Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες, στιχουργούς, ερμηνευτές και από τους σημαντικότερους εκφραστές του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού στις αρχές και τα μέσα του 20ού αιώνα. Ο λόγος για τον Αττίκ, που είμαστε βέβαιοι ότι δεν υπάρχει Έλληνας που να μην γνωρίζει ποιος ήταν…
Ο κατά κόσμον Κλέωνας Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στην Αίγυπτο, όπου παρακολούθησε μαθήματα μουσικής, και από το 1907 έζησε στο Παρίσι, όπου συνεργάστηκε ως ηθοποιός με διάφορους θιάσους και συμμετείχε σε περιοδείες σε διάφορες χώρες ώς το 1930, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, φέρνοντας μαζί του λίγο από το άρωμα του Παρισιού.
Δυναμικός, έξυπνος, ευρηματικός και από τη φύση του ανήσυχο πνεύμα, δημιούργησε εκείνη ακριβώς την εποχή την περίφημη «Μάντρα του Αττίκ» και έγινε δημοφιλής χάρις στα γεμάτα αισθήματα, ρομαντισμό, γλυκύτητα, πάθος και νοσταλγία τραγούδια του.
Ο Τίμος Μωραϊτίνης περιγράφει τις πρώτες ημέρες λειτουργίας της, γράφοντας πως ήταν «μία “μπουάτ” στα πρότυπα εκείνων της Μονμάρτης, αλλά με καθαρώς αθηναϊκόν χρώμα»!
Τι ήταν η Μάντρα
Η «Μάντρα του Αττίκ», που στην πραγματικότητα ήταν ένας καλλιτεχνικός όμιλος, δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 1930, όταν κάποιος αστυφύλακας του υπέδειξε μια ελεύθερη μάνδρα στην οδό Μηθύμνης, κοντά στην πλατεία Αγάμων.
Σε 13 ημέρες σκάρωσε μια ξύλινη σκηνούλα, έβαλε διάφορες επιγραφές, όπως «Αγαπάτε τα ζώα, τον Αττίκ και... αλλήλους», και άρχισε τις παραστάσεις του μέσα στο κατακαλόκαιρο.
Αλλά ο Αττίκ δεν ήταν μόνος του σε εκείνη την όμορφη περιπέτεια. Είχε κοντά του γνωστά πρόσωπα της καλλιτεχνικής ζωής της εποχής, όπως οι Μαρίκα Φιλιππίδου, Βώττης, Π. Χορν, Δ. Ευαγγελίδης κ.ά. Επίσης παρουσία-ζε δύο «χαβαγίστες» από τη Ρόδο ως Εγγλέζους για λόγους… επικαιρότητας! Επί σκηνής βρισκόταν ακόμη και ο μικρός Τάκης Χορν.
Τα επόμενα χρόνια από τη σκηνή της «Μάντρας» παρήλασαν πολλοί νέοι καλλιτέχνες και γεννήθηκε μια γενιά «κονφερασιέ» και γενικά νέων καλλιτεχνών.
Ο Αττίκ και η επαφή του με το κοινό έδιναν το στίγμα της νέας διασκέδασης. Ο καθένας μπορούσε ν’ ανέβει στη σκηνή και να επιδείξει το πνεύμα, τη φωνή, το ποίημα ή την ιδιοτροπία του. Αυτό που λίγο αργότερα έγινε «νέα ταλέντα» και πολύ αργότερα καταντήσαμε να λέμε ριάλιτι σόου…
Η ανταπόκριση από τον κόσμο ήταν τεράστια… Ήταν τόσο επιτυχημένη εκείνη η πρωτοπόρος προσπάθεια, ώστε με δυσκολία τα όργανα της Αστυνομίας συγκρατούσαν την ξύλινη πόρτα της εισόδου από τον κίνδυνο ανατροπής της.
«Ο κόσμος κλαίει στο σπίτι του, στη Μάνδρα θέλει να γελά», έγραψε ευφυέστατα δημοσιογράφος της εποχής, περιγράφοντας τον Αττίκ να αγωνίζεται, να ιδρώνει, να θυμώνει, να αστειεύεται, να καλαμπουρίζει και να βρα-χνιάζει καθιερώνοντας το δικό του είδος λαϊκού θεάτρου.
Όχι μόνο συμμετείχε σε ό,τι συνέβαινε στη Μάντρα, αλλά και πολλές φορές αυτοσχεδίαζε, για να γράψει έτσι αρκετές από τις μεγάλες του επιτυχίες.
Σύμφωνα με όσα λέγονται για εκείνη την εποχή, ο Αττίκ για μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, το «Ζητάτε να σας πω», αυτοσχεδίασε στη Μάντρα του.
Ο δεύτερος γάμος του Αττίκ με την καλλονή της εποχής, την ηθοποιό Μαρίκα Φιλιππίδου (η οποία αργότερα παντρεύτηκε τον πολιτικό Σταμάτη Μερκούρη, πατέρα της Μελίνας Μερκούρη), είχε ατυχή κατάληξη.
Κάποιο βράδυ η Φιλιππίδου με τον νέο σύζυγό της, τον ίλαρχο Σταμάτη Μερκούρη, εμφανίστηκε στη Μάντρα και το κοινό, περιπαιχτικά, άρχισε να ζητά από τον Αττίκ το «Είδα μάτια», που ήταν γραμμένο για εκείνην.
Ο Αττίκ αποσύρθηκε στενοχωρημένος στα παρασκήνια και έπειτα από 10 λεπτά, αφού αυτοσχεδίασε, επέστρεψε και έπαιξε το «Ζητάτε να σας πω», που ήταν ουσιαστικά και ένα μήνυμα στην παρούσα Μαρίκα Φιλιππίδου.
Η σπαρταριστή «Eγκύκλιος»
Ο Αττίκ, αφού καθιέρωσε τη «Μάντρα» του, φρόντιζε κάθε χρόνο να βρίσκει τρόπους για να προσελκύει το κοινό. Χαρακτηριστικά της τέχνης και των δραστηριοτήτων του ήταν το κέφι και η πρωτοτυπία.
Έτσι, λοιπόν, τον Μάιο του 1932 επανήλθε δριμύτερος και εν μέσω κρίσης εξαπέλυσε «Εγκύκλιον προς τον Τύπον και το Αθηναϊκόν Κοινόν». Μια Εγκύκλιο μέσω της οποίας, εν είδει Διαγγέλματος, καθιστούσε τη σκηνή της «Μάντρας» του «ορμητήριον δια παν νέον τάλαντον, αρκεί να είναι πραγματικόν… τάλαντον», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο πρώτο άρθρο της η Εγκύκλιος ανέφερε πως ζητούνται «συγγραφείς, επιθεωρησιογράφοι, λογογράφοι, ευθυμογράφοι και ο,τιδηποτεγράφοι μη θεωρούντες εντροπήν το να είπουν, εκτελέσουν ή τραγουδήσουν από της ταπεινής εξέδρας της Μάνδρας όσα με χάριν και πνευματωδίαν γράφει η πέννα των στέργοντες ούτω ν’ αποκτήσουν και στυλογράφον».
Επίσης, ζητούσε «καλλιτέχνας ουτινοσδήποτε… φύλου, φωνής ή αναστήματος (υπό τας δύο σημασίας της λέξεως) διά τραγούδι ή απαγγελίαν, εξελθόντας εξ οιουδήποτε των ωδείων μας ή και ουδέποτε εισελθόντας εις τοιούτον, αρκεί να έχουν φωνήν ευχάριστον και… μετριοφροσύνην»!
Σατιρίζοντας την πραγματικότητα της νεοελληνικής κοινωνίας και δίνοντας αφορμές για σχολιασμούς και συζητήσεις γύρω από πρόσωπα της επικαιρότητας, ο Κλέων Τριανταφύλλου ζητούσε ακόμη «ιδιοφυΐας παντός είδους,
ως π.χ. χορευτάς ή χορευτρίας (έστω καιάνευ ιματισμού), μουσικούς εκτελεστάς εφ’ οιουδήποτε οργάνου (πλην τυμπάνου), σολίστας (ή… μετζασολίστας, αλλ’ αυτούς διά μίαν και μόνην άμισθον εμφάνισιν κατά τινα εσπέραν τρικυμίας), σφυρικτάς με μίαν ή και περισσοτέρας φωνάς και τέλος, παν ό,τι παράδοξον και πρωτοφανές, αρκεί να είναι ωραίον και να έχη σχέσιν με την Τέχνην».
Με τέτοια τερτίπια γέμιζε τη «Μάντρα» του με κόσμο ο Αττίκ, πρωτοπορώντας στις πρακτικές ανεύρεσης ταλέντων που γνωρίζουμε μέχρι τις ημέρες μας!
No comments:
Post a Comment