15.3.08

HΡΩΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΙ - ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ...


Οι ..σπάνιας ομορφιάς αυτές φωτογραφίες , επιβεβαιώνουν των...γραφομένων μας , του Αλέκου Κωστάκη , το..αληθές , τα σχόλια , νομίζω, ...περιττέυουν...

Χίλια δυό εμπόδια είχαν οι ήρωες εκείνοι Δάσκαλοι , ν' αντιμετωπίσουν . Ακόμα και τ' αλώνια , του Ζώη , του Ψαλά και του Τάλτα , πήγαιναν κόντρα στο έργο τους . Μη σας φανεί παράξενο αν σας πω ότι του Τάλτα τ' αλώνι στάθηκε ανασταλτικός παράγοντας στη μόρφωση του Βαρουσιού . Να το πιστέψετε , γιατί είναι αλήθεια .
Τα Βαρσιωτάκια , μόλις σχόλαγε το μάθημα , με τον Ταλτόγιαννο μπροστά , ξεπέζευαν στ' αλώνι του . Εκεί άφηναν κάτω τις μαρούδες τους , ξέχειλες από...μόρφωση , κι' άρχιζαν την " στιλίκα " και τη " γουρούνα " , ώσπου να βγουν ..τ' αστέρια . Να πήγαιναν στα σπίτια και να γράψουν η να διαβάσουν ; Αφού στα σπίτια τους δεν ήταν κανένας , ο πατέρας στα πρόβατα , η μάνα στο χωράφι όλη μέρα . Και καλά που ο προοδευτικός ( όχι μόνο γιά την εποχή εκείνη , αλλά ακόμη και γιά σήμερα ) Δάσκαλος , ο "Δασκαλάκης " ( Ιωαν. Σφέτσος ) είχε οργανώσει άριστα συσσίτια , όπου τα παιδιά έτρωγαν ένα θαυμάσιο μεσημεριανό φαγητό , που δεν τό 'χαν στο σπίτι τους . Πρέπει να τονιστεί αυτό ιδιαίτερα γιά τον άξιο εκείνο Δάσκαλο , καθώς και γιά τους εμπόρους του χωριού , που τον βοηθούσαν με τρόφιμα στο θεάρεστο έργο του και ποτέ δεν του αρνήθηκαν τη βοήθειά τους .
Έμεναν έτσι τα παιδιά αναγκαστικά στ' αλώνι παίζοντας και τράβαγαν γιά το σπίτι το βράδυ , όταν γύριζαν απ' το χωράφι η τα πρόβατα οι γονείς τους . Πότε να διαβάσουν και πότε να γράψουν ; Κι' αν μερικοί Βαρσιώτες ξέκοψαν και σπούδασαν , όπως τα Πετρογιαννάκια , Κοκκαλιάδες , Πανάγος , Καραστάθηδες και μερικοί άλλοι , αυτό έγινε γιατί οι γονείς τους δεν ήταν τσοπάνηδες . Τα τσοπανόπουλα , τα πιό πολλά κόλλαγαν στο Δημοτικό , αλλά , όπως είπαμε , δεν έφταιγαν αυτά , δεν υστερούσαν διανοητικά από τ' άλλα παιδιά .
Αγωνίζονταν κι' αυτά τα κακόμοιρα , το μολύβι κοβόταν στα τρία , να το πάρουν και να το μοιραστούν όλα τ' αδέρφια . Πίσω του κάνανε " κόκα " κι έδεναν με μιά κλωστή την " κομπολάστιχα " ( γομολάστιχα ) να μη την χάσουν . Λιγοστά τα τετράδια , ανύπαρκτα τα βιβλία . Εχθρός γι' αυτά λοιπόν το Σχολείο και ζυγός αφόρητος .
Αυτό το υλικό , λοιπόν , το πρωτόγονο , το αντάρτικο , τ' ανυπόταχτο και το κακότροπο , έπρεπε να το πάρουν οι δάσκαλοι κι' οι Δασκάλες εκείνου του καιρού στα χέρια τους και να το πλάσουν , και να βγάλουν έντιμους και χρηστούς πολίτες , οικογενειάρχες , επιστήμονες , στρατιώτες γιά την πατρίδα . Και τα κατάφερναν πάντα και μάλιστα με τον καλύτερο τρόπο .
Μπορεί η παιδαγωγική τους , κρινόμενη με τα σημερινά δεδομένα , να φαίνεται πρωτόγονη και να ξενίζει . Κάπως σκληρή και βάρβαρη , εμείς όμως που την υποστήκαμε , νομίζουμε πως ήταν πέρα γιά πέρα σωστή . Είναι γεγονός πως έπεφτε και λίγο...ξύλο , ε, και τι μ' αυτό ; έπεσε η ζάχαρη στο...νερό ! Όλοι μας , ποιός λίγο , ποιός πολύ , φάγαμε ξύλο από τους δασκάλους μας , δεν είμασταν δα κι' αγγελούδια .
Σωστοί βεελζεβούληδες και ..μαγάρες του κερατά είμασταν κι όπου μας έπιανες λερωνόσουν . Όχι όσο φάγαμε , αλλά κι' άλλο τόσο να μας έδιναν , πάλι λίγο θάτανε . Γίναμε μήπως κομπλεξικοί η με μειωμένη προσωπικότητα , λόγω ξύλου , όπως ισχυρίζονται μερικοί βαθυστόχαστοι παιδαγωγοί ; Πήγαμε εμείς ποτέ στον πατέρα μας να διαμαρτυρηθούμε γιατί μας έδειρε ο δάσκαλος , όπως κάνουν σήμερα ; Αν του λέγαμε κάτι τέτοιο , θα τρέγαμε άλλο τόσο η περισσότερο από κείνον . Ήξερε ο πατέρας μας ποιός είναι ο Κάρας , ο Μίχος , ο Δασκαλάκης , η Κοντολάτου και πως γιά να μας...χειροτονήσουν κάτι θά 'χαμε κάνει . Δεν είχαν προηγούμενα μαζί μας οι Δάσκαλοί μας και δεν τις..τρώγαμε άδικα...
Θυμάμαι κάτι σαν σήμερα . Ήταν καλοκαίρι , διακοπές , πήγαινα γιά τη Δευτέρα Γυμνασίου . Τον μακαρίτη το Δασκαλάκη δεν τον είχα πιά καμιά ανάγκη . Τότε οι " Ταμπακαίοι " είχαν φέρει στο καφενείο τους στη Βαθειά το πρώτο μπιλιάρδο , γιά όλο το χωριό τότε ήταν το μοναδικό θέμα στις συζητήσεις , κι' όλοι πήγαιναν να δουν το...μηχάνημα που έστειλε η...Ευρώπη ! Παιδάκος κι' εγώ , πήγα και χάζευα . Κάποια στιγμή όμως βλέπω το Δασκαλάκη να μπαίνει στο καφενείο , ίσα που με κοίταξε κι' αμέσως εγώ , χαμηλώνοντας το κεφάλι , βγήκα απ' το καφενείο , κι' ασ μη τον είχα πιά δάσκαλο .
Θέλω να πω , πως τότε υπήρχε μεγάλος σεβασμός του παιδιού απέναντι στο δάσκαλο , κι' όχι μόνο του παιδιού , αλλά και των γονιών μας . Όμως κι' οι Δάσκαλοί μας φρόντιζαν να είναι στο ύψος τους , μπορεί κανείς να τους κατηγορήσει γιά έλλειψη μεγάλης μόρφωσης και πολλών γνώσεων , ποτέ όμως γιά έλλειψη συνείδησης επαγγελματικής . Το λειτούργημά τους τόβλεπαν σαν ιεραποστολή , , με πολλαπλές κοινωνικές και Εθνικές προεκτάσεις .
Θυμάμαι το μακαρίτη το Μίχο , όταν μιλούσε γιά το Λιδωρικιώτη Κλιμακα , γιά τον Γκούρα , που πρήστηκε το χέρι του στα Βασιλικά , κόβοντας τούρκικα κεφάλια και δεν έβγαινε μετά απ' τη λαβή του γιαταγανιού του , το Διάκο , το Μακρυγιάννη , τον Αντρούτσο , τον ταγματάρχη των ευζώνων Βελισσαρίου , άστραφτε το βλέμα του παράξενα , αλλοπαρμένα . Μεταμορφώνόταν απόκοσμα , γινόταν έφηβος και πολεμούσε μαζί τους . Κι' ύστερα μας έβαζε και τραγουδούσαμε το τραγούδι του Ζαχαρία Παπαντωνίου : " Στην Αγιά Σοφιά αγνάντια στέκουν τα ευζωνάκια..." Μα σαν μιλούσε γιά τις θλιβερές σελίδες της ιστορίας , σελίδες μίσους και διχόνοιας , χαμήλωνε τον τόνο πικραμένος κι' έλεγες πως έκλαιγε..

Πήγαινε ύστερα δίπλα στη σόμπα , έβγαζε την , από κερασόξυλο , πίπα του , έβαζε κι' άναβε ένα..μισαδάκι Καραβασίλη ( εφτά στόματα είχε να θρέψει και το στιγάρο κοβόταν στη μέση ) , γέμιζε το στόμα του καπνό κι' αναπολούσε με μισόκλειστα μάτια , δίπλα στη θαλπωρή της σόμπας , ενώ εμείς ήσυχα-ήσυχα γράφαμε καμιά έκθεση , γιά το κυνήγι , που τόσο του άρεσε , γιατί στα νιάτα του ήταν φοβερός κυνηγός ....

Συ ν ε χ ί ζ ε τ α ι .........
ΣΗΜ: Τά κείμενα του αλησμόνητου φίλου , μα πάνω απ' όλα Λιδορικιώτη , Αλέκου Κωστάκη , του Καφτανιαλέκου , όπως τον ξέραμε και τον λέγαμε οι φίλοι , έχουν δημοσιετεί στην Λιδορικώτικη εφημερίδα " ΛΙΔΩΡΙΚΙ " , του Γιώργου Καψάλη .

No comments: