Στο Λιδορίκι πρωτακούστηκε ραδιόφωνο το 1935 . Ήταν του Μήτσου του Καντζιού κι' όχι του Λούη , όπως πολλοί πιστεύουν , κακώς , λοιπόν , δίνεται η πρωτιά στο Λούη . Ο Μήτσος τό 'φερε το 1935 και ήταν μάρκας " Ατγώτερ Κεντ ", υγράς μπαταρίας , όπως ήταν όλα τότε , γιατί ρεύμα δεν υπήρχε , παρά μονάχα στις πόλεις .
Ραδιοφωνικός σταθμός , δεν υπήρχε τότε στον τόπο μας εκείνα τα χρόνια και η Ελλάδα δανειζόταν μισή ώρα απ' το Μπάρι Ιταλίας , 9-9,30 κάθε βράδυ , ως το 1937 , οπότε απόκτησε δικό της σταθμό .
Τι άκουγαν , τότε , οι ακροατές και ιδιαίτερα ο Καντζιός στο αντιραδιοφωνικό - λόγω βουνών - Λιδορίκι ; Άκουγαν παράσιτα και κατά το βράδυ , που δυνάμωναν οι σταθμοί , άφθονη κλασική μουσική .
Κάθε ραδιόφωνο είχε δυό μπαταρίες , η μιά γέμιζε σε αυτοκίνητα κι' η άλλη βρισκόταν σε εφεδρεία . Η κεραία ήταν μεγάλη , του Καντζιού έφτανε ως τη μάντρα , πάνω στο σοκάκι της Βικτωρίας .
Δεύτερος έφερε ράδιο ο Κώστας Ευσταθίου , δεν θυμάμαι όμως τι μάρκας ήταν .
Θα σταθώ όμως στα δυό αυτά εμπορόπουλα του χωριού μας , γιατί ο Μήτσος όσο κι' ο αδικοχαμένος Κώστας , υπήρξαν φωτεινά και φιλοπρόοδα μυαλά με πολλές πνευματικές ανησυχίες κι' ενδιαφέροντα .
Δεν τους ενδιέφερε μόνον ο Κερδώος , αλλά κι' ο λόγιος Ερμής .
Ο Κώστας ιδιαιτέρως συνεργάστηκε και με το Λεξικό του " Πυρσού " , έργο μνημειώδες , γιά εκείνη την εποχή , αλλά και σήμερα ακόμη . Και οι δυό τους ξεχώριζαν με το ήθος τους , κι' όλοι τους αγαπούσαν . Πρωτοστατούσαν σε κάθε πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση κι ήταν ευαίσθητοι δέκτες της τεχνολογικής και κοινωνικής αλλαγής , που άρχιζε να κάνει τα πρώτα δειλά της βήματα .
Εκείνη την εποχή άρχιζε η περίοδος του ραδιοφώνου , τό 'φεραν πρώτοι όπως είχαν φέρει και την φωτογραφική μηχανή , και όλες οι προπολεμικές φωτογραφίες του χωριού μας , είναι του Κώστα Ευσταθίου .
Ο Καντζιός , εκτός από την κλασική μουσική , λάτρευε και την ελαφρά , γι΄αυτό και στο μαγαζί του θα έβρισκες όλους τους δίσκους του Χατζηαποστόλου κι' όλα τα Ευρωπαικά σουξέ του Τίνο Ρόσσι , της Ζάρα Λεάντερ , της Μάρλεν Ντήτριχ και πολλά άλλα δικών μας συνθετών και τραγουδιστών , της εποχής του γραμμοφώνου .
Και οι δυό τους είχαν εγκυκλοπαίδειες , στις οποίες , μαθητάκια εμείς , καταφεύγαμε γιά βοήθεια . Κι' ήταν - εκείνο τον καιρό - μεγάλο πράγμα να 'χει ένα σπίτι εγκυκλοπαίδεια , τρεις είχε όλες κι' όλες το Λιδορίκι , δυό οι Καντζιός και Ευσταθίου και την τρίτη το Γυμνάσιο .
Ας γυρίσουμε όμως στο ραδιόφωνο . Νιόπαντρος ο Κώστας ο Ζουμάς , άνοιξε εξοχικό κάτω στο σπίτι του στις " Λάκκες ", φέρνοντας και ραδιόφωνο .
Κοσμοσυρροή , πατείς με , πατώ σε , βελόνα δεν έπεφτε , απέναντι , στον Αντώνη , ο Λούης με το Φάσα , βάραγαν μύγες . Ψυχή δεν πάταγε , παρόλο που το μαγαζί του Ζουμά υστερούσε σε τοποθεσία σε τοποθεσία , αέρα και , το κυριότερο , σε νερό . Είχε όμως ράδιο κι' ο κόσμος πήγαινε γιά τη μουσική .
Κι ο μεν Φάσας ( Αριστείδης Κοράκης ) ήταν καταδικασμένος . Τελευταία είχε στιγματισθεί , γιατί έφερνε τις διάφορες " Αλτάνες " και " Μαντζουράνες " του , οι οποίες , στην πραγματικότητα , ήταν ιερόδουλες , που δούλευαν όμως σαν σερβιτόρες , γιά να τηρούνται τα προσχήματα , επειδή ο Νόμος απαγόρευε τους οίκους ανοχής , σε πόλεις κάτω των 5.000 κατοίκων . Ο μακαρίτης ο μπάρμπα Αριστείδης επιτελούσε ..κοινωνικό έργο φέρνοντα τις πεταλούδες αυτές με τις οποίες γινόταν το σώσε αργά τη νύχτα , όταν καταλάγιαζε η κίνηση στους δρόμους του χωριού κι' οι ευυπόληπτοι νοικοκυραίοι έπαιρναν τον πρώτο ύπνο τους .
Στην εποχή που έρχονταν οι.." Αλτάνες " , παρουσιαζόταν και ..έξαρση στη ζωοκλοπή , οι διάφοροι .." ποιμενόπαιδες " και νεαροί " αιπόλοι " - κατά τον Παπαδιαμάντη - στούμπαγαν που και που κανάνα ..αμνοερίφιο γιά τις θυσίες τους στην πάνδημη Αφροδίτη .
Κι' οι Χωροφύλακες , απ' την άλλη μεριά , κλείναν τα μάτια και συγκατένευαν σιωπηρά στην παρανομία των γυναικών , γιατί ήταν πρώτοι και..καλύτεροι πελάτες τους οι ίδιοι ,γιατί ο Νόμος , εκείνα τα χρόνια , τους απαγόρευε το γάμο .
Τριαντάχρονοι νταγλαράδες όλοι τους τι έπρεπε να κάνουν ; " Βολεύονταν " κι' αυτοί με τις " Αλτάνες " κι ούτε γάτα ούτε ζημιά .
Αυτά όλα όμως είχαν αρνητικές επιπτώσεις στο μαγαζί του Φάσα . Ο κόσμος , οι νοικοκυραίοι , τ΄απέφευγαν και σιγά - σιγά πέθαινε .
Και να σκεφθεί κανέις ότι κάποτε δεν έβρισκες καρέκλα να καθήσεις . Γιά να χωράνε όλοι ο Φάσας , μαραγκός ο ίδιος , έφκιασε μιά εξέδρα πάνω στον πλάτανο , στην οποία ανέβαινες με ξύλινη σκάλα απ' τη μεριά του Κοτλιά . Πάνω στο μικρό πλατώ χωρούσαν 5-6 τραπεζάκια , που προορίζονταν γιά τους πολύ-πολύ μερακλήδες . Υπήρχε κι' ένα γραμμόφωνο .
Απέναντι του Λούη δεν είχε χτιστεί ακόμα , υπήρχε μιά παράγκα , που την εκμεταλλεύονταν οι Καγκαλαίοι απ' το Βαρούσι ,και δούλευε μονάχα 1-2 μήνες το καλοκαίρι . Κοσμική κίνηση υπήρχε πολλή , 1500 μόνιμοι κάτοικοι και πολλοί Δημόσιοι υπάλληλοι και ξένοι έδιναν άφθονη πελατεία στα δυό αυτά κέντρα , που πρόσφερναν γλυκά του κουταλιού , γκαζόζες , που τις..πάγωναν στη βρύση του Αντώνη ( και τις κλέβαμε τη νύχτα εμείς οι πιτσιρικάδες ) και ζύθο ΦΙΞ με 22 δραχμές τη φιάλη .
Όταν ήρθε ο Λούης απ' την Αμερική , γκρέμισε την παράγκα κι' έχτισε το σημερινό κτίριο , διαμόρφωσε το χώρο , φύτεψε και ακακίες και το έκανε ένα θαυμάσιο κέντρο .
Ο κόσμος έτρεχε συν γυναιξί και τέκνοις , κάθε βράδυ κι' ευχαριστιόταν πραγματικά τα καλοκαιρινά βράδια . Έξυπνος ο Λούης , περιποιητικός , δεν προλάβαινε να κόβει μονέδα . Ήταν ένας άνθρωπος ιδιότυπος , που έκανε εντύπωση ακόμα και στο Σπύρο Μελά , ο οποίος του αφιέρωσε ειδικό χρονογράφημα στο " Ελεύθερο Βήμα " και την " Εστία " όταν πέρασε κάποτε απ' το Λιδορίκι .
Τα πράγματα , λοιπόν , πήγαιναν καλά , ώσπου άνοιξε το κέντρο ο Ζουμάς , φέρνοντας και το ραδιόφωνο . Ψυχή στο Λούη κι οι πετσιρικάδες έλεγαν πως ο Λούης θα πάει τώρα να δουλέψει γκαρσόνι στο...Ζουμά . Ο Λούης όμως δεν το 'βαλε κάτω , δίνει 14 λίρες και φέρνει ένα Φιλιπς . Το τι έγινε το μαντεύετε , όλοι οι Λιδορικιώτες διέρρευσαν στον Αντώνη , κι' ο Ζουμάς έκλεισε . Αυτά γιά τα των ..ραδιοφώνων στο χωριό μας .
Γιά της ιστορία , ραδιόφωνο παρουσιάστηκε στα μέρη μας παλιότερα . Κάποιοι μηχανικοί που χάραζαν το δρόμο Λιδορικίου - Ναυπάκτου , είχαν φέρει ένα κάτω στου Κωσταντελάκη , όπου έμεναν , έχοντας μιά πανύψηλη κεραία , που έπιανε ως επάνω απ' τα βράχια .
Πάντως στο χωριό μας ο πρώτος που έφερε ραδιόφωνο ήταν ο Μήτσος ο Καντζιός , κατόπιν ο Κώστας Ευσταθίου , ύστερα ο Γιώργος Πέτρου , ο οδοντογιατρός , μετά τα καφενεία της Βαθειάς κι' ύστερα ήρθε ο πόλεμος κι' όλα χαντακώθηκαν , γιά να ξαναβγούν στην επιφάνεια μετά την απελευθέρωση .
Το κομμάτι αυτό γράφτηκε απ' τον Αλέκο Κωστάκη και δημοσιεύτηκε στο " ΛΙΔΩΡΙΚΙ " τον Μάρτιο του 1985 ......Κ-
No comments:
Post a Comment