" ΧΡΟΝΙΚΟ " ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΗ - Β '.

1397 Μ.Χ .

Περνώντας καιρός κάμποσος , ήρθασι οι Τούρκοι και επήρασι από σπαθίου στην αυθεντεία τους όλη τη Ρούμελη , άλλη με πόλεμο και άλλη με δίχως αμάχη . Ετότες γουν επήρασι το Ζητούνι . Στα Σάλονα ήταν ένας Φράγκος αυθέντης , Κόντος το παράνομα , κατά πολλά κακός άνθρωπος , κλέφτης αρπαγός και κακότροπος , και ξεγύμνονε , και έδερνε και εβασάνιζε μα αγγαρείαις και βασανίσματα τους Σαλονίταις , και τελευταίον μαθαίνωντας πως ο δεσπότης Σαλόνου Σεραφείμ είχε πολλά πλούτια και μία ανεψιά ωραιοτάτη , βουλήν επήρε να την πάρη στο παλάτι του , πέρνωντας ύστερα και τα πλούτια του δεσπότη Σεραφείμ , και ο δεσπότης , μαθαίνωντας το άρπαγμα της ανεψιάς του , εσήκωσε με λόγους τους Σαλονίταις εναντίον του τύραννου και έγραψε στους Τούρκους να έρθουσι να τους επαραδώσουσι στα χέρια τους το Σάλονα , λέγοντας καλλίτερα να δουλεύωμε Τούρκους παρά Φράγκους , και ο Κόντος , μαθαίνωντας το πως το ασκέρι των Τουρκών έρχεται καταπάνω του , εκλείσθηκε στο κάστρο με τους εδικούς του διά να βαστάξη πόλεμο , και ο πανάπιστος , διά πείσμα , έσφαξε την ανεψιά του δεσπότη , φοβερίζωντας αν γλύση να εκδικηθή παραδειγματικά , και ερχόμενοι οι Τούρκοι επήρασι το Σάλονα , και ένας Σαλονίτης , που ήτανε στο κάστρο έσφαξε τον Κόντο και πέρνωντας το κεφάλι του το επαρουσίασε στον αυθέντη των Τούρκων , και λαβαίνωντάς το ο αυθέντης του έδωκε πολλά χαρίσματα , και ύστερα το επέταξε με καταφρόνεσι ποδοπατώντας το . Επήρασι γουν οι Τούρκοι όλους τους Φράγκους σκλάβους και τη γυναίκα του Κόντου επαρέδωκε ο αυθέντης στο ασκέρι να την εξεντροπιάση , και τη θυγατέρα του , που ήτανε ευμορφώτατη κόρη , την εκράτησε διά λόγου του .

1397 - 1404 Μ.Χ .

Αναχωρώντας ο άρχοντας των Τουρκών , άφησε στο Σάλονα , στο ποδαρικό του αντιπρόσωπο , ένα από τους κεφαλάδες , που τον ελέγασι Μουράτ-Μπέη , και αυτός ο Μουράτμπεης εσήκωσε κεφάλι , θέλωντας να γένη αυτοκέφαλος αυθέντης , και ο άρχοντας των Τουρκών μαθαίνωντας τέτοια παράξενα μαντάτα , εγύρισε καταπάνου του με πολλά φουσάτα , και τον έπιασε ζωντανό και του έκοψε το κεφάλι και τη φαμίλια του την έδιωξε σ' ένα χωριό , που είναι κοντά στο Σάλονα , και από τότε το χωριό εκείνο λέγεται Σεργούνι , ωσάν να λέμε εξορία , βάλλωντας και άλλον άρχοντα στο Σάλονα .
Ετότες ο Κυρ Παλαιολόγος , έστωντας αυθέντης του Μορέως εβουλήθηκε να διώξη τους Τούρκους , και εβγαίνωντας από τα Εξαμίλλια επήρε όλα τα χωριά στο μέρος του , και ήρθε καταπάνου στο Σάλονα και έγινε φοβερή αμάχη , και οι Τούρκοι νικηθήκασι και εχαλαστήκασι μαζή με το Μπέη τους . Και ο Κυρ Παλαιολόγος εξουσίαζε το Σάλονα , το Λοιδορίκι , Γαλαξείδι και άλλα αχαμνότερα χωρία . Μαθαίνωντας αυτά τα κακά μαντάτα ο μπέης του Ζητουνίου εξεκίνησε καταπάνου του με αμέτρητο ασκέρι και ο Κυρ Παλαιολόγος μην ημπορώντας να εξαναντιάση , έφυγε γοργόν και εκλείσθηκε στο Ξαμίλλι , που είναι καστρογυρισμένο , και ετότες , έστωντας αδύνατος να βαστάξη ταις χώραις , επούλησε το Σάλονα , το Γαλαξείδι , το Λοιδορίκι και τη Βετρινίτζα εις κάτι Φραγκοπαπάδες , που ελέγοντο αδελφάτο της Ιερουσαλήμ , που είχανε άρματα και πλεούμενα καλά και οι Φραγκοπαπάδες ήρθανε με τρεις γαλιόταις αρματωμέναις , για να πάρουν στην αυθεντία τους τα μέρη , και φοβο΄πυμενοι τους Τούρκους , ήρθασι στο Γλαξείδι και με χίλιαις παράκλησαις , όρκους και ταξίματα , τους έδωκαν οι Γλαξειδιώταις δύο νησία του Αγίου Κωνσταντίνου και Αγίου Δημητρίου με την υπόσχσεσιν.........των Τουρκών , και να επάρουνε το Σάλονα και τα άλλα χωρία , που αγοράσασι από τον Κυρ Παλαιολόγο . Ετότες εχτίσασι διά δωρεά και χάρισμα μια εκκλησία στο Γλαξείδι με έξοδα του αδελφάτου και όνομα της εβάλλασι Άγιος Ιωάννης των Ιεροσολύμων , και ύστερα οι Γλαξειδιώταις την ξαναωνομάσασι Παντελεήμων , διά την συμφωνία του ονόματος . Και το αδελφάτο , αφού εκάθησε στα νησία γ' μήνας και είδε πως δεν ημπορούσε να κάνη τίποτες , μήτε να επάρουσι και ταις χώραις από τους Τούρκους , εμισεύσανε χολιασμένοι , χάνοντας και κάμποσα φλωρία , που τους εφάγασι οι Λοιδορικιώταις και Βιτρινιτζιώταις , και ακούσατε : ερχάμενοι κρυφά επέσασι σε κουβέντα με τους Λοιδορικιώταις να εσφάξουσι τους Τούρκους , σηκόνοντας και παντιέρα ρεμπελίας και διά τούτο με μεγάλη χαρά τους έδωκε το αδελφάτο ΄χρήματα και φλωρία διά να κάμουσι τη ρεμπελία , και οι Λοιδορικιώταις , γελώντας τους Φράγκους τους επήρασι και άλλα φλωρία τάχα πως θα τα μεράσουνε και στους Βιτρινιτζιώταις και στα άλλα χωρία , διά να σηκωθή το ρεμπελιό σύμφωνα σε πολλά μέρη και να επετύχη , και εκάμασι όρκους και απερνώντας κάμποσος καιρός οι Λοιδορικιώτες μήτε εκινούσανε το πόδι , και το αδελφάτο τους επαράγγειλε να θυμηθούν τους όρκους , και οι Λοιδορικιώταις γελώντας τους επαραγγείλασι πως να μη τους πειράζουνε γιατί θα τους προδώσουνε στους Τούρκους , και τον όρκο που εκάμασι δεν πιάνεται διατί οι Φράγκοι δεν πιστεύουνε αληθινό Χριστό , και είναι Αντίχριστοι και όποιος τους εγελάσει θα είναι συγχωρημένος από το Θεό και έτζι τους εφάγασι τα φλωρία οι Λοιδορικιώταις , μασκαρεύοντάς τους και ύστερα . Αλλά τέτοιοι κουτοί που είνε οι Φράγκοι τέτοια και χειρότερα έπρεπε να πάθουσι .
Εξουσιάζωντας ένας Τούρκος , Πριλεμπές τον ελέγασι ,το Λοιδορίκι , το Γαλαξείδι και τα άλλα χωρία και την χώρα του Επάχτου εγενέθηκε στο αναμεταξύ μιά διχόνοια σε Ρωμαίους και Τούρκους , και εσηκώσασι οι Ρωμαίοι άρματα στους Τούρκους και εσκοτώσασι κάμποσους ζορπάδες , που δεν είχασι βασταμό διά ταις κακαίς τους πράξαις και φερσίματα και έστοντας να έρθουσι πολλά ασκέρια Τουρκών καταπάνου τους , οι Λοιδορικιώταις και καμπόσοι Σαλονίταις εδράμασι στο Γαλαξείδι και επαρακαλέσασι τους Γαλαξειδιώταις , που είχασι πλεούμενα , να εμβούσι στα πλεούμενα και να μισεύσουσι στης Φραγκιάς τα μέρη , φεύγοντας τους Τούρκους και εκεί που ελογαριάζασι ετούτα ήρθε ένα μπουγιουρντί μπουλετίαπό τον άρχοντα του Σαλόνου , τον Τούρκον , που τους έλεγε πως δεν θα πειράξει στο τίποτα μήτε τους Σαλονίταις , μήτε τους Γαλαξειδιώταις , μήτε τους Λοιδορικιώταις , μονάχα να γυρίσουνε στα γονικά τους και αυτοί , έστοντας και να έχουσι φόβο απιστιάς , εστείλασι ένα Γαλαξειδιώτη , τον καπετάν Γιαννάκη Καβάσιλα , που ήτανε ένας πολύ προκομμένος άνθρωπος , λαλώντας πολλά άφοβα και σκεφτικά και επήγε στο Σάλονα από μέρους Γαλαξειδιώτων , Σαλονίτων και αλλωνών διά να κάμη ταις συμφωνίαις , με όρκους τρομερούς . Και αυτός πέρνωντας πολλά δώρα , επήγε στο Σάλονα , και επαρουσιάσθηκε στον άρχοντα των Τουρκών , και εσυντύχασι πολλά πράγματα και ο μπέης τους έκαμε όρκους στο κοράνι και στον Μωχαμέτη , που επίστευε , το πως να ήναι συχωρεμένοι και απείραχτοι , και να γυρίσουνε στα γονικά τους , και να τηράγουνε στη δουλιά τους , και έτζι ετελείωσε η φιέστα αυτή με χαραίς , και εγλύσασι τον τρομερό κίνδυνο , που τους επερίμενε.....

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι........