Ποιοι ήθελαν τον Εμφύλιο;
· by chronontoulapo
Σε αντίθεση με ό,τι συνέβηκε στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, στην Ελλάδα η λήξη της γερμανικής κατοχής (12 Οκτωβρίου 1944) δεν αποτέλεσε την έναρξη της ειρήνης, αλλά την αφετηρία του Εμφύλιου πολέμου. Τα μέλη της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, στην οποία συμμετείχαν και έξι εαμικοί υπουργοί, έφθασαν στην Αθήνα τη 18η Οκτωβρίου 1944.
Το κορυφαίο πρόβλημα που αντιμετώπιζε η τότε πολιτική ηγεσία ήταν η μεθόδευση του αφοπλισμού των αντάρτικων οργανώσεων (Ε.Λ.Α.Σ. και Ε.Δ.Ε.Σ.) και η δημιουργία ενιαίου εθνικού στρατού. Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου στις προγραμματικές δηλώσεις του κατά το σχηματισμό της κυβέρνησής του στις 3 Σεπτεμβρίου 1944 είχε καταστήσει σαφές ότι μετά την απελευθέρωση της χώρας από το γερμανικό ζυγό θα αφοπλίζονταν όλοι οι ένοπλοι. Είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: « Βάσις του εθνικού μας στρατού διά το μέλλον, όπως συνέβαινεν ανέκαθεν εις την Ελλάδα και όπως συμβαίνει εις όλους τους ελευθέρους λαούς, θα είναι η τακτική στρατολογία». Υπό την πίεση όμως των Άγγλων, οι οποίοι επενέβαιναν απροκάλυπτα στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας, ο πρωθυπουργός πρότεινε το Νοέμβριο του 1944 μόνο τον αφοπλισμό του Ε.Λ.Α.Σ.. Από τους 80.000 περίπου άνδρες του θα εντάσσονταν στον εθνικό στρατό μόλις 3.000. Οι υπόλοιποι θα παρέδιδαν τον οπλισμό τους. Ομοίως από τους 6.000 άνδρες του Ε.Δ.Ε.Σ. θα στελέχωναν τον εθνικό στρατό 3.000. Από τον αφοπλισμό θα εξαιρούνταν πλήρως η «τρίτη Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία» και ο «Ιερός Λόχος», μονάδες οι οποίες είχαν συγκροτηθεί από τους Άγγλους στη Μέση Ανατολή. Οι εαμικοί υπουργοί αντιπρότειναν ταυτόχρονο αφοπλισμό όλων των αντάρτικων σωμάτων και των στρατιωτικών σχηματισμών της Μέσης Ανατολής. Το αντισχέδιό τους απορρίφθηκε, γεγονός που οδήγησε σε κυβερνητική κρίση.
Την 1η Δεκεμβρίου παραιτήθηκαν από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας οι Σβώλος, Τσιριμώκος, Αγγελόπουλος, και Ασκούτσης και στις 2 Δεκεμβρίου οι Ζεύγος και Πορφυρογέννης. Το Ε.Α.Μ. μπροστά στις πολιτικές αυτές εξελίξεις οργάνωσε την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου διαδήλωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Συντάγματος, η οποία λόγω της επέμβασης της Αστυνομίας κατέληξε σε αιματοχυσία. Ο απολογισμός ήταν 28 νεκροί και δεκάδες τραυματίες διαδηλωτές. Την επόμενη μέρα έγινε γενική απεργία. Συγχρόνως μονάδες του Ε.Λ.Α.Σ. κατέλαβαν αστυνομικά τμήματα και αφόπλισαν τους αστυνομικούς. Έτσι άρχισε η πρώτη φάση του Εμφύλιου, τα «Δεκεμβριανά».
Η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, οι Άγγλοι προστάτες της και ο φίλα προσκείμενος στις δυνάμεις της αντίδρασης τύπος χαρακτήρισαν τα γεγονότα αυτά ως «στάση της Αριστεράς κατά του κράτους». Η πραγματικότητα όμως ήταν εντελώς διαφορετική. Στο κύριο άρθρο του ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ με τίτλο «Ποιος θέλει τον εμφύλιο πόλεμο;» την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 1944, απηχώντας τις θέσεις του Ε.Α.Μ., εξέφραζε την αντίθεσή του στο σχεδιαζόμενο πόλεμο. Από το μακροσκελές δημοσίευμα αντέγραψα ορισμένα αποσπάσματα, από τα οποία φαίνεται ότι πρόθεση των Αριστερών ήταν η αποτροπή της αδελφοσφαγής. Έγραφε ο αρθρογράφος απευθυνόμενος προς τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και σ’ όσους τον στήριζαν:
«[…]Ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Από χθες η Εθνική Κυβέρνηση κλυδωνίζεται. Η διαφωνία στο στρατιωτικό ζήτημα, που αποτελεί την καρδιά όλων των επίπονων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα, παρουσιάστηκε σε όλη της την οξύτητα. […]. Πλησιάζει η θύελλα του εμφυλίου πολέμου […].
Ποιες είναι επιτέλους οι διαφωνίες μας, οι διαφωνίες της εθνικής και γνήσιας δημοκρατικής παράταξης της Αριστεράς με την αντίδραση της Δεξιάς; Ποιες είναι οι συμπληγάδες πέτρες ανάμεσα από τις οποίες κάνει την επικίνδυνη ακροβασία του ο κ. Πρωθυπουργός; Και για ποιους λόγους πρέπει να οδηγηθεί ο ελληνικός λαός στο βάραθρο του εμφυλίου πολέμου; Τι ζητούμε εμείς και τι επιδιώκει η αντίδραση;
Ζητούμε να διαλυθούν όλα τα εθελοντικά σώματα, ο Ε.Λ.Α.Σ., ο Ε.Δ.Ε.Σ., η Ορεινή Ταξιαρχία, ο Ιερός Λόχος, τα άλλα σκοτεινά στρατιωτικά κατασκευάσματα της Μέσης Ανατολής. Ζητούμε να σταλεί η αμαρτωλή Χωροφυλακή στο σπίτι της, ώσπου να αποφασίσει για τον κάθε χωροφύλακα και τον κάθε αξιωματικό χωριστά το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο αν θα περάσει στην Εθνοφυλακή ή όχι. Ζητούμε να έχουν δικαστεί ως τις 10 Δεκεμβρίου οι κυριώτεροι αρχηγοί της εθνικής προδοσίας, Ράλλης, Τσολάκογλου, Πάγκαλος και Σία.
Η αντίδραση ζητάει να διαλυθεί ουσιαστικά μόνον ο Ε.Λ.Α.Σ., αφού απ’ αυτόν θα μείνει μόνον μια Ταξιαρχία. Να μείνει ο μισός Ε.Δ.Ε.Σ., αφού θα σχηματιστεί κι απ’ αυτόν μια Ταξιαρχία, δηλαδή θα μείνουν 3.000 άνδρες από το σύνολο των 6.000 ανδρών που έχει σήμερα. Να μείνει ολόκληρη η Ορεινή Ταξιαρχία και ολόκληρος ο λεγόμενος Ιερός Λόχος. Ζητάει να παραμείνει «εκτός υπηρεσίας» το Σώμα της Χωροφυλακής, ώσπου να κριθεί, μέσα στο αόριστο μέλλον, η τύχη του. Υπόσχεται μια χαλαρή «επιτάχυνση της εφαρμογής του Νόμου των Κυρώσεων» (= της παραπομπής των δοσίλογων σε δίκη) […].
Ρωτούμε τον κ. Παπανδρέου και όλους τους υπουργούς του της Δεξιάς: Υποσχέθηκαν ρητά ή όχι στις προγραμματικές κυβερνητικές δηλώσεις ότι θα διαλυθούν όλα τα εθελοντικά σώματα και ότι βάση του εθνικού στρατού του μέλλοντος θα είναι η τακτική στρατολογία; Πόσες μέρες πέρασαν αφότου έβαλε την υπογραφή του ο κ. Πρωθυπουργός κάτω από συμφωνία να σταλεί σε αόριστο άδεια και η Ορεινή Ταξιαρχία; Πόσες μέρες πέρασαν αφότου έγιναν επίσημες δηλώσεις ότι διαλύεται και αφοπλίζεται η Χωροφυλακή; […]. Με ποιο δικαίωμα μας ζητούν να διαλύσουμε και να αφοπλίσουμε με άνισους και εξευτελιστικούς όρους ογδόντα χιλιάδες άνδρες του Ε.Λ.Α.Σ. και του Απελευθερωτικού Ναυτικού μας (= του Ε.Λ.Α.Ν.);».
Ο αρθρογράφος, αφού τόνιζε την αγωνιστική δράση του Ε.Λ.Α.Σ. κατά την περίοδο της Κατοχής και την προσφορά του στην απελευθέρωση της χώρας, συνέχιζε: « Κι όμως τα παλικάρια αυτά δέχονται να αποστρατευθούν. Δέχονται, παρ’ όλο που οι τιμημένοι και αναγνωρισμένοι τους αγώνες τούς έδιναν το δικαίωμα να ζητήσουν να αποτελέσουν αυτοί την εμπειροπόλεμη, δοκιμασμένη, γνήσια εθνική σπονδυλική στήλη του μελλοντικού στρατού μας. Δέχονται να αποστρατευθούν, αλλά απαιτούν και μαζί μ’ αυτά απαιτεί όλος ο ελληνικός λαός να καθαριστεί πρώτα το έδαφος από τον κίνδυνο της πολιτικής και πολιτειακής ανωμαλίας.
Πού το βρήκαν γραμμένο ότι πρέπει να διατηρήσει ο Ζέρβας (= αρχηγός του Ε.Δ.Ε.Σ.) τους μισούς άντρες του, όταν ζητούν από τον Ε.Λ.Α.Σ. να διατηρήσει το ένα τριακοστό ή τεσσαρακοστό από τη δύναμή του; […]. Πού απόχτησε τις πολεμικές του περγαμηνές ο λεγόμενος Ιερός Λόχος, για να αποτελέσει βάση του εθνικού στρατού; […]
Θέλετε να διαλυθεί ο Ε.Λ.Α.Σ. στις 10 Δεκεμβρίου; Θα διαλυθεί, αλλά να διαλυθούν και όλα τα εθελοντικά σώματα. Απάνω σ’ αυτή τη βάση συγκροτήθηκε η Εθνική Κυβέρνηση. Και να δικαστούν ραγδαία οι μεγάλοι δοσίλογοι. Αυτή ήταν η συμφωνία μας, αυτό ζητάει ο λαός […].
Ξέρουμε πως απειλείτε τον ελληνικό λαό και τις εθνικές του δυνάμεις με εμφύλιο πόλεμο τη «μοιραία ημέρα» της 10ης Δεκεμβρίου ίσως και πρωτύτερα. […]. Ξέρουμε ότι ετοιμάζετε αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο. Να ξέρετε όμως ότι θα έχετε ακέραια την ευθύνη απέναντι του έθνους και της ιστορίας του».
Ο αρθρογράφος του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ αποδείχτηκε διορατικός. Τρεις μέρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου του έγιναν τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Συντάγματος, τα οποία ήταν η απαρχή των «Δεκεμβριανών». Οι πολεμικές συγκρούσεις θα αποτρέπονταν, αν ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου δεν αθετούσε τις δεσμεύσεις του «περί γενικού αφοπλισμού», με τις οποίες συγκροτήθηκε η κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τις αθέτησε όμως, γιατί αυτό εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των Άγγλων και του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου. Ήθελαν τη συντριβή του λαϊκού κινήματος, α: για να επαναφέρουν στο θρόνο το βασιλιά Γεώργιο Β΄ και β. να αποφύγουν τον καταλογισμό ευθυνών σε βάρος τους για πολλά γεγονότα που συνέβησαν στη χώρα κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Τα «Δεκεμβριανά» αποτέλεσαν την «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» για τους δοσίλογους – συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων και την αφετηρία των διώξεων για τους περισσότερους από τους αγωνιστές της εθνικής αντίστασης.
No comments:
Post a Comment