήφορος θα σταματήσει εδώ.
Πάντως , ο περιβάλλων χώρος ,στον Άι Γιώργη , είναι μια πονεμένη και ..θλιβερή ιστορία , αφού , ο πίσω απ’ την εκκλησία χώρος που ήταν το πρώτο νεκροταφείο του χωριού μας, έγινε μια ξαχαρβαλωμένη παιδική χαρά , μάλιστα “ παιδική “ χαρά , πάνω στους τάφους των προγόνων μας , τώρα για το πανηγύρι , δεν θα μπορούσαμε να πούμε και πολλά πράγματα , γιατί δεν έχει καμιά σχέση με το παλιό ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ πανηγύρι , όλα τελικά έχουν ..” βελτιωθεί “ προς το…” χειρότερο “ , όλα ισοπεδώθηκαν ….
Παραθέτουμε ένα παλιότερο δημοσίευμά μας για το “ επικρατούν “ χάλι στον Άι Γιώργη και τα …πέριξ…
EN ΛΙΔΟΡΙΚΙΩ …” ΤΑ ΛΑΜΠΡΙΑΤΙΚΑ ΚΡΙΝΑ ΤΟΥ ΑΪ ΓΙΩΡΓΗ “…
ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ..Πλησιάζοντας το μεγαλοβδόμαδο , εδώ και χρόνια τώρα , δεν ξέρω πως τα καταφέρνω και γίνομαι ..παιδί , μάλιστα παιδί που τέτοιες μέρες μαζί με τα άλλα παιδιά τρέχαμε στην εκκλησία , πηγαίναμε μπουκετάκια με λουλούδια για να στολιστεί ο επιτάφιος και περιμέναμε πως και πως να’ρθει η Μεγάλη Παρασκευή , να πάμε με τα κεράκια και τα φαναράκια μας στην περιφορά του που ξεκίναγε ψηλά απ’ τον Άι Γιώργη , στο Βαρούσι και κατέβαινε σαν ένα ποτάμι με λάβα , πυρωμένο , σαν ένα ..” πύρινο “ φίδι που σερνόταν πάνω στο παλιό χωματένιο..δρομάκι που έφτανε μέχρι την Παναγία …
Χιλιάδες εικόνες από εκείνες τις εποχές , άλλες..ξεθωριασμένες κι’ άλλες ..” ατράνταχτες “ πεντακάθαρες λες κι’ όλα έγιναν πέρσι..πρόπερσι , εικόνες ..άσχετες μεταξύ τους , από διάφορες εποχές και ηλικίες φυσικά , που όπως κάθομαι και κοιτάζω απ’ το παράθυρο , περνάνε μπρος στα μάτια μου σαν σμήνη από πεταλούδες πολύχρωμες σαν χιονο..νιφάδες που περνούν χορεύοντας , στριφογυρίζοντας στον κατακάθαρο Λιδορικιώτικο ουρανό και χάνονται , αφήνοντάς με ..σαστισμένο να αναρωτιέμαι , είναι άραγε όλα αυτά πραγματικότητα ή απλά είναι γεννήματα της φαντασίας μου ; ερώτημα στο οποίο ποτέ μου δεν μπόρεσα να απαντήσω μέχρι σήμερα , θυμάμαι ακόμα πως καθώς σουρούπωνε , κατεβαίνοντας το κατηφορικό δρομάκι , με τις κακοτοπιές και τα ..αυλάκια , νοιώθαμε την δροσερή , γεμάτη ανοιξιάτικα αρώματα, ανάσα της Γκιώνας να μας ..χαϊδεύει το πρόσωπο και τα μαλλιά ..
Μια εικόνα που δεν φεύγει ποτέ απ’ το μυαλό μου , είναι τα άσπρα κρίνα τ’ Άι Γιωργιού , που φύτρωναν στο πίσω μέρος της εκκλησίας τ’ Άι Γιωργιού , πάνω στο Βαρούσι κάνοντας όλο τον γύρω τόπο ολόλευκο , μαγευτική εικόνα που δεν ξέρω το γιατί , αλλά την κουβαλάω συνεχώς ..μαζί μου , βέβαια τόσο μυαλό είχαμε κι’ εμείς , τα παιδιά , αλλά και οι μεγάλοι και μας επέτρεπαν να φωτογραφιζόμαστε στο μέρος αυτό , που ήταν το παλιό Λιδορικιώτικο νεκροταφείο , ακουμπώντας πάνω στα κάγκελα που είχαν κάποιοι τάφοι ..
Αυτή η εικόνα φίλοι μου , είχε καταντήσει εφιάλτης , βάσανο για μένα , γιατί δεν μπορούσα να ξεκαθαρίσω , ήταν κι’ αυτή , μια γλυκόπικρη ανάμνηση που άλλοτε με γέμιζε με ..νοσταλγίακι’ άλλοτε με θλίψη και μελαγχολία , για όλα αυτά που χάθηκαν πια απ’ τη Λιδορικιώτικη ζωή .
Εδώ σε μια τέτοια φωτογραφία με τον αγαπημένο παλιόφιλο και κουμπάρο ..βεβαίως..βεβαίως , Ηλία Γεωργακόπουλο , γνωστότερον σαν ..Σαψαρ’αγγόνι , του αείμνηστου Κώστα Σαψαρή , βεβαίως..βεβαίως .
**************
Ήταν συνηθισμένο λοιπόν φαινόμενο , τη Λαμπρή και τ’ Άι Γιωργιού , που γίνονταν το πανηγύρι , να μπαίνουμε και να φωτογραφιζόμαστε , στα ολάνθιστα κρίνα, αφού το ιερό αυτό μέρος ήταν..ξέφραγο , όπως πάνω – κάτω , είναι σήμερα και το ηρώον μας στο Αλωνάκι ,τα τελευταία 10-15 , ίσως και περισσότερα , χρόνια , με αποτέλεσμα να βλέπουμε πολλά και διάφορα να συμβαίνουν στον ιερό αυτό χώρο ..χωρίς κανένας υπεύθυνος φυσικά να νοιάζεται ..ως συνήθως
Για να πάρετε μια ιδέα , αλλά και για.. επαλήθευση των..γραφομένων μου , δημοσιεύουμε τις παρακάτω δύο φωτογραφίες της εποχής εκείνης , που είναι βγαλμένες στο χώρο με τα κρίνα , και είναι προσφορά της αγαπημένης χωριανής και ξαδέρφης Μαρίας Πέτρου – Νταλάκα που μένει στις Η.Π.Α , και τα καλοκαίρια έρχεται στο χωριό μας .
Πανηγύρι Άι Γιωργιού στο Βαρούσι το 1958 , μέσα στα ολάνθιστα κρίνα η Κατίνα Νικ. Ασημακόπουλου , ο Αποστόλης Γ. Πέτρου και η αδελφή του Μαρία Πέτρου – Νταλάκα , ποζάρουν τρισευτυχισμένοι για μια αναμνηστική φωτογραφία .
Πάλι στην ίδια περίπου θέση , αλλά άλλη εποχή , αφού τα κρίνα δεν είναι ανθισμένα , από αριστερά , οι Καγκαλοπούλες , Μαρία , Ελένη , Χρυσούλα και η Κατίνα Ασημακοπούλου .
*****************
Εδώ αγαπημένοι μου φίλοι , νομίζω πως θα είναι χρήσιμο να ακούσουμε το υπέροχο κομμάτι “ Οδός Ονείρων “ του αξέχαστου Μάνου Χατζιδάκι , που νοσταλγικά περιγράφει την ..ονειρική οδό ονείρων αναφέροντας το “ δροσερό ανοιξιάτικο αεράκι του επιταφίου “ , που μοιάζει βέβαια με όλους τους επιτάφιους των παιδικών μας χρόνων . Δεν ξέρω το γιατί , αλλά κάθε τέτοια εποχή , πενήντα χρόνια τώρα , όταν ακούω το τραγούδι αυτό , αμέσως ο νους μου τρέχει στο φιδωτό χωματένιο μονοπάτι που οδηγούσε απ’ το Βαρούσι στους κάτω Μαχαλάδες, του Λιδορικιού ..τώρα γιατί αυτό το..ταίριασμα , δεν μπορώ να το εξηγήσω , κι’ εσείς όμως , ακούγοντας το υπέροχο τραγούδι και ιδιαίτερα τον πρόλογο του Χατζιδάκι , θα δείτε πως το μυαλό σας το ίδιο δρομολόγιο θα ακολουθήσει και θα σας πάει στον ανθοστολισμένο επιτάφιο του παλιού καλού εκείνου καιρού ..
Δείτε κι’ ακούστε το βίντεο …
https://www.youtube.com/watch?v=DdVYN8k_qgc&feature=kp
Τα χρόνια βέβαια πέρασαν , κοντά μισός αιώνας , τίποτα όμως δεν άλλαξε , τις παλιές ξεθωριασμένες εικόνες που είναι χαραγμένες ανάγλυφα στην παιδική ψυχή , ο επιτάφιος δεν γινόταν πια στον ¨΄Αι Γιώργη , αλλά πιο κάτω στην Παναγία , πάντα με την ίδια διαδικασία , τα παιδιά πηγαίναμε τα μπουκετάκια με τα λουλούδια απ’τις αυλές μας , μόνο που το νεκροταφείο που ήταν πίσω απ‘ τον Άι Γιώργη , εγκαταλείφθηκε , τα κρίνα σιγά – σιγά ξεράθηκαν και όταν μετά από κάμποσα χρόνια , το 2007 , ανέβηκα μια μέρα στον Άι Γιώργη , να δω τα παλιά μας ..λημέρια , έπεσα απ’ τα σύννεφα , έπαθα ..κατάθλιψη , βλέποντας το χάλι που επικρατούσε , και το οποίο φυσικά περιγράψαμε στην ανάρτηση της 12 - 9 – 2007 …διαβάστε ..
12.9.07
ΣΕΡΓΙΑΝΙ....ΣΤΟ..ΒΑΡΟΥΣΙ..ΜΑΣ......
Τι..χρειάζονται , αδέρφια , τα λόγια......
Μπορεί η κατάσταση , στον Αι Γιώργη ,να είναι απαράδεκτη , η θέα όμως είναι..μαγευτική..
Όλα τα ‘χε η...Μαριωρή ...το παγκάκι της έλειπε......
Αριστερά , για όσους δεν το γνωρίζουν , είναι η είσοδος στον προαύλιο χώρο του Αι Γιώργη και δεξιά μας η είσοδος του παλιού νεκροταφείου μας....
Η είσοδος της εκκλησίας μας , ευπρεπής..τουλάχιστον..
Σε ένα τέτοιο , ειδυλλιακό..περίβολο το σάπιο..παγκάκι..έλειπε , κάτι λένε για τη Μαριωρή....
Η δυτική πλευρά του Αι Γιώργη , τέτοια εγκατάλειψη..ούτε στην κορφή της Γκιώνας να ήταν..
Η...ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ δεν χρειάζεται λόγια ..αδέρφια , δοξάστε τους !!!!!!!!
Πλίνθοι και...κέραμοι , ατάκτως...εριμμένοι , και..παλέτες και..διάφορα άλλα..υλικά , που ; πάνω απ' τα οστά των..προγόνων μας......
Το ιερό του Αι Γιώργη μας , με το...γύρω-γύρω..όλοι του , , την..περιφραξούλα του , τα..παλουκάκια του , το γιατί , σ' αυτό το χάλι θα κληθούν να το απάντήσουν όοοολοι αυτοί που ασέλγησαν , κατά καιρούς , και...ασελγούν στο χωριό μας....
Η ..αξιοπρέπειά μας , αδέρφια , μισοχωμένη , τα όσια και τα ..ιερά μας..μισοχωμένα.....δεν ξέρουμε πότε έγινε η..ανάπλαση του ιερού αυτού χώρου , και κυρίως δεν ξέρουμε ποιός ήταν ..ο..εμπνευσμένος αυτός ...δημιουργός , θα μάθουμε όμως και θα τον παραδώσουμε στη..Λιδορικιώτικη...κρίση , πάντως όποιος ή όποιοι κι'αν είναι , θα πρέπει να ντρέπονται....εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε και την ευθύνη..ΟΛΩΝ ΜΑΣ , όλων των Λιδορικιωτών , και ειδικά των Βαρουσιωτών, που επιτρέψαμε να γίνει αυτό το..ανοσιούργημα...
Η επιτάφια στήλη-μνημείο , του 1903 ή 1905 , μισοχωμένη , στο ΠΡΩΤΟ νεκροταφείο του χωριού μας , όπου βρίσκονται τα οστά χιλιάδων Λιδορικιωτών , αν λάβουμε υπόψη μας πως αυτό ήταν το ΜΟΝΑΔΙΚΟ νεκροταφείο του χωριού μας από..ιδρύσεώς του και μέχρι τη δεκαετία του 1930 , αν δεν κάνουμε λάθος , που δημιουργήθηκε το νέο , έξω απ' το χωριό .
Λιδορικιώτες , αδέρφια , οι Έλληνες τιμούσαν και σέβονταν τους νεκρούς , ακόμα και τους..εχθρούς τους , εμείς τι είμαστε ; δεν είμαστε..Έλληνες ;
Αποκατασταθέντος , αδέρφια , του..τεχνικού προβλήματος , χέρι-χέρι ( χωρίς τον...Καρατζαφέρη..φυσικά...) θα..σεργιανίσουμε στο..Βαρούσι μας και ειδικότερα στην παλιά μας εκκλησία του Αι Γιώργη που δυστυχώς δεν είναι , εξωτερικά ..τουλάχιστον , και στην ..καλύτερη των..καταστάσεων...πάμε λοιπόν...
Η πρόθεσή μας , αδέρφια , ήταν να σας δώσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του πραγματικά πανέμορφου Βαρουσιού μας , αν και όπως θα δείτε ..αύριο , κάνει..μπαμ η..εγκατάλειψή του , πάντως εμείς σεργιανίσαμε , επισημάναμε τα..ζουμερά σημεία , και αύριο θα ‘χετε και τις φωτογραφικές..αποδείξεις , ελπίζουμε να μη μας..προδώσει πάλι η ..φωτο..μηχανή μας....
Ο χώρος , όχι μόνο της εκκλησίας , αλλά και ο ευρύτερος είναι πραγματικά πολύ όμορφος , αλλά τελείως παραμελημένος , μετά το σεργιάνι μας , μας έμεινε μιά πολύ..πικρή γεύση ,αλλά και..οργή , δεν μπορέσαμε , αδέρφια , να καταλάβουμε γιατί το Βαρούσι είναι έτσι που είναι , είναι...β΄..κατηγορίας οι δημότες του ; ή..μήπως είναι παιδιά..κατώτερου ..ΘΕΟΥ ;
Επικοινωνήσαμε . φίλοι μου , με φίλο Αρχιτέκτονα και τον παρακαλέσαμε να μελετήσει το χώρο και ειδικά του νεκροταφείου , και να μας κάνει μια πρόταση , για πλήρη..αναμόρφωση , όχι...παραμόρφωση , με πρώτο-πρώτο ένα σεμνό μνημείο για όλους όσους είναι , δυστυχώς ..ανώνυμα , θαμμένοι στον ιερό αυτό χώρο , όπως ήταν ..αναμενόμενο ο φίλος μας , το όνομα θα σας το πούμε..εν καιρώ , πρόθυμα δέχτηκε να αναλάβει αυτή την..ευθύνη και ..φυσικά...αφιλοκερδώς , μπράβο του .....
Υπάρχει ένα θεατρικό έργο φίλοι μου , του..Μπρεχτ ..του Ίψεν ; δεν μπορώ να θυμηθώ το : Να..ντύσουμε τους..γυμνούς... , εμείς αδέρφια έχουμε ιερό καθήκον να..τιμήσουμε , να..αποκαταστήσουμε τους..νεκρούς....και σ' αυτή την προσπάθεια πρέπει ΟΟΟΛΟΙ να δώσουμε τη μάχη μαζί ....ΟΟΟΟΟΟΟΟΟΟΛΟΙ..........σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για το..ναι..που θα..πείτε....να ‘στε καλά , να περάσετε , ..εύκολο..είναι , ένα όμορφο βράδυ και αρχίστε τις..δημόσιες..σχέσεις για το σκοπό μας , μην ..ξεχνιέστε....
Απ' το Λιδορίκι με ..απέραντη..αγάπη..........Κ.Κ.-
*************
Σοκ , κυριολεκτικά πάθαμε, φίλοι μου , βλέποντας το πανέμορφο αυτό κομμάτι του χωριού μας , το Βαρούσι , στο χάλι που βρισκόταν , έδινε εντύπωση ..εγκαταλειμμένου χώρου , με σκουπίδια , ξερόχορτα και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε και το κυριότερο , κάποιος είχε την φαεινή ιδέα , ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΊΟ ΜΑΣ , ΚΑΙ ΕΝΩ ΥΠΉΡΧΑΝ ΑΚΌΜΑ ΔΕΚΆΔΕΣ ΜΝΉΜΑΤΑ , ΈΦΤΙΑΞΑΝ ..” ΚΡΑΤΗΘΕΊΤΕ : ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ “ , μάλιστα παιδική χαρά , καταστρέφοντας ό,τι άλλο όμορφο υπήρχε …βέβαια με την ανάρτησή μας , μη νομίσετε πως έγινε κάτι , όχι βέβαια , ΚΑΝΕΝΟΣ ΤΟ ΑΥΤΙ ΔΕΝ…ΙΔΡΩΣΕ , όπως ακριβώς το διαβάζετε …η κατάσταση εξακολουθεί ακόμα να είναι η ίδια , άντε και να έχουν μαζέψει κανένα σκουπίδι ..
Βέβαια , θα πρέπει να τονίσουμε , πως όταν επισκεφτήκαμε για πρώτη φορά , το 2007 , τον Άι Γιώργη σε σχετική συζήτηση που κάναμε με χωριανούς απ’το Βαρούσι , μας είπαν πως κάποιος μηχανικός με καταγωγή απ’το χωριό μας υποσχέθηκε ή μάλλον έχει κάνει μελέτη ανάπλασης της περιοχής , κάτι που φυσικά ..έμεινε στα λόγια και τίποτα περισσότερο και τελικά κάπως έτσι ήταν η αλήθεια , αφού έχουν περάσει 7 χρόνια και τίποτα δεν έχει γίνει , όπως βέβαια έχει γίνει και με την ανάπλαση του αλσυλλίου δίπλα στο Δημαρχείο , τα ίδια μας λέγανε και μας λένε ..ακόμα και γι’ αυτό , αλλά όπως θα έχετε δει ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ , είναι κι’ αυτά όλα σας τις..”εργατικές “ κατοικίες που θα γίνονταν , κατά τον αείμνηστο Υπουργό Αλεξανδρή , στον ..Σταυρό , κοντά στον Άγιο Κωνσταντίνο ..από..παραμύθια , μας είχαν ..χορτάσει..
Εμείς όμως , πηγαίναμε κάθε τόσο , για να δούμε τι έγινε , και φεύγαμε πάντα..οργισμένοι κι’ απογοητευμένοι γιατί και οι…” ΜΕΝ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΟΙ…ΔΕΝ “ , ΟΠΩΣ ΑΠΟΔΕΊΧΤΗΚΕ…ΜΑΣ ΔΟΥΛΕΥΑΝ ΚΑΙ…ΜΑΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ …ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ - ΤΙΠΟΤΑ ….ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΠΟΥ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΟΙ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΟΙ…ΒΑΡΟΥΣΙΩΤΕΣ ….
Πολλά , πάρα πολλά μπορούμε να θυμηθούμε από εκείνους τους καιρούς και πρώτο απ’ όλα την περιφορά του Επιταφίου που είχε μία ξεχωριστή “ γλύκα “ , μια ξεχωριστή ομορφιά, όταν μέσα στην ανοιξιάτικη φύση , με τα τόσα αρώματα και τις τόσες ομορφιές της , άκουγες τα εγκώμια απ’ την υπέροχη , τη μοναδική φωνή του αείμνηστου Παναγιώτη Πανάγου , του δάσκαλου , που όταν έψελνε νόμιζες πως η φωνή ερχόταν κατ΄ευθείαν απ’ τον ουρανό , και όπως δε έψελναν και οι πιστοί , και κυρίως τα παιδάκια τα μικρά , λες και άκουγες τα..χερουβείμ ..
Τα παιδάκια , εκείνες τις ημέρες είχαν προμηθευτεί , με το..λιγοστό τους χαρτζιλίκι , τα περίφημα “ ζωνταφάκια “ , τι ήταν τα..ζωνταφάκια ; ήταν κάτι μικρά λιγοσέλιδα βιβλιαράκια , που περιείχαν τα τροπάρια και τα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής , και όπως καταλαβαίνετε , το όνομά τους το πήραν απ’ το “ η ζωή εν τάφω “ , ζωνταφάκια λοιπόν , βέβαια εκείνα τα χρόνια τα..σεμνά και..ταπεινά , όλο το εκκλησίασμα συμμετείχε ψέλνοντας τα εγκώμια , και το εσωτερικό της εκκλησίας , κατάμεστο όπως ήταν ανέδιδε ένα συνεχές μελωδικό..βουητό , όπου η θεϊκή φωνή του αείμνηστου Παν. Πανάγου , ήταν το μουσικό αποκορύφωμα , ενώ στο..βάθος , έδιναν το ξεχωριστό τους , αφτιασίδωτο , χρώμα , οι φωνές παιδιών και εκκλησιάσματος .
Αυτά όλα βέβαια , όποιος απ’ τους νεότερους τα ακούει , σίγουρα θα κουνήσει το κεφάλι με..δυσπιστία , γιατί δυστυχώς πάνε πολλά χρόνια τώρα που η εκκλησία μας έχασε αυτή την ξεχωριστή ομορφιά , τη ..γαλήνη και..ηρεμία της με την έλλειψη ψαλτάδων και έχει παραδοθεί “ αμαχητί “ στους ήχους των μεγαφώνων , με πρώτο και χειρότερο , την μετάδοση και μάλιστα στη διαπασών , απ’ τα εξωτερικά μεγάφωνα , κάτι βέβαια που μόνο ..” ηχορύπανση “ μπορεί να θεωρηθεί , γιατί και ο είναι ..απαίσιος και η..ψαλμωδία ακόμα χειρότερη .
Μόλις λοιπόν προχώραγε το απόγευμα , η ΄Λιδορικιώτικη πιτσιρικαρία , με το φαναράκι της και τα..” ζωνταφάκια “στην κωλότσεπη , ανέβαινε στη εκκλησία , που τέτοιες μέρες ήταν..ασφυχτικά γεμάτη , και μέσα οργάνωναν παρεϊτσες για να ψάλλουν τα εγκώμια , το ίδιο βέβαια έκαναν και οι μεγαλύτεροι ..
Τώρα πια άλλαξαν οι καιροί και κυρίως οι..άνθρωποι , τότε , θυμάμαι πως κάποιοι άνθρωποι που μέρα νύχτα ήταν χωμένοι πίσω απ’ τον πάγκο του μαγαζιού τους , και αναφέρομαι συγκεκριμένα στον αξέχαστο χωριανό μας Σάκη Γκομόζια , έδιναν το παρών σε κάθε κοινωνικο..πολιτιστική ή θρησκευτική εκδήλωση . Ο αείμνηστος Σάκης αλλά και όλοι σχεδόν οι επαγγελματίες , ήταν παρόντες σε όλες τις εκδηλώσεις του χωριού κάτι που ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ , ΠΟΥ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΟΊ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΝΟΥΝ ΠΟΤΕ ΠΑΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ , ΜΌΝΟ ΣΤΟ..” ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ..” ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ “ (!!!) …..ΠΑΝΗΓΥΡΟ , ΜΕ ΤΙΣ ΛΟΥΛΟΥΔΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ ..κι’ εμείς καθόμαστε και μιλάμε νοσταλγικά για τα..” ΛΑΜΠΡΙΑΤΙΚΑ “ ΚΡΊΝΑ Τ’ Αί …Γιώργη και την παλιά όμορφη Λιδορικιώτικη ζωή…ξύλο που…θέλουμε ….
Στο επόμενο θα αναφερθούμε στο πανηγύρι της Ζ.Πηγής , που θα πρέπει να τονίσουμε ΠΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ , ΤΏΡΑ ΠΩΣ ΤΑ ΚΑΤΑΦΈΡΑΝΕ ΟΙ ΔΙΆΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΈΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΓΝΑΤΙΟ , που είναι ο Πολιούχος , και γιορτάζουν τη Ζωοδόχο Πηγή , αυτοί μονάχα ξέρουν να μας πουν . Πάντως και το πανηγύρι της Ζ.Πηγής , έχει πολύ…λοξοδρομήσει , μη έχοντας καμιά απολύτως σχέση με το παλιό , αυτά όμως αύριο …
ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ
Πολλές φορές στο παρελθόν , αγαπημένοι μου φίλοι έχουμε αναφερθεί στα όμορφα πανηγύρια που γίνονταν στο χωριό μας και τώρα έχουν…σβήσει , έχουν χαθεί , και πρώτο και καλύτερο το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής , που γινόταν την Παρασκευή μετά το Πάσχα και γλένταγε ολημερίς το χωριό μας ..
Κανένας απ’ τους αρμοδιοϋπεύθυνους δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να μας δώσει μια ..ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα : Γιατί έσβησαν τα όμορφα πανηγύρια μας , Αι Νικόλα , Καλτεζών και Ζωοδόχου Πηγής , πανηγύρια που είχαν από δεκαετίες ριζώσει στις Λιδορικιώτικες ψυχές .
Ξαφνικά , μάθαμε , με μεγάλη μας χαρά , πως το Τοπκό μας Συμβούλιο , πήρε απόφαση να ..” ξαναζωντανέψει “ το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής , όπως αναφέρεται και στο παρακάτω έγγραφο .
Πιστεύω πως όλοι θα πρέπει να στηρίξουμε αυτή την όμορφη εκδήλωση του χωριού μας , ώστε να ξανακαθιερωθεί όπως παλιά και έτσι οι Χωριανοί μας που έρχονται για Πάσχα στο χωριό να παραμένουν και στο πανηγύρι , τελικά όμως τίποτα δεν έγινε γιατί “ πολλοί δηλώνουν πως αυτο΄ί έχουν ααναλάβει την πραγματοποίηση του πανηγυριού, από που όμως δεν μας το λένε .
Ήδη , τα τελευταία χρόνια , με την παρουσία της μπάντας του Π.Ο.Λ , που συνοδεύει την εικόνα στη λιτάνευσή της , η θρησκευτική μας αυτή γιορτή , έχει πάρει άλλη μεγαλοπρέπεια , κάτι που ολοφάνερα συγκινεί τους χωριανούς μας .
( Για μεγέθυνση κάντε κλικ )
Λιτανεία Ζωοδόχου Πηγής , 28-4- 2011
Δυστυχώς η προσπάθεια του Τοπικού συμβουλίου δεν τα κατάφερε να..” νικήσει “ το κατεστημένο και έτσι το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής , εξακολουθεί να γίνεται πάντα την Παρασκευή μετά το Πάσχα , αλλά δεν έχει καμία σχέση μ’ αυτό που γνωρίζαμε , διαβάστε παρακάτω παλιότερο σχετικό δημοσίευμά μας
TO ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ
ΟΣΑ ΕΣΒΗΣΕ Ο ΧΡΟΝΟΣΠάνε χρόνια αγαπημένοι μου φίλοι , που κάποιοι , άγνωστο γιατί , ..έσβησαν σιγά- σιγά το όμορφο πανηγύρι μας της Ζωοδόχου Πηγής .
Βέβαια η ευθύνη βαραίνει όλους μας , γιατί ανεχτήκαμε και αφήσαμε , για όποιους λόγους , να διαγραφούν σιγά – σιγά , το παρελθόν , τα έθιμά και οι παραδόσεις μας , με φτηνή αντιπαροχή , τα διάφορα “ τζερτζελοπανήγυρα “ του εύκολου , πλαστικού αλλά και…” αποδοτικού “ πλαστικού πολιτισμού που μας..πνίγει χρόνια τώρα .
Πανηγύρι ζωοδόχου Πηγής του 1955 , απολαύστε οικογενειακό , παραδοσιακό , νοικοκυρίσιο γλέντι , στη Βαθειά , με την πλατεία ελεύθερη , χωρίς τη θλιβερή παρδαλή καρεκλο..τραπεζο..θάλασσα , που δεν σ’ αφήνει να ανασάνεις , τόση κακογουστιά !!
΄Το ίδιο πανηγύρι του 1958 , στη Βαθειά .
Όλοι οι χωριανοί μας , καλοντυμένοι και περιποιημένοι , μετά το σχόλασμα της εκκλησίας , κατέβαιναν με τις οικογένειές τους στα μαγαζιά να πιουν κάτι και να παρακολουθήσουν το όμορφο πανηγύρι του χωριού μας , χορεύοντας και γλεντώντας με τις ντόπιες , κατά κανόνα , “ κουμπανίες “ , όπως τις λέγαμε , που βέβαια παίζανε…” γνήσιο Ελληνικό δημοτικό τραγούδι “ , γιατί ευτυχώς , δεν είχαν ακόμα …ενσκύψει τα γυφτοσυρτοτσιφτετέλια , που καμιά απολύτως σχέση δεν έχουν με τους δημοτικούς μας χορούς και την παράδοσή μας ..
Φωτογραφία από γλέντι κάποιας Εθνικής γιορτής , πάλι στη Βαθειά , με πρωτοχορευτή τον αείμνηστο στρατηγό Μάρκου .
Όλες οι φωτογραφίες μας , έχουν ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό , ένα κοινό..παρονομαστή , την παραδοσιακή , γενικά , διαδικασία , την κοινωνική αδελφοσύνη των χωριανών μας , την ανθρωπιά και την απλότητα , και φυσικά την …γεύση , της παλιάς καλής εποχής , που τώρα λείπει , τον ανοιχτό χώρο , και κυρίως λείπουν οι διάφορες περιφερόμενες ..” λουλουδούδες “ και τα ..” σουβλατζίδικα “ , που έχουν καθιερωθεί , εντελώς..τελείως..παραδοσιακά , τα τελευταία χρόνια .
Οι φωτογραφίες μιλούν ολοκάθαρα , τονίζοντας τις σημαντικές διαφορές του τότε κοινωνικού ιστού , με το σημερινό που φυσικά δεν υπάρχει , μπορείτε να βρείτε τωρινές σχετικές φωτογραφίες που να …αναδίδουν τα αρώματα της παράδοσης και της κοινωνικής αλληλεγγύης ; φοβάμαι πως όχι ..κι’ αυτή είναι η μεγάλη διαφορά , που πολλοί είτε δεν μπορούν , είτε δεν θέλουν να καταλάβουν .
Το γλέντι , όμως στα τότε , πανηγύρια μας , ξεκίναγε απ’ την παραμονή , αν όχι την προπαραμονή , και στα μαγαζιά υπήρχαν όργανα , τα οποία βέβαια , πλήρωναν ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΕΥΟΝΤΕΣ , και όχι Ο δήμος και ο Σύλλογος , που βέβαια όλο και…κερδίζει το κάτι τις του , με τις λαχειοφόρους ( άλλη…εφεύρεση αυτή ) και τα διάφορα..” διόδια “ που εισπράττει (!!!) απ’ τα μαγαζιά , που ναι μεν δίνουν 200 ευρώ , αλλά απ’ την άλλη μεριά , επιβαρύνουν σημαντικά τις τιμές , με πρόφαση , τάχαμου..τάχαμου , τη…” μουσική “ που όμως , όπως προείπαμε πληρώνει συνήθως ο Δήμος …
Πολύ καλά λοιπόν , οργανωμένα τα πανηγύρια μας , που γίνονται , σύμφωνα με δηλώσεις ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΫΠΕΥΘΥΝΩΝ , για να δουλέψουν τα μαγαζιά , τ’ ακούσατε ; ΤΑ ΜΑΓΑΖΙΑ …
Προπολεμική φωτογραφία , από ομάδα Λιδορικιωτών “ πανηγυριωτών “ ΄, απ’ το πανηγύρι της “ Αρσαλής “ στη Συκιά .
Από χρόνια όμως το πανηγύρι μας της Ζωοδόχου πηγής , έχει …εκφυλιστεί , και έχει σβήσει . Βέβαια , έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα στο θρησκευτικό μέρος , με λιτάνευση της εικόνας την παραμονή και δοξολογία ανήμερα , αυτό όμως , ίσως , εξυπηρετεί άλλους σκοπούς .
Εδώ όμως υπάρχει ένα σκοτεινό..αδιευκρίνιστο σημείο , χαρακτηριστικό του τρόπου λειτουργίας του…συστήματός μας , και εξηγούμαι : Απ’ όσο θυμάμαι , πολιούχος του χωριού μας ήταν ο Άγιος Ιγνάτιος , που γιορτάζεται το χειμώνα , και ως εκ τούτου , η γιορτή του ήταν και τοπική αργία , τώρα πως καθιερώθηκε , από ποιόν και γιατί , και μάλιστα “ άτυπα “ απ’ό,τι μας είχε δηλώσει ο προηγούμενος Δήμαρχος , κανένας δεν ξέρει να μας πει .
Πολύ μάλιστα φοβούμαστε , πως και αυτή η..άτυπη αλλαγή , μάλλον θα πρέπει να έχει άμεση σχέση , με το…” εισπρακτικό “ μέρος , όπως άλλωστε και το .. ετσιθελικό …” γιόρτασμα “ , μάλιστα γιόρτασμα , όπως ακριβώς το διαβάζετε , απ’ τους Λιδορικιώτες της Αθήνας , της θλιβερής επετείου της ημέρας του καψίματος του χωριού μας και των αδικοχαμένων χωριανών μας , που αντί της 29ης Αυγούστου , γίνεται στο τριήμερο του…Δεκαπενταύγουστου , ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΟΣΜΟΣ , έτσι ισχυρίζονται , λες και οι εκδηλώσεις μνήμης , έχουν ανάγκη …” εισιτηρίων “ …δυστυχώς , αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα , για να κάνουμε την …” παράσταση “ θέλουμε μπόλικο …ακροατήριο και…θεατές …
Βέβαια , σε όλα αυτά τα παρατράγουδα , μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει και η Δημοτική αρχή , η νυν αλλά και οι προηγούμενες , γιατί η τιμή των οσίων και των ιερών μας , είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ , που υποτίθεται πως θα προσδώσει κύρος και σοβαρότητα στις όποιες εκδηλώσεις .
Για το θέμα αυτό ακριβώς , αλλά και για κάποια άλλα , γενικού ενδιαφέροντος , έχομε ζητήσει , με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία , να τεθεί σαν θέμα προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Δωρίδας , ΑΠΌ ΤΙΣ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 , εδώ δηλαδή και ένα σχεδόν χρόνο , ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΠΑΡΕΙ , ΟΥΤΕ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΌΜΕΝΗ , ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ .
Φαίνεται , πως οι φίλοι μας του Δ.Σ. , έχουν τάξει άλλες προτεραιότητες , στη…ζωή τους , και τα θέματα ηθικής τάξεως, και γενικού ενδιαφέροντος , δεν θεωρούνται…” ΑΠΟΔΟΤΙΚΑ “ και φυσικά…περνάνε στο…χρονοντούλαπο ..ξεχνάνε όμως πως οι ηθικές ευθύνες είναι …διαρκείς και απαράγραπτες …
Πολλά έχουμε φίλοι μου να πούμε για τα υπόλοιπα πανηγύρια μας αλλά και γι διάφορες άλλες Λιδορικιώτικες γιορτές ,παρασπόρια κλπ , αλλά αύριο …
Καλό σας απόγευμα , να είστε όλοι καλά ….Κ.Κ.-
No comments:
Post a Comment