AΛΩΝΙΑ - ΑΛΩΝΙΣΜΑ

 

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ  ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

 

Απ’ τα  “ Γεωργικά της  Ρούμελης “ του  Δωριέα ( Αρτοτινού ) Δημ .Λουκόπουλου .

        Ύστερα  από  το  αλώνισμα .

   -  Έγινε  το λειώμα τους  ακούς . Δηλαδή δεν  υπάρχει ανάγκη  να αξακολουθήσει  το  αλώνισμα .

   Ξεπιάνουν  τα  άλογα  οι  αλωνιαραίοι απ’ την  αγκούτσα , λύνουν  την τριχιά απ’ το  στρίγερο και φεύγουν  για  το  σπίτι ή  άλλο  μαλώνι .

    - Και του  χρόνου περισσότερο , ευκιόνται , και καλα ξελιχνίσματα !

    - Να είστε καλά και  πολύχρονοι ! απαντάει  ο  γεωργός κι η  γυναίκα  του . Να  ζήσουν  τα  άλογά  σα και  καλά  διαφορέματα  φέτος .

   Διαφορέματα εννοούν τα  κέρδη των  αλωνισταραίων από  τα  αλωνίσματα .

   Χαρά  και  αγαλλίαση σκορπιέται ύστερα  απ’ τ’ αλώνισμα . Γειτόνοι και  φίλοι μαζεύονται να  ιδούν πόσο θα  κάμει ο  γείτονάς  τους . Είναι  η  περιέργεια .

    - Πόσο θα  βγει ; τους  ακούς

     - Τόσο  !

     - Εγώ ΄λέω  τόσο . Δεν πήραν  ψωμί  τα  σιτάρια φέτος ! ή  είναι ψωμωμένο  το  σιτάρι ή  εκείνο  το  σπυράκι που  naliw είχε  είναι  βαρύ .

     Ό,τι έδωσε  ο Θεός , ό,τι  έδωσε  ο Θεός , λέει ο  γεωργός για  να  διαλύσει κάθε  αμφιβολία , κάθε  αδιάκριτη ίσως  περιέργεια .

   Και πάει εκεί  παραπέρα και  κόβει σταυροχόρτι ( Verbena offizi-nalis ) ένα  χορτάρι που  τα  κλαδιά  του  έρπουν στη   γη κι ‘εχουν  κλαδί από το  ένα , κλαδί  κι από  το  άλλο μέρος , έτσι  να  σχηματίζεται σταυρός , γι αυτό και  σταυροχόρτι .

   Κόβει  λοιπόν σταυροχόρτι και το  φέρνει και  το δένει στην  κορφή του  τρίγερου . Τη  στιγμή  που  το δένει  ευκιέται :

    - Του  χρόνου πλειότερο να  δώσει  ο Θεός και χρόνια  πολλά  τ’ αλώνισμα !

  Αρπάχνει  έπειτα το  δικριάνι κι ανοίγει από  τη  μια  μεριά ως  την  άλλη άκρη στο  λειώμα ένα  αυλάκι . Πάει κι’ αντίθετα κι ανοίγει και  δεύτερο  αυλάκι έτσι που τα  δυο να  σχηματίσουν  ένα  σταυρό .

   Όπου δε  βρίσκουν  σταυροχόρτι για  να  δέσουν στην  κορφή στο  στρίγερο , δένουν σταυράγκαθο , το  ίδιο  κάνει . Είναι  χορτάρι  αγκαθωτό που  κι αυτουνού  τα  κλαδιά διευθύνονται σταυρωτά και  παραδέχονται πως ο ίδιος  ο Χριστός το  έφτιασε  το  σταυράγκαθο , γι αυτό κι είναι  ευλογημένο .

   Τραγούδια  τ’ αλωνιού δεν  έχουν , ούτε  και δίνεται  καιρός στους  αλωναραίους να  τραγουδήσουν , γιατί  όλο  και  σαλαγάνε τ’ άλογα , όλο και  σκάζουν το  καμουτσίκι στον  αέρα για  φόβο  των αλόγων .

   Ωστόσο υπάρχει ένα τραγούδι που  κάνει λόγο για  το  αλώνισμα , να το :

          Εδώ πέρα  στ΄αντίπερα , στα  χάλκινα  τ’ αλώνια ,

          Όπ’ αλωνίζουν δώδεκα και  δεκατρείς  λιχνάνε ,

          Κι η Μάρω με τη  βάβα  της τριγύρω με  το  χόλι .

        - Μάρω , της  λέει  η  βάβα  της …

          Φεύγα , Μάρω ΄π’ τον  κουρνιαχτό , φεύγα Μάρω απ’ τον  ήλιο  !

           - Κι αν με  ραχνιάσει ο  κουρνιαχτός , κι ας  με  ραχνιάσει ο  ήλιος 

          - Εγώ τον  πρώτο  λιχνιστή , άντρα θελά  τον  πάρω !