Καλοκαίρι του 1955 , το όνειρο των Δωριέων .." έστρεξε " , το καινούργιο μας Γυμνάσιο είναι πια , μια πραγματικότητα , γιαπί μεν , αλλά έστω και ..." γιαπί " στεγάζει τα Λιδορικιώτικα όνειρα ..
* *
ΕΝΑ ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΟ ΤΑΞΕΙΔΙ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΕΜΕΝΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΑ ΜΑΣ ΧΡΟΝΙΑ ..
Το ονειρικό μας ταξείδι , αρχίζει κάπου στο τέλος της άνοιξης και αρχή του καλοκαιριού του 1954 . Τότε όλα τα παιδιά που τέλειωναν το Δημοτικό , απ' όλα , σχεδόν , τα Δωρικά χωριά , μαζεύτηκαν στο Λιδορίκι για να " δώσουν εξετάσεις " για το Γυμνάσιο , έτσι γινόταν τότε , μπαίναμε με εξετάσεις στο Γυμνάσιο , κι' όταν λέμε εξετάσεις εννοούμε..εξετάσεις ..σκληρές , αφού ένα μεγάλο ποσοστό των υποψήφιων κόβονταν και φυσικά δεν είχαν και δεύτερη ευκαιρία , αν κάποιοι ..επέμεναν , έδιναν εξετάσεις τήν επόμενη χρονιά .
Πολλά , πάρα πολλά παιδιά ήταν υποψήφια για το Γυμνάσιο , απ' όλα τα χωριά , είχαν έρθει με τους γονείς τους , που περίμεναν με αγωνία να μάθουν πως πήγαν τα βλαστάρια τους . Μη κοιτάτε τώρα που..θέλεις δεν θέλεις μπαίνεις στο ..Γυνάσιο , τότε τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά , και πολύ φοβάμαι , και πολύ καλύτερα .
Με κάποια απ' τα πάμπολλα παιδιά , που δίναν εξετάσεις , γνωριστήκαμε και με κάποια από αυτά ήταν τυχερό να περάσουμε και κάποια χρόνια στα ίδια θρανία , δίπλα..δίπλα . Κάποια βέβαια δεν πέρασαν στο Γυμνάσιο και δυστυχώς το όνειρό τους κράτησε πολύ..λίγο ..
Σχολική χρονιά 1955 - 56 , αναμνηστική φωτογραφία του Γυμνασίου μας , με τα παιδιά και τους καθηγητές , στις κερκίδες του τότε Γυμνασίου και νυν Δημοτικού σχολείου .
* *
Μετά από κάποες μέρες τοιχοκολλήθηκαν τα αποτελέσματα , που τα περιμάναμε με αγωνία , και οι επιτυχόντες έτοιμαζόμαστε πια για Γυμνασιόπαιδες !! δεν ήταν και λίγο , οι εξετάσεις ήταν πολύ δύσκολες και πολλά παιδιά , δυστυχώς , έμειναν απέξω..
Πέρασε και το καλοκαίρι , και το φθινόπωρο του 1954 , άρχισαν οι εγγραφές μας στο Γυμνάσιο , και εμείς , πρωτάκια φυσικά , καμαρώναμε σαν..γύφτικα σκεπάρνια , και περιμέναμε πως και..πως , να'ρθει η μέρα που θα φορέσουμε το πηλήκιο με την περίφημη ..κουκουβάγια , βέβαια κάποια απ' τα παιδιά που είχαμε γνωρίσει στις εξετάσεις , δυστυχώς , δεν τα είδαμε , αφού δεν είχαν περάσει στις εξετάσεις .
Σωτήριον..Σχολικόν έτος 1954 - 1955 , 77 ..πρωτάκια , απ' όλα , σχεδόν , τα Δωρικά χωριά , αποτελούν την καινούργια ..φουρνιά του Γυμνασίου μας . Λιδορίκι , Καρούτες , Ερατεινή , Βιτρινίτσα , Παλιοξάρια , Καλλιθέα , Δαφνοχώρι , Αρτοτίνα , Κόννικος κ.α φιγουράρουν στην κατάσταση με τους μαθητές της Γ' τάξης , του..οκταταξίου φυσικά , δηλαδή της Α' τάξης , σημειώστε πως απ' τα 77 παιδιά τα 68 ήταν αγόρια και τα 9 , μόνο , κορίτσια και για να τα λέμε..ρουμελιώτικα , 68 ..παιδιά και 9...κορίτσια . Για την ιστορία αναφέρουμε ονομαστικά τα κορίτσια , που ήταν και πολύ..λιγότερα : Ανδρίτσου Ευθυμία , απ' τη Βιτρινίτσα , Καραγιώργου Μαρία , Μαρίκα τη φωνάζαμε , απ' το Λιδορίκι , Καραμπέτσου Ελένη , απ' το Λούτσοβο , που έμεναν στο Λιδορίκι , στις Λάκκες , Καραχάλιου Βαιλική , από Μαλανδρίνο , Λατίφη Φωτεινή , απ' τη Γρανίτσα , Μητσάκη Ειρήνη , απ' το Ευπάλιο , Νικολάου Ευθυμία , απ' τη Βραϊλα , Ποντίκη Αικατερίνη , Βιτρινίτσα και Σκούτα Αικατερίνη , Λιδορίκι .
Φυσικά είναι γνωστό , πως το Γυμνάσιό μας τότε , στεγαζόταν στο σημερινό Δημοτικό , που με τη σειρά του στεγαζόταν στη σημερινή Αρχαιολογική Συλλογή , το Νουσείο όπως , κακώς , το λέμε , και στα διαλείμματα , γέμιζε κάτω το μικρό μας γυμναστήριο με τις κερκίδες , όσο για ..φασαρία , καταλαβαίνετε τι ακριβώς γινόταν , χαμός...κυριολεκτικά , είδικά μετά τις πρώτες μέρες που ήταν.." αναγνωριστικές " μέχρι να οργανωθούν οι παρέες τυων παιδιών , που φυσικά δεν άργησαν και πολύ ..
Έτσι λοιπόν, τα παιδιά , με την ..ξεχωριστή διαίσθηση που έχουν , άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύτους , φτιάχνοντας όμορφες παρέες και φιλίες , καποιες απ' τις οποίες άντεξαν και..αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου , κι είναι ακόμα δυνατές , έχουν βλέπεις τα παιδιά αυτό το...ξεχωριστό έστικτο , που τα φέρνει κοντά , έχοντας κοινα στοιχεία στο χαρακτληρα , στις οικογενειακές παραδόσεις και συνήθειες και στην κουλτούρα , γενικώς ..
Προσωπικά , εκτός απ' τα Λιδορικιώτικα παιδιά , συμμαθητές και..γειτονάκια , Λάκη Παλούκη , Δημ. Πίτσιο , Τάκη Ανδρίτσο , Μιλτ. Κασίδη , Ιωαν. Ανέστο , Σάκη Κοράκη , Ν,Λατσούδη οι καινούργιοι φίλοι μου ήταν οι Μίμης Παπαϊωάννου και Θύμιος Χαϊδεμένος , απ' την Αμυγδαλιά , ο Γιάννης Καρκαβίτσας , απ' το Κροκύλειο και Γιαν. Μπραούνος και Τάσος Κουλός , απ' την Αρτοτίνα .
Θα πρέπει να πούμε ακόμα , πως κάποια παιδιά απ' τα 77 , ήταν ..απ' τους απορριφθέντες της προηγούμενης πρώτης τάξης , γιατί όσο κι' αν φαίνεται παράξενο στα τωρινά παιδιά , που και να θέλουν δεν μπορούν να μείνουν στην ίδια τάξη , τότε ήταν..πολύ - πολύ ..εύκολο να μείνεις , και το νοιώσμε αυτό στο εξαετές μας πέρασμα απ' το Γυμνάσιο , όπου κάθε καινούρια χρονιά , χάναμε κάποιους απ' τους περσινούς μας συμμαθητές και ..κερδίζαμε κάποιους που..έμειναν στην ίδια τάξη..
Τα παιδιά , όπως έχουμε ..ματαξαναπεί , μέναν ανά δ'υο , ανά τρία και..τέσσερα πολλές φορές , σε δωμάτια που νοικιάζονταν σε διάφορα σπίτια του χωριού για να ενισχυθεί ο..οικογενειακός προϋπολογισμός . Μη φανταστείτε τίποτα..δωμάτια ..πολυτελείας με ανέσεις και..κομφόρ , όοοχι βέβαια , όλα σχεδόν τα δωμάτια που νοικιάζονταν σε μαθητές ήταν ..απλά..ξερά δωμάτια , χωρίς καμία ευκολία , όπως δηλαδή και τα άλλα σπίτια στο Λιδορίκι , με τουαλέτα..κοινόχρηστη , φυσικά εκτός οικίας και σε..απόσταση , το δε " μπάνιο ".. ήταν ..άγνωστο , ακόμα , είδος , νερό βέβαια δεν υπήρχε , μέσα στα σπίτια , και κατά μείζονα λόγο στα ενοικιαζόμενα , όπως επίσης και ηλεκτρικό ρεύμα καί φυσικά θέρμανση .
Θέρμανση και ..μαγείρεμα γίνονταν με το τζάκι , κι' αν δεν υπήρχε και τζάκι , τότε το πρόβλημα του μαγειρέματος το έλυναν οι περίφημες .." γκαζιέρες " , και του φωτισμού οι λάμπες , ξέρετε εκείνες με το..λαμπόγυαλο και το φυτήλι .
Για να " μπείτε " καλύτερα στο..πνεύμα της εποχής , αναδημοσιεύουμε σχετικό ΄κείμενό μας , γύρω απ' την Λιδορικιώτικη μαθητική ζωή , στις δεκαετίες 1950 και 60 .
ΨΩΜΟΤΥΡΙ ..ΦΑΣΟΛΑΔΕΣ..ΠΑΤΑΤΕΣ ΤΗΓΑΝΙΤΕΣ ...ΤΡΑΧΑΝΑΣ ...ΒΡΑΣΤΕΣ ΚΟΤΕΣ ΚΑΙ..ΤΣΙΓΑΡΑΚΙ ΧΥΜΑ !!!
ΟΣΑ ΘΥΜΑΜΑΙ...
Το Λιδορίκι όπως ήταν το 1953 , αραιοχτισμένο με υπαρκτά ακόμα τα σημάδια της καταστροφής , χωρίς το καινούριο Γυμνάσιο , το Αλωνάκι μισο..άδειο και το Καψαλαίϊκο , που ήταν τότε η Αστυνομία , με ξεχασμένο στην ταράτσα του ένα πολυβολείο , απομεινάρι ακόμα του ανταρτοπόλεμου...Η φωτογραφία είναι βγαλμένη απ' το Σερεντέλη .
ΞΕΓΝΟΙΑΣΤΗ (!) ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΖΩΗ ..
Θέλω , δεν θέλω αγαπημένοι μου φίλοι , ο νους μου στριφογυρνάει όλο σ'εκείνη την εποχή , σε κείνα τα όμορφα μα και..σκληρά και δύσκολα χρόνια , της παιδικής αθωότητας , τα μαθητικά..
Στην εποχή που το Γυμνάσιό μας , είχε 500 μαθητές απ' όλα τα χωριά της Δωρίδας , και ήταν πάρα πολλά , και που ο κόσμος μόλις και είχε πάρει λίγη ανάσα απ΄τις πολύχρονες ταλαιπωρείες της Κατοχής και του ανταρτοπόλεμου ...
Παρέλαση προσκόπων σε κάποια Εθνική γιορτή .
Στο χωριό μας , κουτσά - στραβά , είχαν χτιστεί τα περισσότερα καμένα σπίτια , αλλά έβλεπες που και που , και τα απομεινάρια της συμφοράς , τα καμένα σπίτια , φαντάσματα του θλιβερού παρελθόντος ..
Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε , χωρίς συγκεκριμένα επιστημονικά κριτήρια , τον τότε πληθυσμό του Λιδορικιού , σε τρεις , κυρίως , κατηγορίες , τους γεωργοκτηνοτρόφους , που ήταν και οι περισσότεροι , στους εμπόρους - επαγγελματοβιοτέχνες και τους δημοσίους υπαλλήλους , που ήταν τότε αρκετοί και λόγω των τότε , συνθηκών , ανυπαρξία ι.χ αυτοκινήτων και υποτυπώδους εξυπηρέτησης η συγκοινωνία , ελλείψει και καλών δρόμων , αλλά και καλών λεωφορείων .
Κατάθεση στεφάνων ..
Γιατί απ' όσο θυμάμαι , το κάθε καινούργιο λεωφορείο , ΄και μιλάμε φυσικά για τα περίφημα 24αρια , που ερχόταν γυαλιστερό και φρεσκοχρωματισμένο , στο 12ο Κ.Τ.Ε.Λ Φωκίδος , όπως έγραφαν στο μέτωπό τους , ήταν αποσυρμένο λόγω..ηλικίας , από κάποιο άλλο Κ.Τ.Ε.Λ , είχαν δηλαδή φάει τα ψωμιά τους και έφευγαν απ' την..πρώτη κατηγορία και έρχονταν στη..δεύτερη , στην οποία προφανώς ανήκε το ΚΤΕΛ Φωκίδας .
Πέρα λοιπόν απ' τις τρεις κατηγορίες που αναφέραμε , Γεωργοκτηνοτρόφους , Εμποροεπαγγελματοβιοτέχνες και Δημόσιους υπάλληλους , υπήρχε και μια άλλη κατηγορία , που συγκέντρωνε , ίσως , και τα περισσότερα μέλη , η κατηγορία των μαθητών του Γυμνασίου , που πολλές φορές έφτανε και ξεπερνούσε τα 500 άτομα , όλοι βέβαια μαθητές από όλα τα γύρω, και όχι μόνον , χωριά .
Οι μαθητές , χωρις να΄έχουν συγκεκριμένο ρόλο στην κοινωνική Λιδορικιώτικη ζωή , έπαιζαν εντούτοις σημαντικό ρόλο , άτυπα βέβαια , σ΄αυτή και κυρίως στην οικονομική ζωή του χωριού μας , αφού το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών προέρχονταν από άλλα χωριά , και ως εκ τούτου , νοίκιαζαν δωμάτια , ανά δύο , τρεις και..τέσσερις καμιά φορά και έμεναν στο Λιδορίκι , αφού δεν υπήρχε , συγκοινωνιακά , η δυνατότητα να έρχονται το πρωί και να φεύγουν το απόγευμα . Ύστερα οι σημερινές διαδρομές , ήταν τότε χρονικά πολλαπλάσιες , αφού και τα αυτοκίνητα ήταν της..πυρκαγιάς , αλλά και οι δρόμοι ακόμα χειρότεροι...
Παρέλαση των μαθητών του Γυμνασίου μας ..
Κάποια παιδιά από κοντινά γυρω χωριά , Πεντάπολη , Λεύκα ίσως και Μαλανδρίνο , ίσως να πηγαινοέρχονταν , με τα πόδια φυσικά , αλλά όλα τα ξένα παιδιά νοίκιαζαν δωμάτια σε σπίτια και όπως προείπαμε έμεναν δυο και τρία μαζί . Θα πρέπει εδώ να ξεκαθαρίσουμε πως το Γυμνάσιο Λιδορικίου ήταν το μοναδικό ση Δωρίδα , αργότερα έγινε στο Ευπάλιο ένα παράρτημά του και πολύ πρόσφατα και στην Ερατεινή .
Την εποχή όμως , για την οποία μιλάμε , δεκαετίες 1950 και 60 , το γυμνάσιό μας κάλυπτε ολόκληρη τη Δωρίδα , απ' τα Παλιοξάρια μέχρι Αρτοτίνα και Γραμμένη Οξυά , και μέχρι την παραλία , Καλλιθέα , Βελενίκο , Δαφνοχώρι , Βιτρινίτσα , Ερατεινή , Κίσελη , Βίδαβη και απ' την άλλη , την ορεινή πλευρά , Κροκύλειο , Πενταγιού , Τρίστενο , Κερασιά , Ψηλό χωριό , Δάφνο , Διχώρι , Άβορο , Περιθιώτισσα , Στύλια , Σώταινα , Μακρυνή , Μηλιά , επίσης και προς τα Βαρδούσια , Λευκαδίτι , Κονιάκος , Συκιά , Μουσουνίτσες , Στρώμη , Μαυρολιθάρι κ.α .
Τώρα η μαθητική ζωή είχε ορισμένους κανόνες , όπως π.χ κατά κανόνα τα παιδιά απ' το ίδιο χωριό , έμεναν μαζί και επίσης ψώνιζαν απ' το ίδιο μαγαζί , και λέω ψώνιζαν γιατί τα παιδιά όλα σχεδόν μαγείρευαν στο δωμάτιο μόνα τους , ΄τώρα το τι , και πως..μαγείρευαν δεν χρειάζεται να το εξηγήσουμε , το καταλαβαίνετε όλοι , πως μπορεί να μαγειρέψει ένα παιδί 12-13-15 χρόνων , ύστερα δεν μιλάμε για..υψηλή μαγειρική , αλλά για ..τηγανιτές πατάτες , τραχανά , φασολάδα , φακές , καμιά μακαρονάδα και αυγά τηγανιτά , απλά πράγματα και κυρίως φαγητά από προϊόντα του σπιτιού τους .
Γιατί π.χ φασόλια είχαν τα παιδιά απ' τα ορεινά χωριά , αυγά είχαν όλα , απ' τα σπίτια τους , το τυρί βέβαια δεν έλειπε από κανένα σπίτι , πατάτες , τα μόνα δηλαδή που αγόραζαν ήταν τα μακαρόνια , λάδι , ελιές , οι ..ορεινοί , όσο για κρέας , κι' αυτό συνήθως καλύπτονταν απ' τα σπίτια , που κάποτε ..πότε έσφαζαν και κανένα ζβντανό , πούλαγαν για να πάρουν κανένα μετρητό , αλλά κρατούσαν κι για το σπίτι αλλά και για τα παιδιά της..ξενητειάς ..
Τα παιδιά , νοίκιαζαν δωμάτια σε , ακραίες συνήθως , γειτονιές , μακριά δηλαδή απ' τον κεντρικό δρόμο , που είναι και ο μοναδικός , για να μπορούν να έχουν..ελευθερία κίνησης , αφού τις εποχές εκείνες , η κυκλοφορία μαθητών και μαθητριών , απογορευόταν μετά τη δύση του ηλίου , τόοοσο χαλαρά ήταν τα πράγματα . Έτσι λοιπόν στον Ψαλά , στις Λάκκες , στο Γυφτομαχαλά υπήρχαν μαθητικές.." σφηκοφωλιές " που ζούσαν εκτός καταπίεσης , αφού στις άκρες που έμεναν , ποιός θα τους έβλεπε αν κυκλοφορούσαν σε απογορευμένη ώρα ; Αν και κατά καιρούς , καθηγητές έκαναν εφόδους σε ..κονάκια μαθητών και πολλές φορές είχαν τσιμπήσει παιδιά να παίζουν..πρέφα και φυσικά να ..καπνίζουν ..
Ήταν ονομαστά τα ..σεμινάρια πρέφας , της εποχής εκείνης και στις Λάκκες αλλά και το Ψαλά , εκεί στα Ντελενικαίϊκα , κοντά στο .." σούπερ μάρκετ " του αεόμνηστου Κλάκη , που είχε κάτι σαν ...κυλικείο , ένα καλυβάκι 1χ 0,50 , δίπλα στο Γυμνάσιο , και είχε ψιλοπράγματα , καραμέλες , κανένα μπισκότο , σάμαλι και φυσικά ..τσιγάρα ..χύμα , κούτα , Ματσάγγο ,Παπαστράτο , Καρέλια και Κεράνη ( Έθνος ) , που έλυναν τα μαθητικά καπνιστικά προβλήματα .
Ο παλιόφιλος Γιάννης Μπραούνος , εξ..Αρτοτίνης ..παρακαλώ..
Κάτω στις Λάκκες , στο Τσωναίϊκο , του Κοκκαλιά και το ΓεροδημαίΙκο και παρακάτω , στο Τριωταίϊκο , του Γιάννη Γκόλφη , και της Ζουμοαργυρής , έμεναν συμμαθητές μας αλά και αγαπημέμοι φίλοι , οΓιάννης Μπραούνος με τον Τάσο Κουλό ,απ' την Αρτοτίνα , ανώτατος άξιωματικός ε.α ο πρώτος , Δάσκαλος ο δεύτερος , τα Σπυροπουλάκια , απ' την Περιθιώτισσα , επιτυχημένοι επιχειρηματίες στις Η.Π.Α ΄ΠΌ ΧΡΌΝΙΑ , και εκεί πολλές φορές μαζευόμαστε και..ρεφενάροντας..τρώγαμε ..πλουσιοπάτροχα , φασολάδα , συνήθως , αλλά και καμιά πατάτα τηγανιτή . Το ίδιο γινόταν και από άλλες παρέες σε άλλα στέκια , όπως στου Χαϊδόγιαννου του Ανδρέα στον Ψαλά , δίπλα στου Μαρδώνη , όπου συμμετείχαν όλοι οι..λεβεντοσυμμαθητές μας , από Μηλιά , Σώταινα , Μάκρυση , Πλέσσα και Μπραϊλα , πίσω απ' την εκκλησία την Παναγία , στου Βζωνολιά , αλλά και σε διπλανά δωματιάκια ..
Ο Σωτ.Βοβόλης και η τααπεινότητά μου σε κάποια εκδρομή .
Προσωπικά , δεν είχα και πολύ χρόνο για σουλάτσο , ένεκα το...μαγαζί βλέπεις , αλλά κάτω απ' το μαγαζί μας , στο Αλωνάκι , όπου σήμερα το μαγαζί του Παναγιωτόπουλου , στο σπίτι το Υφανταίϊκο , του Κατροδαύλη , όπως τον λέγαμε , έμενε ένα καλός φίλος και συμμαθητής , ο Μπάμπης ο Γεωργακάς , απ' το Μαλανδρίνο , στον οποίο κάμποσες φορές φτιάξαμε πατάτες και φασολάδα , αλλά μέχρι εκεί , πιό..αρτύσιμο μενού δεν υπήρχε ..
Κάθε " τσιμπούσι " , προγραμματιζόταν και γινόταν με ..ρεφενέ , σε είδος , κυρίως , και σπανίως σε ..χρήμα , που ήταν..άφαντο τότε , ο καθένας μας έπαιρνε απ' το σπίτι του ότι μπορούσε να..ξεκλέψει , δυό πατάτες , ένα κραμμύδι , λίγο λάδι , ό,τι τέλος πάντων μπορούσε , άϊντε και κανένα σβόλο τυρί ή πεντέξι ..ελιές και το δείπνο ήταν πια πραγματικότητα ..ά..να μη ξεχάσουμε , και η μαγειρική..ρεφενε ήταν , όλοι κάναμε τον μάγειρα , οπότε καταλαβαίνετε τι φαγητό γινόταν , ποιός όμως νοιαζόταν για ..υψηλή μαγειρική...
Ο φίλος Τάσος Κουλός τσολιάς , και η αφεντιά μου στο ηρώο μας .
Υπήρχε όμως και ένα άλλο πρόβλημα , το πρόβλημα των ξύλων για το τζάκι , για τη φωτιά του μαγειρέματος , βέβαια και αυτό , όπως και όλα τα άλλα , λυνόταν δια της ..συνεισφοράς , αν και οι ξένοι μαθητές , είδικα όταν είχαμε χιόνια και πολύ κρύο , έκαναν νυχτερινές...." εφόδους " στους φράχτες των γειτονικών σπιτιών , και βέβαια την επομένη το πρωί άκουγαν τα σχετικά απ' τις νοικοκυράδες .
Πολλές επίσης , απόπειρες , είχαν γίνει για να φκιάξουμε χαλβά , αυτόν με το αλεύρι ή το σιμιγδάλι , και όπως ήταν φυσικό , οι πρώτες πήγαν στον...βρόντο , τζάμπα τα..κλεμένα απ' τα σπίτια μας υλικά , αλλά προς το τέλος ήρθε και η ..επιτυχία , άρχισε να έχει όψη και..γεύση χαλβά.., τι να κάνουμε βλέπετε , θέλαμε και το..γλυκάκι μας ..
Με το Χρήστο Ευσταθίου , στο Αλωνάκι .
Έτσι λοιπόν πέρναγε ο καιρός , το ..μενού μας , πάντα το ίδιο , και πως να αλλάξει ; Και να οι..φασολάδες , να οι..τραχανάδες και οι τηγανιτές πατάτες , αλλά πάντα μέχρισ..εκεί..΄Ωσπου μια μέρα έπεσε..κεραυνός !! Έπεσε σύρμα , πως στόν Μπάμπη έχει..κότα βραστή , τα χάσαμε όλοι , Κότα ; από που κι' ως που ; Βέβαια όλοι το πήραμε για πλάκα , αλλά φροντίσαμε να ενημερωθούμε απ' τον ίδιο τον οικοδεσπότη , που μας επιβεβαίωσε την πληροφορία , λέγοντάς μας , πως του'φεραν εκτός των άλλων , ψωμί , τυρί , ελιές κλπ και μια κότα ..
Με τον Ανδρέα Κάππο , σε κάποιο γλέντι .
Μας φάνηκε πολύ παράξενο , γιατί τόσα χρόνια τέτοιο..είδος δεν ξανάχε μπει στο σπίτι το Κατροδαυλαίϊκο , περίεργα πράγματα ..
Κανονίστηκε λοιπόν το μαγείρεμα μαζευτήκαμε και στην ώρα μας , η συνήθης παρέα , Τάκης Ανδρίτσος , Μίμης Πίτσιος , η αφεντιά μου και κάποια άλλα παιδιά , και όπως ήταν φυσικό και..αναμενόμενο ξεκοκκαλίσαμε την κοτούλα , πίνοντας και το σχετικό κρασάκι μας ..
Ο αξέχαστος , για μένα τουλάχιστον , φίλος Λάκης Παλούκης , η αφεντιά μου κι' ο Χρήστος Πέτρου . Δυστυχώς , ο αγαπημένος φίλος Λάκης έφυγε..πολύ-πολύ..νωρίς..
Ομολογουμένως , ήταν εξαιρετικο το φαγητό , το φχαριστηθήκαμε , αλλά περισσότερο χαρήκαμε όταν ο φίλος μας ο Μπάμπης , μας δήλωσε σοβαρά ..σοβαρά , πως , απ' ότι υου είπε η μάνα του , θα του ξαναστείλει σύντομα ΄κι'άλλη κότα , γιατί ξέκοψαν και δεν γεννούσαν , οπότε θα τις έσφαζε για το σπίτι , και όλο και θα τσιμπούσαμε και μεις...
Πράγματι , μετά από λίγες μέρες ..ήρθε κι' άλλη κότα , η οποία και..θυσιάστηκε κατά τον ίδιο τρόπο , απ' την ίδια παλιο..παρέα , προς μεγάλην φυσικά ικανοποίησή μας ...
Δεν πέρασαν όμως δυο-τρεις μέρες και μας ήρθαν τα μαντάτα και για ..τρίτη κότα , οπότε αρχίσαμε να σκεφτόμαστε όλοι , πως κάτι δεν πάει καλά , τόσα χρόνια δεν είχε ...περάσει κότα ούτε για δείγμα , και τώρα,,,σουλατσάρουν σχεδόν κάθε μέρα ; Περίεργον...
Ο γνωστός χειρουργός Ηλίας Κωστοπαναγιώτου , η ταπεινότητά μου κι' ο Γιάννης Ανέστος στο ηρώον..
Τα κακά μαντάτα , όμως , λέει ο λαός νας , δεν αργού να 'ρθούνε , γιατί αφου το βραδάκι καλοφάγαμε και καλοήπιαμε , σαν ξημέρωσε ήρθαν τα..χαμπέρια ...
Πρώι-πρωί , στο μαγαζί που ήμουνα , ακούω φωνές από κάτω , δίπλα απ' το σπίτι του Μπάμπη , είναι το σπίτι του Γιαλαμά του Σωτήρη , και η γυναίκα του η Χρυσούλα , είχε πλησιάσει στη μάντρα του Μπάμπη και κάτι έλεγε για κότες,,,κλπ..κλπ..
Εδώ σε κάποια εκδρομή με τον παλιόφιλο Σπύρο Παπαγεωργίου (..Μπούκα ) απ' την Πενταγιού...
Βγήκα και γω κι' η μάνα μου , που άκουγε για τις κότες που τρώγαμε , και είδαμε μια εξαγριωμένη Χρυσούλα να λέει παλιόπαιδα , σκοτώνετε και τρώτε τις κότες μου , και άλλα πολλά και διάφορα ..απειλώντας πως θα πάει στο Γυμνάσιο και την Αστυνομία , κάτι που τελικά δεν έγινε , μετά από..παρεμβάσεις ψυχραιμοτέρων..
...Και οι..." κότες "....
Βέβαια η όλη ...φασαρία , είχε σαν αποτέλεσμα , να κοπεί.." αυτομάτως " η.." κοτοφαγία " , και παράλληλα ο Μπάμπης να πάει στο Γυμνάσιο Γαλαξειδίου , που τότε θεωρούνταν...αναρρωτήριο και καταφύγιο..κατατρεγμένων ...μαθητών...
Καλό σας βράδυ να περνάτε καλά ...Κ.Κ.-
* *
Την επόμενη σχολική χρονιά , 1955 - 1956 , απ' τα 77 , πέσαμε στα 55 , 50 αγόρια και 5 κορίτσια . Αρκετά παιδιά , άλλαξαν , προφανώς σχολείο , κάποια έμειναν στην ίδια τάξη και όπως ήταν φυσικό , στην Δ' τάξη , τη Β' δηλαδή , βρήκαμε και κάποια παιδιά που..παρέμειναν για να ..εμπεδώσουν τα της ..Β΄τάξης .
Τα παιδιά , είχαν σχεδόν..εγκλιματιστεί στην καινούρια τους ζωή , γιατί , κακά τα ψέματα , ήταν μεγάλο πράγμα , απ' τα μικρά και χωρίς καμιά κίνηση χωριά τους , να έρθουν στο Λιδορίκι , στην ..πρωτέυουσα της Επαρχίας φυσικά , αλλά ποιό παιδί τότε , σ' αυτές τις ηλικίες ήξερε ..Επαρχίες και ..Νομούς , και είναι γεγινός πως τον πρώτο καιρό που ήρθαν στο Λιδορίκι κάπως ..δυσκολεύονταν με τον καινούργιο τρόπο ζωής .
Ύστερα υπάρχει και εκείνη η περίφημη , πραγματική ιστορία , της Πρωτεύουσας της Ελλάδος , που συνέβη βέβαια 2-3 δεκαετίες νωρίτερα , αλλά είναι πολύ χαρακτηριστική της τότε κατάστασης που επικρατούσε , ας τη θυμηθούμε από παλιότερη ανάρτησή μας , αξίζει τον κόπο ..
ΤΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ..ΕΛΛΑΔΟΣ..
Μαγεία !! Χειμωνιάτικο πρωινό της Κυριακής στην πλατεία της Βαθειάς ....
Ένας καταγάλανος ουρανός , κι’ ένας ήλιος που προσπαθεί ,δειλά-δειλά , να ξεμυτήσει απ΄τον Παλιόραγκο , καλμάροντας , την παγωμένη ανάσα της Γκιώνας και του Βαρδουσιού που κάνει τους Λιδωρικιώτες να χουχουλιάζουν τα χέρια και να κλείνονται μέσα στα καφενεία .
Οι τακτικοί , έχουν αρχίσει από νωρίς να μαζεύονται , τα κονιακάκια κι΄οι καφέδες , δίνουν και παίρνουν , κι΄όλοι ανυπομονούν , να τελειώσει ο παπάς τη λειτουργία , για να πιάσουν δουλειά , α.. όλα κι’όλα οι Λιδορικιώτες είχαμε...αρχές , ποτέ χαρτιά την ώρα της λειτουργίας...
Τα ζευγάρια , έχουν , ήδη , κανονιστε ί , οι θέσεις έχουν πιαστεί , και τα μάτια όλων είναι …
στραμμένα στην εκκλησία , περιμένοντας να δουν τις πρώτες γυναίκες να κατεβαίνουν , για να δοθεί το σύνθημα έναρξης , τα αθλήματα ; πρέφα , δηλωτή , ξερή , ραμί και ,διατί να το κρύψωμεν άλλωστε, καμιά πρεφούλα....καπίκι , έτσι...γιά το.. σκότωμα της..ώρας ( θανάσης , μπιρίμπα , κλπ δραχμοβόρα αθλήματα δεν είχαν ακόμα εφευρεθεί ) , το έπαθλο ; οι καφέδες , τα ουζάκια και το παραδοσιακό λουκμάκι..
Εγώ , περίμενα τον μπάρμπα Σπύρο το Σφέτσο , τον Καλέρη , είχαμε συνεννοηθεί από χθες να συναντηθούμε , για να μου αφηγηθεί ένα παλιό μαθητικό περιστατικό που έκανε το Λιδορίκι ...πρωτεύουσα της...Ελλάδος , ναι ..όπως το διαβάζετε πρωτεύουσα της...Ελλάδος .
Ήρθε , λοιπόν , κάποια στιγμή ο μπάρμπα Σπύρος , με ανασηκωμένο το γιακά του πανωφοριού του , με την , κλασική , τραγιάσκα και το κασκόλ του , κι’αφού παράγγειλε το καφεδάκι του και ξανάσανε λιγάκι , άρχισε να μου αφηγείται το περιστατικό , που - σημειωτέον – αναφερόταν στις πρώτες 10 ετίες του 20ου αιώνα όταν ο ίδιος πήγαινε στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου .
Εκείνη την εποχή , αλλά και μέχρι και τη 10ετία του 1970 , τα παιδιά απ’όλα τα χωριά της επαρχίας μας , έρχονταν στο Γυμνάσιο του χωριού μας , νοίκιαζαν , δυό – τρία μαζί δωμάτιο , και έμεναν στο Λιδορίκι , ενώ κάθε Κυριακή πήγαιναν στα χωριά τους γιά ...ανθράκευση , το ψωμί της βδομάδας δηλαδή , λίγο τυρί , λίγες ελιές και , σπανίως , και κανένα κοψίδι , έτσι γιά να λιγδώνει τ’ άντερό τους , δύσκολη η ζωή τότε , λεφτά δεν υπήρχαν , αλλά τα παιδιά που ήθελαν να μάθουν γράμματα.....μάθαιναν , κάτω από πολύ άσχημες , βέβαια , συνθήκες αλλά μάθαιναν..
Η επικοινωνία , τότε , ήταν υποτυπώδης έως..ανύπαρκτη ,συγκοινωνίες δεν υπήρχαν και οι Κυριακάτικες επισκέψεις των παιδιών στα χωριά τους , γίνονταν , φυσικά , με..ποδαρόδρομο και μάλιστα πολύωρο , εξαντλητικό , κι’όμως το όνειρο των παιδιών , απ’όλα τα χωριά της επαρχίας , ήταν – τελειώνοντας το Δημοτικό – να πάνε στο Γυμνάσιο , στην πρωτεύουσα , στο Λιδορίκι .
Όσα παιδιά λοιπόν πήγαιναν στην τελευταία τάξη του Δημοτικού , άκουγαν συνέχεια τους συγγενείς αλλά και τους χωριανούς να τους...μακαρίζουν : άντε τυχερέ , του χρόνου θάσαι στην πρωτεύουσα , ποιός στη χάρη σου , θα γίνεις πρωτευουσιάνος , τυχερέ....
Ο μπάρμπα Σπύρος βέβαια ήταν στ’αλήθεια τυχερός , αφού ήταν Λιδορικιώτης και δεν θα χρειαζόταν να...ταλαιπωρηθέι για να πάει στο Γυμνάσιο , όπως τα παιδιά των γύρω χωριών.
Ήρθε λοιπόν ο καιρός , τέλειωσαν το Δημοτικό και ο μπάρμπα Σπύρος , παιδάκι τότε , μαζί με ένα τσούρμο παιδιών , απ’ τα χωριά , γράφτηκαν στην πρώτη τάξη , έγιναν πρωτάκια , καμάρωναν γι’αυτό , σαν γύφτικα σκεπάρνια , έννοιωθαν σαν να άλλαξε η ζωή τους , ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι τα παιδιά τώρα ζούσαν στην ....πρωτεύουσα , λίγο τόχεις...
Ξεκίνησαν λοιπόν τα μαθήματα , όλα όμορφα κι’ ωραία , τα παιδιά δυσκολεύτηκαν λίγο στην αρχή μέχρι να προσαρμοστούν στην καινούργια τους ζωή και μάλιστα στην...πρωτευουσιάνικη , όλα όμως βρήκαν το ρυθμό τους και δούλευαν...ρολόι , πέρασε λίγος καιρός κι’άρχισαν και τα πρώτα πρόχειρα διαγωνίσματα , εκεί λοιπόν , στο πρόχειρο της γεωγραφίας συνέβη το...ανεπανάληπτο ..
Ο καθηγητής τους , ζητούσε να γράψουν την πρωτεύουσα της Ελλάδος και τις κυριότερες πόλεις της , έγραψαν λοιπόν τα παιδιά και περίμεναν δυό – τρεις μέρες να διορθωθούν τα γραπτά και να μάθουν το βαθμό που πήραν , πράγματι ένα πρωί ο καθηγητής , τους είπε ότι διόρθωσε τις κόλες και θα τους έλεγε τους βαθμούς , έτσι κι’έγινε , αλλά πριν αρχίσει η ανακοίνωση των βαθμών ο καθηγητής τους είπε , μισογελώντας , ότι θα τους διαβάσει το γραπτό ενός συμμαθητού τους που παρουσίαζε εξαιρετικό...ενδιαφέρον .
Όλοι τότε περίμεναν να δούνε τίνος είναι το γραπτό και τι είναι το τόσο ενδιαφέρον που γράφει ,
άρχισε λοιπόν ο καθηγητής να διαβάζει το γραπτό ενός Κροκυλειώτη – αν θυμάμαι καλά – μαθητή που , ούτε λίγο – ούτε πολύ έγραφε : Πρωτεύουσα της Ελλάδος είναι το..Λιδορίκι , άλλες μεγάλες πόλεις : Αθήνα , Πάτρα , Θεσσαλονίκη κλπ. Όλοι έμειναν ξεροί , για λίγο και μετά επακολούθησε πανδαιμόνιο , απ’τις φωνές και τα πειράγματα των πιτσιρικάδων , ενώ ο Κροκυλειώτης ο ταλαίπωρος κατακόκκινος δεν εύρισκε τόπο..να κρυφτεί .
Έτσι λοιπόν , έστω και γιά λίγο , το χωριό μας ανακηρύχτηκε ...επισήμως Πρωτεύουσα της ...Ελλάδος ……Κ.-
Τα παιδιά λοιπόν μετά τις πρώτες ..δυσκολίες προσαρμογής , μπήκαν στο..." πνεύμα ", έφτιαξαν τις όμορφες παρέες τους , και μένοντας στις λεγόμενες " μαθητο..γειτονιές " , δηλαδή σε γειτονιές λιγάκι..παράμερες , που να μης είναι..πέρασμα και γίνονται ..στόχοι , δηλαδή Λάκκες , Ψαλάς και ελάχιστοι σε πιό κεντρικά σημεία , όπως κάτω απ' το Αλωνάκι και κάτω απ' το παλιό Δημοτικό σχολείο . Οι " σφηκοφωλιές " όμως ήταν στον Ψαλά και στις Λάκκες , όπου γίνονταν και οι..συνάξεις , με σεμινάρια..καπνίσματος και μαθημάτων.." πρέφας " και άλλων τραπουλοπαιχνιδιών , είναι δε γεγονός , πως όσοι μάθαμε πρέφα , την μάθαμε τότε , στα Γυμνασιακά μας χρόνια και μάλιστα στα δωμάτια των συμμαθητών και φίλων μας , που δεν είχαν κανένα ..έλεγχο , απ'τους γονείς , αφού ήταν μακριά , στα χωριά τους .
Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι ......Κ.Κ.-
Στην επόμενη χρονιά , 1956 - 1957 , ανεβήκαμε λίγο , φτάνοντας τα 58 παιδιά , 4 κορίτσια και 54 αγόρια .
Την επόμενη χρονιά , 1957 - 1958 , ο αριθμός των μαθητών έπεσε στους 38 , 4 κορίτσια και 34 αγόρια .
Σχολική χρονιά 1958 - 1959 , σύνολο μαθητών και μαθητριών 27 , μαθητές 26 , μαθήτρια 1 !!
Σχολική χρονιά 1959 - 1960 , τελευταία τάξη του Γυμνασίου , η ..ογδόη , όπως λέγαμε , ουσιαστικά η έκτη . Σύνολο μαθητών - μαθητριών 24 , μαθήτρια 1 , μαθητές 23 .
No comments:
Post a Comment