ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Συχνά, όταν περνώ από την Αμαλίας, αναλογίζομαι αν αυτή η μοναδική σε θέση και συμβολισμό λεωφόρος, μπορεί να γεράσει αξιοπρεπώς. Η αστική γήρανση είναι διαφορετική από τη γήρανση του ανθρωπίνου σώματος. Οι χρονικοί της κύκλοι εκτείνονται σε βάθος αιώνων και η ιδιότητα αυτής της νίκης επί του θανάτου μπορεί να της προσδώσει γόητρο, που στην περίπτωση των πόλεων μεταφράζεται σε ατμόσφαιρα, σε συνοχή και αίσθηση του ανήκειν. Παρά την έλλειψη φροντίδας, γνώσης ή ενδιαφέροντος, η Αμαλίας είναι και στις μέρες μας μία λεωφόρος συγκρατημένης μεγαλοπρέπειας, ανοικτής στο αθηναϊκό τοπίο φύσης και μνήμης που διαμορφώνουν από κοινού ο Εθνικός Κήπος και το Ζάππειο.
Αυτό, όμως, που μου τράβηξε το ενδιαφέρον πρόσφατα ήταν η πολυκατοικία που είχε σχεδιάσει ο Τάκης Ζενέτος το 1958, δίπλα στο Μέγαρο Λυκιαρδοπούλου. Την παρατηρώ συχνά αυτήν την πολυκατοικία, από τα χαμηλόφωνα έργα τού τόσο σεβαστού στους Ελληνες μοντερνιστές ευφυούς αρχιτέκτονα. Και την παρατηρώ όχι γιατί τη βρίσκω ιδιαιτέρως ωραία ή σημαντική, παρότι έχει την αξία της, αλλά γιατί με οδηγεί σε σκέψεις για τη σχετικότητα του «νέου» και, φυσικά, του ελκυστικού ή του χρήζοντος της προσοχής μας. Δεν γνωρίζω πώς υποδέχθηκαν αυτήν την πολυκατοικία οι επαΐοντες Αθηναίοι του 1958, ενδεχομένως να υπήρξε και αρνητική κριτική, ιδίως από τους μεγαλύτερους που διατηρούσαν ακόμη μνήμες από την Αμαλίας, ως βουλεβάρτο ρομαντικών συναντήσεων για τη χρυσή νεολαία της περιόδου 1860-1920. Και επιπλέον, εκείνη την εποχή που χτίστηκε η πολυκατοικία Ζενέτου στην Αμαλίας, άλλαζε όλος ο δρόμος με αντικαταστάσεις οικοδομών, για να περιγράψει κανείς το φαινόμενο τεχνικά και μόνο. Σαφώς ήταν και είναι μία πολυκατοικία μίας ορισμένης διάνοιας και ενός συγκεκριμένου ύφους, όχι αμελητέου, αλλά θα με ενδιέφερε να ακούσω εκτιμήσεις σε σχέση με την προηγούμενη μορφή της Αμαλίας, πριν δηλαδή από το 1955. Στη θέση της πολυκατοικίας του Ζενέτου υπήρχε το σπίτι της Λουίζης Ριανκούρ, της Γαλλίδας που αφιέρωσε τη ζωή της στην Ελλάδα, ένα διώροφο μέγαρο σχεδιασμένο από τον πολιτογραφημένο Αθηναίο, Γάλλο αρχιτέκτονα Ευγένιο Τρουμπ. Ο Τρουμπ είχε σχεδιάσει πολλά «παλάτια» στην Αθήνα, όπως το Μέγαρο Νεγρεπόντη, γωνία Οθωνος και Αμαλίας. Το σπίτι της Λουίζης Ριανκούρ, το μνημονεύει εκτενώς ο Κώστας Η. Μπίρης και υπάρχουν όλες οι αναφορές στο βιβλίο του Μάνου Γ. Μπίρη «Κώστας Η. Μπίρης, βίος αφιερωμένος στην πόλη των Αθηνών» (εκδ. Μέλισσα).
Αν σκεφτεί κανείς ότι εκείνο το νεοκλασικό σπίτι χτίστηκε το 1880 και γκρεμίστηκε το 1958 (έζησε δηλαδή 78 χρόνια), και η πολυκατοικία Ζενέτου από το 1958 αριθμεί 58 έτη ζωής, βλέπουμε ότι η «νέα» Αθήνα γερνάει γρήγορα, και σε πολλά σημεία τα νεώτερα κτίρια έχουν μεγαλύτερο βίο από τα παλιά μέγαρα που στοιχειώνουν τη φαντασία. Τι θα μπορούσε να πει κανείς για τη σειρά των αρχοντικών «των παλιών οικογενειών» στην Αμαλίας, όπως τα μνημονεύει ο Δημήτρης Σκουζές. Για τα αρχοντικά Νοταρά, Χατζηλαζάρου, Δραγούμη, Σταθάτου, Μαύρου, Τυπάλδου, Κοζάκη, Κεχαγιά, Σκουζέ, Σταμπελοπούλου, Μαυρομιχάλη και Νεγρεπόντη... Οσα έμειναν τα χαρακτηρίζει στα γαλλικά «βωμούς παρελθόντος μεγαλείου». Θα είχε ενδιαφέρον να φανταστούμε πώς θα βλέπει ο Αθηναίος του 2060 τα αιωνόβια, τότε, «επώνυμα» έργα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής που στήθηκαν στη θέση των κλασικών «εστιών».
http://www.kathimerini.gr/
Πίσω στα παλιά
No comments:
Post a Comment