O Λ Ο Κ Α Υ Τ Ω Μ Α....

O ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ...ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ .

29 Αυγούστου 1944 , το Λιδορίκι καμένο απ' το " Σύνταγμα 18 των Ορεινών Κυνηγών της Αστυνομίας ".

Ο Λ Ο Κ Α Υ Τ Ω Μ Α...

Ε Λ Ε Γ Ε Ι Α ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ .
Α' Π Ρ Ο Μ Η Ν Υ Μ Α...

Τρίτη χρονιάρα χάραζε,Τρίτη σημαδεμένη,
μέρα βαριά,βαριά γιορτή,του νηστευτή τ’Αι Γιάννη,
στ’Αυγούστου το τελείωμα και μεσ’στο πυρομάνι,
ποιός τάχατε να πίστευε,τέτοιο κακό να γένει.

Αποβραδίς κι’ολονυχτίς σκούζαν τα χαροπούλια,
και τα σκυλιά ουρλιάζονταν,για το κακό που ερχόταν,
κι’ενώ η Ελλάδα ολόκληρη,κρυφοσταυροκοπιόταν,
για να προβάλει ο αυγερινός,νύχτωσε κι ήρθε η πούλια.

Μέρες, βουβή η ρεματιά , βουβή σαν πεθαμένη,
δεν κελαιδάνε τα πουλιά,μήτε το λεν τ’αηδόνια,
κι’όλα της νύχτας τ’άγρια, ζουλάπια και τρυγώνια,
λουφάζουν μέσα στη βραδιά,πούναι φαρμακωμένη.

Μον’να πουλί , παράξενο ,αλλοιώτικο απο τ’άλλα,
κατάκορφα στον πλάτανο,μοιρολογώντας , κλαίει
μ’ ανθρώπινη , βραχνή , λαλιά,το ριζικό μας λέει,
κι’ αντιλαλάει η φωνή , στου δέντρου την κουφάλα.

Ακούστε οι μεγαλύτεροι , οι γεροντοφτασμένοι,
στείλτε μαντάτο στα χωριά,στην ξενητειά χαμπέρι,
κάντε σταυρό στην Παναγιά,με το δεξί το χέρι,
το Λιδωρίκι θα σβυστεί,τρανό κακό θα γένει.

Όσοι έχουν γιό στην ξενητειά,κόρη αρρεβωνιασμένη,
να συμμαζέψουνε το βιός και τα προικιά αντάμα,
στους Άγιους και το Χριστό όλα να γίνουν τάμα,
γιατ’έρχεται καταστροφή,και γάμος δεν θα γένει.

Όλοι να φύγουν να κρυφτούν,για δεν υπάρχει ελπίδα,
να πάρουν τα πρεπούμενα , κονίσματα , στεφάνια ,
σαν τα ζουλάπια να κρυφτούν στα δάση , στα ρουμάνια ,
όσα ‘πομείναν ζωντανά στην έρμη την πατρίδα .

Στο ρογοβύζι τα μωρά , οι γέροι ..καρκατσίδα ,
στη μια μασχάλη , το σταυρό , κι’ ένα ξερό καρβέλι,
κι’ένα παγούρι με νερό , και σαν Θεός το θέλει ,
να ξανασμίξει η φαμελιά , μετά την καταιγίδα .. ...Κ.-

ΣΗΜ: Το " ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ " δυστυχώς δεν είναι ολοκληρωμένο , ελπίζουμε σύντομα να ολοκληρωθεί και να παρουσιασθεί , όπως και ...όταν πρέπει , στις 29 ΑΥΓΟΎΣΤΟΥ , του..χρόνου .....Κ.-

Ένα απ' τα πιό ιστορημένα βιβλία γιά την τραγική περίοδο της κατοχής , είναι αυτό του Η.Παπανικολή ( απ' τη Σκαλούλα ) , που έχει τίτλο " Η Μάχη στις Καρούτες 5-8-1944 ". Σ' αυτό περιλαμβάνονται στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί , με μεγάλο κόπο , εδώ και στη Γερμανία . Από τα πλέον ενδιαφέροντα κεφάλαιά του , είναι εκείνο που αναφέρεται στη συγκρότηση και τη δράση του Γερμανικού " Συντάγματος 18 των Ορεινών Κυνηγών της Αστυνομίας ", που έδρασε στην περιοχή μας και έκαψε το Λιδορίκι .
Είναι χαρακτηριστικό της " τρέλλας " που φέρνει ο πόλεμος , το ότι το "ηρωικό " αυτό Σύνταγμα , έφτασε να λεηλατεί φτωχόσπιτα της Δωρίδας και να καίει καλύβες της . Η δράση του Συντάγματος - όπως βγαίνει απ' το βιβλίο - έχει έτσι :
Το Σύνταγμα 18 των " Ορεινών Κυνηγών της Αστυνομίας " ( POLIZEI - GEBIRGSJAGERN - REGIMENT 18 ) , ως προς τη συγκρότησή του , ήταν μοναδική περίπτωση στην καθόλου ιστορία των στρατών μεγάλης αστυνομικής μονάδας , ανταρτομάχων αλπινιστών , ειδικευμένων γιά εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ορεινού εδέφους , δηλαδή γιά ανταρτοπόλεμο .
Υπήρξε , φυσικά , δημιούργημα της ανάγκης αντιμετώπισης των ανταρτών . Όταν σ' όλα σχεδόν τα εδάφη που είχε καταλάβει στην προέλασή του ο γερμανικός στρατός , ξεφύτρωσαν αυθόρμητα οι δυνάμεις των παρτιζάνων , δημιουργήθηκε στην περιοχή CARMISCH - REUTTE της Βαυαρίας το " Σύνταγμα 18 " με τρία πλήρη τάγματα ( Ιο , ΙΙο και ΙΙΙο ) που επανδρώθηκαν αντίστοιχα απ' τα πολύπειρα τάγματα 302 , 312 και 325 της Αστυνομίας που διαλύθηκε τότε . Στην αρχική πολεμική σύνθεσή του , καθένα απ' τα τάγματα αυτά είχε τρεις λόχους ορεινών κυνηγών ( GEBIRGSJGERN ) κι' ένα λόχο με βαριά όπλα ., ενισχυμένους με ένα στοιχείο όλμου ομαδικού , μιά διμοιρία διαβιβάσεων , μιά ομάδα ανιχνευτών και ένα θωρακισμένο όχημα πάντσερ .
Αρχικά διοικητές των τριών ταγμάτων ήταν οι ταγματάρχες HOSL γιά το Ι/18 , ZUVLKE γιά το ΙΙ/18 και ο αντισυνταγματάρχης DIETZ γιά το ΙΙΙ /18 . Πρώτος διοικητής του συντάγματος διορίστηκε ο συνταγματάρχης HERMAN FRANZ , που φρόντισε αργότερα στα μεταπολεμικά χρόνια με βάση τα πολεμικά ημερολόγια , τα έγγραφα που περισώθηκαν καθώς και με τις μαρτυρίες , γραπτές και προφορικές , των συμπολεμιστών του που επέζησαν , να συντάξει το χρονικό του συντάγματός του σε βιβλίο . Σύνφωνα λοιπόν με το βιβλίο αυτό , το " Σύνταγμα 18 "είχε την ακόλουθη πολεμική δράση :
Γυμνασμένο καθώς ήταν στις Βαυαρικές Άλπεις , πέρασε αρχικά γιά να πάρει το βάπτισμα του ανταρτοπολέμου στις γειτονικές πλευρές των Σλοβενικών Άλπεων της Γιουγκοσλαβίας . Όταν έφερε σε πέρας την αποστολή του αυτή , το σύνταγμα πήρε τη διαταγή να ετοιμαστεί γιά τις επιχειρήσεις στον Καύκασο . Στο μεταξύ όμως , το γερμανικό πεζικό είχε καταφέρει να ολοκληρώσει την κατάληψη του Καυκάσου και έτσι το απόσπασμα REISER στάλθηκε στη Φιλανδία γιά ν' αναλάβει εκεί δράση .

Δεκέμβριο του 42 , το σύνταγμα έφτασε στον τόπο του προορισμού του στο OULU της βόρειας Φιλανδίας και προσκολλήθηκε στο εκστρατευτικό " Σώμα της Αρκτικής "του στρατηγού DIETL , που πολεμούσε τότε μέσα στα παγωμένα δάση της Καρελίας τις Σοβιετικές στρατιές κι ε'ιχε κιόλας κερδίσει , γιά τα κατορθώματά του στο Νάρβικ και γιά την επιτυχημένη ευέλικτη τακτική του , τον τίτλο " Ο Ρόμελ του Βορρά " .
Το σύνταγμα πολέμησε σ' όλη την διάρκεια του χειμώνα μέσα στο πολικό κρύο , κάνοντας εκκαθαριστικές επιχεορήσεις , ανταρτοπόλεμο , πόλεμο χαρακωμάτων , ακόμη κι' αναγνωριστικές εφόδους με διμοιρίες χιονοδρόμων .

O ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ .. ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ - Β.''

Το Λιδορίκι μας , καμένο , μιά χωριανή μας θρηνεί πάνω στ' αποκαίδια του σπιτιού της , απέναντι φαίνεται ολοκάθαρα το..κουφάρι απ' το καμάρι του Ψαλά , το Σαράι....

Κατά τον Ιούλιο του '43 , οι στρατηγοί JODL και BOHME αφού επιθεώρησαν το σύνταγμα 18 σ' αυτό το στρατόπεδο , έδωσαν στον συνταγματάρχη FRANZ τη διαταγή να ετοιμάσει τη μονάδα του γιά την Ελλάδα , όπου θα 'πρεπε να ενισχύσει τις φρουρές και τις θέσεις που είχαν ακόμη τα τμήματα της 11ης ιταλικής στρατιάς , ύποπτης γιά προσχώρηση στο αντιφασιστικό κίνημα της Ρώμης .
Το σύνταγμα συγκεντρώθηκε στο OULU . Έκανε αποχαιρετιστήρια παρέλαση μπροστά στο στρατηγό DIETL ,που γιά να τιμήσει τους αγώνες του , παρασημοφόρησε με το σιδεράνιο σταυρό τον συνταγματάρχη FRANZ και τους διοικητές των ταγμάτων του και πήρε έπειτα , μέσω του Ντάντσιχ , το δρόμο της επιστροφής και της νέας αποστολής στην Ελλάδα . Στις 15 Αυγούστου του '43 το σύνταγμα 18 στρατοπεδεύει με όλη του τη δύναμη στο Λιανοκλάδι της Λαμίας , ενώ την επομένη ο συνταγματάρχης FRANZ παρουσιάστηκε στο στρατηγό FELMY στην Αθήνα γιά ν' αναγγείλει την άφιξη της μονάδας του στην Ελλάδα .
Η Γερμανική διοίκηση εμπιστεύθηκε στο σύνταγμα τη φρούρηση των ζωτικών οδικών αρτηριών της Στερεάς Ελλάδας . Η κύρια αποστολή του συντάγματος ήταν η προστασία απ' τις επιθέσεις των ανταρτών του τμήματος της σιδηροδρομικής γραμμής από την Αθήνα ως τη Λάρισα και η εξασφάλιση των κεντρικών αυτοκινητοδρόμων Θήβας - Λιβαδειάς - Λαμίας και Λιβαδειάς - Αράχωβας - Ιτέας - Άμφισσας - Μπράλου - Λαμίας , σ' όλο τον περίγυρο του Παρνασσού .
Χωρίς καθυστέρηση το Ιο και το ΙΙο τάγμα εγκατάστησαν φυλάκια και φρουρά στον Μπράλο , Καστέλλια , Άμφισσα και Ιτέα , ενώ το ΙΙΙο τάγμα , με τμήματα της μεραρχίας BRADENBURG , ενίσχυσε τη φρούρηση της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι τη Θήβα . Σχεδόν αμέσως , στις 2 Σεπτεμβρίου '43 , το ΙΙο τάγμα δέχτηκε αιφνιδιαστική επίθεση των ανταρτών στο φυλάκιο της Τοπόλιας κοντά στην Άμφισσα . Ο 7ος λόχος του λοχαγού KAHOUN με μεγάλες θυσίες κατόρθωσε να κρατήσει την οχειρωμένη θέση του . Ένα τεθωρακισμένο όχημα που έτρεξε γιά ενίσχυση , έπεσε στα χέρια των ανταρτών . Σε λίγες μέρες πάλι , στις 9 Σεπτεμβρίου , οι αντάρτες χτύπησαν το ίδιο τάγμα στους Δελφούς . Η μάχη κράτησε εφτά περίπου ώρες , και ήταν γιά τους Γερμανούς σωστή καταστροφή .

ειας Φιλανδίας και προσκολλήθηκε στο εκστρατευτικό " Σώμα της Αρκτικής "του στρατηγού DIETL , που πολεμούσε τότε μέσα στα παγωμένα δάση της Καρελίας τις Σοβιετικές στρατιές κι ε'ιχε κιόλας κερδίσει , γιά τα κατορθώματά του στο Νάρβικ και γιά την επιτυχημένη ευέλικτη τακτική του , τον τίτλο " Ο Ρόμελ του Βορρά " .
Το σύνταγμα πολέμησε σ' όλη την διάρκεια του χειμώνα μέσα στο πολικό κρύο , κάνοντας εκκαθαριστικές επιχεορήσεις , ανταρτοπόλεμο , πόλεμο χαρακωμάτων , ακόμη κι' αναγνωριστικές εφόδους με διμοιρίες χιονοδρόμων .

O ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ..ΛΟΓΙΚΗ - ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ - ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ .

Ο Ταγματάρχης MANN , διοικητής του 1ου τάγματος , του συντάγματος 18 , που στις 14-9-43 κατέλαβε το Λιδορίκι , συνέλαβε την Ιταλική φρουρά και έκαψε τη Σκαλούλα .

To 1o τάγμα του συντάγματος 18 ενώ κατευθύνεται προς το Λιδορίκι . Στις 14-9-43 το κατέλαβε , και συνέλαβε την Ιταλική φρουρά .

Μετά την ανασύνταξή του , το ΙΙο τάγμα του συντάγματος 18 - με διοικητή πάντοτε τον ταγματάρχη ZUHLKE και με τους τέσσερις λόχους του ( 6ο , 7ο , 8ο και με τα λείψανα του 5ου λόχου ) - εγκαταστάθηκε στην Πέτρα Βοιωτίας στα μέσα Σεπτεμβρίου του '43 με αποστολή τη φρούρηση της Κωπαίδας και της σιδηροδρομικής γραμμής από Οινόη ως το Δαδί .

Ταυτόχρονα το Ιο τάγμα , με διοικητή τον ταγματάρχη MANN ( που σκοτώθηκε αργότερα στο Βελιγράδι πολεμώντας τους παρτιζάνους του Τίτο ) , ανάλαβε την εκκαθάριση της Ιταλικής φρουράς στο Λιδορίκι . Η επίθεση έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου με όλους τους λόχους του ( 1ο , 2ο , 3ο, και 4ο ) και με ενίσχυση πυροβολικού . Οι Ιταλοί παραδόθηκαν , χωρίς να προβάλλουν αντίσταση . Το τάγμα όμως , γιά ν' αποκρούσει τους αντάρτες , χρειάστηκε να δώσει δυό μέρες μάχες με σοβαρές απώλειες ( 32 νεκρούς και τραυματίες ) . Τελικά το τάγμα αφού πέτυχε να αφοπλίσει τις Ιταλικές φρουρές της Άμφισσας και της Ιτιάς , συγκέντρωσε 3.000 αιχμαλώτους Ιταλούς και τους έστειλε από τομ λιμάνι της Ιτιάς , με πλοίο στην πατρίδα τους .

Στο ίδιο , περίπου , χρονικό διάστημα , το ΙΙΙο τάγμα ( 9ος , 10ος , 11ος και 12ος λόχοι , με διοικητή τον ταγματάρχη SPANN ) proskoll;huhke sthn 11η αεροπορική μεραρχία στο ακρωτήρι της Γλυφάδας στη Αττική . Πέτυχε τόσο πολύ στην αποστολή του αυτή , ώστε το τάγμα απόσπασε τιμητική αναγνώριση από τον πτέραρχο FELMY που έκανε την επιθεώρηση .

Σχεδόν αμέσως έπειτα , το τάγμα στάλθηκε ν' αφοπλίσει τους Ιταλούς στις Κυκλάδες . Η Σύρος , η Πάρος , η Νάξος , η Μύκονος και η Αμοργός , έπεσαν αμέσως στα Γερμανικά χέρια κα μόνο το λιμάνι της Άνδρου χρειάστηκε δυό μέρες σκληρή μάχη γιά να καταληφθεί. Τέλος , γιά να πάρουν ένα ακραίο ξερονήσι , τη Λέβιθα , οι Γερμανοί χτύπησαν τους Άγγλους κομμάντος που ήταν εκεί .

Προς το τέλος του Οκτωβρίου '43 , έφτασε στην Αθήνα σιδηροδρομικώς από την Φιλανδία το τάγμα πυροβολικού του συντάγματος 18 , γιά να ενισχύσει τις μαχόμενες μονάδες του . Ήταν ένας ειδικά εκπαιδευμένος σχηματισμός από τρεις πυροβολαρχίες και μιά πυροβολαρχία διοίκησης , που κάτω απ' τη διοίκηση του ταγματάρχη BRAUN είχε 28 αξιωματικούς , 1.600 άντρες , 600 περίπου μεταγωγικά ζώα .

Κάθε πυροβολαρχία είχε τέσσερα ορειβατικά πυροβόλα των 7,5εκ.και τέσσερα βαριά πολυβόλα καθώς και αντιαρματικές γροθιές , λοιπά όπλα πεζικού , διαβιβάσεις και εφοδιασμό . Στις μάχες με τους αντάρτες έπεσαν όλοι οι διοικητές των πυροβολαρχιών και μόνο ο πυροβολάρχης λοχαγός MITTERHUBER επέζησε γιά να επιστρέψει τελικά στην πατρίδα του . Έτσι τα τρία τάγματα του συντάγματος 18 , έχοντας κι' από μία πυροβολαρχία το καθένα μπόρεσαν στους υπόλοιπους μήνες του '43 να κρατήσουν ευρύτερους τομείς .

Στις 15 Οκτωβρίου 1943 , η 11η αεροπορική μεραρχία και το ΙΙο τάγμα ενήργησαν εκτεταμένη εκκαθαριστική επιχείρηση στ Δερβενοχώρια της Βοιωτίας . Ένας λόχος αεροπόρων από 100 άντρες , με διοικητή υπολοχαγό και μιά διμοιρία από 21 άντρες του 6ου λόχου του ΙΙου τάγματος προχώρησαν ως το χωριό Πύλη , όπου χτυπήθηκαν κυκλωτικά απ' τους αντάρτες , χωρίς να μπορέσουν ν' αποφύγουν την πλήρη καταστροφή . Όταν την επομένη έτρεξαν γιά ενίσυσή τους το σύνταγμα του Μπράντεμπουργκ και ο υπόλοιπος 6ος λόχος , εν βρήκαν στην Πύλη παρά μόνο τα λεηλατημένα πτώματά τους .

Λίγο αργότερα στις 20 Δεκεμβρίου , τα δύο τάγματα ( Ι και ΙΙ ) έκαναν και πάλι μιά μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση στο χιονισμένο οροπέδιο των Σκούρτων . Αυτή τη φορά η Πύλη καθώς και η γύρω περιοχή καταλήφθηκαν χωρίς αντίσταση , γιατί οι αντάρτες είχαν υποχωρήσει και μόνο στα υψώματα της Τοπόλιας ( 5ος λόχος ) , στο Μάζι ( 7ος λόχος ) , στους Βρασταμίτες ( 8ος λόχος ) και στο Μούλκι ( 6ος λόχος ) .

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ - ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ - ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ .

Η αείμνηστη Μ. Πουρνιά , ένα απ' τα τραγικά θύματα της Γερμανικής θηριωδίας , του λοχαγού Μάλτεν που έκαψε το χωριό μας στις 29-8-1944 , μπροστά στο σπίτι της το 1928 .

To Λιδορίκι όπως ήταν το 1938 , η φωτογραφία είναι παρμένη απ' το Γυφτομαχαλά .

Ακολούθησε σχεδόν αμέσως ( Γενάρης '43 ) η μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση , όλου του συντάγματος , από τον κόλπο της Λιβαδόστρας και τον Ελικώνα ως τις Καρούτες της Γκιώνας . Το ΙΙ τάγμα έκανε την εξόρμησή του από την Κωπαίδα προς τη Δόμβραινα , όπου συναντήθηκε με το Ι τάγμα , που πέρασε απ' τον Ισθμό της Κορίνθου με πλοία στη Χόστια γιά ν' ανηφορίσει απ' το Κακόσι στη Δόμβραινα .

Στην υποχώρησή τους οι αντάρτες χτύπησαν στα υψώματα της Ξηρονομής τον προωθημένο 5ο λόχο , που με βαρειές απώλειες ξέφυγε την καταστροφή χάρη στην έγκαιρη υποστήριξη ενός αποσπάσματος υπό τον ταγματάρχη POYS , που πρόλαβε να βοηθήσει το λόχο ν' απαγκιστρωθεί . Στην επιχείρηση αυτή πήρε μέρος και το ΙΙΙ τάγμα που μόλις είχε επιστρέψει από τις Κυκλάδες . Το τάγμα αυτό με την πυροβολαρχία του , ενισχυμένο σημαντικά από ένα ταγμα Γερμανο-Μαροκινών από μερικές μονάδες της Βέρμαχτ , κατέλαβε το Κυριάκι . Μετά την εκκαθάριση της δυτικής πλαγιάς του Ελικώνα , ανέβηκε στην Ατάχωβα κι' έπειτα με μιά ευρύτερη προώθηση έπιασε τον οδικό άξονα Γραβιάς - Άμφισσας - Ιτιάς και Γαλαξειδιού , όπου έφτασε στο μεταξύ κι η υπόλοιπη δύναμη του συντάγματος ( Ιο και ΙΙο τάγμα ) .

Τέλος , στις 7 Φεβρουαρίου το σύνταγμα , έχοντας πληροφορίες γιά τους Άγγλους της Γκιώνας , προώθησε τον 4ο λόχο του ΙΙ τάγματος υπό τον λοχαγό Σμίεγκ και τον υπολοχαγό Βάγκενφηλντ από την Άμφισσα προς τις Καρούτες , που ήταν το φρούριο του ΕΛΑΣ της περιοχής . Το απόσπασμα του Σμίεγκ ξεκίνησε απ' την Άμφισσα με κατακλυσμό βροχής . Διάσχισε νύχτα με χιονοθύελλα το Καρουτιανό οροπέδιο , έκαψε τον καταυλισμό της Αγγλικής Αποστολής και αιχμαλώτισε την 7μελή ομάδα του σταθμού ασυρμάτου ( φρουρά , χειριστές και ένα Άγγλο αξιωματικό ) . Αμέσως έπειτα κατέλαβε τις χιονισμένες Καρούτες γιά να επιστρέψει την άλλη μέρα ανενόχλητο στην Άμφισσα .

Στις αμέσως επόμενες μέρες το ίδιο απόσπασμα , κοντά στο Γαλαξείδι , πέτυχε να αιχμαλωτίσει άλλον ένα Άγγλο Αξιωματικό και να πάρει λάφυρο τον άσύρματό του .Τέλος λίγο αργότερα στα δάση πάνω απ' την Γραβιά πιάστηκαν αιχμάλωτοι άλλοι δυό Άγγλοι αξιωματικοί που είχαν ξεφύγει απ' τις Καρούτες . Η άνοιξη του '44 βρήκε το Σύνταγμα να έχει την έδρα του στη Λιβαδειά με το ΙΙΙ τάγμα διαθέσιμο γιά τη φρούρηση όλης της περιοχής απ' την Άμφισσα ως την Κωπαίδα . Το ΙΙο τάγμα , με έδρα τη Λαμία ( 8ος λόχος ) είχε σαν αποστολή την εξασφάλιση της γραμμής Λαμίας - Μπραλου και τη φρούρηση της κοιλάδας του Σπερχειού . Ο 7ος λόχος του οργάνωσε ένα μόνιμο φυλάκιο στις Θερμοπύλες , ο 6ος λόχος και ο 5ος κράτησαν αντίστοιχα τα χωριά Μοσχοχώρι και Λιανικλάδι .

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ - ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ - ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΤΟ .

O Διοικητής του Συντάγματος , συνταγματάρχης Χέρμαν Φραντς , πρώτος από δεξιά , και αξιωματικοί του συντάγματος 18 . Τρίτος απ' αριστερά ο λοχαγός Μάλτεν , που κατέλαβε και έκαψε το Λιδορίκι .

Γιά να κρατήσει έναν ευρύτερο τομέα το ΙΙΙ τάγμα έκανε μιά μεγαλύτερη διασπορά των δυνάμεών του . Ο 10ος λόχος του λοχαγού Λαχάουερ αφού κατέλαβε στις 10 Φεβρουαρίου την Αράχωβα απλώθηκε μετά πάνω στο δρόμο Άμφισσας - Γραβιάς , ενώ γιά το τμήμα του δρόμου Άμφισσας - Ιτιάς είχε διατεθεί ο 11ος λόχος υπό τον λοχαγό Γιούγκερνς . Η υπόλοιπη δύναμη του τάγματος αφού έκανε μιά επιτυχήμένη εκκαθαριστική επιχείρηση ως το Κυριάκι , άφησε μετά τον 9ο λόχο στην Αράχωβα κι έτσι έμεινε μόνο ο 12ος λόχος γιά εφεδρεία . Η κυριώτερη επιτυχία του τάγματος στην περιοχή αυτή τότε , ήταν η διάλυση ενός τμήματος ανταρτών ( δύναμης περίπου ενός τάγματος )που χτυπήθηκε σε πορεία από Αγία Ευθυμία προς Γαλαξείδι απ' όλα τα βαριά όπλα κι' απ' τα κανόνια της 3ης πυροβολαρχίας του λοχαγού Μιτερχούμπερ . Αρκετοί αντάρτες έπεσαν αιχμάλωτοι , ενώ 7 πολυβόλα και 30 αγγλικά όπλα ήταν τα λάφυρα μαζί με ένα κατεστραμμένο σταθμό ασυρμάτου .

Τέλος το Ι τάγμα επέστρεψε στην Πάρνηθα . Στις αρχές Μαρτίου το τάγμα αφού πέτυχε να αποκαταστήσει τις ζημιές ενός σαμποτάζ στο φράγμα του Μαραθώνα και να εκκαθαρίσει την περιοχή αυτή , πήρε μετά μέρος με τον 4ο λόχο του στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη δυτική και βόρεια Εύβοια . Μετά την επιστροφή του λόχου του , το τάγμα επανέλαβε τις εκκαθαριστικές του επιχειρήσεις μέσα στην Κωπαίδα ( Τοπόλια προς Μαγούλα ) και στις νοτιανατολικές πλαγιές του Ελικώνα ( Λιβαδόστρα προς Κορομπίλι ) .

Πιό αξιόλογη , όμως , ήταν η τελική φάση των επιχειρήσεων αυτών υπό τη διεύθυνση του ταγματάρχη Μαν με τη διαπόρθμευση του τάγματος απ' την Κόρινθο στο Κακόσι και τη νυχτερινή διχαλωτή εξόρμησή του προς τη Χόστια και το Κυριάκι . Εκεί απειλήθηκε μεγάλη δύναμη ανταρτών με το επιτελείο της και με Άγγλους αξιωματικούς ( 30 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου '44 ). Οι αντάρτες κατόρθωσαν να ξεφύγουν αφού άφησαν στα χέρια του τάγματος πολλά λάφυρα ( όπλα , συσκευές ασυρμάτου και αρκετά αγγλικά αλεξίπτωτα ) καθώς και τρεις αιχμαλώτους .

Με τη λήξη της επιχείρησης αυτής το Ιο τάγμα επέστρεψε στην Αθήνα όπου έμεινε με την 3η πυροβολαρχία όλον τον Ιούλιο , ασχολούμενο με τη φρούρηση της περιοχής και τοπικές εξορμήσεις γιά την εκκαθάριση της περιοχής πάνω απ' το φράγμα του Μαραθώνα προς εξασφάλιση των πηγών και των νερών της λίμνης . Στις αρχές Ιουνίου '44 επέστρεψε στην Ελευσίνα το ΙΙο τάγμα αφού ολοκλήρωσε με επιτυχία τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του στη Σπερχειάδα ( Καστρί , Μακρακώμη , Μόνή Αγάθωνος κ,α ) . Το τάγμα μετακινήθηκε από Άμφισσα και Λιβαδειά προς Ελευσίνα , όπου έγινε τότε η συγκέντρωση και η προετοιμασία των δύο ταγμάτων γιά τις δυό μεγάλες θερινές επιχειρήσεις " Νάτερ " ( Οχιά ) και " Άντλερ " ( Αετός ) στη νότια Πελοπόννησο , δηλαδή γιά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον Ταύγετο και στον Πάρνωνα .

Το σύνταγμα 18 , με τα δυό αυτά τάγματά του και τις δύο πυροβολαρχίες του ( 1η και 2η ) , πήρε διαταγή να προωθηθεί εκκαθαριστικά από βορρά προς νότο στον Ταύγετο και μετά στον Πάρνωνα με συνεργασία και υποστήριξη γερμανικών μονάδων της 117ης μεραρχίας του στρατηγού Βον Λε Σουρ και τμημάτων της Ελληνικής Εθελοντικής Χωροφυλακής του συνταγματάρχου Παπαδόγκωνα , που είχε τότε αξιόλογη δύναμη στην Πελοπόννησο ( περίπου 8.000 άνδρες με πολλούς μόνιμους αξιωματικούς ) . Γιά τη σύνδεση και συνεργασία με τον Παπαδόγκωνα χρησιμοποιήθηκε ο ταγματάρχης Ρόις ενώ η διοίκηση του ΙΙ τάγματός του ανέλαβε ο λοχαγός Ρόσενσχον.

Στις 5 Ιουλίου το σύνταγμα στρατοπέδευσε στην Τρίπολη γιά να πάρει αμέσως το δρόμο της επιστροφής στην Τρίπολη , και αμέσως να πάρει το δρόμο επιστροφής στην Αθήνα . Το ΙΙο τάγμα επέστρεψε στη Λαμία και το ΙΙΙο τάγμα γύρισε ξανά στην Άμφισσα . Όταν έγινε γνωστό ότι η περισσότερη δύναμη του ΙΙου τάγματος , σηλαδή το εκκεθαριστικό απόσπασμα του λοχαγού Χάκερτ , χτυπήθηκε και καταστράφηκε στις Καρούτες ( 5.8.44 ) το τάγμα ξεσηκώθηκε σε συναγερμό , όρμησε από την Αθήνα και διαβαίνοντας ολοταχώς από Λιβαδειά και Αράχωβα έφτασε την άλλη κιόλας μέρα στην Άμφισσα . Το τάγμα στην πορεία του γιά τις Καρούτες , δέχτηκε στο πέρασμα της Γκιώνας , σε υψόμετρο 1.400 μ περίπου , την επίθεση των ανταρτών και είχε αρκετούς τραυματίες . Γρήγορα όμως κατόρθωσε να περάσει στην αντεπίθεση και με την υποστήριξη των ορειβατικών κανονιών του απώθησε τους αντάρτες και προχώρησε βιαστικά προς τις Καρούτες γιά να περισώσει τους τυχόν επιζώντες .

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ - ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ - ΜΕΡΟΣ 6ο .

Προπολεμικό Λιδορίκι απ' το Γυφτομαχαλά , σωτήριον......έτος 1935 , στον Ψαλά φαίνεται καθαρά το σαράι , το αλσάκι της εκκλησίας μας δεν έχει γίνει ακόμα , το χωριό μας πανέμορφο , περιποιημένα σπίτια , ωραίοι άνθρωποι και όμορφη ζωή....

Το χωριό παρουσίαζε φριχτή θέα ! Δεν υπήρχε σπίτι που να μην έφερνε τα ίχνη της πρόσφατης μάχης . Μόλις εννέα επιζώντες βρέθηκαν μισοπεθαμένοι στο τριγύρω δάσος κι' ενώ οι νεκροί αντάρτες είχαν ενταφιαστεί , οι σκοτωμένοι Γερμανοί είχαν στοιβαχτεί μέσα σε μιά ξεσκέπαστη αποθήκη , κοντά στη ρεματιά του χωριού , όπου είχαν γίνει παρανάλωμα φωτιάς . Δεν υπήρχαν πιά πτώματα , αλλά ένας φριχτός σωρός από μισοκαμένα κόκαλα , κρανία , άκρα , κορμοί , ανακατεμένα με λείψανα σκοτωμένων μουλαριών , έτσι που ήταν αδύνατη όχι μόνο η αναγνώριση αλλά και η μέτρηση των σκοτωμένων . Πάντως οι νεκροί ήταν εκατό τουλάχιστον .

Το τάγμα , ερεύνησε το χωριό απ' άκρη σ' άκρη , χωρίς όμως να βρει άλλους πειζώντες , ούτε χωρικούς εκτός από μιά γριά . Ακολούθως επέστρεψε στην Άμφισσα αφού πέτυχε να διαπιστώσει την κατάσταση και να περισώσει τους εννέα επιζώντες . Στις 10 Αυγούστου έγινε από το ΙΙο τάγμα της Λαμίας μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση με στόχο το Καρπενήσι , που ήταν η έδρα της ηγεσίας των ανταρτών και ορμητήριο των επιδρομών τους στη Σπερχειάδα .

Στις 28 Αυγούστου έγινε η τελευταία συνδυασμένη εκκαθαριστική επιχείρηση με στόχο το Λιδορίκι . Έλαβαν μέρος το ΙΙο τάγμα , με διοικητή τον ταγματάρχη Ρόις , η υπόλοιπη δύναμη του ΙΙΙου τάγματος υπό το λοχαγό Μάλτεν , η 2η πυροβολαρχία ( υπολοχαγός Σμίτ ) και η τρίτη πυροβολαρχία ( λοχαγός Μιττερχούμπερτ ) , καθώς και τμήματα της 11ης αεροπορικής μεραρχίας εδάφους . Αυτή τη φορά η κύρια επιθετική δύναμη μπήκε στο οροπέδιο του Λιδορικιού απ' τα υψώματα του χωριού Μαλανδρίνο , ενώ η υπόλοιπη δύναμη προχώρησε απ' το δρόμο 'Ελατος Καρούτες .

Η επιχείρηση πέτυχε χάρη στις πολλές και καλά συνδυασμένες δυνάμεις και στην πυκνή κι εύστοχη δράση του πυροβολικού . Αεροπλάνα αναγνώρισης επισήμαναν τους στόχους και καθοδήγησαν τη βολή του πυροβολικού , ώστε οι αντάρτες δεν κατόρθωσαν να οργανώσουν την άμυνά τους . Σύντομα , κάτω απ' την πίεση των επιθέσεων ( που δεν ήταν άλλωστε χωρίς αισθητές απώλειες γιά τους επιτιθέμενους ) και το σφυροκόπημα των βαριών όλμων , τα αντάρτικα τμήματα ανατράπηκαν και οπισθοχώρισαν προς το στενό του Μόρνου , ενώ το Λιδορίκι , έπεσε επί τέλους , στα χέρια των Γρμανών και μετά τη λαφυραγώγησή του πυρπολήθηκε .

Τελικά , στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1944 η ανώτατη γερμανική ηγεσία διάταξε τη βαθμιαία εκκένωση της Βαλκανικής . Απ' την περιοχή της Άμφισσας , η υπόλοιπη δύναμη του ανασυγροτημένου ΙΙΙου τάγματος υπό το λοχαγό Μάλτεν , αφού εξασφάλισε τη διέλευση από την Ιτιά - Γραβιά προς Λμία των μετακινούμενων από την Ζάκυνθο και Πάτρα τμημάτων , με αρκετέ μάλιστα απώλειες από τις συνεχείς επιδρομές των ανταρτών , στις 12 Σεπτεμβρίου εγκατάλειψε την Άμφισσα . Αφού γιά λίγο μεταστάθμευσε στο στρατόπεδο της Γραβιάς και αμέσως μετά στο Λιανικλάδι , τελικά στις 23 σεπτεμβρίου κινήθηκε σιδηροδρομικώς προς Θεσσαλονίκη .

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΛΟΓΙΚΗ - 7ο .

To τραγικό Σύνταγμα 18 , και οι αξιωματικοί του , θλιβεροί πρωταγωνιστές του ολοκαυτώματος του Λιδορικιού , των Καρουτών , της Σκαλούλας , και τόσων άλλων χωριών , που όμως είχε κι' αυτό τραγική κατάληξη , θύτες και θύματα , τελικά , θύματα όλοι της ανθρώπινης θηριωδίας , της ανθρώπινης βλακείας...

Στις μέρες στη διοίκηση του συντάγματος 18 στη Λιβαδειά , παρουσιάστηκε ένεα αποσταλμένος της Αγγλικής στρατιωτικής αποστολής από την περιοχή των ανταρτών και ζήτησε να γίνουν συζητήσεις σε μέρος που έπρεπε να προκαθοριστεί . Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε δέκα χιλιόμετρα περίπου νοτιοανατολικά της Λιβαδειάς και ήταν στρατιωτικά σφαλισμένη κι' απ' τα δύο μέρη . Στις διαπραγματεύσεις ο Άγγλος αξιωματικός ζήτησε από τον διοικητή του συντάγματος την παράδοση και κατάθεση των όπλων με το επιχείρημα , ότι γιά τους Γερμανούς δεν υπήρχαν πιά δυνατότητες διαφυγής προς τη βόρεια Ελλάδα . Η αξίωση αυτή όμως δεν έγινε δεκτή και το σύνταγμα με τις πυροβολαρχίες του άρχισε τη σύμπτυξή του , εγκαταλείποντας τη Λιβαδειά στις 16 Σεπτεμβρίου γιά να μετακινηθέι αμέσως α΄π' το Λιανοκλάδι σιδηροδρομικώς προς Θεσσαλονίκη με κατεύθυνση τα Σκόπια και μετά το Βελιγράδι .

Στη Θεσσαλονίκη στις 12 Οκτωβρίου , ο διοικητής του συντάγματος 18 Χέρμαν Φρανς , πήρε διαταγή από τον στρατάρχη Λωρ , να παραμείνει εκεί σαν τελευταίος Γερμανός στρατηγός μέχρι να περάσει τα σύνορα κι' ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης . Η εκκένωση της Ελλάδας έγινε σύμφωνα με το προκαθορισμένο σχέδιο , χάρη στη σιδηροδρομική γραμμή Λάρισας - Θεσσαλονίκης προς τα Σκόπια , που λειτουργούσε ακόμα . Το τραίνο με το επιτελείο του συντάγματος 18 ακινητοποιήθηκε κοντά στη Λάρισα από μιά σιρά καλά προετοιμασμένες ανατινάξεις , που προξένησαν αρκετές ζημιές και απώλειες και που ασφαλώς γιά τους αντάρτες ήταν η απόδειξη της προειδοποίησής τους στη Λιβαδειά , ότι δεν υπάρχει πέρασμα γιά τη βόρεια Ελλάδα . Η πορεία όμως συνεχίστηκε .

Τελικά το σύνταγμα αφού προώθησε προς τα Σκόπια τις πυροβολαρχίες του και τα μάχιμα τάγματά του καλύπτοντας ταυτόχρονα και τη διέλευση των μονάδων της Βέρμαχτ ως τα σύνορα , στις τελευταίες μέρες του Οκτωβρίου εγκατέλειψε την Ελλάδα . Έτσι ολοκληρώθηκε η αποχώρηση από την Ελλάδα των Γερμανικών στρατευμάτων που αριθμούσε τότε περί τους 350.000 άντρες . Σύμφωνα με τη διαταγή , ο διοικητής Χέρμαν Φρανς με τον υπασπιστή του λοχαγό Μποκ , πέταξαν απ' τη Θεσσαλονίκη με το τελευταίο Γιούνκερς 52 , ενώ οι άντρες του 11ου λόχου του συντάγματος 18 διάβαιναν σαν τελευταίοι Γρρμανοί στρατιώτες τα Έλληνικά σύνορα .

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ .

Τραγική ήταν η Οδύσσεια της επιστροφής . Η διέλευση απ' τη Γουγκοσλαβία ήταν μιά αδυσώπητη , αιματηρή και χωρίς ανάπαυλα μάχη γιά όλα τα τμήματα του συντάγματος 18 , που δοκιμάστηκαν ανελέητα και σχεδόν αναλώθηκαν στον αγώνα αυτό . Ήδη τα τμήματα του Ιου και ΙΙου τάγματος προωθήθηκαν γοργά απ' τα Σκόπια προς το Βελιγράδι γιά να πιάσουν θέσεις υποστήριξης πάνω στη συμβολή του Σαύου στο Δούναβη . Έπρεπε να κρατηθεί με κάθε θυσία ο σπουδαίος αυτός οδικός κόμβος καθώς και η πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας είχε κηρυχθεί " οχυρωμένη πόλη " .

Τα δύο τάγματα διακρίθηκαν στις σκληρές οδομαχίες αλλά είχαν βαριές απώλειες και σ' όλη την υπόλοιπη αναδίπλωσή τους στο δρόμο της επιστροφής , κάτω απ' τα πλήγματα των Παρτιζάνων του Τίτο και των στρατιών του Τολμπούκιν , δεν μπόρεσαν ποτέ πιά να επουλώσουν τις πληγές τους και να ανακτήσουν την κανονική τους δύναμη . Ελάχιστα τμήματα μπόρεσαν να διασωθούν απ' το οικτρό αυτό ναυάγιο της επιστροφής . Με μάχες αμέτρητες ξεγλιστρώντας μ' ένα υποτυπώδη σχηματισμό διαφυγής , υπό την διοίκηση του ταγματάρχη Ρόις , έφτασαν στ' Αυστριακά σύνορα στο Πράγκερχοφ γιά να αιχμαλωτιστούν τελικά από τους Βρετανούς , με την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας , και να καταλήξουν στο στρατόπεδο αιχμαλώτων το Τέσεντορφ της νότιας Αυστρίας .

Ιδιαίτερα τραγική ήταν η τύχη του πολύπαθου ΙΙΙου τάγματος καθώς έφτασε καθυστερημένα στις προσβάσεις του Βελιγραδίου γιά να φρουρήσειτο στενό πέρασμα ανάμεσα Τόπολα και Άβαλα . Το τάγμα με ολόκληρη την πυροβολαρχία του , καλά ανασυγκροτημένο και πειθαρχημένο κάτω απ' τη στιβαρή κι επιδέξια διοίκηση του λοχαγού Μάλτεν , είχε κατορθώσει με μιά σειρά αιματηρές , αλλά πετυχημένες μάχες ανάσχεσης , πάνω απ' τα Σκόπια στο Κομάνοβο και στο Κράλιεβο ν' αποκρούσει τις επιθέσεις των Σοβιετικών που προσπαθούσαν να κόψουν τη σιδηροδρομική γραμμή γιά να φράξουν έτσι στα Γερμανικά στρατεύματα το μοναδικό δρόμο της επιστροφής τους .

Τελικά , οι Ρώσοι κατόρθωσαν να κάμψουν την αντίσταση των Γερμανών και αφού πέρασαν τη σιδηροδρομική γραμμή στο Κραγκουτζέβακ , ξεχύθηκαν μέσα στη στενή κοιλάδα της Τόπολα που την κρατούσε το ΙΙΙο τάγμα . Στο μεταξύ οι αντάρτες του Τίτο έκλεισαν με μεγάλες δυνάμεις όλη τη δυτική οροσειρά της κοιλάδας κι έτσι η εχθρική λαβίδα έκλεισε σφιχτά γύρω απ' το άτυχο τάγμα . Ο λοχαγός Μάλτεν μ' όλη του την περικυκλωμένη δύναμη , υπερασπίστηκε γενναία τη θέση του στην Τόπολα . όλοι οι λόχοι κράτησαν ηρωικά τις θέσεις τους , απόκρουσαν με το στερνό θάρρος του απελπισμένου , πολλές εφόδους του εχθρού και πάλεψαν μέχρι την τελευταία σφαίρα και μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη .

Δεν υπήρξαν αιχμάλωτοι ! Από ένα ασημάδευτο μεγάλο τάφο στο νεκροταφείο της πόλης κι' απ' την έλλειψη και της παραμικρής πληροφορίας γιά αγνοούμενους βγαίνει το θλιβερό συμπέρασμα ότι , όσοι κλείστηκαν εκεί , έμειναν εκεί γιά πάντα... Μόνο ένα μικρό τμήμα από τριάντα άντρες με τους λοχαγούς Μάλτεν και Λάνσουερκι άλλους δύο αξιωματικούς , χάρη στην αυτοθυσία του λοχαγού Γιούργκενς που τους κάλυψε με τον 11ο λόχο του , μπόρεσαν με υπεράνθρωπες προσπάθειες να διασπάσουν τον κλοιό των παρτιζάνων και να ξεφύγουν προς τα Άβαλα γιά να φέρουν εκεί τη θλιβερή πως το τάγμα είχε καταστραφεί .

Αλλά κι' αυτά τα λείψανα , που έφτασαν με την ψυχή στα δόντια στα Άβαλα , πριν καλά-καλά προφτάσουν να προσκολληθούν σε μιά μονάδα μεραρχίας των Ες- Ες " Πρίγκηψ Ευγένιος " , ξανάπεσαν σε κλοιό Σοβιετικών και παρτιζάνων χωρίς να γλιτώσουν αυτή τη φορά . Ο λοχαγός Μάλτεν κι όλοι σχεδόν οι συμπολεμιστές του έπεσαν εδώ και μόνον ο λοχαγός Λάνσουερ με 11 άντρες του κατάφεραν να βγούν ζωντανοί απ' την κόλαση αυτή γιά να σώσουν τη σημαία τους και γιά να είναι μάρτυρες της θυσίας του τάγματος ...

Το βιβλίο του διοικητή του συντάγματος 18 Χέρμαν Φρανς , τελειώνει μ' ένα πένθιμο επίλογο γιά τους 3.000 αξιωματικούς και στρατιώτες του συντάγματος που έπεσαν η χάθηκαν στον πόλεμο αυτό και με ιδιαίτερα ευλαβικό έπαινο γιά το ΙΙΙο τάγμα που έπεσε πολεμώντας στην ξένη γη και δεν επέστρεψε στην πατρίδα .....

Τ Ε Λ Ο Σ .