Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΙΤΑΡΙΟΥ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

 

                   Ν   Ε   Ρ   Ο   Μ    Υ    Λ    Ο    Σ

         

              Το  μυλαύλακο – η  δέση

  Το νερό  στο  μύλο το  φέρνει  το  μυλαύλακο που  πιάνεται στην  πηγή ή στο  ποτάμι με ξερότοιχο , μα  όχι  σπάνια ασβεστότοιχο . Είναι  η δέση του εκεί . Κι ο δρόμος  του είναι  μακρύς ωσπού να  φτάσει  στο  μύλο . Κάποτε κάνει και  ολάκερη  μια  ώρα . Στο  διάβα του  βρίσκει σάρες , βράχους , κάποτε  και  λαγκαδιές βαθιές  και δυσκολοπέραστες . Δεν μπορεί παρά  να  ακολουθεί το  ζικ ζακ της  ακροποταμιάς . Μα για  ν’ ανοίξεις ένα  τέτοιο  αυλάκι χρειάζεται  δουλειά , και  δουλειά  πολλή .

   Σκάψιμο βαθύ ωσπού  να  βρεις το  κοράσιο , στηρίγματα  από  πάνω κι από κάτω για  να  στέκονται  τα  χώματα . Όπου τύχουν  ομπρός του βυθίσματα ( βυθάει  η  γης ) , πρέπει να  χτίσεις  ξεροτοιχιές . Ν’ανοίξεις βαθιά  θέμελα , να  τις  στερεώσεις κι έπειτα να  ψηλώσεις  τον  τοίχο όσο πρέπει , ένα δύο , κάποτε  και  περισσότερα μπόϊα . Κατά που  το θέλει η θέση . Κι αν η τύχει το φέρει να  περάσει  τ’ αυλάκι από  βαθιά και κακοπίζαβη ρεμματιά , όπου  δεν  πατάει άνθρωπος για  να  δουλέψει , θα βάλεις ξυλοκάναλα για  να  περάσεις το νερό από  τούτη στην  πέρα  μεριά .

   Ένα σωρό βάσανα και  κόπους υποφέρουν  οι  μυλωνάδες  για  να  βάλουν στο χέρι  τους το  νερό , να  το  πάνε όπου  αυτοί  θέλουν .

   Το χειμώνα αυγατίζουν τα  νερά , ξεχειλίζει λοιπόν  το  νερό τ’ αυλακιού και  τότε πρέπει να  το  λιγοστέψει τη  δέση  του . Λιγοστεύουν πολύ  εξάλλου το  καλοκαίρι , και  τότε  πρέπει να  το συμμαζέψει το  νερό , να  μην αφήσει σταλαματιά και  πάει χαμένη ο  μυλωνάς . Με   το  δάκρυ , που  λέει  ο λόγος , πολεμάει ν’απαυγατίσει το  νερό τότε , για  να  μη  σταματήσει ο μύλος  του .

   Και να  ήταν αυτά μονάχα τα  βάσανα  του  μυλωνά ! Έρχονται κατεβασιές αποπάνω και  παίρνουν τη δέση  του , κόβεται  το  νερό κατά  το  ποτάμι και  σταματάει  ο  μύλος !

   Κι’ ο  φουκαράς μυλωνάς είναι  αναγκασμένος να  πάει  να  φτιάσει όπως  όπως , ρίχνοντας κούτσουρα , κοτρώνες ομπρός στο  νερό του  ποταμιού ,  μπήγοντας παλούκια  χοντρά , διπλαρώνοντας ανάμεσά  τους  πλατάνια ολάκερα για  να  μπορέσει να το  γυρίσει .

    - Είναι  η  παλαίστρα του αυτή , ο  αρκάς .

   Το  τι τραβάει με  τ’ αυλάκι αυτός  ο άνθρωπος , το  λέει η  παροιμία : Όλοι έκλαιγαν  τον  πόνο  τους  και  ο μυλωνάς  τ’ αυλάκι . Που πα  να πει ήταν  ο  πόνος  μεγάλος απ’ τον  πόνο των  άλλων το χάλασμα τ΄αυλακιού του , πληγή δυσκολογιάτρευτη . Ράβε ξύλωνε δουλειά να  μη  σου  λείπει , την  εποχή  που αρχίζουν οι  πλημμύρες  και  οι  νεροποντές .

   Αγώνας αδιάκοπος : “ Με  ιδρώτα του προσώπου  του “ αλήθεια βγαίνει τη  μια  χαψιά  το  ψωμί που  τρώει  κείνος ο  άνθρωπος .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι …..