27.5.08

ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ : ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ ( 1792-1869 ).

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ .

Κορυφαίος ποιητής και σοφός δάσκαλος , γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1792 και πέθανε στην Αγγλία το 1869 . Μικρός έζησε στη Ζάκυνθο όπου έμαθε και τα πρώτα γράμματα κι' όταν ο πατέρας του διώχτηκε από τον στρατό των Ενετών τον πήρε μαζί με τον αδελφό του και πήγαν στο Λιβόρνο της Ιταλίας . Την μητέρα του ποτέ δεν την είδε από τότε κι' αυτό πολύ τουστοίχισε και τον έκανε αργότερα να γράψει το γνωστό ποίημά του " Εις θάνατον ". Συστηματικές σπουδές δεν ακολούθησε γιατί η ζωή του στάθηκε πάντα δύσκολη και γιά τη μόρφωσή του προσπάθησε όσο μπορούσε μόνος του να δώσει με το διάβασμα τις γνώσεις στον εαυτό του που τον ενδιέφεραν . Το 1812 όταν πέθανε ο πατέρας του , πήγε στη Φλωρεντία και στο σπίτι του διάσημου ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Ούγου Φώσκολου , που ήταν κι' αυτός απ' τη Ζάκυνθο , έγινε παιδαγωγός του μικρού Στέφανου Βούλτσου , που τον είχε πάρει στην κηδεμονία του ο Φώσκολος . Εκεί συστηματικά επιδόθηκε ο Κάλβος στη μελέτη των Αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων ποιητών αλλά και των άλλων Ιταλών συγγραφέων . Στη Φλωρεντία μπόρεσε κι' έγραψε την " Ωδή εις Ιονίους ", την "Ωδή στο Μέγα Ναπολέοντα ", που πίστευε στη βοήθειά του γιά την απελευθέρωση της Ελλάδας απ' τον Τουρκικό ζυγό . Το 1826 γνωστός στο Παρίσι από τα " Λυρικά " του και με ανθρώπους που υποστηρίζουν τη λευτεριά της πατρίδας μας , τυπώνει τις άλλες δέκα ωδές του που κι' αυτές μεταφράζονται στα Γαλλικά , και του δίνουν τον τίτλο " Νέος Πίνδαρος ". Ο πόθος του ν' αγωνιστεί γιά την πατρίδα τον τον έφερε το 1826 στο Ναύπλιο , και απογοητευμένος γιά τη διάιρεση των Ελλήνων φτάνει τον Ιούλιο στην Κέρκυρα . Στην αρχή σαν δάσκαλος σε παιδιά πλούσιων οικογενειών , και αργότερα άνοιξε δικό του ιδιωτικό σχολείο . Το 1840 διορίστηκε καθηγητής στην Ιόνιο Ακαδημία , παραιτήθηκε όμως και ξανάρχισε να παραδίδει μαθήματα . Απομονωμένος απ' τους επιστημονικούς κύκλους και τον κύκλο του Σολωμού , αφήνει την Ελλάδα το Νοέμβριο του 1852 και πηγαίνει στην Αγγλία . Το 1853 παντρεύεται μιά δασκάλα ιδιοκτήτρια σχολείου , έζησε 12 χρόνια μαζί της και σε ηλικία 77 ετών , πέθανε στο Λαόυθ , μακριά απ' την πατρίδα του που τόσο αγάπησε .
Μοκρή η ποιητική του προσφορά σε όγκο , και απ' τα ποιήματά του μόνο 20 Ωδές γράφτηκαν στα Ελληνικά , κι' αυτές ίσως χανόντουσαν αν δεν τις έφερνε στο φως ο Παλαμάς .
Οι στίχοι στις " Ωδές " του με ένα καινούριο τρόπο γραμμένοι , με μιά ομορφιά , έχουν ένα κλασσικό ύφος , έχουν μέσα τους την παράδοση που ξεκινάει απ' το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και που συνεχίζεται με το δημοτικό μας τραγούδι , το θούριο του Ρήγα φτάνοντας ως το μεγάλο αγώνα , την Ελληνική Επανάσταση , με το κήρυγμα της Ελευθερίας , με την οργή γιά την τυραννία . Τίμησε αληθιν΄το φιλελεύθερο πνέυμα , και τιμήθηκε από τους ελεύθερους λαούς του κόσμου . " Η ελευθερία θέλει τόλμην και αρετήν " είπε . Και πάνω σ' αυτά τα θεμέλια οικοδόμησε την ποίησή του , με τις ιδέες του , με την αγάπη του γιά την πατρίδα και τους αγωνιστές της . Χρησιμοποίησε στο στίχο του , το λυρισμό , την περίφραση , την παρομοίωση , την περιγραφή , την εικόνα , τους δικούς του κεντρικούς κανόνες τη μουσική των λέξεων χωρίς την ομοιοκαταληξία . Ο Ανδρέας Κάλβος λογαριάζεται ένας απ' τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές αλλά και παγκοσμίως .




ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΛΟΧΟΝ

Ας μη βρέξη ποτέ το σύννεφον,
και ο άνεμοςσκληρός ας μη σκορπίση
το χώμα το μακάριον που σας σκεπάζει.

Ας το δροσίζη πάντοτε
με τ' αργυρά της δάκρυαη ροδόπεπλος κόρη·
και αυτού ας ξεφυτρώνουν αιώνια τ' άνθη.

Ω γνήσια της Ελλάδοςτέκνα·
ψυχαί 'που επέσατεεις τον αγώνα ανδρείως,
τάγμα εκλεκτών Ηρώων, καύχημα νέον·

Σας άρπαξεν η τύχητην νικητήριον δάφνην,
και από μυρτιάν σας έπλεξεκαι πένθιμον
κυπάρισσον στέφανον άλλον.

Αλλ' αν τις αποθάνηδια την πατρίδα,
η μύρτοςείναι φύλλον ατίμητον,
και καλά τα κλαδιά της κυπαρίσσου.

Αφ' ου εις του πρώτου ανθρώπου
τους οφθαλμούς η πρόνοοςφύσις τον φόβον έχυσε,
και τας χρυσάς ελπίδας,και την ημέραν·

Επί το μέγα πρόσωποντης γης πολυβοτάνου,
ευθύς το ουράνιον βλέμμαβαθυσκαφή
εφανέρωσε μνήματα μύρια.

Πολλά μεν σκοτεινά·
φέγγει επ' ολίγα τ' άστροντο της αθανασίας·
την εκλογήν ελεύθερον δίδει το θείον.

Έλληνες, της πατρίδοςκαι των προγόνων
άξιοι·Έλληνες σεις, πώς ήθελεν από σας
προκριθείν άδοξος τάφος;

Ο Γέρων φθονερός,και των έργων εχθρός,
και πάσης μνήμης, έρχεται·περιτρέχει
την θάλασσαν και την γην όλην·

Από την στάμναν χύνειτα ρεύματα της λήθης,
και τα πάντα αφανίζει.Χάνονται η πόλεις,
χάνονται βασίλεια, κ' έθνη·

Αλλ' ότε πλησιάσητην γην οπού σας έχει,
θέλει αλλάξειν τον δρόμον τουο Χρόνος,
το θαυμάσιον χώμα σεβάζων.

Αυτού, αφ' ου την αρχαίανπορφυρίδα,
και σκήπτρον,δώσωμεν της Ελλάδος,
θέλει φέρειν τα τέκνα της , πάσα μητέρα.

Και δακρυχέουσα θέλει την ιεράν

φιλήσειν κόνιν, και ειπείν· Τον ένδοξονλόχον,
τέκνα, μιμήσατε, λόχον Ηρώων.


Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι.......

2 comments:

neoinileias said...

πολύ καλό άρθρο

Κώστας Καψάλης said...

Καλοί μου φίλοι Ν.Ν.Ηλείας , ευχαριστώ γιά τον..Λακωνικό ( παρότι..Ηλείοι)καλό σας λόγο .
Να περνάτε καλά . Κ.-