Το 1957 τη διακυβέρνηση ασκούσε ο αρχηγός της «Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως» Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η χώρα αντιμετώπιζε μεγάλα οικονομικά προβλήματα, γεγονός που είχε επιπτώσεις και στον ελληνικό αθλητισμό. Λόγω έλλειψης πόρων οι αθλητικές ομοσπονδίες αδυνατούσαν να καλύψουν τις λειτουργικές ανάγκες τους. Λύση στο πρόβλημα προσπάθησε να δώσει ο υπουργός Παιδείας Γεροκωστόπουλος με τη δημιουργία του «Οργανισμού Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου». Κατάρτισε, λοιπόν, σχέδιο Νομοθετικού Διατάγματος, το οποίο θα υπέβαλε αργότερα για ψήφιση στη Βουλή. Η υπουργική απόφαση προκάλεσε την αντίδραση των κομμάτων της Αντιπολίτευσης και άλλων κοινωνικών φορέων, γιατί μ’ αυτή θα εισαγόταν στην ελληνική κοινωνία «ένας ακόμη τζόγος». Με δηλώσεις του στον Τύπο στις 2 Αυγούστου 1957 ο υπουργός Παιδείας εξηγούσε τη σκοπιμότητα του Νομοθετικού Διατάγματος. Μεταξύ άλλων έλεγε ότι «Τα προγνωστικά των ποδοσφαιρικών συναντήσεων ισχύουν εις πολλάς κατ’ εξοχήν πεπολιτισμένας χώρας, ως η Ιταλία, Αυστρία, Σουηδία κ.ά.. Επιπλέον οι αντιδρώντες εις την καθιέρωσιν των προγνωστικών πρέπει να έχουν υπ’ όψιν των την κακήν κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκεται εν Ελλάδι ο αθλητισμός […]. Μέχρι τούδε (=1957) οι διατιθέμενοι υπέρ του αθλητισμού πόροι δεν φθάνουν τα τρία εκατομμύρια. Με τους προβλεπομένους υπό του σχεδίου Ν.Δ. πόρους τα έσοδα θα φθάσουν εις 16 – 20 εκατομμύρια και θα αυξάνωνται κατ’ έτος εκ της αποδόσεως των προγνωστικών» (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 3ης Αυγούστου 1957).
Δύο περίπου μήνες αργότερα (την 1η Οκτωβρίου 1957) εισήχθη για συζήτηση στη Βουλή το σχέδιο του Ν.Δ. «περί λήψεως μέτρων διά την οργάνωσιν του εξωσχολικού αθλητισμού», στο οποίο γινόταν αναφορά και στον Ο.Π.Α.Π. (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 3ης Οκτωβρίου 1957). Το Νομοθετικό Διάταγμα τελικά ψηφίστηκε από τους συμπολιτευόμενους βουλευτές και έγινε νόμος του Κράτους. Επί ένα χρόνο όμως δεν έγινε καμιά ουσιαστική ενέργεια για την εφαρμογή «των Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου».
Την 31η Δεκεμβρίου 1958 δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» το διάταγμα « Περί λειτουργίας δελτίων προγνωστικών επί των ποδοσφαιρικών αγώνων», το οποίο καθόριζε το δημόσιο χαρακτήρα του Ο.Π.Α.Π., την κατανομή των εσόδων του και άλλα επιμέρους ζητήματα. Συγκεκριμένα αναφερόταν ότι «το δικαίωμα της οργανώσεως και διαχειρίσεως του δελτίου προγνωστικών επί των ποδοσφαιρικών αγώνων ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα εις το ελληνικόν δημόσιον, ασκείται δε μέσω ειδικώς προς τούτο νομίμως συσταθησομένου οργανισμού […].». Το 45% των ακαθάριστων εισπράξεων θα διετίθετο «ως κέρδος υπέρ των συμμετεχόντων εις τα προγνωστικά», το 5% θα το κρατούσαν οι πράκτορες και το υπόλοιπο ποσό – μετά την αφαίρεση των εξόδων λειτουργίας του δελτίου και των άλλων υποχρεώσεων του Οργανισμού – θα εισαγόταν στον κρατικό προϋπολογισμό, «αποτελούν έσοδον της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, υπέρ της οποίας διατίθεται προς πραγμάτωσιν των σκοπών της» (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 1ης Ιανουαρίου 1959).
Λίγες μέρες νωρίτερα, την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 1958, έγινε δοκιμαστικός διαγωνισμός προγνωστικών με δωρεάν συμμετοχή των φιλάθλων (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 2ας Δεκεμβρίου 1958) και δόθηκαν από τους πράκτορες οδηγίες για τον τρόπο συμπλήρωσης των δελτίων. Σε κάθε δελτίο αναγράφονταν 12 «τακτικοί» αγώνες (επιλεγόμενοι από το πρωτάθλημα Ελλάδας, από τα τοπικά πρωταθλήματα Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης και από το ιταλικό πρωτάθλημα) και δύο «αναπληρωματικοί», τα αποτελέσματα των οποίων θα υπολογίζονταν μόνο στην περίπτωση που κάποιος από τους «τακτικούς» αγώνες είχε διακοπεί ή αναβληθεί.
Οι παίκτες έπρεπε να σημειώσουν τις προβλέψεις τους για τα αποτελέσματα και των 14 αγώνων με τις ενδείξεις 1 (=νίκη της γηπεδούχου ομάδας), 2 (=νίκη της φιλοξενούμενης) και χ (=ισοπαλία) τόσο στο απόκομμα όσο και στο στέλεχος και στη μήτρα του δελτίου. Ακόμη έγραφαν στην πίσω πλευρά του το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνσή τους και το κατέθεταν σε ένα από τα 360 πρακτορεία που λειτουργούσαν στην Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη. Η κατάθεση των δελτίων γινόταν ως το βράδυ του Σαββάτου για το λεκανοπέδιο Αττικής και ως τις 12 το μεσημέρι του Σαββάτου για τη συμπρωτεύουσα, δεδομένου ότι τα δελτία έπρεπε να μεταφερθούν αεροπορικώς στην Αθήνα. (Οι παίκτες κρατούσαν το απόκομμα, ενώ ο πράκτορας το στέλεχος και τη μήτρα, τα οποία απέστελλε στα γραφεία του Ο.Π.Α.Π., βάσει των οποίων θα γινόταν η διαλογή των νικητών μετά τη λήξη των αγώνων.)
Κατά το επόμενο δίμηνο (Ιανουάριος – Φεβρουάριος 1959) ρυθμίστηκαν από τον Ο.Π.Α.Π. οι τελευταίες λεπτομέρειες για την τέλεση του «Διαγωνισμού Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου». Στάλθηκαν υπάλληλοί του στην Ιταλία, για να μελετήσουν το εκεί ισχύον «Τοτοκάλτσιο», ενώ κλήθηκε στην Ελλάδα ένας Ιταλός, ειδικός με το ποδοσφαιρικό στοίχημα, για να βοηθήσει τον Ο.Π.Α.Π. στα πρώτα του βήματα. Ακόμα την 23η Ιανουαρίου 1959 το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού προκήρυξε διαγωνισμό «διά την εξεύρεσιν συντετμημένου τίτλου, εκ μιας λέξεως, του δελτίου προγνωστικών. Ο τίτλος πρέπει να είναι ελληνικής προελεύσεως. Η εκλογή του καλυτέρου θα γίνη υπό του Δ.Σ., εις δε τον νικητήν θα απονεμηθή βραβείον εκ 2.000 δρχ. Η προθεσμία συμμετοχής εις τον διαγωνισμόν ωρίσθη μέχρι της Πέμπτης 29 Ιανουαρίου» (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 24ης Ιανουαρίου 1959). Κάποιος, λοιπόν, είχε την ιδέα να προτείνει τη λέξη «ΠΡΟΠΟ» (= Προγνωστικά Ποδοσφαίρου) , που καθιερώθηκε για χρόνια προς δήλωση του ποδοσφαιρικού στοιχήματος.
Την 23η Φεβρουαρίου τέθηκαν σε κυκλοφορία τα δελτία προγνωστικών για τους αγώνες της 1ης Μαρτίου 1959. Στο «ιστορικό – εναρκτήριο» ΠΡΟΠΟ περιλαμβάνονταν οι παρακάτω αγώνες (και η ακόλουθη νικήτρια στήλη):
1
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ
1
2
ΑΠΟΛΛΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΡΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2
3
Α.Ε.Κ.
ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
1
4
Π.Α.Ο.Κ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ
2
5
ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟΣ
ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ
Χ
6
ΕΡΜΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΔΟΞΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Χ
7
ΔΑΦΝΗ ΑΘΗΝΩΝ
Α.Ε. ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ
2
8
ΗΛΥΣΙΑΚΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
2
9
Α.Ο. ΚΗΦΙΣΙΑΣ
Γ.Σ.ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
1
10
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΔΟΞΑ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝ.
2
11
VERONA
NOVARA
1
12
TARANTO
ATALANTA
Χ
(εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλα της 24ης Ιανουαρίου 1959, 26ης Φεβρουαρίου 1959 και 3ης Μαρτίου 1959)
Τη Δευτέρα, 2 Μαρτίου, ο Ο.Π.Α.Π. ανακοίνωσε ότι «συνολικώς διετέθησαν 213.670 δελτία ΠΡΟΠΟ.[…]. Αι εισπράξεις ανήλθον εις 1.014.932 δρχ. Το αναλογούν ποσόν εις τους νικητάς είναι 456.720 δρχ.. Ένας μόνον επέτυχεν 12 αποτελέσματα, ο δικηγόρος κ. Ν. Πάσσαρης, ο οποίος εκέρδισεν 228.360 δρχ., ενώ 47 εύρον 11 αποτελέσματα και κερδίζουν από 5.000 δρχ. περίπου έκαστος. Η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού έλαβε 330.000 δρχ., η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων 32.000 δρχ., ο ΣΕΓΑΣ 21.000 δρχ. και η ΕΠΟ 21.000 δρχ.» (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 3ης Μαρτίου 1959).
Ένας αθλητικογράφος, σχολιάζοντας την επιτυχία του πρώτουδιαγωνισμού ΠΡΟΠΟ, έγραφε: «Έπειτα από πάροδο μερικών μηνών, όταν το ΠΡΟΠΟ επεκταθή σε όλη την χώρα, τότε με τα κέρδη πέντε Κυριακών η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού θα έχη τα χρήματα για τη δημιουργία ενός κλειστού σταδίου εις τας Αθήνας για όλα τα αθλήματα με 6 – 7 χιλιάδες θέσεις. Το γεγονός είναι εντυπωσιακό. Μετά 2 – 3 χρόνια η Ελλάς θα πρέπει να γεμίση από γυμναστήρια και στάδια[…]. Όμως, εάν θέλωμεν να είμεθα πραγματικά ευχαριστημένοι, θα πρέπει να ληφθή ένα μέτρο: να βρεθή τρόπος να μην παίζουν ΠΡΟΠΟ οι μαθηταί. Καλόν είναι να απαγορευθή στους μαθητές να κρατούν δελτία μέσα στα σχολεία» (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 5ης Μαρτίου 1959).
Η ελληνική κοινωνία είχε καταληφθεί από ΠΡΟΠΟ – μανία. Μέσα σε λίγες μέρες έκαναν την εμφάνισή τους στα περίπτερα τα πρώτα περιοδικά προγνωστικών των ποδοσφαιρικών αγώνων. Οι παίκτες του καινούργιου παιχνιδιού αναζητούσαν μάταια στα πρακτορεία δελτία, για να τα συμπληρώσουν και να «πιάσουν την καλή». Είναι χαρακτηριστικό ένα δημοσίευμα της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (φύλλο της 26ης Μαρτίου 1959): «Δυσφορία επικρατεί μεταξύ του φιλάθλου κόσμου της Θεσσαλονίκης διά την παρατηρουμένην μεγάλην έλλειψιν δελτίων ΠΡΟΠΟ εις την Θεσσαλονίκην. Δέον να σημειωθή ότι τα δελτία τα εκτυπώνουν αι διαφημιζόμεναι εις αυτά επιχειρήσεις και συνεπώς ο Ο.Π.Α.Π. δεν έχει παρά να υποχρεώση τας διαφημιζομένας επιχειρήσεις να εκτυπώνουν μεγαλύτερον αριθμόν δελτίων».
Στους επόμενους διαγωνισμούς του ΠΡΟΠΟ τόσο ο αριθμός των κατατεθέντων δελτίων όσο και οι εισπράξεις ακολούθησαν την ανιούσα. Διαβάζουμε σε εφημερίδες της εποχής: «Κατά την δευτέραν ημέραν του ΠΡΟΠΟ (= της 8ης Μαρτίου1959) κατατέθηκαν 487.497 δελτία. Αι συνολικαί εισπράξεις από το δεύτερον ΠΡΟΠΟ ήσαν 2.315.610 δρχ.»(εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 10ης Μαρτίου 1959). Στον 3ο διαγωνισμό (=της 15ης Μαρτίου 1959) τα κατατεθέντα δελτία ανήλθαν σε 751.807 και το εισπραχθέν ποσό σε 3.571.082 δρχ., ενώ στον 4ο (= της 22ας Μαρτίου 1959) διατέθηκαν 1.045.470 δελτία (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλα της 17ης και της 24ης Μαρτίου 1959).
Μέσα σε δυο μήνες (Μάρτιος – Απρίλιος) το ΠΡΟΠΟ κυριάρχησε στην ελληνική κοινωνία. Οι εφημερίδες δημοσίευαν συνεντεύξεις μεροκαματιάρηδων που έγιναν πλούσιοι και γνωστοί στο πανελλήνιο χάρη στην τύχη τους, οι μαθητές – σύμφωνα με διαμαρτυρία της Συνομοσπονδίας Γονέων – τόσο κατά την ώρα διδασκαλίας όσο και κατά το χρόνο των διαλειμμάτων σκέπτονταν, συζητούσαν και ασχολούνταν αποκλειστικά με το ΠΡΟΠΟ (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 25ης Απριλίου 1959),
ενώ το δελτίο του στοιχήματος απέκτησε και «ανταλλακτική» αξία. «Διά τους αποτυχόντας εις τας προβλέψεις των, ο θίασος Λάμπρου Κωνσταντάρα προσφέρει την ευκαιρίαν να παρακολουθήσουν τας παραστάσεις του θεάτρου ανταλλάσσοντες το αποτυχόν δελτίον με μίαν πρόσκλησιν δύο ατόμων» (εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, φύλλο της 29ης Μαρτίου 1959).
Έτσι καθιερώθηκε ο «διαγωνισμός προγνωστικών αγώνων ποδοσφαίρου». Στα επόμενα χρόνια έγιναν αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής του: αυξήθηκε ο αριθμών των αγώνων που περιλαμβάνονταν στο δελτίο του ΠΡΟΠΟ, άλλαξαν οι κατηγορίες νικητών, καθιερώθηκαν και θερινά πρωταθλήματα, ώστε να παίζεται ΠΡΟΠΟ και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, επινοήθηκαν και άλλα παιγνίδια (ΠΡΟΠΟ -γκολ, Στοίχημα κ.ά.). Πάντως επί πενήντα πέντε χρόνια ο Ο.Π.Α.Π., διατηρώντας το δημόσιο χαρακτήρα του, υπήρξε ο «αιμοδότης» του ελληνικού αθλητισμού. Ώσπου φθάσαμε στην εποχή μας, όπου οι πολιτικοί επίγονοι του Κ. Καραμανλή θεώρησαν τον Οργανισμό ελλειμματικό και τον έδωσαν σε ιδιώτη, για να τον εξυγιάνει.
chronontoulapo.wordpress.com
No comments:
Post a Comment