( ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ )
Δάφνος , το πανέμορφο ορεινό χωριό μας που είναι ριζωμένο στη αγκαλιά του Βαρδουσιού
1. Από μικρός είχα αδυναμία στα βιβλία , που η μελέτη τους μου ήταν η πιο πιστή συντροφιά . Ιδιαίτερα τα ιστορικά τα μελετούσα , θα'λεγα , μονορούφι καθώς μου χάριζαν απέραντη χαρά με το διάβασμά τους .
Από μικρός όμως είχα και μια άλλη ιδιορρυθμία , τη θέλετε ..χόμπυ ; δε με νοιάζει ! - να μην αποδέχομαι το καθετί που έλεγαν σαν σωστό , αλλά να το κριτικάρω , να καταγράφω εντυπώσεις , να διατυπώνω απορίες . Μαζί μου υπόφεραν και οι στγγραφείς , αφού τους υπέβαλλα τα σχόλιά μου χωρίς νατους ...ρωτήσω αν τα..ήθελαν .
Στην αρχή , όταν ήμουν μικρός μαθητής στο Γυμνάσιο , αρκετές φορές συγκρούστηκα με καθηγητές μου , για να συνεχιστεί και στο Πανεπιστήμιο και στην όλη μου δημόσια ζωή . Θυμούμαι που , επειδή τότε φιγουράριζαν μονοπωλικά όσα αφορούσαν την Αθήνα και την Ανατολική και Κεντρική Ελλάδα μαζί με την Κρήτη , πετάχτηκα και ρώτησα τον Πανεπιστημιακό καθηγητή μου : " Με ποιό δικαίωμα παραβλέπουμε Θεσσαλία και Μακεδονία ; Ήπειρο και Δυτική Ελλάδα και σχεδόν για πέταμα τις έχουμε ; Μήπως επειδή δεν κάναμε ανασκαφές και έρευνες σχετικές κι' έχουμε για χαϊδεμένο μας κανακάρη ό,τι ξέρουμε ; Και ποιός με βεβαιώνει εμένα πως αύριο δεν θα βγει και δεν θα λάμψει κι' εκεί η ΑΛΗΘΕΙΑ ;
Ξεχνούμε , πως Μακεδονία και Θεσσαλία πλημμυρίζουν από τα νερά , που πολλές εδαφολογικές αλλοιώσεις σαν αποτέλεσμα γεννούν ; Πως ξαφνικά έλαμψε το άστρο του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου ; Χωρίς θεμέλια πολυκατοικία δεν χτίζεται και χωρίς προεργασία και προετοιμασία αιώνων τέτοια ιστορικά φαινόμενα δεν φανερώνονται ! Κι' ο καθηγητής μου εσιώπησε - ήταν το 1952 . Και πραγματικά ο χρόνος που πέρασε με διακίωσε , μπορώ να πω .
2. Στα χωριά μας , που σαν δάσκαλος υπηρέτησα , ένιωθα κι ένα άλλο σφίξιμο . Από τη μια μεριά οι πολλές για το χωριό του παίνιες ο καθένας και για τα γύρω οι ισάριθμες κατηγορίες μα " ανάγκασαν " να ερευνήσω καλύτερα την πραγματικότητα και τι όλ τούτα έκρυβαν .
Φυσικά ξεκίνησα απ' τον Παυσανία και τις πολύτιμες πληροφορίες του . Ακολούθησαν οι αντρειωμένοι , που σίγουρα αγώνες για τα εδαφικά όρια προσωποποιούσαν , όρια που τότε με πολλά αίματα ποτίστηκαν , άφθονο χρήμα στοίχισαν και σήμερα οι πολλοί ούτε καν τα..γνωρίζουν !!! Παράλληλα , κάτι για παλιά νομίσματα πουνσε χωράφια βρέπηκαν , κάτι - πάντα βέβαια σαν φήμες - για αρχαία , που με των χωραφιών την καλλιέργεια ξεθάφτηκαν για να εξαφανιστούν - το χρήμα τι ..κάνει ..- πριν καλά -καλά χαμπάρι οι αρμόδιοι τα πάρουν , όλα αυτά μου μεγάλωναν την περιέργεια , ανησυχία πνευματική την έκαναν , σε απορίες ευρύτερες με οδηγούσαν και το μυτάρι του αργαλειού της ιστορίας θέλω πάντα να ανακαλύψω ή και να υποψιαστώ!
3. Αντίθετα από την προϊστορική εποχή - μέσα στης Μυθολογίας το σκοτάδι και κοντά στης Ιστορίας το χάραμα - η Δωρίδα είχε , φαίνεται , πόλεις και χωριά με κάποιο πολιτισμό , πρωτόγονο και πρωτόγνωρο ίσως , μα όχι και περιφρόνησης άξιο . Η χώρα των Μεσσαπίων , η Φυστός , κάτι " κοτρώνες " με επιγραφές , κάτι τοποθεσίες " Μάρμαρα " και " Κοκκάλια " , κάτι απομεινάρια από κυκλώπεια τείχη , κάτι παραδόσεις για παραχωμένα σήμερα αγκυροβόλια , πολλά επώνυμα ωριών όσο κι'αν αμφισβητείται η ακριβή τους τοποθεσία , κάτι αρχαία νομίσματα , που είναι πια βέβαιο πως οι χωρικοί μας εύρισκαν και σ' επιτήδειους τ πουλούσαν , ΟΛΑ ΤΟΥΤΑ μου θέριευαν την υποψία και σε πίστη την μετέβαλαν , πως κι' εδώ , το δίκιο του ισχυρότερου - συν το άδικο του νικητή , διάβαζε το άδικο του αδύναμου - συ πάλι το δίκιο του νικημένου να λες - έφαγε...
4. Σαν στην Ιστορία για τα μαντεία της Δωδώνης και των Δελφών δίδασκα και για άλλα μόνος μου μελετούσα , άθελά μου και πάλι έβλεπα τους Δελφούς κέντρο μιας πανίσχυρης , για τότε , " ιερής συμμαχίας " , που το θρησκευτικό συναίσθημα εκμεταλλευόταν και εις βάρος των αφελών θησαύριζε καταπνίγοντας στη γένεσή της κάθε αντίζηλη συμμαχία και συκοφαντώντας καθένα , που το κεφάλι του σήκωνε - μη σας παραξενεύει που αργότερα με τα μοναστήρια και τα μετόχια τους τα ίδια γίνονταν και που και σήμερα τα ίδια και σε βελτιωμένες μάλιστα εκδόσεις επαναλαμβάνονται . Η γη φταίει , που στρογγυλή είναι και κάθε τόσο , καθώς γυρίζει , τον ίδιο τον εαυτό της προβάλλει ...
5. Ιδιαίτερα στεκόμουν σε μερικά γεγονότα ανεξήγητα για τν επίσημη ιστορία , που δίδασκα . Το πρώτο : γιατί οι Θεσσαλοί και οι κάτοικοι της Φθιώτιδας ονομάζονται " μηδίσαντες " και γιατί δεν τιμωρήθηκαν σαν οι Έλληνες τους Πέρσες κατενίκησαν ; Το δεύτερο : Γιατί οι Αθηναίοι άφησαν τόσες αποικίες και τόσα νησιά κι' ήρθαν εδώ - στη σημερινή Δωρίδα - στον Πελοποννησιακό πόλεμο να πολεμήσουν στέλνοντας μάλιστα και τον καλύτερό τους στρατηγό , το Δημοσθένη ; Αν τούτα τα τόπια ασήμαντα από κάθε πλευρά ήταν , τι ήθελαν εδώ ; Μήπως όμως άλλα λέει η αλήθεια κι άλλα γράφει η Ιστορία ; - μερικοί πόρνη την αποκαλούν -.
6. Θα επιμείνω σε τούτο το τελευταίο και συγχωρέστε με ! Επειδή ο Παστέρ που την αυτόματη γένεση γελοιοποίησε , γεννήθηκε , ευτυχώς , πριν από μένα , ένα ερώτημα πελώριο υψωνόταν μέσα μου : τι έκρυβαν και τι κρύβουν τούτα τα μέρη ; Για το τίποτε είχε μέσα μου πια σβήσει και το μόνο , που απόμενε ήταν το συγκεκριμένο τι .Δεν ήταν δα και τόσο βλάκες οι αρχαίοι Αθηναίοι για να στείλουν εδώ στρατόόταν είχαν αλλού τόσες ανάγκες . Πρέπει να υπήρχε κάποια σημαντική δύναμη , που έπρεπε να συντρίψουν ή κάτι πολύτιμο θα είχαν υπόψη τους π.χ. κάποιο θησαυρό . Γι' αυτό δεν εξηγείται αλλιώτικα .και στρατηγό επιδέξιο έστειλαν και κράτη της ομοσπονδίας ή συμμαχία;ς των αφρούρητα για χάρη τούτης της εκστρατείας τους άφηναν , βέβαια - και τούτο μεγαλώνει ην απορία - πουθενά ο συγκεκριμένος σκοπός και στόχος δεν αναφέρεται , ούτε και η ΔΥΝΑΜΗ , που τον Δημοσθένη κατενίκησε . Και φυσικά δεν βγήκε σαν του Ιάσονα τους Δράκοντες από τη γη ξαφνικά , μα ήταν γέννημα αιώνων .
Αρχικά - και η Ιστορία - κάποιες δυνάμεις ίσως να 'χαν συμφέρον τις νέες δυνάμεις ν' αποκρύψουν , μα ποτέ της στρουθοκαμήλου το μάθημα σωστικό δεν στέκεται ! Έτσι όσα για Αιτωλούς και Λοκρούς , με τα πολλά τους τοπικά παρατσούκλια , αναφέρονται , η επίσημη ας πούμε , ιστορί παραμερίζει και δευτερεύοντα θεωρεί , άλλο αν συνήθως οι λεπτομέρειες και τα σόμπολα , τα σημαντικά καθορίζουν .
7. Στου χρόνου το διάβα με τη Ναυπακτία υπηρεσιακά συνδέθηκα κααι μέχρι το Μεσολόγγι έφτασα . Τούτα τα μέ3ρη διαβαίνοντας , τα κορφοβούνια διασελώνοντα , τι λαγκαδιές και χαράδρες περνώντας , βρήκα τέτοια με τη Δωρίδα συγγένεια , ώστε κοινή την ιστορία - και τη μυθολογία - πίστεψα και για την Αιτωλία μελετώντας στης Δωρίδας τα χώματα πάτησα αρχαίες Αιτωλικές πόλεις θέλοντας να εντοπίσω .
Απ' την αρχαία Καλυδώνα διαβαίνοντας τη Μυθολογία θυμήθηκα , στο γλαφυρό Ρισπέν τη ματιά μου ξανάριξα , τους προομηρικούς χρόνους ξαμάζησα , τον Ηρακλή ,τη Διηάνειρα και τον Νέσσο μέσα σ' ένα καρούλι στον Εύηνο είδα και στη συνέχεια αναρωτήθηκα , γιατί ο ήρωας σε τούτα τα χώματα να πατήσει , αφού για γνωστό μας κατόρθωμα κι αφού μάλιστα σύμφωνα με την ιστορία τούτα τα μέρη τίποτα το σπουδαίο δεν παρουσίαζαν ; Κι ακόμη ποιό δρομολόγιο στον ερχομό του , αλλά και στην επιστροφή του για τη Φθία να πήρε ;
8. Αργότερα στη Θεσσαλία πηγαίνοντας , την πηγή του Αχιλλέα κοντά στα βόρεια - κατα Δομοκό - υψώματα της Λαμίας βρήκα , για τη Φθία και την Φθιώτιδα περισσότερα διάβασα και σαν αργότερα ακόμη στην ορεινή Παρνασσίδα έζησα , τη λεκάνη απορροής του Μόρνου περπάτησα και την ομώνυμη λίμνη καμάρωσα , κατί αραχνούφαντα απαντήματα στις υποψίες μου διαμόρφωσα . Πως τούτα δηλαδή τα μέρη - Θεσσαλία , Δυτική Φθιώτιδα , ορεινή Παρνασσίδα και Δωρίδα μαζί με την Αιτωλία ή περιληπτικότερα κεντρική Ελλάδα κι η ραχοκοκκαλιά της Πίνδου μέχρι τον Κορινθιακό κι ό,τι δυτικότερά της βρίσκεται , κοινή τη μοίρα είχαν, από τους τρανούς της εποχής τους να περιφρονηθούν και στη σκόπιμη αφάνεια να ζήσουν . Υα ποικίλα συμφέροντα των δύο ισχυρών Αθήνας και Σπάρτης μαζί με τους συμμάχους - διάβαζε υποτελείς - στην Ανατολή οδηγούσαν , η θάλασσα τους τραβούσε , την Ιωνία τραγουδούσαν - πάντα ό,τι ορέγεται κανένας τραγουδάει περισσότερα θέλοντας ν' αρμέξει , κι ευκολότερα το θύμα να κατακτηθεί και πέσει - τη Δυτική Ελλάδα περιφρονούσαν .
Ο Τρωϊκός πόλεμος στάθηκε σίγουρα σταθμός στην Ελληνική Ιστορία και σε τούτο , ότι άνοιξε δηλαδή τα μάτια των προγόνων μας για την πλούσια και εύφορη Μικρά Ασία που με αποικίες πλημμύρισαν και δική τους την έκαναν . Κι έτσι περισσότερο συγγενική έβλεπαν απ' ότι την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα , που σαν τρίτο κόσμο - τοτινή πραγματικότητα και τωρινή ονομασία αντίκρυζαν , έτσι ενώ στα Ομηρικά έπη η Αιτωλία συμμετέχει και οι ποικιλώνυμοι Λοκροί με τους ήρωες , τους καθόλου δεύτερους , δεν τραγουδιούνται , μετά απ' αυτόν η λήθη με το πέπλο της τούτες τις χώρες σκεπάζει , αυτό τα συμφέροντα των ισχυρών απαιτούσαν - μήπως άλλωστε το ίδιο και με το 1821 δεν έγινε ; Γιατί ούτε το Θέρμο έπαψε να υπάρχει , ούτε η Αιτωλία και η Δωρίδα - αρχαία Λοκρίδα - έρημες έζησαν κι ξαφνικά αναστήθηκαν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και τους χρόνους των διαδόχων του Αλέξανδρου με την Αιτωλική Συμπολιτεία .
9. Βλέπετε , τα έθνη για να γεννηθούν και να ζήσουν - πολύ περισσότερο να μεγαλουργήσουν - χρειάζονται χιλιετίες και όχι μήνες και χρόνια . Κι όπως κι οι πρόσφατες , στη Μακεδονία , ανασκαφές απόδειξαν δεν άνθισε ξαφνικά ο Φίλιππος και δεν μεγαλούργησε το ίδιο ξαφνικά ο Αλέξανδρος , μόνο και μόνο χάρη στην προσωπικότητά τους , βρήκαν προζύμι και υπόβαθρο πολιτιστικό και οικονομικό και κρατική οργάνωση και το ρόλο τους - πραγματικά άξιοθαύμαστο - έπαιξαν .
Όπως στο θέατρο χρειάζονται τόσοι και τόσοι αφανείς , άγνωστοι και ταπεινοί τη συνδρομή τους να δώσουν , ο καλός ηθοποιός στο ρόλο του αν αριστέψει ,έτσι και πολύ περισσότερο με τα έθνη και τα κράτη - μου φαίνεται - συμβαίνει . Δε διαβάσατε πόσοι πριν από το Φίλιππο τον ποικίλο αβολό έδωσαν και πόσοι αγώνες χρειάστηκαν για να πάψει κι επίσημα - σύμφωνα με την επίσημη μέχρι χτες ιστορία - να είναι χώρα βαρβάρων σχεδόν και να καταφέρει να σκίσει της συκοφαντίας το πέπλο , που περιφρονημένη την ήθελε , ανάξια και γι'απλή αναφορά ;
Πρέπει σήμερα απιτέλους θαρρετά να ομολογηθεί : Η Ελλάδα των Περσικών πολέμων ή αλλιώς των κλασσικών χρόνων βόρεια και δυτικά αναδιπλώθηκε - μόλις έφτανε στις Θερμοπύλες και τους Δελφούς - καθώς ξανοίχθηκε στην εύφορη ανατολή , τα παράλια της Χαλκιδικής και της Θράκης και πάντα θαλάσσια ταξιδεύοντας στη Σικελία και τη Νότια Ιταλία .
Κι όμως στη Μακεδονία - θέλετε να βάλουμε και την Ήπειρο ; ωρίμαζε ένας πολιτισμός , μια οικονομική και κοινωνική , αλλά και κρατική ανθοφορία , που χρειάζεται της Βεργίνας οι ανασκαφές τη σφραγίδα τους να βάλουν και την αλήθεια σ' όλο τον κόσμο να διαλαλήσουν και σαν το ολόχρυσο στέμμα να λάμψει !
10. Κάτι παρόμοιο - χωρίς τον Μακεδονικό χρυσό ! -και με την υπόλοιπη περιφρονημένη Ελλάδα έγινε - αν θέλετε και τη Βοιωτία προσθέστε .Στην Ήπειρο ο Πύρρος της χώρας του την ωριμότητα παντού έμπρακτα διακήρυξε και τη ζψτικότητα των υπηκόων του απόδειξε διασελώνοντας την Πίνδο , κατακλύζοντας τη Θεσσαλία και φτάνοντας μέχρι και την Πελοπόννησο , που έκανε να τρομοκρατηθούν ακόμη και οι Σπαρτιάτες !
Οι Θηβαίοι στα πρόσωπ του Πελοπίδα και του Επαμεινώνδα τους σωστούς ηγέτες τους βρήκαν των Λακεδαιμονίων την τυραννία ν' αποτινάξουν , την ύπαρξή τους να διατρανώσουν , αλλά και της κυοφορίας τους της πνευματικής την ωριμότητα και ανθοφορία να αποδείξουν συνήγορό τους σε τούτο και τον αθάνατο Πίνδαρο να έχουν .
Όσο πάλι για την Αιτωλική Συμπολιτεία με την πολιτική ωριμότητα και τη θαυμαστή διορατικότητα , που την ξεχωρίζει , δεν μπορεί να είναι γέννημα δεκαετιών , αλλά μια πολυαιωνόβια αδιάκοπη συλλογή πείρας σκληρής και πικρής με τη φτώεια ζυμωμένης . Πείρας που διαλαλούσε , πως οι ισχυροί σε θέλουν πάντα για να σ' αρμέξουν και για πιόνι τους στον αγώνα τους να σε χρησιμοποιήσουν . Πως κατα βάθος κι όταν σε βοηθούν μοιάουν με τους βοσκούς , που τα κοπάδια τους η τα ζώα τους καλοζωίζουν περισσότερα , αφθονότερα και καλύτερα αγαθά να τους δώσουν . Κι ύστερα τα σφάζουν ή στα άγρια θηρία τροφή τα ρίχνουν . Έτσικαι με το Θλερμο σαν ΑΡΧΑΙΑ λησμονιέται σαν τα λόγια του θρυλικού ηγέτη ίσως για να μη διαλαλεί με τα ερείπιά του των οικιστών του την παρακμή !
11. Τούτα τα πνευματικά μου προβλήματα , εδώ και μερικά χρόνια κάποια λύση πως μπορούν να βρουν μου φαίνεται . Σε τούτο η αρχαία Καλλίπολη, - το σκεπασμένο απ' τη λίμνη του Μόρνου Κάλλιο - σημαντικά και θεμελιακά , μου φαίνεται , βοήθησε . Χρόνια και χρόνια μαζί με άλλους διαλαλούσα προφορικά και γραπτά , πως ετούτος ο τόπος πρέπει ν' ανασκαφτεί και τα μυστικά του να μας δώσει ν' αναγκαστεί . Κι 'οχι μόνο τούτος ο συγκεκριμέμος , αλλά κι άλλοι αρκετοί , όπως ανάμεσα Μαλανδρίνο και Πεντάπολη και σχεδόν όλη η παραθαλάσσια Δυτική Ρούμελη .
Το επίσημο κράτος τις παρακλήσεις μας αγνόησε και περιφρονούσε , για να θυμηθεί την τελευταία ώρα , όταν τα νερά της λίμνης το Κάλλιο σκέπαζαν . Μολαταύτα πολλά από τα μυστικά του οι αρχαιολόγοι - και τη νύχτα δουλεύοντας ! - να πάρουν κατάφεραν . Κι ανάμεσά τους κάπου πεντακόσια σφραγίσματα αλληλογραφίας - σωστό εργοστάσιο κατασκευής τους . Κι ολόκληρο αρχείο - το πιό καλά σωζόμενο που στους χρόνους εκείνους γνωρίζουμε . Με αποτέλεσμα μερικοί τη θαρρετή τους γνώμη να διαλαλήσουν για ευρήματα , που οδηγούν στην αναμόρφωση ή ανατροπή της αρχαίας ιστορίας - άλλο αν κάποια ξαφνική ή αθέλητη μετάθεση γι' ανταμοιβή τους , λέγεται στάθηκε .
Κι αναρωτήθηκα κι' αναρωτιέμαι, που πήγαιναν ή που απευθύνονταν όλα τούτα τα " έγγραφα " που με τις σφραγίδες σφραγίζονταν ; Όχι βέβαια στις νωστές μας ιστορικές πόλεις , που τον πολιτισμό τους διαλαλούσαν και μελεπτομέρειες γνωρίζουμε , γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις πολλά για την Καλλίπολη θα ξέρσμε και περισσότερα κι απ' αυτές θα αναφέρονταν .
Θα πρέπει λοιπόν - η κοινή λογική εδεν λέει ;- να πήγαιναν σε λιγότερο ή καθόλου γνωστές πόλεις , που όμως - όσο κι αν ο γραπτός λόγος περιφρόνησε - θα είχαν και πολιτισμό και οικονομική υπόσταση και πολιτική οργάνωση , που για λόγους καθαρά αντιζηλίας , οι πρώτες στην αφάνεια έριξαν και με σκοτάδι σκέπασαν . Γι αυτό και ούτε - με τη βοήθεια των νερών της λίμνης - συνέχεια δόθηκε και στο εώτημα τούτο απάντηση απ' τους αρμόδιους δεν ακούσαμε .
Όμως του Δημοσθένη που προαναφλεραμε η εκστρατεία , της Αιτωλικής Συμπολιτείας η πολιτική και κοινωνική ωρίμανση , των Γαλατών η επιδρομή , ο πρόσκαιρος βάρβαρος θρίαμβος και η μεταγενέστερη ολοκληρωτική καταστροφή τους μαρτυρούν την ενότητα του Δυτικού Ελλαδικού χώρου , που απλωνόταν από τη Θεσσαλίατη Φθιώτιδα κι έφτανε ως το Θέρμο και την Καλυδώνα και μάλλον περιλάμβανε και την Ήπειρο , αποδεικν΄θουν την κοινή τους μοίρα αρχικά ίσως ασυνείδητα και μετά συνειδητοποιημένη .
Μου φαίνετα στ' αλήθεια και πάλι , πως ο κάποιος πιό ατόφιος μυθολογικός άνθρωπος την ενότητα τούτη να σκιαγραφήσει άφησε με του Ηρακλή το τραγικό τέλος , που απ' την Καλυδώνα ξεκίνησε , την Πυρά της Οίτης σαν μνήμα του διάλεξε , στην κορφή της για στερνή φορά σαν άνθρωπος βασανισμένος την πνοή του άφησε και με του Μαλλιακού και της Φθίας το αντίκρυσμα έσβησε ...
12. Ακόμη όλα αυτά και όσα η γη ακόμα στην αγκαλιά της κρατεί , δείχνουν , πως και τούτα τα τόπια της Δυτικής Ελλάδας και ζωντάνια και κοινοτική οργάνωση και συνοχή είχαν . Και σίγουρο είναι πως και η Καλλίπολη πολύ το θησαυρό είχε μ' όλο το γύρω περιβάλλον το μάλλον άγονο . Όμως και οι Μυκήνες το ίδιο άγονο περιβάλλον , και χειρότερο , είχαν . Όμως κάποιο είδος υποτελείας μέχρι και τη Νότια Πελοπόννησο δοέκρινε , που πρόθυμα το θησαυρό της 'εδρας - των Μυκηνών - πολλαπλασίαζε . Γιατί να απορρίψουμε , πως κάτι τέτοιο κι εδώ να συνέβαινε ;
13. Κι εδώ ακριβώς κάποια γνώμη προσωπική και ανεύθυνη - αφού αναπόδεικτη είναι - θα διατυπώσω έστω και σαν ερώτηση : Γιατί να μην δεχτούμε πως εδώ - στην Καλλίπολη - ίσως ήταν το διάβα και το κέντρο του περιφρονημένου Ελλαδίτικου χώρου , που προαναφέραμε , και ίσως - ίσως εδώ να στάθηκαν για κάποια περίοδο έστω το πραγματικό διοικητικό κέντρο της περιοχής , οπότε εξηγούνται και οι σφραγίδες και ο πλούτος και τα μωσαϊκά και ό,τι άλλο η λίμνη κρύβει ; Μη λησμονούμε άλλωστε , πως όλα τα ιερά καιδιοικητικά κέντρα μακριά από εχθρούς κι ασφαλισμένα βρίσκονταν . Έτσι , μου φαίνεται , ερμηνεύεται άριστα και του Δημοσθένη η εκστρατεία , που μέχρι τα εσώτερα της περιοχής αποδειγμένα έφτασε και των Γαλατών η εκστρατεία - πλιάτσικο γύρευαν - και του Ηρακλη η πορεία...
Φυσικά μαζί με των ποταμών Μόρνου και Φείδαρη τα τρίστρατα - γιατί όχι και του Αχελώου ; - που πάντα πειθαρχημένα του νερού το διάβα τιμούν με δέος - φόβο και σεβασμό αντάμα - την οροσειρά αντικρύζουν και το δικό τους ποικίλο περιβάλλον συγκροτούν , ενώ το σκηνικό συμπληρώνουν πολυάριθμες θεότητες , ανθρώπινα δημιουργήματα , που χιλιετίες αγωνίζονται την ανάγκη του ανθρώπου στο Δημιουργό να πλησιάσει να ικανοποιήσουν .
14. Καιρός όμως - αρκετά κουραστικός έγινα !- ολοκληρωμένη την ανάερη , έστω , άποψή μου να ξετυλίξω :
α. Καμιά αμφιβολία πως Ιλιριακή χερσόνησος τροφοδότρα σε πληθυσμό της Ελλάδος έγινε - κάθοδος Ηρακλειδών και Δωριέων , που με τους γηγενείς μετά τα φυσικά σε τέτοιες μετακινήσεις συμβαίνοντα ένα με τους κατοίκους τους μόνιμους γίνονται καθώς στο πάρε και δώσε πνευματικά , ψυχικά λογαριασμό μην περιμένετε να δείτε .
β. Στα ίδια ορμητήρια έχουν αφήσει να ανθίσουν και κάποια συγκεκριμένα θρησκευτικά βιώματα , που πηγή αλλά και αποτέλεσμα συγκεκριμένο το Μαντείο της Δωδώνης έχουν . Τούτου και την ύπαρξη και τη σημασία , αλλά και την ανάγκη και στους αυτόχθονες μεταδίδουν και ανάγκη κάναν . Το Μαντείο την επιρροή του λοιπόν επεκτείνει και δίκτυο υποκαταστημάτων ή μετοχίων δημιουργεί ; Ενώ και τους " πιστούς " του πολλαπλασιάζει
γ. Η φήμη του γρήγορα διαδίδεται καθώς ανάγκη πανανθρώπινη το αύριο από σήμερα να μάθουμε ικανοποιεί . Μαζί διαδίδεται διογκωμένος και ο πλούτος του ίσως - πάντα η φαντασία ακούραστη κι αχόρταγη είναι . Και τα μετόχια και η οδική οργάνωση τους πιστούς δικούς τους κάνουν , όπως και αυτά από αυτούς και πολλαπλασιάζονται και βελτιώνονται . Και φυσικά συστηματοποιούνται μέρα με τη μέρα και το διάβα του χρόνου , ας είναι καλά η ανθρώπινη αδυναμία .
δ. Στη νοητή διαδρομή μέχρι το Κάλλιο βρίσκουμε μέχρι και σήμερα προσκυνήματα , τόσο του μετοχίου του Μαντείου και στα μεταχριστιανικά χρόνια ιερών μονών ή ερειπίων . Ο Προυσός σαν μοναστήρι και τα μάρμαρα του χωριού μου του Δάφνου καθώς και ο άγιος Δημήτριος του ίδιου χωριού εξωκλήσι ίσως πολλά θα μπορούσαν να ανιστορήσουν όπως και και πολλά χάνια , που συχνά-πυκνά σαν ερείπια βλέπουμε . Σε πόσα ερείπια τέτοια λαξεμένες πελώριες τετράγωνες ή ορθογώνιες π'ετρες άδικα προσπαθούν την ιστορία τους να μας διηγηθούν . Και όμως και τα Μάρμαρα - που το μάρμαρο γύρω δεν υπάρχει - και οι υποδοχές για το μολύβι - συνδετήρα και τα κεραμεικά τα θρυμματισμένα - σε τόπο που ούτε κόπηκε χώμα δεν υπάρχει - διαλαλούν τι θαύματα η πίστη μπορείνα κάνει κι αχόρταγη από θυσίες πάντα είναι !
Είμαι βέβαιος , πως σ'όλη αυτή τη διαδρομή καθένας στον τόπο του πολλά τέτοια καλίστατα ερείπια μπορε'ι να ξέρει . Άλλωστε μέχρι χτες με τα ζώα τους μέρες οι πιστοί ταξίδευαν το τάμα τους στον Άγιο ή το Θεό να ξοφλήσουν ! Προσωπικά πιστεύω απόλυτα , πως το Μαντείο ης Δωδώνης είναι ο πνευματικός καθοριστικός πα;ράγοντας και ο συνδετικός κρίκος όλων των εκείθεν της Πίνδου Ελλάδας καθώς και της Θεσσαλίας - τουλάχιστον της ορεινής - και της Φθιώτιδος .
ε. Οι Αθηναίοι κι οι Κορίνθιοι , κοσμογυρισμένοι καθώς στη θάλασσα ήταν , το ψητό λιμπίστικαν και το μαντείο των Δελφών σκάρωσαν , για να το διαφημίσουν καλύτερα αντι για το θρόϊσμα του μαντείου της Δωδώνης μια γυναίκα επιστράτεψαν - πάντα η διαφήμιση και σήμερα αδυναμία στο αδύνατο φύλλο έχει -Πυθία την είπαν , το δίκτυο πιό καλά διοργάνωσαν , τον Απόλλωνα επικαλέστηκαν και χρυσές δουλειές άρχισαν να κάνουν - πάντα τα νεότερα εργοστάσια πιό έλεια και αποδοτικοτερα είναι ...
στ. Έτσι το Μαντείο της Δωδώνης αρνούμενο να εκσυγχρονισθεί σιγά- σιγά την επιρροή του έχασε και περιορίστηκε στο δικό του πιστό πλήρωμα - την Ήπειρο , τα δυτικά της Πίνδου με τη ραχοκοκκαλιά της τα Οίτη , Γκιώνα , Παρνασσό και Βαρδούσια , όμως στην άγνοια - χειρότερη μορφή περιφρόνησης - δεν έπαψε και να ζει και να ωριμάζει και πάντα πιο ψύχραιμα και μακριά από σκοπιμότητες και μικρότητες το σωστό να βλέπει . Βέβαια η εκσυγχρονισμένη Ελλάδα τούτους όλους αγνοεί - και σήμερα και πάντα τα ίδια πάντα συμβαίνουν . Έτσι και η ουδέτερη στους Περσικούς πολέμους στάση εξηγείται και η αφάνεια ερμηνεύεται . Για να σπάσει το φράγμα - το παραπέτασμα σε σύγχρονη γλώσσα - όταν σε ευρύτερα πλαίσια κινήθηκαν , Σπαρτιάτες και Αθηναίοι τους περιφρονημένους θυμήθηκαν συμμάχους οι πρώτοι να βρούν , εχθρούς οι δεύτεροι να τιμωρήσουν . Έτσι εξηγείται και της Αιτωλικής Συμπολιτείας το ωρίμασμα - πάντα ο ουδέτερος παρατηρητής πιο ψύχραιμα τα συμβαίνοντα βλέπει - και του επερχόμενου κινδύνου το σήμα κινδύνου και της ενότητας το κήρυγμα ! Έτσι ακόμη ερμηνεύεται και των Γαλατών αργότερα η εκστρατεία και το τέλος !
Τη γνώμη μας θαρρετά διατυπώσαμε - το αλάνθαστο δε διεκδικούμε . Όμως και της Ιστορίας τη σκόπιμη διαστροφή δεν ανεχόμαστε !
Γιάννης Δαφναίος
Ο πελώριος πλάτανος στην πλατεία του΄Δάφνου , πλαϊ στην εκκλησία .
Ξεκινήσαμε αγαπημένοι μας φίλοι , τη δημοσίευση μαυτής της πολύ ενδιαφέρουσας έρευνας , θα λέγαμε , του αγαπητού παλιού καλού φίλου Γιάνη Κ. Θάνου , που είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός , Επιθ-της Στοιχειώδους εκπαιδεύσεως , και κατάγεται , όπως θακαταλάβατε απ' τον πανέμορφο Δάφνο .
Η γνωριμία και φιλία , φυσικά , αρχίζει κάπου στη δεκαετία του 60 , και , δόξα τω..θεώ κρατάει μια χαρά , ανήσυχο πνεύμα ο αγαπητός Γιάννης , περνάει τα τελευταία ..σαράντα χρόνια , μιά..μόνιμη εφηβεία , και αυτό είναι καλό και για την περιοχή μας , γιατί πολλά έχει προσφέρει , και προσφέρει , με την πέννα του , και θα προσφέρει για πολλά..πολλά ακόμα χρόνια .
Ο Γιάννης μένει στον Άγιο Σπυρίδωνα , απ' τα...κορφοβούνια έπιασε τις..παραλίες , και έχει συνεργασθεί και συνεργάζεται με όλα , σχεδόν , τα έντυπα της περιοχής μας και όχι μόνον . Πολλά έχουμε να μάθουμε απ' τον αγαπητό Γιάννη , και κυρίως πολλά βιογραφικά του στοιχεία , αλλά σε ..πρώτη ευκαιρία , και βέβαια θα ..θυμηθούμε και κάποιες ..παλιές Καλλιθιώτικες ιστορίες ..
No comments:
Post a Comment