ΤΑ ... ΔΕΥΤΕΡΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 

 

 

 

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΕΣ  ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ..

 

  Αξέχαστα , τα χρόνια εκείνα  αδέρφια , τα πρωτο..μεταπολεμικά , κι όταν λέμε μεταπολεμοκά , εννοούμε φυσικά , μετά από όλες τις ταλαιπωρίες μας , εκεί στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '50 .

   Στριμωγμένος ο κόσμος οικονομικά , πολλά σπίτια ήταν ακόμα καμένα , ερείπια , στο χωριό μας , η ζωή όμως , έστω και με  το...ζόρι , κύλαγε  , σιγά-σιγά , αλλά κύλαγε...έπαιρνε ρυθμό , αλλά οι δυσκολίες  , όμως , δυσκολίες , και μάλιστα πολλές ..

   Παιδιά τότε , περιμέναμε πως και πως τις " γιορτάδες " , τα Χριστούγεννα , την Πρωτοχρονιά , μόνο τ' Άι Γιαννιού , δεν θέλαμε ποτέ ..να 'ρθει , γιατί την άλλη μέρα άρχιζαν τα..σχολεία , τι βάσανο κι' αυτό..

   Στο χωριό μας , υπήρχε τότε , εκτός απ' τη..συνηθισμένη Λιδορικιώτικη κοινωνία , με τους Δημόσιους υπάλληλους , που ήταν και πολλοί , τους επαγγελματίες και τους γεωργοκτηνοτρόφους , και μιά ..μικρή κοινωνία η..μαθητική .

   Φωτογραφία του παλιού μας Γυμνασίου , τώρα είναι Δημοτικό , με τους μαθητές και τους καθηγητές της εποχής , βγαλμένη στη δεκαετία του ΄50 .

   Παιδιά όλων των ..Γυμνασιακών ηλικιών , απ' όλα τα γύρω χωριά , Αμυγδαλιά , Μαλανδρίνο , Πεντάπολη , Λευκαδίτι , Συκιά , Κονιάκο , Μουσουνίτσες , Στρώμη , Πενταγιού , Αρτοτίνα , Κροκύλειο , Αλποχώρι , Ζοριάνο , Περιθιώτισσα , Στύλια , Παλιοξάρια , Τείχιο και όλα τα χωριά της περιοχής μας , έρχονταν στο Γυμνάσιό μας , νοίκιαζαν δωμάτια σε Λιδορικιώτικα σπίτια και έμεναν δυό , τρία και τέσσερα , καμιά φορά , μαζί , γιά να μοιράζονται τα έξοδα του ενοικίου .

   Η οικογένειά μου , νοίκιαζε δυό δωμάτια , στο ισόγειο του σπιτιού που ήταν νοικιασμένο στην Αστυνομία , στο ένα έμεναν τρία παιδιά απ' το Παλιοξάρι , ο Κώστας ο Παπαθανασίου , ο Γιάννης ο Κοσσίδας κι' ο Γιάννης ο Κονίδας , που κάποτε πότε πήγαιναν Σαββατοκύριακα στο χωριό τους , γιά..ανεφοδιασμό , σε τρόφιμα , κυρίως , αλλά και να δούνε και τους δικούς τους . Όλοι τους ήταν παιδιά αγροτικών οικογενειών , περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων , όπως άλλωστε , είμασταν όλοι τότε ..

   Και μία φωτογραφία της ίδιας δεκαετίας , όταν μεταφερθήκαμε πια , στο καινούριο μας Γυμνάσιο .

   Η συντριπτική πλειοψηφία , των μαθητών απ' τα γύρω χωριά , μαγείρευαν μόνοι τους στα δωμάτιά τους , μαγείρευαν ...μάλλον σχήμα λόγου θα μπορούσαμε να το πούμε , τηγανίζαν καμιά πατάτα και κανένα αυγό , που έφερναν απ' το σπίτι τους , ..κοτίσια π'λένι , είχαν και το τυράκι το δικό τους κλαι καμιά ελιά , έφκιαχναν και καμιά μακαρονάδα , φασόλια ξερά είχαν , συνήθως , παραγωγή τους κι' έτσι τα κουτσο..βόλευαν , με βάση πάντα το..ψωμί το ζυμωτό απ' το σπίτι τους , που βέβαια τις πρώτες μέρες ήταν..ψωμί , αλλά μετά δεν το πέρναγε ούτε ο...γκράς , στουρναροπετρολίθαρο...τσιμέντο..

  Το Λιδορίκι στις αρχές της δεκαετίας του '50 . Αν καλοπροσέξετε , θα δείτε κάποια ερείπια , που θυμίζουν τις συμφορές που πέρασε το χωριό μας .

 

 

   Τέλος πάντων , δύσκολα , πολύ δύσκολα μάλιστα , περνούσαν τα περισσότερα παιδιά , είδικά αυτά που ήταν από μακρινά χωριά , Αρτοτίνα , Παλιοξάρια , Μουσουνίτσες κλπ , γιατί όσα ήταν από κοντινά χωριά , Αμυγδαλιά , Κονιάκο , Λευκαδίτι , είχαν τη δυνατότητα , μεσοβδόμαδα , να πεταχτούνε (..ποδαρόδρομο πάντα  ) και να γευτούνε ..φρέσκο ψωμάκι και κάνα μαγειρευτό φαγητό..αυτά βολεύονταν..

   Όταν λοιπόν έρχονταν οι διακοπές των Χριστουγέννων , ειδικά , άλλαζε τελείως η..ζωή τους , διατροφικά , θυμάμαι , μου λέγανε , πριν κάνουμε διακοπές , γιά το η τα γουρούνια που τρέφανε , στο σπίτι τους , την όλη διαδικασία του σφαξίματος , κι' ακόμα πως φκιάχνανε τα λουκάνικα , τις ματιές , τις τσιγαρίδες , και πως τις ..πάστωναν στη γουρνόγλυνα , κι' έτρωγαν όλο το χειμώνα μέχρι πέρα το καλοκαίρι ..

Γιά μας , την οικογένειά μας , δηλαδή , που είμαστε καθαρά αστική οικογένεια , χωρίς γεωργοκτηνοτροφικές ..δραστηριότητες , γιατί είχαμε το ζαχαροπλαστείο , όλα αυτά ήταν..άγνωστα , και μπορώ να πω , πως όταν μου διηγούνταν τη ζωή τους στο χωριό , τον πηγαιμό τους στα χωράφια , στα πρόβατα η τα γίδια , εγώ ζήλευα , και μάλιστα πολύ-πολύ , αλλά απ' την άλλη μεριά με ζήλευαν κι' αυτά , που ήμουνα όλη μέρα μέσα στα..γλυκά , γιατί , κακά τα ψέματα , το γλυκό τα παιδιά , τότε , το έβλεπαν μόνο στη βιτρίνα του μαγαζιού μας η στα..όνειρά τους !!!

   Εμείς όμως τα Λιδορικιωτόπουλα , όμως , παρότι είχαμε τα σπίτια μας , είχαμε το φαγητό μας , όποιο κι' αν ήταν αυτό , δεν ξέρω γιατί , δεν μπόρεσα ποτέ να το εξηγήσω , πολλές φορές πηγαίναμε στα δωμάτια των φίλων και συμμαθητών μας , και φκιάχναμε όλοι μαζί καμιά..φασολάδα και καμιά πατά τα τηγανιτή , κάναμε σαν..λιμασμένα , ενώ ήταν κάτι που μπορούσαμε τα το 'χουμε κάθε στιγμή , το ..ξένο βλέπεις...

   Τα παιδιά λοιπόν περίομεναν πως και..πως τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές , γιά να..λιγδώσει λίγο τ' αντεράκι τους , κι εγώ περίμενα την ..επάνοδό τους , γιατί τα Πακιοξαρίτικα παιδιά , μας έφερναν , πάντα , λίγο χοιρινό απ' το δικό τους , και κυρίως ματιές , λουκάνικα και τσιγαρίδες , δεν ξέρω αν ΄τις ματιές και τις τσιγαρίδες τις ξέρετε , αν όμως δεν τις..ξερετε , ...χάνετε...

   Οι ματιές , η..ομματιές η..ομμαθιές ( στην Κρήτη ) , είναι κάτι σαν το λουκάνικο , γεμίζουν το έντερο με ψιλοκομμένα εντόσθια του ζώου , και λίγο ψιλοκομμένο χοιρινό κρέας , βάζουν και μπόλικα μυριστικά και καρυκεύματα , προσθέτουν και λίγο ρύζι , και γίνεται κάτι σαν λουκάνικο , αλλά με τελείως διαφορετική γεύση , μεζεδάκι υπέροχο...

   Οι τσιγαρίδες , είναι μικρούλια κομματάκια από χοιρινό , μισοτηγανισμένα , που προκύπτουν απ' την επεξεργασία του χοιρινού λίπους . Όταν λυώνουν το λίπος του γουρουνιού , γιά να κάνουν τη γουρνόγλυνα , που την χρησιμοποιούσαν όλο το χρόνο στη  μαγειρική , αντί γιά λάδι , ανάμεσα στο λίπος υπήρχαν και μικρά κομμάτια κρέατος , λυώνοντας λοιπόν το λίπος , έμεναν αυτά τα μικρά κομματάκια , που είχαν μισοβράσει , και ήταν φυσικά πεντανόστιμα , τηγανισμένα μάλιστα με αυγά ήταν...Θεός...

   Αυτά περίμενα λοιπόν με την επιστροφή των παιδιών απ' τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές , και πάντα μας έφερναν , όπως επίσης και καρύδι , απ' την παραγωγή τους και κάνα φασόλι , ειδικά ο Γιάννης ο Κολοβός , απ' την Αρτοτίνα , μας έφερνε φασόλια και γίγαντες Αρτοτίνας , που ήταν καταπληκτικοί...

Με τα..καλούδια που έφερναν απ' τα σπίτια τους τα παιδιά , περνούσαν λίγο καιρό..καλοφαγίας , αλλά κάποτε τελείωναν και τότε..ξανάπεφταν στην...πατατοφασολαδομακαρονοφαγία..., πέφτανε πάλι στην περίοδο των..ισχνών αγελάδων , εγώ βέβαια , έκανα τα ..δεύτερα , και ..πολύ ωραία Χριστούγεννά μου που κράταγαν όσο ..κράταγαν οι ματιές , τα λουκάνικα και οι...τσιγαρίδες ..

 

  Χωριάτικα , πεντανόστιμα σπιτικά λουκάνικα , φκιαγμένα με μεράκι , απ' τα χοιρινά που εκτρέφανε , ειδικά για τις..Χριστο..γιορτάδες , στα Παλιοξάρια , αλλά και σε όλα τα Δωρικά χωριά .

  Οι ..μοσχομυριστές ματιές , ομμαθιές τις λένε στην Κρήτη και ομματιές σε πολλά μέρη της πατρίδας μας , μοιάζουν εξωτερικά με τα λουκάνικα , αλλά η γέμισή τους είναι τελείως διαφορετική . Εκτός απ' τα εντόσθια του χοίρου , έχουν και κρέας αλλά και μυρωδικά και λίγο..ρύζι . Ο πατριώτης μας λαογράφος Δημ. Λουκόπουλος , απ' την Αρτοτίνα , τις ματιές τις αναφέρει " αιματιές " , και μάλλον έχει δίκιο .

 

   Οι τσιγαρίδες ή τσιγαρίθρες , είναι κάτι σαν το ..λαρδί , των Ευρωπαίων , και γίνονται από κομμάτια χοιρινού λίπους που έχουν και μικρά ..μεζεδάκια κρέατος . Τα βάζουν σε ένα καζάνι και βράζουν , 'ετσι αποχωρ'ιζεται το λίπος , η " γλίνα " όπως τη λένε και τα μικρομεζεδάκια με το σχετικό τους παχάκι , γίνονται πρώτης τάξεως ..κρασομεζές και όχι μόνον , γιατί τις μαγειρεύουν με πολλούς τρόπους , με αυγά , με τραχανά  κλπ..

 

         ΚΑΛΕΣ  ΓΙΟΡΤΑΔΕΣ   -   ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ

              Απ' το  " Λιδωρίκι " με αγάπη ......Κ.-