Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ

ΜΑΧΗ  ΣΤΗ   ΣΕΡΓΟΥΛΑ .

   Στις 17 Ιουνίου 1825 οι Τούρκοι υπό τον Κεχαγιά Μπέη , ήρθαν απ' τη Ναύπακτο κρυφά και χωρίς να τους πάρει είδηση κανείς , χτύπησαν αιφνιδιαστικά το χωριό Σεργούλα .

   Ο ηρωικός Παπαγιώργης Πολίτης ( ο ιερέας που ευλόγησε τη σημαία της Επανάστασης στο Λιδορίκι ) , γέρος αλλά παλληκάρι , μάζωξε όσους μπόρεσε και προσπάθησε να αποκρούσει τους Τούρκους . Δεν τα κατάφερε όμως γιατί οι Τούρκοι ήταν πολλοί και του πήραν το χωριό . Μάλιστα πάτησαν και το δικό του πύργο . Αφού έσφαξαν όσους μπόρεσαν και γύμνωσαν τα πάντα , πήραν αιχμαλώτους και τα τρία εγγόνια του ιερέα .

ΣΤΟ  ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ  ΤΗΣ  ΒΑΡΝΑΚΟΒΑΣ .

   Το μοναστήρι της Βαρνάκοβας είναι απ' τα αρχαιότερα της Χριστιανοσύνης , ιδρύθηκε το 977 επί αυτοκράτορος Μανουήλ Ζ' του Παραπινάκη . Εκεί έχουν ταφεί δυό Αυτοκράτορες και τρεις Πατριάρχες .

" Ήγαγεν ημάς ώδε θανάτου νόμος Σεβαστοκράτωρ Άννα και Κωνσταντίνος . Και λοίσθον δι' αυτόν δεσπότης Κωνσταντίνος προ της δίκης ρύσαι με της καταδίκης " . ( Επιτύμβιος επιγραφή των Αγγέλων Κομνηνών Άννας και Κωνσταντίνου ).

   Σ' όλη την μακραίωνα ιστορία του , το μοναστήρι αυτό ήταν φάρος που φώτιζε και καθοδηγούσε το δυστυχισμένο γένος των Ε΄λλήνων που από τότε βπου φάνηκε στην ιστορία δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να πολεμάει τους κάθε λογής επιδρομείς που επιβουλεύονται την ανεξαρτησία του .

   Στο διάστημα της Τουρκοκρατίας , ήταν το καταφύγιο όλων των διωκωμένων ραγιάδων και κρυφό σχολειό όπου καλόγεροι τη νύχτα , με το καντήλι η τα τρεμοσβύνοντα κεριά , μάθαιναν τα Ελληνόπουλα τα λίγα γράμματα που ήξεραν κι' αυτοί . Τους δίδασκαν την ιστορία κι τη θρησκεία του γένους μας . Εκεί δίδαξε και ο δάσκαλος του γένους , περίφημος Νικόδημος Καβάσιλας από την Αγιά Θυμιά , τον 17ο αιώνα .

   Αν δεν υπήρχαν τα μοναστήρια να κρατήσουν , και η ιστορία και η θρησκεία και η γλώσσα μας θα χάνονταν και σήμερα θα είμασταν όλοι η Τούρκοι , η Φράγκοι η οτιδήποτε άλλο και μόνο Έλληνες δεν θα είμασταν . Σ' όλο το διάστημα της Επανάστασης του 1821 , το μοναστήρι έλαβε ενεργότατο μέρος στον αγώνα . Διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του και περιέθαλψε γερούς και τραυματίες . Οι καλόγεροι με το όπλο στο χέρι μάχονταν στην πρώτη γραμμή .

   Όταν έπεσε το Μεσολόγγι , στις 10 Απριλίου 1826 , ο Κιουταχής στράφηκε προς τη Δωρίδα και τα Σάλωνα . Γιά να του κόψει το δρόμο ο Καραισκάκης , άρρωστος τότε , στέλνει το Σκαλτσά , το Σαφάκα , το Φραγκίστα και τον Καλύβα να πιάσουν το μοναστήρι και τα γύρω . Όλο το μήνα Μάιο , 4.000 Τούρκοι ρίχνονταν σαν ταλυσσασμένα σκυλιά απάνω να πατήσουν το ιστορικό μοναστήρι . Ο γενναίος όμως Καλύβας στεκόταν ακλόνητος από μέσα , ενώ απ' έξω βοηθούσαν ο Σκαλτσάς και ο Σαφάκας .

   Όλοι οι καλόγεροι , περί τους εκατό , με επικεφαλής τον ηρωικό ηγούμενο Κοσμά , πολεμούσαν λιονταρίσια στις πολεμίστρες , ενώ συγχρόνως έψελναν μεγαλόφωνα παρακλήσεις προς τη Θεοτόκο , και οι καμπάνες χτυπούσαν ασταμάτητα όλη μέρα . Απελπισμένοι οι Τούρκοι έσκαψαν λαγούμια αλλά τους πρόδωσε ένας Αρβανίτης και απέτυχαν . Τότε έφεραν κανόνια και έκαναν ρήγμα στους τοίχους .

   Μετά απ' αυτό οι Έλληνες , τα μεσάνυχτα της 26ης Μαίου 1826 , και μετά από αγώνα ενός μηνός σχεδόν , ξιφήρεις βγήκαν έξω σκορπίζοντας τον όλεθρο . Εκεί ο ήρωας Καλύβας έχασε το χέρι του . Οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά και έκαναν στάχτη το μοναστήρι . Ξαναχτίστηκε το 1831 με χρήματα που έδωσε ο Καποδίστριας ( 1.800 φοίνικες ) . Επέζησαν μόνο εννιά καλόγεροι οι , Κοσμάς ηγούμενος , Παρθένιος , Ανατόλιος , Ιωακείμ , Κυπριανός , Κάλιστρος , Θεόφιλος , Διονύσιος και Χρρύσανθος , όλοι οι άλλοι χάθηκαν....

ΣΤΟ  ΕΠΟΜΕΝΟ : Μάχες στα Τριζόνια και την Πενταγιού .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι....