Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ . 25ο

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ . ΜΕΡΟΣ Β '.

Η πρώτη περίοδος πνευματικής ακτινοβολίας της Βαρνάκοβας , σημειώνεται με την παρουσία ως ηγουμένου του μοναστηριού , στις αρχές του 16ου αιώνα , του οσίου Δαβίδ , που φαίνεται πως διέθετε όχι μόνο οργανωτικές ικανότητες , αλλά και βαθύτερες πνευματικές ανησυχίες , όσο και ευρύτερη φιλοσοφική εποπτεία πάνω στην ουσία της Ορθοδοξίας . Τις ικανότητές του αυτές γνώριζε ο τότε Δεσπότης Άρτης και Ναυπάκτου . Επέμενε στην ανάθεση της ηγουμενίας στο Δαβίδ που φρόντισε γιά την ίδρυση σχολής ευρύτερης μόρφωσης , που η λάμψη της ενθουσίασε τον Πατριάρχη Ιερεμία , ο οποίος , περί τα μέσα του 16ου αιώνα , επισκέφτηκε το μοναστήρι γιά να δει από κοντά το πολιτιστικό έργο που γινόταν εκεί , με την πρωτοβουλία του Ηγουμένου . Ωστόσο ο Δαβίδ , που καταγόταν από το χωριό Καρδίτσα Βοιωτίας ( τώρα Ακραίφνιον ) , είχε μέσα του το σπόρο του απομονωτισμού .
Έτσι εγκατέλειψε την ηγουμενία κι' έζησε το υπόλοιπο της ζωής του ως ερημίτης . Στον όσιο Δαβίδ πρέπει να αποδώσουμε την ίδρυση Ελληνικού σχολείου στο μοναστήρι .
" Το Ελληνικό σχολείο της Βαρνάκοβας - γράφει ο Πέτρος Καλονάρος -ελειτούργησε και βραδύτερον ήτοι κατά τα τέλη του 16ου αιώνος και εν συνεχεία κατά τον 17ον αιώνα , με διδασκάλους γνωστούς τους μιναχούς Χριστόφορον ( 1595 ) , Καλλίνικον ( 1600-1648 ) , και Νικόδημον Καβάσιλαν (1648-1652 ) . Και ομεν Χριστόφορος δεν φαίνεται ως ο πρώτος διδάσκαλος εις την Μονήν , όπου τα Ελληνικά γρ'άμματα εδιδάσκοντο και πρότερον εν αυτή , ως είδομεν ,ο δε Καλλίνικος ανήρ θεοσεβής , πεπαιδευμένος άριστα την τε θύραθεν και έξω σοφίαν , φιλελεήμων και υπόδειγμα εγκρατείας και ηθικής , εδίδασκε προ χρόνων ικανών εν τη Μονή ."
Γιά το Νικόδημο Καβάσιλα μας δίνει αρκετά στοιχεία ο Κων. Σάθας που είναι και αυθεντικά , αφού καθώς σημειώνει , προέρχονται από σημειώματα του επισκόπου Λιδορικίου Δωροθέου . Γράφει ο Σάθας :
" Εγεννήθη εν τω χωρίω Αγίας Ευθυμίας των Σαλόνων περί το 1595 , και ωνομάζετο Νικόλαος εν τοις κοσμικοίς . Το μοναχικόν τριβώνιον κομιδή νέος ενδυθείς υπηρέτησεν εν τινι μονή των περιχώρων υποτακτικός γενόμενος Χριστοφόρου τινός μοναχού , διδάξαντος τον Νικόδημον τα πρώτα γράμματα . Του Χριστοφόρου μεταβάντος εις την Μονήν Βαρνακόβης παρηκολούθησε και ο υποτακτικός . Εν τη μονή ταύτη υπήρχε διδάσκων προ χρόνων ο μοναχός Καλλίνικος , ανήρ θεοσεβής , πεπαιδευμένος την τε θύραθεν και έξω σοφίαν , φιλελεήμων , και υπόδειγμα εγκρατείας και ηθικής . Παρά τούτω και ο Νικόδημος εξεπαιδεύθη , αναδειχθελις του διδασκάλου υπέρτερος μεν την σοφίαν , ίσος δε τα ήθη και τας αρετάς . Μετά τον θάνατον του Χριστοφόρου , ο Καβάσιλας εκπληρών κατά γράμμα την τελευταίαν βούλησιν του φιλοπάτριδος και φιλοστόργου γέροντός του μετέβη εις τον γενέθλιον τόπον , και σχολείον συστησάμενος εδίδασκεν δωρεάν τοις προσερχομένοις ".
Εν έτει 1648 ο Νικηφόρος ειδοποιηθείς περί της ασθενείας του διδασκάλου του Καλλινίκου μετέβη εσπευσμένως εκ της εν Τολοφώνι μονής του Κουτσουρού εις Βαρνάκοβαν , όπου εύρεν τον διδάσκαλόν του ετοιμοθάνατον , ο γηραιός διδάσκαλος περιστοιχούμενος υπό των μαθητών του , λαλών περί της μελλούσης ζωής , μετά φιλοσοφικής καρτερίας ανέμενε τον θάνατον , συμβάντα την 5 Απριλίου .
Ο Νικόδημος διεδέχθη τον Καλλίνικον εν τω σχολε'ίω της Βαρνακόβης , και διετέλεσε διδάσκων μέχρι του θανάτου του ( 8-5-1652 ). Μαθηταί του Καβάσιλα εγένοντο πολλοί των τότε περιφανών , ως Ευγένιος ο Αιτωλός , Κωνστάντιος ο Αγιορίτης , Φίλιππος Κάρμας εν Ιταλία μεταβάς και την ιατρικήν παιδευθείς , ην εηήσκησεν επιστρέψας εις Ναύπακτον , Νικόλαος Λογοθέτης , Χαράλαμπος ο ιερεύς Μαρούλης , και άλλοι , ων τα ονόματα δεν περιεσώθησαν .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι......