ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΩΝ ΠΑΠΑΔΩΝ ..

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

Το χωριό μας όπως ήταν στις 30 Ιουνίου 1902 , όπως αναγράφεται και πάνω στην φωτογραφία , που είναι η παλιότερη Λιδορικιώτικη φωτογραφία που υπάρχει .

Όλοι ξέρουμε πως υπάρχουν μερικά γεγονότα , που σφραγίζουν τη ζωή ενός τόπου ή που γίνονται ορόσημα στην ιστορία του . Και , α΄αφετηρία αυτά τα ορόσημα , οι άνθρωποι του τόπου αυτού , ξεκινώντας να συζητήσουν διάφορα γεγονότα , πάνω στις αμφιβολίες τους για τον ακριβή καθορισμό της εποχής που συνέβησαν αυτά , λένε συνήθως : " πριν ή μετά το γεγονός εκείνο ".

Ένα τέτοιο σημαδιακό χρονικό ορόσημο , για τους παλιούς Λιδοερικιώτες , ήταν κι ο θάνατος δυο παπάδων , που συνέβη το 1903 και συντάραξε την τότε κλειστή κοινωνία της Δωρίδας . Αλλ' ας πάρουμε τα γεγονότα απ' την αρχή .

Στο σωτήριο εκείνο έτος , παπάς και δάσκαλος στο χωριό μας ήταν ο Ιωάννης Παπαϊωάννου . Καταγόταν απ' το Βαρούσι και λεγόταν Θεοχαρόπουλος , αλλά σαν έγινε παπάς το'κανε Παπαϊωάννου . Από οικονομικής δε πλευράς ήταν από τους πιό εύπορους του χωριού .

Ο γιός του , Αθανάσιος Παπαϊωάννου , ήταν κι' αυτός δάσκαλος , κι' οι παλιοί τον ήξεραν όλοι με το παρανόμι Σούλιος ( υποκοριστικό του Θανάσης , Θανασούλης , Σούλης ) . Ο Θανάσης λοιπόν , μιας και τα οικονομικά της οικογένειας το επέτρεπαν , στα νιάτα του ταξίδεψε πολύ . Και λέμε πολύ , γιατίεκείνο τον καιρό ήταν κάτι το πολύ δύσκολο , ακόμα κι' ένα ταξίδι στην Αθήνα . Ο Σούλιος , όμως , έφτασε ως την Αίγυπτο , κέντρο τότε ακμάζοντος Ελληνισμού , κι' από κει , γυρίζοντας , έφερε στο Λιδορίκι μιαν άμαξα μ' ένα αράπικο άτι κι' έναν Αιγύπτιο για αμαξά , κάτι που σήμερα καταντάει απίστευτο , αν σκεφτεί κανείς τις οικονομικές συνθήκες , που επικρατούσαν τότε σ' όλη την περιφέρεια . Άμαξα , αμαξηλάτης κι'άλογο απράπικο στο Λιδορίκι , ήταν κάτι απίθανο .

Φυσικά τα δρομολόγια της άμαξας ήταν περιορισμένα , γιατί δρόμοι για άμαξα δεν υπήρχαν , ο μόνος που υπήρχε , ήταν αυτός που ένωνε την πρωτεύουσα με του Κολατζή το χάνι ( Ερατεινή ) και που είχε ανοίξει ο Γεώργιος Λιδωρίκης ( αυτός που'φτιαξε και τη Βαθειά ). Ο αράπης , ο σείζης του Σούλιου , κάθε απόγευμα , μόλις έγερνε ο ήλιος , έβγαινε από πάνω στ' αλώνι το Σουλιέϊκο και , σαν πιστός μουσουλμάνος , έστρωνε ένα χαλάκι , γονάτιζε στραμμένος προς το Σερεντέλη ( δηλ.την κατεύθυνση της Μέκκας )κι' έκανε το " ναμάζι " του ( δηλ.την προσευχή του ) . Κι' ύστερα το 'ροχνε στους περίπαθους ανατολίτικους αμανέδες του ως αργά το βράδυ , ενω τριγύρω του μαζεύονταν οι γυναίκες , άκουγαν ευχαριστημένες τα τραγούδια του και χάζευαν με τον παράξενο ετούτο σείζη .

Ίσως ν' αγάλλονταν και οι ψυχές των ομοθρήσκων του , που έζησαν 4 αιώνες στο χωριόμα σαν κατακτητές και ν' αναρριγούσαν στους τάφους τους , ακούγοντας τους αμανέδες του σίζη και τις επικήσεις του στον Αλλάχ και τον Προφήτη τους .Ποιός ξέρει , ίσως ..

Πάντως ο ταλαίπωρος σίζης δεν έζησε πολύ στο χωριό μας . Άμαθος απ' τα χιόνια , το τσιάφι και τις παγωνιές , άρπαξε νια πνευμονία και πήγε στον παράδεισο του προφήτη του ( στον έβδομο ουρανό , με τα εβδομήντα δύο " ουρί ", τα ατζέμ πιλάφια του και τα εφτάζυμα παξιμάδια του ) τη δεύτερη κιόλας χρονιά . Τον έθαψαν αδιάβαστο σε μια άκρη τ' Άη Γιώργη , μαζί με τους Χριστιανούς . Και το άτι όμως , δεν είχε καλύτερη τύχη .

Το 'χε πάρει ο Θεμιστοκλής Παπαϊωάννου ( βουλευτής , γερουσιαστής και υπουργός του Βενιζέλου ) κι είχε πάει στον Κονιάκο . Εκεί όμως , ξέχασαν να τοποτίσουν και το κακόμοιρο το ζωντανό " έβγαλε στα μάτια " κι' έσκασε . Αυτά τα λίγα πληροφοριακά ως προς την πρώτη ι.χ άμαξα του χωριού μας , αλλά ας γυρίσουμε τώρα στους παπάδες μας .

Ο Παπαγιάννης , λοιπόν , είχε ένα γιο , το Νίκο , αρχίατρο στο Αγρίνιο , παντρεμένον μ' εγγονή του Σκαλτσοδήμου . Απ' αυτόν κατάγονται οι πολιτικοί Παπαϊωάννου , του Αγρινίου κι 'ενας Δήμαρχός του . Το γιο του λοιπόν αυτόν θέλησε να επισκεφθεί ο παπάς και κατέβηκε με την άμαξά του στη Βιτρινλιτσα , όπου είχε κόρη παντρεμένη , την Παράσχω , με τον παπά και δάσκαλο του χωριού , το Δραγώτη . Λογάριαζε να πάρει το βαπόρι της γραμμής , που πέρναγε το βράδυ για το Μεσολόγγι , απ΄το Χάνι , γιατί δια ξηράς δεν υπήρχε ακόμα δρόμος . Τον έπιασε όμως η καρδιά του ξαφνικά και παρά τις προσπάθειες του γιατρού Τζίνη , ξεψύχησε στο σπίτι του γαμπρού του .

Λυπημένοι όλοι και συγκλονισμένοι , έβαλαν τη σορό του ιερέα στην άμαξα και πήραν το δρόμο για το Λιδορίκι , μ'επικεφαλής τον παπα - Δραγώτη .

Οκαιρός ήταν βατρύς , υγρός και σκουντουφλιασμένος , και τ' άλογο στον ανήφορο ως τη Γερομαστή και τ' Ανάθεμα πήγαινε σιγά - σιγά . Μόλις όμως πήρε τον κατήφοροάρχισε να τρέχει , ενώ άρχισε να ψιλοβρέχει και να φυσάει . Βράχηκε ο παπά - Δραγώτης λίγο αλλά δεν έδωσε σημασία .

Σαν έφτασαν στο Λιδορίκι , τους περίμενε όλος ο κόσμος κι' όλοι οι παπάδες της Δωρίδας , γιατί ο Παπαγιάννης ήταν ανώτερός τους στο βαθμό , αλλά κι' αγαπητός και σεβαστός σε όλους .

Τον ξενύστησαν τον παπά και μεταξύ αυτών κι' ο γαμπρός του ο παπα-Δραγώτης , ο οποίος απ' το ξενύχτι κι' απ' το ψιλόβροχο , που δεν πρόσεξε , άρπαξε μια τρομερή βροχοπνευμονία κι' ακολούθησε στον τάφο τον προϊστάμενο και πεθερό του Παπαγιάννη .

Δυο παπάδες λοιπόν μαζί τον ίδιο καιρό , σημαδιακή χρονιά στα 1903 , που ο θάνατός τους έγινε χονικό ορόσημο στη ζωή του χωριού μας , όπως μου τ'αφηγήθηκε ο σεβαστός μας πρεσβύτης Βασίλειος Παπαϊωάννου , γιος του Σούλιου κι εγγονός του Παπαγιάννη .

Απρίλης του 1913 , στον Αντώνη , κάτω απ' τον πλάτανο , ετοιμάζεται να ξεκινήσει το..." εξπρες " που έκανε δρομολόγια Λιδορίκι - Ερατεινή . Αν καλοπροσέξετε , θα δείτε την..ποικιλία επιβατών και..ενδυμασιών , φαντάροι , τσολιάδες , φουστανελάδες ...απ' όλα είχε ο..μπαξές..

Το όμορφο αυτό ταξίδι στο μακρινό Λιδορικιώτικο παρελθόν , δημοσιεύτηκε στο " Λιδωρίκι " το Μάρτιο του 1985 , αριθ.φυλ. 40 , και είναι ..έργο του αξέχαστου Λιδορικιώτη και αγαπημένου φίλου Αλέκου Κωστάκη , του Καφτανιαλέκου , όπως τον ξέραμε όλοι μας .

Καλό σας ξημέρωμα .....Κ.-