Η θεμελίωση της γυμναστικής
Μαθητές της Σχολής Γυμναστών, η ίδρυση της οποίας προεβλέπετο από τον Νόμο ΒΧΚΑ’, ασκούνται με αλτήρες.
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Για πρώτη φορά, ο νόμος ΒΧΚΑ’ του 1899 προέβλεπε με σαφή τρόπο την ίδρυση Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου για την τελειοποίηση «…των φοιτητών του Εθνικού Πανεπιστημίου και της Σχολής των Βιομηχάνων Τεχνών εν τη γυμναστική…», καθώς και την ίδρυση Σχολής Γυμναστών, στην οποία θα μπορούσαν να φοιτήσουν οι «…βουλόμενοι να καταστώσι διδάσκαλοι της γυμναστικής εν τοις σχολείοις της μέσης εκπαιδεύσεως, εν τοις γυμναστηρίοις των εκασταχού γυμναστικών και αθλητικών συλλόγων, εν τω Ακαδημαϊκώ Γυμναστηρίω, εν τη Σχολή των Γυμναστών, εν τοις Διδασκαλείοις του Κράτους και εν ταις στρατιωτικαίς και ναυτικαίς σχολαίς…».
Το προσωπικό του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου αποτελείτο από οκτώ άτομα, δηλαδή ένα διευθυντή, τέσσερις γυμναστές, ένα διδάσκαλο οπλομαχητικής και έναν «υπηρέτη». Ανάλογη ήταν και η επταμελής σύνθεση της Σχολής Γυμναστών. Για το Ακαδημαϊκό Γυμναστήριο προβλεπόταν η ύπαρξη γιατρού, κατά προτίμηση διαθέτοντος και πτυχίο γυμναστικής. Η γυμναστική καθιερώθηκε ως υποχρεωτικό μάθημα για τους φοιτητές και αναγραφόταν πλέον στα γενικά μαθήματα. Υποχρεωτική ήταν επίσης η τουλάχιστον τρίωρη εβδομαδιαία άσκηση των φοιτητών στη γυμναστική και την οπλομαχητική.
Η διδασκαλία της γυμναστικής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης πρόβαλλε πλέον απαραίτητη. Στα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, στο Πανεπιστήμιο, στη «Σχολή των Βιομηχάνων Τεχνών» και «…εν τοις διαφόροις γυμναστηρίοις των ανά την Ελλάδα λειτουργούντων γυμναστικών και αθλητικών σωματείων…». Επιπλέον, ο Νόμος παρότρυνε ακόμα το αθλητικό πνεύμα να «…υποθάλπεται και αναζωπυρείται διά των γυμναστικών αγώνων τοπικών, Πανελληνίων και Ολυμπιακών…». Τη διεύθυνση του προγράμματος εφαρμογής της γυμναστικής στα σχολεία αναλάμβανε το υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης, καθώς και την υποστήριξη των εκδηλώσεων της γυμναστικής εκπαίδευσης της «…συντελουμένης εν τοις γυμναστηρίοις των γυμναστικών και αθλητικών σωματείων…».
Έτσι, η γυμναστική ανήκε πλέον στα πρωτεύοντα μαθήματα τόσο για τη δημοτική όσο και τη μέση εκπαίδευση, στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Για να απαλλαγεί μαθητής από το μάθημα της γυμναστικής, έπρεπε να παρουσιάζει κάποια αναπηρία ή να πάσχει από οργανικά νοσήματα, οπότε και η κατάστασή του θα επιδεινωνόταν με την αθλητική δραστηριότητα. Σε όλα τα σχολεία της ελληνικής επικράτειας το μάθημα της γυμναστικής έπρεπε να διδάσκεται τουλάχιστον τρεις ώρες μέσα σε μία εβδομάδα και το λιγότερο μία φορά το μήνα, σε τακτική ή άλλη ημερομηνία. Εξάλλου, ο σύλλογος των καθηγητών και των δασκάλων όφειλε να οργανώνει «…πεζοπορίας κατά το μάλλον ή ήττον μακράς…». Ο θεσμός αυτός εξελίχθηκε αργότερα στη γνωστή μέχρι και σήμερα ημερήσια εκδρομή και στο γνωστό ημερήσιο περίπατο των μαθητών και μαθητριών σε χώρους εξοχικούς κοντά στο βουνό ή στη θάλασσα.
Επιπλέον, ήταν υποχρεωτικό για τα σχολεία των δύο πρώτων βαθμίδων να διαθέτουν ή, αν δεν διέθεταν, να ιδρύσουν με κρατική βοήθεια τα προβλεπόμενα γυμναστήρια. Στην περίπτωση που ούτε το ένα ούτε το άλλο μπορούσαν να ισχύσουν, οι μαθητές και οι μαθήτριες επιτρεπόταν να αθλούνται στα γυμναστήρια άλλων σχολείων ή ιδιωτικών γυμναστικών σωματείων. Όσον αφορά στην τελευταία περίπτωση, η κρατική μηχανή παρείχε δωρεάν στα σωματεία γυμναστικά όργανα και επιχορηγούσε το ενοίκιό τους, με την προϋπόθεση πως την ώρα που θα γυμνάζονταν τα παιδιά δεν θα επέτρεπαν την είσοδο στον χώρο άλλων για να γυμναστούν. Όπου επίσης υπήρχε η δυνατότητα, οι μαθητές και οι μαθήτριες των σχολείων έπρεπε να διδάσκονται την κολυμβητική και αυτοί των ανωτέρων τάξεων να ασκούνται στη σκοποβολή και την κωπηλασία. Για την οργάνωση και την υποστήριξη όλων των προαναφερομένων ενεργειών, έπρεπε να αναγράφονται οι αναγκαίες δαπάνες στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης. Ο Νόμος καθόριζε επίσης «…οι εξετάσεις της γυμναστικής πάντων των σχολείων του Κράτους…» να λάβουν «…διαγωνιστικόν χαρακτήρα…» και να «…γίνωνται δημοσία και ενώπιον Ελλανοδίκου Επιτροπής…». Σύμφωνα με τις ίδιες πάντα νομοθετικές διατάξεις, «…ωρίσθη όπως κατά διετίας αποστέλλωνται δύο γυμνασταί εις Εσπερίαν προς τελειοποίησιν εις τα της σωματικής αγωγής, ιδρύθη δε και θέσις Επιθεωρητού της γυμναστικής, ο οποίος διά την πρώτην πενταετίαν από της ψηφίσεως του νόμου έδει να μετακληθεί εξ Ευρώπης…».
Ο πρωτοποριακός για τα ελληνικά δεδομένα χαρακτήρας του νομοθετήματος και η σπουδαιότητα των ρυθμίσεων που αυτό προωθούσε φαίνoνται ενδεικτικά από το πρώτο ήδη άρθρο του, το οποίο με έμφαση διατύπωνε την άποψη πως «…σκοπός της γυμναστικής είνε η ανάπτυξη των σωματικών και η εν ακμή διατήρησις των ψυχικών δυνάμεων, η εν τη καρτερία έξις και η διά τον στρατιωτικόν βίον προπαρασκευή των νέων…».
No comments:
Post a Comment