12.10.2014
Οταν ολοκληρωθεί, θα είναι ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό στολίδι στην «καρδιά» της Αθήνας. Ενα υπερσύγχρονο μουσείο με διεθνή χαρακτήρα και σπουδαία αριστουργήματα ξένων και Ελλήνων ζωγράφων.
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, που βρίσκεται στο Παγκράτι, σε απόσταση αναπνοής από το Καλλιμάρμαρο, «ετοιμάζεται» σε γοργούς ρυθμούς, αφού το οίκημα στην οδό Ερατοσθένους έχει εδώ και μήνες «μετατραπεί» σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Εν αναμονή των αποκαλυπτηρίων του μεγαλεπήβολου αυτού έργου που περιμένουν με αδημονία όχι μόνο οι περίοικοι του Παγκρατίου αλλά και οι απανταχού φιλότεχνοι, επισκεφθήκαμε ως «γείτονες» και εμείς (καθώς τα γραφεία της «κυριακάτικης δημοκρατίας» βρίσκονται μόλις λίγα μέτρα μακριά) τον χώρο των εργασιών και μάθαμε περισσότερα για τον «ναό» της τέχνης που ετοιμάζεται με γοργούς ρυθμούς.
«Ηδη ο κόσμος μάς ρωτάει πότε θα ολοκληρωθεί. Το θέλουν πώς και πώς» εξηγεί στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο project manager της κατασκευής, ο πολιτικός μηχανικός κ. Νίκος Μαλατέστας, ο οποίος τονίζει ότι το έργο θα παραδοθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2016.
Το προπολεμικό νεοκλασικό όπου θα στεγαστεί το νέο μουσείο αγοράστηκε μαζί με δύο γειτονικά οικόπεδα πριν από περίπου εξίμισι χρόνια. Χρειάστηκε να περάσουν περίπου τρία χρόνια για να βγουν οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις και τελικά να μπουν μπρος οι διαδικασίες κατασκευής του κτιρίου, όπως υπαγορεύει η αρχιτεκτονική μελέτη των Ιωάννη και Αλέξη Βικέλα. Σύμφωνα με τον κ. Μαλατέστα, για τις ανάγκες του νέου πολιτιστικού ιδρύματος που θα ανεγερθεί στην οδό Ερατοσθένους έχει διατηρηθεί το εξωτερικό περίβλημα του νεοκλασικού και έχει γίνει αντιστήριξη των τοίχων του. Η νέα κατασκευή θα είναι επενδυμένη με το υλικό του πωρόλιθου, ενώ στο εσωτερικό η χρήση υψηλών τεχνολογικών εφαρμογών -πρωτοποριακών για τα ελληνικά δεδομένα- συνθέτουν έναν αξιοζήλευτο χώρο.
«Εκείνο που μας δυσκόλεψε ιδιαιτέρως ήταν η διατήρηση ενός και μόνο τοίχου από το παλαιό κτίριο, κάτι που μας υποχρέωσε να κάνουμε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Φυσικά, όπως καταλαβαίνετε, αυτό προσέθεσε τεράστιο κόστος και μας πήγε πίσω, διότι έπρεπε να γίνει αλλαγή στα σχέδια».
Οι εκσκαφές έχουν ήδη ξεκινήσει και, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα ολοκληρωθούν τον προσεχή Φεβρουάριο. Μετά σειρά έχουν τα σκυροδέματα.
«Ουσιαστικά το κτίριο θα είναι δεκαόροφο» μας λέει ο κ. Μαλατέστας. «Θα υπάρχουν πέντε υπόγεια και πέντε όροφοι στους οποίους -εκτός από τις εκθεσιακές αίθουσες- θα περιλαμβάνεται αμφιθέατρο, πάρκινγκ,βιβλιοθήκη αλλά και χώρος για τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Το κόστος του έργου (χωρίς να υπολογίζεται η αγορά του οικοπέδου) ανέρχεται στα 20.000.000 ευρώ.
Το δεκαόροφο κτίριο με το αμφιθέατρο, τις εκθέσεις και τη θέα στην Ακρόπολη
Βαθιά κάτω από τη γη, στο πέμπτο υπόγειο του μουσείου, θα κατασκευαστεί ένα μικρό πάρκινγκ (το οποίο θα είναι μόνο για το προσωπικό), ενώ εκεί θα βρίσκονται και οι μηχανολογικοί χώροι. Στο τέταρτο υπόγειο θα λειτουργούν οι χώροι αποθηκεύσεως και συντηρήσεως των έργων τέχνης καθώς και ένα μικρό αποδυτήριο για τους εργαζομένους, ενώ ακριβώς από πάνω θα υπάρχει ένα αμφιθέατρο 200 θέσεων μαζί με φουαγιέ και ένα μίνι μπαράκι. Θα είναι εξοπλισμένο με μέσα τελευταίας τεχνολογίας, ενώ οτιδήποτε θα συμβαίνει στη σκηνή θα μεταδίδεται με προτζέκτορα και στο ισόγειο.
Στο δεύτερο υπόγειο, από την άλλη, θα βρίσκεται η βιβλιοθήκη του μουσείου, την οποία θα μπορούν να επισκέπτονται φοιτητές της Ιστορίας της Τέχνης αλλά και σπουδαστές από την ΑΣΚΤ. Εκεί ακόμη θα φιλοξενούνται και τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά.
Το πρώτο υπόγειο είναι αφιερωμένο στις περιοδικές εκθέσεις. Οπως κάθε σωστό ίδρυμα, έτσι και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα διαθέτει έναν ειδικό χώρο όπου θα πραγματοποιούνται εναλλασσόμενες εκθέσεις.
Τι θα υπάρχει όμως στα επάνω επίπεδα; Στον πέμπτο όροφο θα στεγαστούν οι διοικητικές υπηρεσίες, ενώ ο τρίτος και ο τέταρτος θα φιλοξενήσουν τα έργα Ελλήνων καλλιτεχνών από τις μόνιμες συλλογές του ιδρύματος. Στις προθήκες του δευτέρου θα παρουσιάζονται τα αριστουργήματα των ξένων εικαστικών, όπως επίσης συμβαίνει και στον πρώτο όροφο, ο οποίος όμως θα συγκεντρώνει το enfant gâté της συλλογής. Δηλαδή τα αριστουργήματα, τα κορυφαία έργα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει και μια δημιουργία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου η οποία θα τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση μέσα στον χώρο. Ακόμη, πάντως, όπως εξηγεί και στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο διευθυντής του μουσείου κ. Κυριάκος Κουτσομάλλης, «ο αριθμός των έργων που θα εκτεθεί στο μουσείο δεν έχει οριστεί, αφού είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Ακόμη δεν έχουμε καταλήξει στα έργα τα οποία θα παρουσιαστούν διότι υπάρχει και το αντίστοιχο πολιτιστικό ίδρυμα στην Ανδρο και θα πρέπει να δούμε τι θα αξιοποιηθεί».
Σύμφωνα με το σχεδιάγραμμα, στο ισόγειο θα βρίσκεται το βεστιάριο, η ρεσεψιόν αλλά και το κατάστημα του μουσείου, ενώ θα υπάρχει και ένα όμορφο καφέ που θα «βλέπει» στον ακάλυπτο χώρο.Αξίζει να αναφερθεί ότι από τον τρίτο όροφο, στην ταράτσα του νεοκλασικού, οι επισκέπτες θα μπορούν να απολαμβάνουν την όμορφη θέα προς την Ακρόπολη.
«Με την ολοκλήρωση του το εν λόγω πολιτιστικού ιδρύματος θα προστεθεί σε έναν ευρύτερο μουσειακό ιστό που περιλαμβάνει την Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο βρίσκεται λίγο πιο πάνω, στην οδό Κουμπάρη, στο Κολωνάκι, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών αλλά και Πολεμικό Μουσείο. Με λίγα λόγια, θα είναι όλα μαζεμένα».
Αν και η κατασκευή προχωρά γοργά, ο project manager του έργου σημειώνει ότι σχεδόν όλοι οι περίοικοι δέχτηκαν με ενθουσιασμό την είδηση της ανέγερσης του πολιτιστικού οργανισμού. Και λέμε «σχεδόν όλοι», καθότι υπήρχε και ένας (μοναδικός) ο οποίος διαμαρτυρήθηκε έντονα διότι, όπως είπε, το μουσείο θα του «έκοβε» τη θέα.
Εκτός από το κτίριο, το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή έχει δεσμευτεί ότι θα αναλάβει και την ανάπλαση της γειτονικής πλατείας, εκεί όπου δεσπόζει ο Αγιος Σπυρίδων. Θα γίνει εν ολίγοις ένα μικρό «λίφτινγκ» στο μέρος, θα τοποθετηθούν παρτέρια με όμορφα λουλούδια, ενώ και τα σκαλοπάτια θα αποκτήσουν ανανεωμένη μορφή.
Σημαντικό κομμάτι για την ορθή λειτουργία του μουσείου είναι το ζήτημα της ασφάλειας των έργων. Για αυτό και, όπως μας είπε ο κ. Μαλατέστας, έχει ζητηθεί η συνδρομή ενός διεθνούς φήμης Ολλανδού ειδικού σε θέματα ασφαλείας, ο οποίος θα αναλάβει να διασφαλίσει ότι τα αριστουργήματα της συλλογής θα είναι και θα παραμείνουν ακέραια.
Η κατασκευή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Αθήνα -υπήρξε διακαής πόθος του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή- είχε περάσει από σαράντα κύματα. Στα μέσα της δεκαετίας του '90 η προσπάθεια να ανεγερθεί το μουσείο σε ένα οικόπεδο πίσω από τη Ρηγίλλης δεν ευδοκίμησε (λόγω ενστάσεων του δήμου αλλά και την εύρεση αρχαιοτήτων που συνδέονταν με το Λύκειο του Αριστοτέλη), ενώ και η προσπάθεια για τη δημιουργία του μουσείου σε οίκημα της οδού Ριζάρη έπεσε στο κενό.
Οι μαικήνες των τεχνών
Οι αείμνηστοι Βασίλης και Ελίζα Γουλανδρή συγκαταλέγονταν ανάμεσα στους σημαντικότερους συλλέκτες του πλανήτη και συγκαταλέγονται στους μαικήνες των τεχνών, καθώς ήταν μέλη πολυάριθμων μουσειακών συλλόγων σε Ευρώπη και Αμερική. Επισκέπτονταν μουσεία και εκθέσεις, ενίσχυαν με χορηγίες εκδηλώσεις και υποστήριζαν τις εικαστικές τέχνες, ενώ συναναστρέφονταν καλλιτέχνες, συγγραφείς και γενικά διακεκριμένους ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων.
Τον Ιούλιο του 1979 το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή εγκαινίασε στη Χώρα της Ανδρου -τη γενέτειρα του αείμνηστου εφοπλιστή- το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στις δύο πτέρυγες του μουσείου εκτίθεται μέρος της συλλογής του ιδρύματος, ενώ από το 1986 εκεί κάθε καλοκαίρι οργανώνονται περιοδικές εκθέσεις διακεκριμένων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα. Στην περίφημη συλλογή τους περιλαμβάνονται έργα των Σεζάν, Ντεγκά, Πικάσο, καθώς και πολλών ακόμη καλλιτεχνών.
Γιώτα ΒαζούραΦωτο:Βαγγέλης Μασιάς
No comments:
Post a Comment