ΠΟΣΟ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΚΟΣΤΙΣΕΙ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ

 

Του Γιώργου Καισάριου 

Ήδη από αρχές του 2010 είχα περιγράψει προς τα που οδεύει η τωρινή κατάσταση. Το ότι δηλαδή η Ελλάδα αργά ή γρήγορα θα βρεθεί εκτός αγορών και ότι αναγκαστικά θα πάμε σε κάποιο είδος στάσης πληρωμών. Αυτό που δεν φαντάστηκα τότε, είναι τι θα ακολουθήσει μετά.
Αυτό που νόμιζα ότι θα ακολουθήσει στην περίπτωση της Ελλάδος είναι ότι απλά θα δηλώναμε αδυναμία πληρωμής και θα καλούσαμε σε διαπραγματεύσεις τους πιστωτές για να διαπραγματευτούμε τι μπορούμε να πληρώσουμε με απώτερο στόχο την ανταλλαγή των ομολόγων μας με μια άλλη σειρά και με μια εκτύπωση επί της ονομαστικής αξίας (κοινώς κούρεμα και επιμήκυνση).
Ποτέ δεν πήγε το μυαλό μου ότι θα φτιαχνόταν αυτή η ομπρέλα που λέμε σήμερα τρόικα, με σκοπό απλά να μας δίνουν ρευστότητα, με αποκλειστικό σκοπό να μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τις λήξεις των ομολόγων μας, για να μην πάρουν χασούρες οι τράπεζες και τελικά ένα ποσοστό του χρέους μας να γίνει διακρατικό.
Τελικά αυτό που εγώ έχω καταλάβει είναι ότι δεν είχαν κάποιο σχέδιο και κανένα σκοπό και απλά έκαναν ό,τι έκαναν για να αγοράσουν χρόνο, νομίζοντας ότι κάτι άλλο θα σκεφτούν στην πορεία που μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
Το τελικό πόρισμα (κατ΄εμέ ) είναι ότι το όποιο σχέδιο είχαν (αν είχαν), δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, διότι σήμερα θα γίνει αυτό που έπρεπε να γίνει αρχές του 2010, απλά το κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Ας δούμε λοιπόν τι θα είχε γίνει, αν η αναδιάρθρωση είχε γίνει αρχές του 2010 αντί αυτή που θα γίνει σήμερα.
Ένα κούρεμα 50% (αρχές 2010) θα μπορούσε να επιβληθεί σχεδόν επί του συνόλου του χρέους μας χωρίς καμία σχετική δυσκολία. Το χρέος μας τότε ήταν περίπου 300 δισ. Άρα ένα 50% θα έριχνε το χρέος μας στα 150 δισ. Το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν το μετράω, διότι όπως έχουμε πει θα το πάρουμε πίσω και με κέρδος.
Το χρέος επί του ΑΕΠ της Ελλάδος θα είχε πέσει στο 60%. Έχοντας παράλληλα ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες μας (τότε), η οικονομία σήμερα δεν θα ήταν στη δυσμενή θέση που είναι. Επίσης, η ύφεση θα δεν ήταν αυτή που είναι σήμερα και ούτε η ανεργία σε αυτά τα επίπεδα. Ναι μεν θα είχαμε ανάγκη τη βοήθεια της Ευρώπης, αλλά όχι τόσο πολύ. Ναι μεν θα είχαμε πάλι ελλείμματα αλλά όχι τόσα πολλά.
Αυτό όμως που δεν θα είχε συμβεί είναι να καταστραφούν οι τράπεζες όπως έχουν καταστραφεί σήμερα. Η οικονομία δεν θα είχε το έλλειμμα ρευστού που έχει σήμερα και το κόστος για όλους μας θα ήταν πολύ μικρότερο.
Σήμερα λοιπόν, θέλουμε να κάνουμε ένα κούρεμα 50% επί των ομολόγων μας (της αγοράς πλην διακρατικών) και προσδοκούμε το 2020 το χρέος μας να είναι στο 120% επί του ΑΕΠ.
Σήμερα η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα κοστίσει τουλάχιστον 60 δισ. και επιπλέον, οι τράπεζες (το τραπεζικό σύστημα) έχουν ενεχυριάσει τα πάντα στην ΕΚΤ και μόνο ένας θεός ξέρει πως θα ξεμπλέξει αυτό το κουβάρι (ενώ τότε δεν είχαμε αυτό το πρόβλημα). Σήμερα έχουμε τραβήξει 40 δισ. από τον ELA, ενώ τότε δεν ξέραμε καν τι είναι το ELA.
Σήμερα, οι καταθέσεις στο σύστημα έχουν μειωθεί κατά 80 δισ. περίπου, ενώ αν είχαμε κάνει τότε την αναδιάρθρωση, όχι μόνο δεν θα είχαν φύγει καταθέσεις, αλλά θα είχαν εισρεύσει στο τραπεζικό μας σύστημα ξένες καταθέσεις, διότι το τραπεζικό μας σύστημα θα ήταν σε άριστη κατάσταση.
Σήμερα υπάρχει το σύννεφο του να βγούμε από το ευρώ (και ίσως και να διαλυθεί η ένωση), ενώ αν είχε γίνει τότε η αναδιάρθρωση, σήμερα θα ήμασταν σε πολύ καλή κατάσταση (από άποψης βιωσιμότητας τουλάχιστον) και δεν θα ασχολείτο κανείς μαζί μας.
Η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης έχει κοστίσει σε όλους πάρα πολύ και περισσότερο από όλους στον μέσο πολίτη, που έχει δει κατακόρυφη πτώση του βιοτικού του επιπέδου. Αν η αναδιάρθρωση έχει γίνει τότε, ναι μεν θα είχε επίσης μειωθεί το βιοτικό μας επίπεδο, αλλά καμία σχέση με αυτό που βιώνουμε σήμερα.
Και όσο καθυστερεί να γίνει αυτό που πρέπει να γίνει (ένα μεγάλο κούρεμα που θα μας κάνει βιώσιμους), τόσο το κόστος κοιτάζοντας μπροστά θα είναι μεγαλύτερο. Και αν δεν τελειώσει αυτή η διαδικασία σήμερα, θα έχουμε πρόβλημα μελλοντικά με το ΔΝΤ και τους διάφορους εταίρους μας, που μας δάνεισαν λεφτά (ενώ δεν θα έπρεπε), διότι μελλοντικά θα αναγκαστούμε να κουρέψουμε και αυτούς διότι δεν θα έχουμε επιλογή.
Με μεγάλη χαρά λοιπόν διάβασα της Παρασκευή εδώ στο Capital  (καθώς και σε αγγλοσαξονικά μέσα) ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει έρθει σε απευθείας επαφή με θεσμικούς του εξωτερικού και έχει ανοίξει διαπραγματεύσεις απείθειας μαζί τους για ένα κούρεμα της τάξεως του 75% αντί του 50% που ακούμε τώρα τελευταία.
Γιατί χαίρομαι; Διότι όπως σας έχω πει εδώ και πολλούς μήνες, είναι ανάγκη το χρέος μας να μειωθεί όσο περισσότερο είναι δυνατόν το ταχύτερο δυνατόν. Αν λοιπόν στην αναμπουμπούλα μπορούμε να πετύχουμε ένα κούρεμα 75%, αυτό σημαίνει χοντρικά άλλα 50 δισ. μείωση χρέους και επιπλέον μείωση 2,5 δισ. σε τόκους τον χρόνο. Και στο βαθμό που πράγματι η ελληνική κυβέρνηση έχει ανοίξει απευθείας επαφές, θα τους συμβούλευα να πιέσουν ακόμα και για ένα κούρεμα 100% ... ακόμα και εχθρικά αν χρειαστεί.
Διότι αν δεν μειωθεί αρκετά το χρέος μας σήμερα (στα όρια του 70% του ΑΕΠ περίπου), σε 1-2 χρόνια από τώρα, θα βρεθούμε πάλι στην ίδια κατάσταση και τότε το χρέος μας θα είναι 100% διακριτικό και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να πείσουμε τους φορολογούμενους άλλων χωρών ότι δεν θα τους πληρώσουμε. Αλλά στην τελική αυτό ακριβώς θα γίνει, διότι απλά δεν θα μπορούμε να τους πληρώσουμε.
Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι μας έχει ήδη κοστίσει αρκετά η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης που έπρεπε να γίνει πριν 2 χρόνια. Όσο θα καθυστερεί η διαδικασία (να μειώσουμε το χρέος μας), τόσο διατρέχουμε τον κίνδυνο στο μέλλον να αθετήσουμε την υπόσχεση μας προς το ΔΝΤ και τα διακρατικά δάνεια που έχουμε πάρει.
Ελπίζω λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση αυτή τη φορά να κάνει σωστά τη δουλειά και ελπίζω το κούρεμα επί των ομολόγων της αγοράς να είναι αρκετά μεγάλο, ώστε το χρέος μας να μειωθεί κατά 200 δισ. όπως έχω γράψει κατά καιρούς. Διότι όσο καθυστερεί η διαδικασία, τόσο περισσότερο θα το πληρώσουμε στο μέλλον και από ένα σημείο και μετά (και χωρίς να το θέλουμε) και οι εταίροι μας.

george.kesarios@capital.gr