Η περιοχή του Ιλισού με το Ολυμπιείο και την Ακρόπολη στο βάθος, γύρω στο 1880. Διακρίνεται η κοίτη του Ιλισού από την περιοχή του Ολυμπιείου και κατά μήκος των σημερινών Λεωφόρων Όλγας και Καλλιρρόης. Αποδίδεται στον Κωνσταντίνο Αθανασίου.
H περίοδος από τα μέσα της δεκαετίας του 1880 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1910 σηματοδότησε όσο καμία άλλη την πολιτική, την οικονομική και την κοινωνική εξέλιξη του νεοσύστατου στην ουσία ελληνικού κράτους, που αγωνιούσε και αγωνιζόταν να ενταχθεί στο δίκτυο των σύγχρονων και πολιτισμένων πρωτευουσών της Ευρώπης. Άλλωστε, αυτό το πνεύμα αλλαγής είχε φέρει η εμφάνιση του Χαρίλαου Τρικούπη στην πολιτική σκηνή, καθώς από τότε καταγράφεται η πρώτη σημαντική πρόοδος στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Επίκεντρο βέβαια όλης αυτής της προσπάθειας υπήρξε η Αθήνα, η αναπτυσσόμενη και πολλά υποσχόμενη πρωτεύουσα.
Εκεί λοιπόν ήρθαν να εγκατασταθούν πολλοί Έλληνες ομογενείς με σημαντικές περιουσίες, που μαζί με αυτές έφερναν τον αέρα και τις συνήθειες της ευρωπαϊκής ζωής, όπως πλούτο και πολυτέλεια, στοιχεία απέναντι στα οποία η Αθήνα ήταν εντελώς απροετοίμαστη. Αυτήν την ομάδα ομογενών, που ανήκε στο κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη, επιδείκνυε προκλητικά τα πλούτη της και προσέβαλλε το κοινό αίσθημα, ο λαός ονόμασε περιπαικτικά «Χρυσοκανθάρους». Έτσι καθιερώνεται η ανώτερη αστική τάξη ή αλλιώς η τάξη των μεγαλοαστών, που αρχίζει να κατακτά σιγά σιγά τους μηχανισμούς εξουσίας, δημιουργούσε επιχειρήσεις, αύξανε την περιουσία της και, το σημαντικότερο, προσπαθούσε να κρατήσει στο περιθώριο τη λεγόμενη λαϊκή τάξη. Την τάξη εκείνη, δηλαδή, των γηγενών Αθηναίων που αντιστρατεύονταν τις μεγάλες αλλαγές και που την ταυτότητά τους αποτέλεσαν ο αντιδυτικισμός, η απέχθεια στον πνευματικό ελιτισμό και τον φαναριωτισμό, αλλά και η διατήρηση των λαϊκών ελλαδικών προτύπων.
Πλατεία Ψυρρή: Μοναδικό φωτογραφικό τεκμήριο του 1917. Αριστερά διακρίνεται το δημοτικό κτίριο της πλατείας. Τα καταστήματα του ισογείου χρησιμοποιούνταν ως «τοπική αγορά» και στον πρώτο όροφο στεγάζονταν οι υπηρεσίες. Σχεδιάστηκε και ανεγέρθηκε από τον Γάλλο δημοτικό αρχιτέκτονα Φρανσουά Λουί Φλοριμόν Μπουλανζέ (1807-1875).
Με την αλλαγή αυτή στην κοινωνική σύνθεση της πρωτεύουσας δεν άργησε να ξεσπάσει η μεγάλη σύγκρουση των δύο τάξεων στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Μια σύγκρουση με προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Το σύγχρονο και λαμπερό επιβλήθηκε στο παρωχημένο και παραδοσιακό. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός εξοβέλισε όσα ανατολίτικα γραφικά κατάλοιπα σώζονταν στην πάλαι ποτέ κωμόπολη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η παλαιά Αθήνα έδινε τη θέση στη νέα πόλη. Από τη μια πλευρά τα στενοσόκακα του Ψυρρή, της Βλασσαρούς και της Πλάκας, η παλαιά πόλη, όπου σε ρυπαρά χαμόσπιτα στοιβάζονται ο παλαιός κόσμος και οι φτωχοί επαρχιώτες που αναζητούσαν την τύχη τους στην πρωτεύουσα, και από την άλλη η νέα πόλη με τις μεγάλες λεωφόρους και τα νεοκλασικά Μέγαρα που γειτνίαζαν με το Παλάτι. Η πλατεία Ψυρρή έδινε τη δική της μάχη απέναντι στην πλατεία Συντάγματος. Διαφορετικά μεγέθη. Άνιση μάχη. Και μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση ορθωνόταν με τον πιο έντονο τρόπο η δικομματική αντιπαράθεση της εποχής ανάμεσα στον Χαρίλαο Τρικούπη και στον Θόδωρο Δηλιγιάννη. Η περίπτωση του Παναγιώτη Θεοδοσίου, γηγενούς Αθηναίου, ξεδιπλώνει όλον τον κόσμο της λαϊκής τάξης και ουσιαστικά αναδεικνύει την ιστορία της πόλης των Αθηνών «από τα κάτω».
http://mikros-romios.gr
Πίσω στα παλιά
No comments:
Post a Comment