ΠΑΛΙΑ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΑ " ΕΘΙΜΑ " ΠΟΥ ΕΣΒΗΣΑΝ ΜΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ...

         ΤΑ  ΛΟΥΚΟΥΜΑΚΙΑ   

             (...ΛΟΥΚ'ΜΑΚΙΑ ...)

   Ποιός δεν γνωρίζει αγαπημένοι μας φίλοι , το περίφημο  " λουκουμάκι " , ή..λουκμάκι , στα πιο..Ρουμελιώτικα . Ήταν για πολλά - πολλά χρόνια το συνηθισμένο γλυκό των χωριών μας και κυρίως των χαμηλότερων , οικονομικά , τάξεων..και υπήρχε , τότε , σε τρεις , συνήθως , γεύσεις , μαστίχα και βανίλια , χρώματος λευκού και τριαντάφυλλο , ροζέ  χρώματος

   Ήταν δηλαδή το πρώτο..παραχέρι , των νοικοκυράδων , που μ' αυτό " ξεντροπιάζονταν " στους επισκέπτες . Αποτελούσε την εναλλακτική λύση στα κεράσματα , των παιδιών κυρίως , στις γιορτάδες , όπου τα σπίτια είχαν , συνλήθως , δυο κατηγορίες γλυκισμάτων , την πρώτη , κουραμπιέδες χειροποίητους με το βούτυρο και το μύγδαλό τους και μπακλαβά , με πολλά-πολλά φύλλα , στο χέρι φκιασμένα , με μπόλικο καρύσι ή μύγδαλο , και τη δεύτερη κατηγορία , μαλαχόζι ( ο γνωστός μας χαλβάς με αλεύρι ή συμιγδάλι ) , ρυζοριβανή και λουκουμάκι..

  Υπάρχει και το σχετικό Λοιδορικιώτικο τετράστιχο που δίνει την πλήρη εικόνα :

      "  Στα καλά-καλά παιδιά ,

         κουραμπιέ και μπακλαβά .

         Κουμουντούρο Σαψαρή ,

         μαλαχόζι και ριβανή . "

   Τι μας λέει λοιπόν ο λαϊκός ποιητής ; Πως οι νοικοκυράδες χωρίζανε τους επισκέπτες των γιορτών και ειδικότερα τα παιδιά , σε δυό κατηγορίες , στα..καλά..καλά και στα..δευτερότερα . Στα καλά προσφέρανε  την α' κατηγορία γλυκισμάτων , κουραμπιέ και μπακλαβά και στα..δευτερότερα , όπως ο αξέχαστος ζευζέκης Σαψαρής και η  γνωστή  του...παρέα , μαλαχόζι , χαλβά δηλαδή και ριβανή , προσοχή μην την μπερδεύεται με το γνωστό " ραβανί " που είναι ανατολίτικο γλυκό που συνηθίζεται στη βόρεια Ελλάδα . Η ριβανή η δική μας , ρυζοριβανή μάλιστα λέγεται ,  γίνεται με ρύζι , ζάχαρη και νερό και είναι πολύ οικονομικό γλύκισμα .

  Γνωρίζοντας λοιπόν όλα αυτά , έπεσα απ' τα σύννεφα . όταν η αμησμόνητη ποα , χωριανή μας η Αλκμήνη Παπαβασιλείου - Γιαμαρέλου , μου διηγήθηκε μία  παλιά Λιδορικιώτικη ιστοριούλα , στην οποία αναφερόμενη στην κηδεία του μακαρίτη του Μαραζιάρη , του πατέρα των παιδιών , που θα πρέπει να έγινε προπολεμικά , μου ανέφερε , πως η εξόδιος ακολουθία έγινε στον Άι Γιώργη , όπου ήταν τότε και το νεκροταφείο μας , και μετά το πέρας της ακολουθίας και την ταφή , υπήρχαν δυο γυναίκες που είχαν απο μια κάσα λουκούμια , Ραχάτ μάλιστα , και μοίραζαν στον κόσμο .

   Κάτι παρόμοιο δηλαδή με το καφέ που προσφέρουν οι οικείοι του θανόντος σήμερα στους συγγενείς και φίλους που συνόδευσαν το νεκρό στην τελευταία του κατοικία . Και εδώ όμως , υπάρχει μια κάποια διάκριση , ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας του θανόντος . Όπως είπαμε μετά την κηδεία προσφέρανε λουκούμια , αλλά το μέγεθος των λουκουμιών και ίσως και η ποιότητα , εξαρτιόταν απ' τηνοικονομική κατάσταση της οικογένειας , όπως προείπαμε , οι πιό..ευκατάστατοι προσφέρανε λουκούμι " Ραχάτ " , που φυσικά ήταν μεγαλύτερο , καλύτερο και πιό ακριβό , ενώ οι λιγότερο..ευκατάστατοι , προσφέρανε το συνηθισμένο , ταπεινό και..φτηνό " λουκουμάκι " ...

   Βέβαια το λουκουμάκι , εκτός από " κέρασμα " . ήταν και " έπαθλο " , στα χαρτοπαίγνια , ξερή , κολτσίνα , στο τάβλι κλπ , όπου ο κερδισμένος έτρωγε το λουκουμάκι του , και ο χαμένος ..κοίταζε αλλά και..΄το  πλήρωνε ..

      Αυτά λοιπόν για το λουκουμάκι μας ...

Κωνσταντίνος Ευθ. Καψάλης 

 www.lidoriki.com