Είχαμε αναφερθεί προχθές , στα ..ξεχασμένα , πια , πανηγύρια τ’ Άι Γιωργιού και της Ζωοδόχου Πηγής , αφήνοντας τελευταίο το πανέμορφο..” εξοχικό “ πανηγυράκι τ’ Άι Νικόλα ..
Οι νεώτεροι , ίσως και να μη το..ξέρουν καν , γιατί έχει από χρόνια ..διαγραφεί απ’ το..” πανηγυρολόγιό μας “ , για πολλούς και διαφόρους λόγους , γι’ αυτό , για να ..μαθαίνουν οι νεότεροι , αναδημοσιεύουμε κάποια σχετικά κείμενα , έτσι ώστε να ..σχη,ατίσετε μια ..εικόνα ..
ΟΣΑ ΕΣΒΥΣΕ Ο..ΧΡΟΝΟΣ : ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ Τ’ΑΪ ΝΙΚΟΛΑ ..
Η όμορφη..λάκκα , στον Άι Νικόλα , όπου εκτός απ’ το όμοτφο πανηγύρι , γίνονταν και οι περισσότερες σχολικές..ημερήσιες εκδρομές , από κάποια είναι και η φωτογραφία μας , Τάσος Τσώνος , Μίμης Πέτρου , Γιώργος Καψάλης , Μίμης Παπαγεωρίου , δεκαετία του..’50 , φυσικά…
ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΕΣ ΓΛΥΚΕΣ..ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ..
Θυμάμαι , παλιότερα , εκεί στο εκκλησάκι τ' Αι Νικόλα , πούναι κοντά στη λίμνη , γινόταν μιά ονειρεμένη γιορτή-πανηγύρι που σίγουρα όσοι την έζησαν θα την νοσταλγούν .
Οοοχι μην πάει το μυαλό σας στα φανταχτερά...τωρινά τζερτζελοπανήγυρα , με τις πολύωρες.. παρουσιάσεις και τις αλληλο...φιλοφρονήσεις , όχι , μιλάμε γιά μιά πραγματική γιορτή κατάνυξης και αγάπης ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΩΝ , μιά σεμνή λειτουργία , χωρίς μεγάφωνα , φωνητικές κορώνες και επίσημες....ενδυμασίες και μετά την λειτουργία...ακολουθούσε ένα πραγματικό λαικό γιορτοπανήγυρο .
Ξεκινάγαμε , λοιπόν , χαράματα όλοι οι χωριανοί με τα...τετράποδα Ι.Χ μας , είχαμε κάνει και το κουμάντο μας , το κάτι τις μας στο κοφίνι , και παρέες-παρέες περπατάγαμε καλαμπουρί ζοντας , ξένοιαστοι και καλοδιάθετοι , ανακατεμένοι χωρίς...χρωματικές διακρίσεις και κομματικές ταμπέλες ΟΛΟΙ ΜΙΑ ΠΑΡΕΑ , όχι όπως τώρα που σε κάθε εκδήλωση την πρώτη θέση την έχει η....θλιβερή νομενκλατούρα....
Θα πρέπει ακόμα να τονίσουμε ιδιαίτερα , ότι μεγάλη ήταν και η συμμετοχή Δημοσίων υπαλλήλων που υπηρετούσαν στο χωριό μας και παρέμεναν Κυριακές και αργίες , αφού οι μετακινήσεις τότε ήταν δύσκολες , τα ταξείδια πολύωρα και οι Υπηρεσίες λειτουργούσαν και τα Σάββατα , πολλοί δε απο αυτούς είχαν εξαιρετικές...γλετζεδοεπιδόσεις , χαρακτηριστικά δε θυμάμαι τον Γιάννη το Σουβλερό , ένα κοκκινόξανθο νεαρό ταμιακό που σε κάθε παρόμοια εκδήλωση έδινε πραγματικά ρέστα , και δεν ήταν βέβαια και ο μοναδικός .
Αυτοί που έφταναν πρώτοι-οι τυχεροί- έπιαναν και πρώτο τραπέζι...πίστα , έπιαναν θέση δίπλα στην εκκλησία κάτω απ' τα πελώρια δέντρα , εξασφαλίζοντας έτσι και θέσιν περίοπτον δίπλα στην ορχήστρα , μάλιστα ορχήστρα , αλλά κυρίως ίσκιο και φυσικά θεωρούνταν..... προνομιούχοι .
Μιά..πανέμορφη οικογενειακή φωτογραφία , απ’ το πανηγύρι τ’ Άι Νικόλα , η οικογένεια Δημ. Καραχάλιου , με τις κόρες Ζωή και Κούλα , συμπληρωμένη , με την Καραπετσάναινα , την Ελένη Χριστοπούλου , την Έλλη Μπαλαλώτη και τον Ανδρέα Κωστόγιαννη , εν..ώρα..γεύματος , στο..προσωπικό τους..αγκορτσο..σαλέ …
Μη φανταστείτε βέβαια ότι η...γαλαρία κακοπερνούσε , κάθε άλλο , οικογένειες-οικογένειες και παρέες-παρέες....στεγάζονταν σε ...ιδιόκτητες αγκορτσιές γύρω-γύρω απ' την εκκλησία με το Ι.Χ τους σταθμευμένο παραδίπλα ( τότε επιτρεπόταν το...παρκάρισμα ) και με όλα μας τα καλούδια , μηδέ εξαιρουμένου και του οίνου .
Πράγματι , αν καλοπρόσεχε κανείς θάβλεπε στην κάθε παρέα , εκτός απ'το κοφίνι με το ζαιρέ, και την απαραίτητη...νταμουζάνα με το...αγίασμα , πολλοί ακόμα έπαιρναν και αρνιά μαζί τους και δούλευε , όπως καταλαβαίνετε , σούβλα με όλα τα συνεπακόλουθα και φυσικά πρωτοστατούντες στην ...επιχείρηση αυτή ήταν οι συνήθεις...ύποπτοι , Ντελενικαίοι , Τεμπέλης , Ζεκαίοι , Καγκαλαίοι , Σβιγκαίοι , βοηθούντων , βεβαίως-βεβαίως , και όλων των υπολοίπων.
Αφήσαμε τελευταία την ορχήστρα , η ορχήστρα μας ήταν περιορισμένης σύνθεσης ....μεικτή , πνευστών , εγχόρδων και ...κρουστών , με απολύτως φυσικό...ήχο ( χωρίς μεγάφωνα κλπ ) και ...αυστηρά ντόπιους μουσικούς , Φαλιαμπάρας ( Αθαν. Πίτσιος ) κλαρίνο , Γ.Πανάγος λαούτο-κιθάρα-τραγούδι , Κακοπουλαίοι σαντούρι-κιθάρα, Καρμαίοι κλαρίνο-κιθάρα , Μπίρπος βιολί ,Γιώργος Κλώσσας κλαρίνο και αργότερα και ο Δημ.Καφέτσης ( Κοντοκράς ) τραγούδι-κιθάρα , σε σπάνιες όμως περιπτώσεις , είχαμε και...έκτακτες... συμπράξεις ...διακεκριμένων πλην παντελώς..... αγνώστων Αθηναίων μουσικών που προσκαλούνταν ειδικά γιά την...περίσταση .
Πάλκο φυσικά δεν υπήρχε , η ορχήστρα ήταν εγκατεστημένη λίγα μέτρα απ' την εκκλησία κάτω από ένα πελώριο , γέρικο δέντρο , δεσπόζοντας έτσι όλου του προαύλιου χώρου , που θα ήταν και η ...κυρίως πίστα , θα πρέπει βέβαια να τονίσουμε ότι τραγουδίστριες σ'αυτό το πανηγύρι , κατ' εξαίρεσιν , δεν υπήρχαν...σεμνότητος ...ένεκεν....
Όσοι λοπόν απ' τους πανηγυριώτες ήθελαν , και φυσικά χώραγαν , μπαίναν μέσα στην μικρή εκκλησούλα και παρακολουθούσαν με βαθειά , ομολογουμένως , κατάνυξη τη λειτουργία που είχε πραγματικά μιά ξεχωριστή ατμόσφαιρα ευλάβειας και αγαλλίασης , μιά γλυκειά ηρεμία , μια πρωτόγνωρη , λες , αθωότητα πλημμύριζε τον αγιασμένο αυτό μικρό χώρο , με το λιγοστό φως και τη διάχυτη ευωδιά του λιβανιού , που στέγαζε για λίγο την πίστη και τις προσδοκίες των απλών καθημερινών ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης , στιγμές..αξέχαστες , βαθειά χαραγμένες στις καρδιές μας απ' τα όμορφα τα παιδικά μας χρόνια .
..Αμολώντας λοιπόν η λειτουργία , όλοι αδελφωμένοι κι' αγαπημένοι , πέρναγαν στο δεύτερο μέρος της...γιορτής , στο γλέντι , και τι γλέντι , γνήσιο , ανεπιτήδευτο χωρίς φιγούρες και επιδεικτικές προσποιήσεις , χωρίς...προσφωνήσεις και ταξικές διακρίσεις ΟΛΟΙ ίσοι κι' όμοιοι καθισμένοι στις στρωμένες κουρελούδες , έβγαζαν τις μαρούδες και τα κοφίνια , άνοιγαν τις νταμουζάνες και αφού ο παπάς ευλογούσε την..βρώσιν και την... πόσιν , 'αρχιζε το μεγάλο... φαγοπότι , ενώ παράμερα οι ήδη αναμμένες φωτιές , με τη θράκα τους , είχαν αρχίσει πια να ροδοκοκκινίζουν τον λαχταριστό οβελία σκορπώντας ολόγυρα γαργαλιστικές ευωδιές .
Παραδίπλα η ορχήστρα έκανε τα κουρδίσματα και τις πρόβες της , έτοιμη για το ξεκίνημα του ξεφαντώματος , και οι χορευταράδες κρατώντας τις , απαραίτητες για το χορό , πετσέτες ετοίμαζαν τις χορευτικές τους παρέες , αδημονώντας για την ώρα της έναρξης του χορού κρατώντας στο ένα χέρι το κρασοπότηρο και στ' άλλο κάποια πετσούλα απ' τον οβελία .
Τελειώνοντας λοιπόν η ορχήστρα τα προπαρασκευαστικά της , ξεκίναγε το μουσικοχορευτικό μέρος με το απαραίτητο μαρσάκι , όπως έλεγε ο σχωρεμένος ο μπάρμπα Θανάσης ο Φαλιαμπάρας , που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένα κλασσικό κομμάτι , ένα εμβατήριο , που όλες οι κομπανίες ανά την Ελλάδα , απ' όσο γνωρίζουμε , το είχαν καθιερώσει σαν...εναρκτήριο , σε απόλυτα ελεύθερη , βεβαίως-βεβαίως , διασκευή και καμιά φορά και...εκτέλεση .
Το μαρσάκι αυτό λοιπον ήταν το ενακτήριο...σύνθημα του χορού , και έτσι με το άκουσμά του άρχιζαν να φτάνουν οι πρώτες...χορευτικές ομάδες , ενώ πολλοί απ' τους ...χορευτές είχαν περιέλθει ήδη σε κατάσταση πλήρους...ευφορίας , αυτό άλλωστε φαινόταν απ' τον τρόπο που μιλούσαν η τραγουδούσαν , αλλά κυρίως απ' το...τρέκλισμά τους...
Aφού λοιπόν τελείωνε το...μαρσάκι , μπαίναμε πλέον στο κυρίως ...χορευτικό μέρος που άρχιζε , συνήθως , με τον Λιδορικιώτικο ...Εθνικό ...ύμνο , τη Λιδορικιώτισσα και στη συνέχεια άρχιζαν οι..παραγγελιές και οι απίθανες χορευτικές φιγούρες των μερακλωμένων χορευτών ενώ ο σχωρεμένος ο Μήτσος ο Δελενίκας , με τον αδελφό του τον Ανδρέα και την υπόλοιπη παλιοπαρέα , με τη νταμουζάνα παραμάσχαλα , κέρναγαν τραγουδώντας και χορεύοντας όλους όσους ήταν στο χορό .
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι μιά τέτοια γιορταστική εκδήλωση , δεν μπορούσε παρά να έχει και...φωτογραφική κάλυψη , πράγματι οι φωτογράφοι του χωριού μας ο Σωτήρης ο Για λαμάς και ο σχωρεμένος ο Νίκος ο Κολοκύθας , ο Πανουργιάς , αποθανάτιζαν τα πιο ωραία στιγμιότυπα του..κεντρικού χορού αλλά και των ...πέριξ..παραρτημάτων όπου γινόταν επίσης το έλα να...δεις .
Τα παιδιά συμμετείχαν κι' αυτά στο χορό , κυρίως όμως τόριχναν στα παιχνίδια με πρώτο και καλύτερο , τι άλλο ; το ποδόσφαιρο , τη μπάλα όπως λέγαμε τότε , σ'έπαιρνε η χαρά να βλέπεις από μακριά χαρούμενα , ανέμελα πρόσωπα να παίζουν , να χορεύουν , να τραγουδάνε και να κυνηγιούνται ξεκαρδισμένα στα γέλια , χάρμα ..οφθαλμών , παράδεισος...
Αυτό όμως που είναι αδύνατο να περιγραφεί με λόγια είναι η...περιρρέουσα ατμόσφαιρα ( όπως λένε και οι ...κουλτουριάρηδες ) , πράγματι η ατμόσφαιρα που επικρατούσε ήταν απερίγραπτα ...απίθανη , πλάκες , καλαμπούρια , τραγούδια , πειράγματα , μιά καθαρά ΛΟΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΗ ατμόσφαιρα , ΟΛΟΙ ΓΛΕΝΤΟΥΣΑΝ ΣΑΝ ΜΙΑ ΠΑΡΕΑ , κυριολεκτικά μιά παρέα , μιά ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΠΑΡΕΑ με... μεζεδοπιτοκρασοανταλλαγές και πάνω απ'όλα με την αγάπη διάχυτη , ναι διάχυτη και....μπόλικη..
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι εκτός απ' την ...κεντρική πίστα υπήρχαν και καμιά ...εικοσαριά άλλες , ο λαικός δε...ποιητής με τον στίχο του: Κάθε κλαράκι και...χορός , κάθε ..αγκορτσιά και...πίστα , αποδίδει μερικώς...την πραγματικότητα , κρίμα που τότε δεν υπήρχαν , δυστυχώς , βιντεοκάμερες να αποθανατίσουν μιά απ' τις ωραιότερες Λιδορικιώτι κες ... γιορτοσυνάξεις .
Το γλεντοκόπι λοιπόν καλά κρατούσε , σιγά-σιγά οι περιφερειακές ...αγκορτσοπίστες εγκατα ληφθήκανε κι'όλοι πια μαζεμένοι στην κεντρική , τη μεγάλη...πίστα συνέχιζαν το ξεφάντωμα , ενώ ήδη από ώρα είχαν εκδηλωθεί τα πρώτα συμπτώματα υπερβολικής... ευθυμίας με τα σχετικά τους...συνεπακόλουθα...
Όταν ο ήλιος άρχιζε να γέρνει , άρχιζε και η προετοιμασία της επιστροφής , μαζεύονταν τα σκουπίδια , καθαριζόταν ο χώρος , τινάζονταν και διπλώνονταν οι κουρελούδες και άρχιζε η τρίτη πλέον πράξη του..'εργου , η επιστροφή , μη φανταστεί κανείς την επιστροφή σαν μιά βουβή αναγκαστική διαδικασία , 'οοοχι βέβαια , το γλέντι συνεχιζόταν αμείωτο , οι νταμουζάνες , όσες είχαν ακόμα κρασί , έπρεπε ν' αδειάσουν και ότι μεζέδια είχαν ξεμείνει να καταναλωθούν αλλιώς θάταν....γρουσουζιά , μισομεθυσμένοι , η διατελούντες εν ..ευθυμία , οι πανηγυριώτες , με μαντήλια γύρω απ'το λαιμό τους , άλλοι ξεκούμπωτοι κι' άλλοι με βγαλμένα τα σακάκια και τα πουκάμισα , με τα χέρια περασμένα στους ώμους των διπλανών , βραχνιασμένοι απ' το τραγούδι και τις φωνές αλλά με το κέφι αμείωτο , συνέχιζαν τα πειράγματα και τις πλάκες μέχρι τελικής....πτώσης , μέχρι το χωριό , εκεί άλλαζε η...σελίδα μπαίναμε ξανα στην καθημερινότητα στην πεζή...πραγματικότητα , στη ρουτίνα , ε..και τι έγινε , κάτι τρέχει στα γύφτικα , οι Λιδορικιώτες να'ναι καλά κι' από πανηγύρια ......άλλο τίποτα...
Το γλέντι έχει..ανάψει στον Αι Νικόλα , οι Λιδορικιώτες μιά παρέα όοολοι γλεντάνε και χορεύουν , σωτήριον έτος...1936...
Ονειρεμένη δεκαετία του ..50 , μιά υπέροχη φωτογραφία που λέει..πολλά....
Καίγεται το...πελεκούδι στον Άι Νικόλα , ο Κ.Πανάγος , ο Χ.Γατάκης , ο Κ.Αλεξίου ( Φαναράς ) χορεύουν και η Πανάγαινα ...κερνάει , αξέχαστες..στιγμές..ανεπανάληπτες ..
Άι Νικόλας 1965 , η νεώτερη γενιά συνεχίζει το...έθιμο , Θανάσης Φαλίδας , Ηλίας Δελενίκας , Γιώργος Ασημακόπουλος ΄...επιβλέπουν το ψήσιμο των αρνιών...
Αυτά όλα γίνονταν αδέρφια ..παλιά..
Τώρα ; ……Ερημιά..
Τώρα….τίποτα , και είναι ανάγκη , να ζωντανέψουμε όλα αυτά τα ωραία παραδοσιακά ..γλεντοπανήγυρα του χωριού μας , που σιγά-σιγά , με λαθεμένες , και..ψευτοκουλτουριάρικες επιλογές και γιά πολλούς και..διαφόρους..χρωματιστούς λόγους , η και ..σκόπιμα τα αφήσαμε να ..ξεφτίσουν , να..σβύσουν ..
Βέβαια , γιά το πανηγύρι τ’ Άι Νικόλα , συγκεκριμένα , υπάρχουν πολλά και..άλυτα , δυστυχώς , προβλήματα , και πρώτο και μεγαλύτερο , το ότι , κολλητά , σχεδόν , στην εκκλησίτσα , έχει γίνει βουστάσιο , με αποθήκες κλπ κτίσματα , και έχει..αλλοιωθεί τελείως , η γραφική εικόνα που όλοι ξέραμε , τώρα πως και πότε έγινε αυτό , δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε , αλλά πιστεύουμε πως έγινε όπως και τόοοοσα άλλα ..που δυστυχώς , έγιναν , άγνωστο πως , αλλά έμειναν , ακόμα και στον κεντρικό δρόμο του χωριού μας , και το τραγικό είναι πως ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΜΙΛΗΣΕ ΌΤΑΝ ΕΓΙΝΑΝ , και τώρα μάλλον είναι..αργά…
Πάντως , ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ πρέπει να παλαίψουμε , γιά την αποκατάσταση της..τάξης στο χωριό μας , αλλά και την ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΟΜΟΡΦΩΝ ΓΙΟΡΤΩΝ ΜΑΣ…
Γιά ...δείτε σήμερα...
Τα λόγια ...νομίζουμε..περιττεύουν..η αθλιότης στο..μεγαλείο της.....
Μελετώντας , αγαπημένοι μας φίλοι , τα…γραφτά , εύκολα φτάνουμε σε κάποια..συγκεκριμένα συμπεράσματα , τα όμορφα αυτά πανηγύρια μας , και όχι μόνον αυτά αλλά και διάφορες γιορτές , που χρόνια και …χρόνια , μας κρατούσαν συντροφιά , ξεθώριασαν , ξέφτισαν…χαθήκαν , γιατί όμως ; Οι παραπάνω φωτογραφίες , δίνουν ..ολοκάθαρα την απάντηση , γιατί , όλα τώρα πια , γίνονται , για ένα μόνο και…μοναικό σκοπό , το…χρήμα , το ..κέρδος , και όλα τ’ αλλα , δεν λαμβάνονται πια υπόψη ..
Όλα είναι προσαρμοσμένα πάνω σε..εμπορικό πλάνο , και δεν σας κρύβω , πως είναι μεγάλος ο φόβος , πολλών , και όχι μόνον ..ημών , πως όλα μας αυτά τα λάθη , και η " Νεο-Λιδορικιώτικη " αντίληψη ..του ισοπεδώματος ..όλων , θα πληρωθούν και μάλιστα ακριβά.....Κ.-
No comments:
Post a Comment