Τ' ΑΪ ΓΙΑΝΝΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ..

 

Τ' Άι Γιαννιού ΄σήμερα  αδέρφια , και στα παλιά καλά..Λιδορικιώτικα χρόνια , ανήμερα της γιορτής , όσο προχώραγε το βράδυ , τόσο φούντωναν τα..γλέντια στα σπίτια που γιόρταζαν , τραγούδια , πικ-απ και καμιά φορά και κατ'οίκον..όργανα , κλαρίνα , στους πιό...μερακλήδες , και φυσικά είχε τηρηθεί η..συνήθης ..εορταστική διαδικασία , δηλαδή από νωρίς άρχιζε η...κίνηση , η περαντζάδα των επισκεπτών απ' τα σπίτια των εορταζόντων ..

   Ας μπούμε όμως ..απαρατήρητοι , σ' ένα σπίτι που γιόρταζε , μαζί με τους επισκέπτες , τα παιδιά , που δεν συνοδεύονταν από γονείς , δεν έμπαιναν , συνήθως , μέσα , χτύπαγαν την πόρτα , δυό - δυό , τρεις - τρεις  παρέα , έβγαινε η..οικοδέσποινα , με τα..φοντανάκια η τα β' κατηγορίας γλυκά , δεχόταν τις έυχές των παιδιών που έπαιρναν το..αναλογούν ..γλυκό τους  κι' έφευγαν , όσον αφορά δε , στις..κατηγορίες των..γλυκών και των..επισκεπτών , θα σας θυμίσουμε ένα σχετικό τετράστιχο , που πολύ χαρακτηριστικά και..καθαρά ζωγραφίζει τις συνήθειες της εποχής :

                  Στα καλά-καλά παιδιά ,

                 κουραμπιέ και μπακλαβά .

                 κουμουντούρο..Σαψαρή ,

                μαλαχόζι  και...ριβανή ....

Φαίνεται καθαρά εδώ , πως υπήρχε ..ειδικός κώδικας..εορταστικής συμπεριφοράς , και από μέρους των..επισκεπτών αλλά και της..οικοδέσποινας , η οποία είχε από πριν στο μυαλό της ..κουμαντάρει την κατάσταση και ..προγραμματισμένα τα..γλυκά , γιά την κάθε..κατηγορία , επισκεπτών , και βέβαια , όπως πεντακάθαρα το λέει και το..τετράστιχο , οι Λιδορικιώτισες ν’κοκυράδες  , είχαν..ξεκάθαρες απόψεις , γιά το τι γλυκό θα προσφέρουν στον καθένα , και ειδικότερα στα παιδιά..

   Το παραπάνω τετράστιχο , είνα ο..συμπυκνωμένος κώδικας ..εορταστικής συμπεριφοράς , σύμφωνα με τα τότε , Λιδορικιώτικα ..κοινωνικά δεδομένα , η αναφορά του ονόματος του αξέχαστου μπάρμπα Κώστα Μαργέλλου – Σαψαρή , δεν είναι ..τυχαία , όοοχι , είναι αποτέλεσμα..μακρόχρονης ..έρευνας..αγοράς , γιατί όπως φαίνεται , ο μπάρμπα Κώστας , ήταν..εξ..απαλών ονύχων..ζευζέκης , και το..χούι , όπως καλά γνωρίζετε , βγαίνει μετά την..ψυχή του ανθρώπου ….

  Αλλά δεν θα ήταν ο μπάρμπα Κώστας ο..μοναδικός ..ζευζέκης στο Λιδορικιώτικο παιδομάνι , υπήρχαν και άλλοι πιτσιρικάδες , ΄σ’ αυτή την κατηγορία , γι’ αυτό και γίνεται ο..διαχωρισμός , στα..καλά..καλά παιδιά , και στα ..άλλα , και αυτός ο διαχωρισμός είχε τις..συνέπειές του  βέβαια , γιατί στα μεν καλά παιδιά , το γλυκό ήταν..πρώτης κατηγορίας , κουραμπιές η μπακλαβάς , σε επιβράβευση , φυσικά , της καλής..τους , εν γένει , συμπεριφοράς , ενώ  στην άλλη ..κατηγορία , που ..εκπροσωπείται..επάξια εδώ , απ’ τον Σαψαρή , πρόσφεραν ..δευτερότερα γλυκίσματα , πιό..φτηνά , μαλαχόζι και ριβανή .

    Θα πρέπει όμως εδώ να..θυμίσουμε , γιά όσους ενδεχομένως δεν γνωρίζουν , πως το “ μαλαχόζι “ είναι ο γνωστός μας σπιτικός χαλβάς , με..αλευράκι η στην καλύτερη περίπτωση , με..σιμιγδάλι , ενώ η ριβανή , δεν έχει καμιά , μα καμιά σχέση με το..γνωστό..ραβανί , που βρίσκουμε στα ζαχαροπλαστεία , όοοχι , όταν λέμε..ριβανή , εννοούμε “ ρυζοριβανή “ , λαϊκό γλυκό..θηλυκού ..γένους , που γινόταν στα χωριά μας , αλλά και σε πολλά μέρη της Πατρίδας μας , με ρύζι και ζάχαρη , και θεωρούνταν…σωτήρια και…φτηνή λύση στις..γιορτάδες , τα..παιδιά λοιπόν τα..ατίθασα , τα..ζευζέκικα , οι νοικοκυράδες τα..βόλευαν με τα ..δευτερότερα γλυκίσματα , και μάλιστα με..λειψά ..κομμάτια ..

   Αργότερα βέβαια , όταν ..μπήκαν στη Λιδορικιώτικη ζωή , τα..φοντάν , φοντάμια τα ‘λεγαν , συνήθως οι..γιαγιάδες , και τα..λουκουμάκια , έλυναν και αυτά το..πρόβλημα , καθότι..φτηνά..Τα καλά..καλά παιδιά όμως , κέρδιζαν με το..σπαθί τους , το..καλό γλύκισμα , μπακλαβά ή..κουραμπιέ ..όπως δηλαδή και οι..μεγάλοι .

   Εκτός όμως απ' τα...τσικό , υπήρχαν και οι..μεγάλοι ,κι' αυτοί βέβαια ..κατηγοριοποιημένοι , η..πρώτη κατηγορία και η..δεύτερη , στην δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονταν οι..ξενότεροι , μακροσυγγενείς , μακρογείτονες και γνωστοί , που έμπαιναν κάθονταν γιά λίγο στο καλό..δωμάτιο , τρατάρονταν ευγενικά απ' την οικοδέσποινα , το γλυκό τους , έπιναν και το..λικεράκι τους , έλεγαν τα..τυπικά , ευχές κλπ , και αποχωρούσαν .

   Η πρώτη όμως κατηγορία , που απαρτίζονταν από στενούς συγγενείς και φίλους , τους κολλητούς που λέμε ..σήμερα , δεν κάθονταν , συνήθως , στο..σαλόνι , αλλά προχώραγαν στα..ενδότερα , στην κουζίνα η σε κάποιο άλλο δωμάτιο όπου και θα επακολουθούσε το...τσιμπούσι , βέβαια αν οι κολλητοί ήταν πολλοί , και δεν χώραγαν στα..εσωτερικά..δωμάτια , κάθονταν στο καλό δωμάτιο μεν , αλλά δεν έφευγαν , κι' όταν πέρναγε η ώρα και είχε λήξει το...επισκεπτήριο γιά το ..κοινό , συγκεντρώνονταν όλοι στον ..προγραμματισμένο χώρο , κι' άρχιζε το μεγάλο...φαγοπότι...

   Να οι πίτες , να οι λαχανοντολμάδες , αρνί στο φούρνο , με πατάτες συνήθως , αν υπήρχε και κάνα...ζλάπάκι , μι...κριμ'δάκια , κι' ότι άλλα καλούδια είχε φτιάξει η νοικοκυρά , που παιδευόταν 2-3 μέρες να τα βολέψει όλα , γλυκά , πίτες και φαγητά , δοκίμαζαν και το καινούριο κρασί , και όταν το..θερμόμετρο ανέβαινε , λέγονταν και τα τραγουδάκια τ' τραπιζιού , και περνώντας η ώρα , παραμέραγαν τα ...καρεκλοτράπεζα , δημιουργώντας...πίστα γιά χορό , κι' άρχιζε το...γλεντοκόπι , που κράταγε , πολλές φορές , μέχρι το πρωί....

   Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε , πως οι Λιδορικιώτες , εξ..απανέκαθεν , είχαν , σ'όλες τους τις..εκδηλώσεις , έντονη..σκωπτική διάθεση , το...λοιδορώ πού 'χουμε ξαναπεί , γι'αυτό και απ' όσα μας έχουν αφηγηθεί..αυτόπτες μάρτυρες , τέτοιων..πανηγυριών , από ένα σημείο και μετά το γλέντι..τραγουδιστικά εξελισσόταν σε..φεστβάλ ..αυτοσχεδιασμού των τραγουδιστών...που πιάνονταν από μιά..λέξη τραγουδιού κι' αρχιζαν οι..ανταλλαγές τοπικών...μαντινάδων , με ποικιλία..θεμάτων και...στόχων ...

   Μιά τέτοια περίπτωση , απ’ τις..πολλές , σχεδό..καθημερινές , η..μάλλον καθε..βραδυνές , μου ‘χει διηγηθεί , αυθεντικά λόγω..παρουσίας του , ο πρωτοξάδερφός μου ο Μπάμπης Ζέκιος , και είναι πραγματικά..καταπληκτική , και όπως καταμλαβαίνετε δεν είναι η…μοναδική ..

      Αυτά όμως θα τα πούμε ..αναλυτικά , κάποιο άλλο..βραδυ..

   Χρόνια πολλά σ' όσες  και όσους γιορτάζουν αύριο , νάστε όλοι καλά και να περνάτε πάντα καλά , σεμνά και...ταπεινά...όμως.....

Σπάνιας ομορφιάς , φωτογραφικό...ντοκουμέντο από κάποιο Λιδορικιώτικο γλεντοκόπι , με την τοπική...δημοτική  μπάντα , στο..φόρτε της , με τον Θανάση Πίτσιο , Φαλιαμπάρα , κλαρίνο , απ' το Βελούχι , τον χωριανό μας  Γιώργο Πανάγο , λαούτο , τον....Κακόπουλο , απ' τη Σκαλούλα , σαντούρι και τρείς ακόμα..σολίστες , τα ονόματα των οποίων δεν γνωρίζουμε  , όπως και της .ντεφο..κρατούσης...σοπράνο , μετακληθείσης εσπευσμένως απ' τη ..Σκάλα...Λακωνίας....ζητάμε συγγνώμη...

                     Απ’ το “ Λιδωρίκι “ με αγάπη…..Κ.-