OΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

 

Του Κώστα Αντωνόπουλου
Οικονομολόγου
Αντιδημάρχου Δήμου Δωρίδος

Με την ιδιότητα του μέλους της Επιτροπής Οργάνωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), θέλω να παρουσιάσω όσο πιο περιληπτικά μπορώ, κάποιες πτυχές των οργανωτικών προβλημάτων των Δήμων και την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για την αντιμετώπισή τους, όπως τις διατυπώσαμε ομόφωνα μετά από εκτενή συζήτηση στην Επιτροπή μας.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως το πλησιέστερο στον πολίτη κύτταρο διοίκησης, διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του κράτους και στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών. Η ανάγκη για εύρυθμη και χρηστή λειτουργία σε τοπικό επίπεδο επιτείνεται ολοένα και περισσότερο, καθώς η εγγύτητα στον πολίτη –εξαιτίας και της οικονομικής κρίσης, που έχει επηρεάσει την ελληνική κοινωνία σε όλες τις εκφάνσεις της– δημιουργεί επιπλέον υποχρεώσεις και ευθύνες.

Η υιοθέτηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε) στην καθημερινή δραστηριότητα των Δήμων, για παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους δημότες, μπορεί αρχικά να φαίνεται ότι είναι αποκλειστική ευθύνη των Δήμων, είναι όμως πρωτίστως θεσμικό ζήτημα όπως θα εξηγηθεί στη συνέχεια.

Οι Δήμοι μπορούν να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη συγκροτώντας τοπικά και περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης αξιοποιώντας τις τοπικές δυνατότητες, αφού προηγουμένως βελτιώσουν την οργανωτική και διοικητική τους ικανότητα, προσαρμοστούν στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και βελτιώσουν την απόδοση του ανθρώπινου δυναμικού τους.

Οι τοπικές αρχές πρέπει να αποτυπώσουν τις ψηφιακές γνωστικές δυνατότητες των υπαλλήλων σε σχέση με την ψηφιακή διαχείριση της πληροφορίας για να μπορέσουν στη συνέχεια να οργανώσουν την απαραίτητη εκπαίδευση και επιμόρφωση.

Δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι οι Δήμοι, παρά τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά, έχουν προσπαθήσει και, αρκετοί εξ αυτών κρινόμενοι σύμφωνα με τις δυνατότητές τους, έχουν πραγματοποιήσει ψηφιακά άλματα.

Δεν φτάνει όμως αυτό, διότι η καθημερινή λειτουργία τους εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το κεντρικό κράτος, το οποίο έχει μείνει πίσω. Η αναδιοργάνωση και οι μεταρρυθμίσεις δεν αφορούν μόνο τους ΟΤΑ, είναι ένα σύνθετο και διαλειτουργικό θέμα το οποίο αφορά και το κεντρικό κράτος. Αυτό πρέπει πρωτίστως να εκσυγχρονιστεί εφαρμόζοντας νέες τεχνικές, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις τόσο στις δομές, όσο και στις λειτουργίες του, δημιουργώντας έναν ψηφιακό κεντρικό κόμβο γύρω από τον οποίο θα αναπτύσσεται ένα ψηφιακό δίκτυο που θα ενημερώνει και θα ενημερώνεται συνεχώς.

Τι νόημα έχει για παράδειγμα οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου να γράφονται και να αποθηκεύονται ηλεκτρονικά και όταν αποστέλλονται στην Αποκεντρωμένη Περιφέρεια προς έγκριση, να τυπώνονται σε χαρτί, να φακελώνονται, να ταχυδρομούνται, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα να αποστέλλονται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μειώνοντας έτσι, την μη παραγωγική απασχόληση του προσωπικού, το χρόνο υλοποίησης, το κόστος κλπ;

Επίσης, ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι κάποιες περιπτώσεις Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου που με αποφάσεις τους επηρεάζουν τη δραστηριότητά των Δήμων.

Πως θα παρέχουν οι Δήμοι ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους δημότες όταν δεν εγκρίνεται ως νόμιμη η δαπάνη για την τοποθέτηση ασύρματων δικτύων Wi – Fi; Σε όποιους Δήμους δόθηκε η έγκριση της δαπάνης, θεωρήθηκε στη συνέχεια μη νόμιμη η δαπάνη για τη βιωσιμότητα και τη συντήρηση των ασυρμάτων δικτύων, επεμβαίνοντας, σαφώς, με αυτόν τον τρόπο στη σκοπιμότητα του έργου.

Πως μπορούμε να παρέχουμε υπηρεσίες στους δημότες όταν σε 70 πόλεις της Ελλάδας υπάρχει δίκτυο υποδομών οπτικών ινών, αλλά είναι αχρησιμοποίητο και δεν μπορούν οι Δήμοι να το εκμεταλλευτούν; Στις ορεινές περιοχές, πάνω από τη μισή Ελλάδα, δεν υπάρχουν καν απλές γραμμές επικοινωνίας ADSL, που θα χρησιμοποιήσουν οι δημότες για να απολαύσουν τις τυχόν υπηρεσίες που θα τους προσφέρει η δημοτική αρχή.

Αυτά και άλλα ακόμη δεν είναι προβλήματα που μπορούν να λύσουν οι Δημοτικές Αρχές, όμως καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των υπηρεσιών που θέλουν να προσφέρουν

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού ποτέ δεν λειτούργησε επιρρίπτοντας τις ευθύνες μόνο στο κεντρικό κράτος. Ξέρει να κάνει αυτοκριτική και να αναγνωρίζει τις λαθεμένες πρακτικές που τυχόν ακολούθησε.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε την διαπιστωμένη συστημική αδυναμία από την έλλειψη δια-λειτουργικότητας μεταξύ των Δήμων. Εδώ και δεκαετίες, ο κάθε Δήμος αντιλαμβάνεται και εφαρμόζει κατά το δοκούν έννοιες που έχουν άμεση σχέση με την εξυπηρέτηση, τη στήριξη, τη συμμετοχή, τα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις του πολίτη. Αυτό έχει ολέθριες επιπτώσεις στην ποιότητα και το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών από την Αυτοδιοίκηση. («υπηρεσίες χωρίς ραφή» είναι ο διεθνής επιστημονικός όρος). Έτσι λοιπόν σήμερα, σχεδόν κάθε Δήμος παρέχει τις δικές του υπηρεσίες στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, περιχαρακωμένος στο δικό του πλαίσιο και τις εσωτερικές του διαδικασίες. Αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα για την ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στους Δήμους.

Συζητούμε συνεχώς να δοθεί η δυνατότητα για πρόσβαση και αξιοποίηση των βάσεων δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Ε9,ΤΑΠ κλπ.). Πόσο εφικτό (εφόσον λυθεί θεσμικά) είναι αυτό, να μπορέσουν τα πληροφοριακά συστήματα των Δήμων να «μιλήσουν» με αυτές τις σχεσιακές βάσεις δεδομένων; Είναι εφικτό μόνο για περίπου 50 – 60 κυρίως μεγάλους Δήμους.

Γεγονός είναι επίσης ότι έχουν δοθεί μέχρι σήμερα πάρα πολλά εκατομμύρια ευρώ μέσω διαφορών προγραμμάτων για έργα Τ.Π.Ε με το πρόσχημα της ψηφιακής σύγκλισης.
Σε πάνω από τους μισούς Δήμους τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:

1. Έργα που κατάφεραν να υλοποιηθούν λειτούργησαν για λίγο και τώρα είναι τεχνολογικά κουφάρια.

2. Έργα που υλοποιήθηκαν, αλλά δεν ικανοποιούν τις ανάγκες της καθημερινότητας των πολιτών.

3. Έργα που υλοποιήθηκαν, αλλά δεν εξασφαλίστηκε η βιωσιμότητα, η συντήρηση, η παρακολούθηση ελέγχου και η ανατροφοδότηση στοιχείων.

4. Μειωμένη πολιτική και επιτελική προσήλωση στις Τ.Π.Ε και την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση από τους αιρετούς και τα στελέχη.

Τα παραπάνω σημεία παρατηρούνται στους Δήμους κυρίως για τους εξής λόγους:

1. Έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού στον άξονα των ΤΠΕ.

2. Έλλειψη τεχνογνωσίας και εξειδικευμένων ανθρώπινων πόρων στους ΟΤΑ.

3. Προτάσεις και εφαρμογές κατά κανόνα σύνθετες και μακριά από τις πραγματικές ανάγκες των δημοτών .

4. Μεγάλο κόστος συντήρησης των έργων πληροφορικής που δεν εξασφάλιζαν οι Δήμοι μετά την αρχική υλοποίηση των έργων αυτών.

5. Ασυνέχεια των υιοθετημένων πολιτικών σε κάθε αλλαγή της δημοτικής αρχής.

Το πρόβλημα είναι ξεκάθαρο. Η Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να αποτελεί μία Βαβέλ διαδικασιών, πρωτοβουλιών και ανταγωνιστικών διεκδικήσεων. Βεβαίως, οι τοπικές ιδιαιτερότητες απαιτούν να υπάρχει η δυνατότητα τοπικών επιλογών. Αυτή είναι βασική αρχή της Αυτοδιοίκησης. Αλλά ζούμε στην εποχή των δικτύων. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η πλήρης- και κυρίως η άναρχη- λειτουργική αυτονόμηση, όχι μόνο δεν παρέχει ελευθερία επιλογών στις τοπικές κοινωνίες, αλλά αντιθέτως τις απομονώνει και τις μαραζώνει.

Η πιο κρίσιμη διοικητική μεταρρύθμιση είναι η «εσωτερική αναδιοργάνωση». Η επέμβαση, δηλαδή, στη διοικητική μικροκλίμακα, στο εσωτερικό των λειτουργιών των Δήμων. Ένας σύγχρονος Δήμος οφείλει να κατανοήσει πως εάν δεν διαθέτει ο ίδιος σωστή δομή και οργάνωση στις Τ.Π.Ε., είναι σχεδόν αδύνατο να παράσχει σοβαρές και ποιοτικές υπηρεσίες στους δημότες του.

Η φυσιογνωμία των Δήμων και οι κατά τόπους διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες, επιβάλλουν ανάλογη προσέγγιση με τη δημιουργία τοπικής ψηφιακής ατζέντας. Ο σχεδιασμός , η φιλοσοφία και η στρατηγική όμως είναι ίδια για όλους, τόσο για ένα μικρό νησιωτικό ή ορεινό, όσο και για έναν αστικό Δήμο.

Οι άξονες στρατηγικής της ΚΕΔΕ για τις ΤΠΕ είναι οι εξής:

1. Πληροφοριακά Συστήματα/Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες,

2. Ευρυζωνικές Υποδομές ανοιχτές και προσβάσιμες,

3. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού.

Με βάση όλα τα παραπάνω οι δράσεις που πιστεύουμε ως Επιτροπή Οργάνωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πως πρέπει να αναπτύξει και να δρομολογήσει η ΚΕΔΕ είναι οι εξής:

1. Δημιουργία νέου μοντέλου λειτουργίας των Δήμων που θα περιλαμβάνει τις αναγκαίες αλλαγές, του κανονιστικού πλαισίου, των διαδικασιών και των εντύπων, των οργανωτικών δομών και ρόλων (θέσεων εργασίας) και των πληροφοριακών συστημάτων.

2. Άμεση προώθηση του Οδικού Χάρτη Δράσεων Οργάνωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για κάθε κατηγορία δήμων (Αστικοί , Νησιωτικοί , Ορεινοί κλπ.). για να αποκτήσουμε πραγματικό ρόλο επίσημου και ουσιαστικού συνομιλητή στο σχεδιασμό και την εξειδίκευση των δράσεων Τ.Π.Ε μέσω του νέου ΕΣΠΑ 2014 – 2020.

3. Ανάπτυξη και λειτουργία μόνιμου συστήματος ηλεκτρονικής διαβούλευσης μέσω της ιστοσελίδας της Κ.Ε.Δ.Ε με πολλαπλές θεματικές ενότητες που θα αφορούν όλα τα επίπεδα γενικότερης οργάνωσης και Τ.Π.Ε των ΟΤΑ.

4. Υλοποίηση Ενιαίου Κέντρου Δεδομένων της Αυτοδιοίκησης (Πληροφοριακές Υποδομές και Data Center της Αυτοδιοίκησης).

5. Δημιουργία Κέντρου Επίδειξης Τεχνολογιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Κ.Ε.Δ.Ε. με ταυτόχρονη υλοποίηση θεματικής τράπεζας καλών πρακτικών από τεχνολογικά αναπτυγμένους ΟΤΑ και διάχυση της πληροφορίας και της τεχνογνωσίας αυτής σε άλλους Δήμους.

Με αυτό το διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των πραγμάτων πιστεύουμε ότι θα επιτύχουμε αφενός ένα ικανοποιητικό επίπεδο οργάνωσης όλων των Δήμων ανεξαρτήτως μεγέθους και γεωγραφικής θέσης και αφετέρου ένα ελάχιστο ή καλύτερο επίπεδο παροχής υπηρεσιών προς τους δημότες από όλους τους Δήμους.

"DORIDA news"

 

   “ ΛΙΔΩΡΙΚΙ “

Υπέροχο  πράγματι  το  άρθρο  του αγαπητού  μας  Αντιδημάρχου , αλλά  το  ερώτημα  όμως  παραμένει , γιατί  όλα  αυτά  μένουν  μόνο  στη θεωρία ; Τι  είναι  αυτό  που  εμποδίζει το  Δήμο  μας  να  λειτουργήσει  σωστά  και  αποτελεσματικά ; Έχουν  άραγε  οι Δημοτικοί  μας  άρχοντες  γνώση της  γνώμης των  Δημοτών για  τη..λειτουργία  των  Δημοτικών  Υπηρεσιών ; Φοβάμαι  πως  όχι , και  ύστερα είναι  πολύ  καλή  η  εφαρμογή  της  σύγχρονης  τεχνολογίας , αλλά  από  ποιους  όμως  θα  εφαρμοστεί ; αυτό  δεν μας  το  λέει  κανένας ,  είναι γνωστή  πια  σε  όλους  η  αδυναμία της  Δημοτικής  μηχανής , να  ανταποκριθεί  στις  σημερινές  απαιτήσεις , φτάνει  μόνο  να  σκεφτεί  κανένας  , πως  τέσσερα χρόνια  ..” διακυβέρνησης “  και  ακόμα  δεν  μπόρεσαν  να  συμπληρώσουν  ούτε τις  Δημοτικές  ιστοσελίδες , που είναι  θέμα απλούστατο . ύστερα η  διαχείριση  της  καθημερινότητας  τους  έχει  “ ξεφύγει “ τελείως  , με  τα  γνωστά  αποτελέσματα  , γι’αυτά  όμως τα  καυτά  θέματα  κανένας  δεν  κάνει   συζήτηση , μα  είναι  δυνατόν  να  μιλάμε  για  ..θεωρίες  και  παραμύθια  την ΄ώρα  που  τα  γελάδια  είναι  καθημερινά  μέσα  στα  σπίτια μας ;  Γιά  όλα  αυτά τα  πολλά  προβλήματα  ποιος  και  πότε  θα  μας μιλήσει ;………Κ.Κ.-