Κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα το κράτος, για να αντιμετωπίσει τα οξυμμένα οικονομικά του προβλήματα, εξαπέλυσε διωγμό κατά των χρεοφειλετών του Δημοσίου, κυρίως των μικρών (όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα στην Ελλάδα).
Τα κατά τόπους Δημόσια Ταμεία εξέδιδαν εντάλματα σύλληψης και οι αστυνομικοί και οι χωροφύλακες συλλάμβαναν τους οφειλέτες και τους οδηγούσαν σε πολιτικές φυλακές. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα έφθαναν σε σημείο να διαπομπεύουν οφειλέτες του Δημοσίου. Είναι χαρακτηριστική μια ανταπόκριση από τον Πύργο, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ (φύλλο της 29ης Μαρτίου 1901 – Μεγάλη Εβδομάδα) με τίτλο: «Σκάνδαλον εις τον Πύργον. Διαπόμπευσις οφειλετών του Δημοσίου». Έγραφε ο ανταποκριτής: «Πύργος 28 Μαρτίου. Δύο οφειλέται προς το δημόσιον, οι Στεφανόπουλος και Μοσχονάς, συλληφθέντες σήμερον ωδηγούντο δέσμιοι διά μέσου της αγοράς εις τας φυλακάς, δυνάμει εντάλματος του υποταμίου Λεχαινών. Το πρωτοφανές τούτο γεγονός κατ’ αυτάς τας αγίας ημέρας διήγειρε την αγανάκτησιν της κοινωνίας». Ο ανταποκριτής της εφημερίδας δεν περιορίστηκε στην καταγραφή της είδησης. Σε σημείωμα πρόσθεσε: «Ευλόγως η κοινωνία του Πύργου εξηγέρθη κατά του πρωτακούστου αυτού σκανδάλου της συλλήψεως και διαπομπεύσεως οφειλετών του Δημοσίου κατά τον ανωτέρω τρόπον, καθ’ ας ημέρας όχι μόνον η σύλληψις των χρεοφειλετών του Δημοσίου δεν επιτρέπεται, αλλά και οι διά τοιαύτα χρέη κρατούμενοι αφήνονται ελεύθεροι ένεκα των μεγάλων εορτών. Το Υπουργείον ελπίζομεν ότι θα πράξη αμέσως το επιβαλλόμενον εις την περίπτωσιν καθήκον του».
Βέβαια το υπουργείο των Οικονομικών δεν ενδιαφέρθηκε για τους δυο οφειλέτες του Πύργου καθώς και για χιλιάδες άλλους που «συνωστίζονταν» επί χρόνια σε πολιτικές φυλακές ανά τη χώρα. Οι συνθήκες κράτησής τους ήταν άθλιες, όπως διαφαίνεται από δημοσίευμα της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ (φύλλο της 18ης Ιουνίου 1911): « Τι γίνεται εις τας διά χρέη φυλακάς; Εις μεγάλην εξέγερσιν διατελούν οι εν ταις φυλακαίς Αβέρωφ (σημείωση: φυλακές στην Αθήνα κοντά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας) διά χρέη κρατούμενοι εξ αφορμής της αυθαιρέτου και αδικαιολογήτου συμπεριφοράς της φρουράς, ήτις παρεμποδίζει τους κρατουμένους να λαμβάνουν τροφάς παρά των οικείων των και να επικοινωνούν μετά των δικηγόρων των προς διευθέτησιν των υποθέσεων, δι’ ας κρατούνται». Στη συνέχεια ο δημοσιογράφος ανέφερε τα παράπονα των φυλακισμένων χρεοφειλετών του Δημοσίου:
•Τα όργανα της Τάξεως, όταν συλλάμβαναν οφειλέτες του Δημοσίου, δεν τους οδηγούσαν στις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες, για να πληρώσουν ή για να ζητήσουν ολιγοήμερη προθεσμία για την καταβολή του οφειλόμενου ποσού, αλλά τους πήγαιναν, πολλές φορές ακόμη και για ασήμαντη οφειλή 15 ή 20 δραχμών, απευθείας στη φυλακή. Όπως έλεγαν οι κρατούμενοι, αυτό γινόταν για να παίρνουν τα αστυνομικά όργανα τα σύλληπτρα.
•Πολλοί παρέμεναν στη φυλακή για δυο – τρεις μέρες, γιατί είχαν την ατυχία να συλληφθούν κατά τη διάρκεια γιορτών, τότε που το Δημόσιο Ταμείο ήταν κλειστό κι έτσι δεν μπορούσαν να πληρώσουν το χρέος τους.
• Σε αντίθεση με τους κρατούμενους σε ποινικές φυλακές, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με συγγενείς και φίλους τους, στους κρατούμενους χρεοφειλέτες απαγορευόταν η επικοινωνία με συγγενικά τους πρόσωπα ακόμα και κατά τις ώρες 10 – 12 π. μ., κατά τις οποίες βάσει του κανονισμού των φυλακών επιτρεπόταν το επισκεπτήριο.
•Δεν επιτρεπόταν σε αρμόδιους υπάλληλους να εισέλθουν στο σωφρονιστικό κατάστημα κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες και να ρυθμίσουν το ζήτημα αποφυλάκισης των κρατουμένων, όταν συγγενείς τους κατέβαλλαν το οφειλόμενο ποσόν. Έτσι παρατεινόταν αυθαίρετα για ώρες η φυλάκισή τους.
•Η φρουρά της φυλακής δεν επέτρεπε σε συγγενείς χρεοφειλετών, οι οποίοι συλλαμβάνονταν κατά τις βραδινές ώρες, να μπουν στη φυλακή και να τους δώσουν ρούχα και κλινοσκεπάσματα για να κοιμηθούν.
• Βάσει του άρθρου 1 του νόμου ΓΧΛΗ΄ «περί ακτημόνων οφειλετών του δημοσίου» όσοι όφειλαν από άμεσους ή έμμεσους φόρους ποσά μικρότερα από 50 δρχ. αποφυλακίζονταν με την προσκόμιση πιστοποιητικού ακτημοσύνης. Εντούτοις μπαινόβγαιναν στη φυλακή για την ίδια οφειλή. Είναι χαρακτηριστικό ένα δημοσίευμα της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ (φύλλο της 18ης Ιουνίου 1911): «Μας κατηγγέλθη ότι οφειλέτης τις δι’ ασήμαντον ποσόν, ονόματι Βερροιόπουλος, απολυθείς την 1ην τρέχοντος δυνάμει πιστοποιητικού ακτημοσύνης του Δημάρχου Αθηναίων, συνελήφθη και πάλιν προχθές υπό του κ. Μαρούδα και ωδηγήθη εις τας φυλακάς, όπου κρατείται διά την ιδίαν οφειλήν. Εις μάτην απέβησαν αι διαμαρτυρίαι του επιστάτου της φυλακής, ως μας αφηγήθησαν οι κρατούμενοι, ότι ο συλληφθείς εκ νέου διά την εν λόγω οφειλήν έχει απολυθεί δυνάμει του ανωτέρω εγγράφου. Αλλά συμβαίνει και το εξής. Εις τας φυλακάς ταύτας κρατούνται κατά καιρούς διάφοροι Ιταλοί, Γάλλοι και λοιποί αλλοδαποί. Δι’ αυτούς ζητούνται πιστοποιητικά ακτημοσύνης. Αλλά πόθεν; Από τον Δήμαρχον; Αφού δεν είναι Έλληνες, πώς θα τους εκδώσει τοιούτον πιστοποιητικόν;».
Την 31η Μαΐου 1911 ο υπουργός των Οικονομικών Λάμπρος Κορομηλάς εισήγαγε προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο για τη ρύθμιση χρεών των δήμων και των ιδιωτών προς το Δημόσιο. Μ’ αυτό προβλεπόταν η αποπληρωμή τους με δόσεις και με σχετικές εκπτώσεις. Ακόμα, για να αποσυμφορηθούν οι φυλακές από το μεγάλο αριθμό κρατούμενων χρεοφειλετών, καθορίστηκε η αποφυλάκιση ορισμένων από αυτούς υπό προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα προβλεπόταν ότι οι οφειλέτες του Δημοσίου που είχαν παραμείνει στις πολιτικές φυλακές επί τρεις μήνες αποφυλακίζονταν, εάν το χρέος τους δεν υπερέβαινε τις 400 δραχμές. Ομοίως αποφυλακίζονταν και όσοι χρωστούσαν ως 50 δραχμές και είχαν ήδη εκτίσει ποινή φυλακίσεως ενός μήνα (εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φύλλο της 1ης Ιουνίου 1911). Φαίνεται όμως ότι παρερμηνευόταν ο «περί οφειλετών του Δημοσίου νόμος» και γι’ αυτό το υπουργείο των Οικονομικών έστειλε στις αρχές Ιανουαρίου 1912 στους Δημόσιους Ταμίες την ακόλουθη ερμηνευτική εγκύκλιο: «Κατά την διάταξιν του άρθρου 31 του ΓΩΟΒ΄ νόμου, οι εξ οιασδήποτε αιτίας οφειλέται του Δημοσίου ποσού ελάσσονος των πεντήκοντα δραχμών αποφυλακίζονται, εάν διαμείνωσιν επί ένα μήνα εις τας διά χρέη φυλακάς. Εις το ποσόν των πεντήκοντα δραχμών περιλαμβάνονται άπαντα τα χρέη, δι’ α (= για τα οποία) κρατούνται οι οφειλέται του δημοσίου, εν οις και τα έξοδα της διατροφής αυτών» (εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φύλλο της 5ης Ιανουαρίου 1912).
Παρά τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έγιναν στα τέλη Μαΐου 1911 για την αποφυλάκιση μικροοφειλετών του Δημοσίου, πολλοί, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών τους, εξακολουθούσαν να παραμένουν στις φυλακές. Σε πολλές περιπτώσεις εκδηλώθηκαν φαινόμενα κοινωνικής αλληλεγγύης. Για παράδειγμα το Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 1912 έγινε χοροεσπερίδα στην αίθουσα της «Παλίρροιας» της Χαλκίδας «υπέρ των διά χρέη κρατουμένων», απ’ την οποία εισπράχτηκαν 581 δραχμές, «δι’ ων απεφυλακίσθησαν 6 κρατούμενοι» (εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φύλλο της 14ης Φεβρουαρίου 1912).
Αντί επιλόγου: την τελευταία τριετία βαρεθήκαμε να ακούμε από πρωθυπουργούς, από υπουργούς, από βουλευτές της πλειοψηφίας και από ορισμένους δημοσιογράφους ότι σε περίπτωση χρεοκοπίας της χώρας θα βιώναμε καταστάσεις που έζησε η ελληνική κοινωνία κατά τη δεκαετία του 1950. Στην πραγματικότητα με την εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική, που πετσοκόβει μισθούς και συντάξεις και επιβάλλει δυσβάστακτους φόρους, με την άρνηση της Τρόικας για παροχή διευκολύνσεων προς τους οφειλέτες του Δημοσίου, ώστε να καταστεί δυνατή η αποπληρωμή των χρεών τους, και με την εκπεφρασμένη από παράγοντες του υπουργείου των Οικονομικών πρόθεση για προσωποκράτηση των χρεοφειλετών δεν γυρίζουμε στη δεκαετία του 1950, αλλά σ’ αυτή του 1900. Τουλάχιστον τότε γλίτωναν τη φυλάκιση όσοι προσκόμιζαν «πιστοποιητικό ακτημοσύνης». Αντίθετα σήμερα και θα καταντήσουμε ακτήμονες λόγω κατάσχεσης της ακίνητης περιουσίας μας και θα καταλήξουμε στις φυλακές για χρέη προς το Δημόσιο, χρέη που δεν τα δημιουργήσαμε εμείς, αλλά μας τα επέβαλαν με την ανελέητη φορολογική πολιτική τους οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Έτσι με τον υπ’ αριθ. 3943/2011 νόμο του πρώην υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου απειλούνται με παραπομπή στο αυτόφωρο και με ποινές φυλάκισης όσοι οφείλουν στο Δημόσιο 5.000 ευρώ και άνω, άνθρωποι που είτε έχασαν τη δουλειά τους είτε έκλεισαν τα μαγαζιά τους είτε λόγω περικοπής του εισοδήματός τους μειώθηκε η φοροδοτική τους δυνατότητα. Κι όλα αυτά συμβαίνουν, γιατί το πολιτικό σύστημα είναι ανίκανο ή δεν έχει τη βούληση να περιορίσει τη μεγάλη φοροδιαφυγή και να εισπράξει τα ληξιπρόθεσμα χρέη από τους μεγαλοοφειλέτες.
No comments:
Post a Comment