20.3.10

ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΟ 1821 - Β.’

 

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ .

 

Πάρτε μανάδες τα παιδιά , παπάδες τους Αγίους .
Άστε λεβέντες τ' άρματα κι' αφήστε τα τουφέκια
σκάψτε πλατειά , σκάψτε βαθειά , όλα σας τα κιβούρια
και τ' αντρειωμένα κόκκαλα ξεθάψτε των γονιών σας
Τούρκους δεν επροσκύνησαν , Τούρκοι μη τα πατήσουν...

   Όσο δυνατότερα χτυπάει ο γύφτος το σφυρί του , πάνω στ' αμώνι , τόσο πιό πολύ κλωτσάει αυτό προς τα πίσω, έτσι έγινε και τώρα με τους Έλληνες . Όσοι επέζησαν απ' τις σφαγές των Τουρκαλβανών στα 1770 , αντέδρασαν και γρήγορα ξαναζώστηκαντ' άρματα και βγήκαν κλέφτες στα βουνά .
   Την εποχή εκείνη και μέχρι το 1821 έχουμε στον κόσμο συνταρακτικά επαναστατικά γεγονότα . Πρώτα την ανακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας , στα 1776 , μετά ακολουθεί η Γαλλική Επανάσταση του 1789 , που γκρεμίζει το απολυταρχικό καθεστώς .
   Τα κηρύγματα των Επαναστατών , Ισότητα -Δικαιοσύνη - Αδελφοσύνη , γίνονται συνθήματα εξεγέρσεως όλων των υπόδουλων λαών . Πρώτοι οι Ιταλοί " καρμπονάροι "οργανώνουν στη Γαλλία την απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας . Το παράδειγμα των Ιταλών το μιμούνται και οι Έλληνες στο Παρίσι και ιδρύουν το " Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον " μιά καμουφλαρισμένη οργάνωση που είχε γιά σκοπό τη διάδοση των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης μέσα και έξω απ' την Ελλάδα με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση .
Και στο εσωτερικό όμως , ακούσθηκε ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης και πολλές κρυφές ελπίδες δημιουργούνται στον κόσμο ότι ο Ναπολέων θα διώξει τους Τούρκους .
   Τα βουνά ξαναγεμίζουν κλεφτουργιά και νέος επαναστατικός άνεμος επικρατεί . Διάσημοι κλέφτες και αρματωλοί όπως οι Κατσαντωναίοι , ο Λάμπρος Κατσώνης , ο Γιάννης Σταθάς , ο Παπαβλαχάβας ,ο Νικοτσάρας , ο Γεωργάκης Ολύμπιος , ο Γεώργιος Ανδρούτσος , ο Βλαχοθανάσης , ο Τσαμ Καλόγηρος , οι Κολοκοτρωναίοι και πλήθος άλλοι , μπρος πίσω την εποχή εκείνη , ανεμίζουν τις λερές φουστανέλλες τους στα βουνά ενώ γεμίζει το Αιγαίο με επιδρομικά καράβια που προκαλούν υον τρόμο και κουρσεύουν τα Τούρκικα όπου εμφανίζονται .
   Ο Ρήγας με τα θούριά του , οι κλέφτες με τα καριοφύλια τους και οι τραγουδιστάδες της λευτεριάς με τα κλέφτικα τραγούδια τους διατρανώνουν την απόφαση του γένους ν' αποτινάξει επί τέλους τον αβ΄σταχτο ζυγό .
   Στα 1814 ένα πολύ μεγάλο άλμα γίνεται γιά την οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα . Είναι η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας , γεγονός που έβαλε τα θεμέλια γιά την εξέγερση του 1821 . Στις παραμονές του γενικού ξεσηκωμού των Ελλήνων , η σαπίλα στο Τουρκικό Κράτος φαίνεται πως είχε προχωρήσει σε βαθμό διαλύσεως , Αυτό έγινε αντιληπτό όχι μόνο από τους Έλληνες , αλλά και από άλλους υπόδουλους στους Τούρκους λαούς . Έτσι ο Σουλτάνος την εποχή εκείνη είχε πολλές σκοτούρες στο κεφάλι του .
   Ο Αλή Πασάς επαναστατεί κατά της Κωνσταντινουπόλεως και ζητάει τη βοήθεια των Ελλήνων , οι Έλληνες γιά το δικό τους βέβαια σκοπό του την υπόσχονται ώστε να τον ενθαρρύνουν στην αποστασία του.
Ο Πασάς της Πτολεμαίδας , οι Δρούσκοι της ανατολής , οι φίλαρχοι Άραβες της Μέκκας και της Μεδίνας , ο Σάχης της Περσίας και οι Σέρβοι επαναστατούν επίσης .
Έτσι φτάνουμε στο 1821 .
   Πριν όμως προχωρήσουμε στην περιγραφή της Επαναστατικής περιόδου , θα αναφερθούμε , με συντομία , γιά τους Αρματωλούς και τους Κλέφτες που ήταν και οι πρωταγωνιστές της .


Πότε θα'ρθεί μιάν άνοιξη θα 'ρθ' ένα καλοκαίρι
γιά να ζωστούμε τ' άρματα και τα χρυσά τσαπράζια
να βγούμε κλέφτες βρε παιδιά , κλεφτες στα κορφοβούνια .
Αράδ' αράδα τ' άρματα στα πεύκα θα κρεμάμε
και θα να στένουμε χορό , και κάθε μας τραγούδι
θα΄ναι βροντή από σύγνεφο , φωτιά απ' αστροπελέκι
θα μας τρομάζουν τα θεριά θα προσκυνούν οι Τούρκοι.
Κ.Κρυστάλλης .

ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ .

   Οι οπλαρχηγοί Πανουργιάς , Σκαλτσοδήμος , Διάκος , Κοντοσόπουλος ( Γεράντωνος ) , Σαφάκας , Καλύβας κλπ . ήταν Αρματωλοί - Καπεταναίοι στα διάφορα αρματωλίκια όπως των Σαλώνων , του Λιδορικιού , της Λειβαδιάς και άλλων . Πριν όμως γίνουν αρματωλοί ήταν κλέφτες , ας δούμε όμως τι ήταν οι Αρματωλοί και τι ακριβώς οι Κλέφτες .

Κ Λ Ε Φ Τ Ε Σ .

 

   Στην Τουρκοκρατία η λέξη κ λ έ φ τ η ς δεν είχε την ίδια έννοια που έχει σήμερα , δηλαδή του κακοποιού , του κακού , γενικά , ανθρώπου.   

   Αντίθετα είχε την έννοια του παλληκαριού , του λεβέντη , του απροσκύνητου , του σκληρού πολεμιστή . Όσοι δεν μπορούσαν να αντέξουν τη σκλαβιά , άρπαζαν το τουφέκι και έβγαιναν στο..κλαρί ...

 

" Μάνα σου λέω δεν μπορώ τους Τούρκους να δουλεύω

δεν ημπορώ δεν δύναμαι , εμάλιασε η καρδιά μου ,

θα πάρω το τουφέκι μου να πάω να γίνω κλέφτης ".

   Το τρίστιχο αυτό τα λέει όλα , η κλεφτουργιά άρχισε σχεδόν μαζί με την υποδούλωση του Γένους . Οι Τούρκοι δυνάστες σκότωναν , βίαζαν , άρπαζαν και έκαιγαν συνέχεια , δικαιοσύνη δεν υπήρχε , το δίκιο το είχε όποιος έδινε τα ..περισσότερα . Αυτό ανάγκαζε πολλούς να βγαίνουν στα βουνά , ήταν συγκροτημένοι σε σώματα ( μπουλούκια ) με επικεφαλής τον καπετάνιο . Η πειθαρχία ήταν σκληρή και ολόγος του καπετάνιου Νόμος .

Κέντρα των κλεφτών ήταν τα απρόσιτα βουνά .

Βασίλη μ' κάτσε φρόνιμα να γένης νοικοκύρης

για ν' αποχτήσης πρόβατα , γιά ν' αποχτήσης γίδια

χωριά κι αμπελοχώραφα , κοπέλια να δουλεύουν .

Μάνα μ' εγώ δεν κάθομαι να γένω νοικοκύρης

και να 'μαι σκλάβος των Τουρκών κοπέλι των αγάδων .

Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ τουφέκι

να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια

να βρω λημέρια των κλεφτών γιατάκια καπετάνιων...

 

ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ

 

   Απ' τα βουνά ροβόλαγαν και πολεμούσαν τον Τούρκο , ήταν προστάτες των Ελλήνων , αλλά και αυτών των Οθωμανών , όταν φέρονταν καλά στους Έλληνες , όπως ήταν επίσης σκληροί και σε κάθε Έλληνα Τουρκολάτρη . Ήταν με λίγα λόγια προστάτες των αδικουμένων. Η ζωή τους ήταν ένας συνεχής πόλεμος νύχτα μέρα και τέλειωνε πάντα με βόλι πάνω στη μάχη . Αυτή ήταν εξ' άλλου και η ευχή τους " Καλό βόλι ".


Τρία πουλάκια κάθονταν ψηλά στη Βουνιχώρα
τόνα τηράει τη Λιάκουρα και τ' άλλο την Κωστάρτσα
το τρίτο το καλλίτερο ρωτάει τους διαβάτες .
Διαβάτες που διαβαίνετε στρατιώτες που περνάτε
μην είδατε τσ' αρματωλούς και το Βλαχοθανάση
που γέρασε αρματωλός στους κλέφτες καπετάνιος .
Εψές προψές τον είδαμε στον Έπαχτο απόξω
δυό μέρες επολέμαγε με Τούρκους τρεις χιλιάδες .
Αντρούτσο τι κλειστήκαμε σα ναμαστα γυναίκες
το γιαταγάνι τράβηξε κι ένα γιουρούσι κάνει .
Πέφτουν τα βόλια σα βροχή κανόνια σα χαλάζι
τρεις μπάλες του ερίξανε πικρές φαρμακωμένες
η μιά τον πήρε στο λαιμό η άλλη μεσ' το χέρι
η τρίτη η φαρμακερή τον βρήκε στο κεφάλι .
Κόψετε το κεφάλι μου να 'χετε την ευχή μου
Κι ο Αντρούτσος βγαίνει μιά φωνή πικρή φαρμακωμένη
παιδιά τραβάτε τα σπαθιά κι αφήτε τα τουφέκια
να μη μας πάρει η Τουρκιά του βλάχου το κεφάλι
που γέρασε αρματωλός στους κλέφτες καπετάνιος .

Και ο Ανδρούτσος μοιρολογώντας το χαμό του γεροκλέφτη λέει :


Πέντε παιδιά μου σκότωσαν και το Βλαχοθανάση
πέντε πλευρά μου τσάκισαν και τη δεξιά μου πλάτη ...


   Στις κακουχίες οι κλέφτες ήταν σκληροί και τρομεροί στον πόλεμο . Γνώριζαν και το τελευταίο λιθαράκι στα βουνά και έτσι πετσόκοβαν πάντοτε πολλαπλάσιους Τούρκους . Μακρυά όμως απ' τα σπίτια τους , ζούσαν ζωή σκυλίσια . Το γνωστό δημοτικό τραγούδι το λέει με τρ'όπο σπαραχτικό .


Μαύρη ζωή που κάνουμε εμείς οι μαύροι κλέφτες
ποτέ μας δεν αλλάζουμε και δεν ασπροφορούμε .


και αλλού πάλι...


Παιδιά μ' σα θέλτε λεβεντιά και κλέφτες να γενήτε
εμένα να ρωτήσετε πως τα περνούν οι κλέφτες
Σαράντα χρόνια έκανα στους κλέφτες καπετάνιος
ζεστό ψωμί δεν έφαγα , ζεστό και χοβολίσιο
όλη μερούλς πόλεμο το βράδυ καραούλι .

 

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι …

No comments: