Απ’ το βιβλίο του Γεωργίου Παπαθανασίου “ Η αυτοθυσία των δασκάλων Ναυπακτίας και Δωρίδας “ . Έκδοση Παπαχαραλαμπείου Βιβλιοθήκης Νυπάκτου .
Καθηγητές και μαθητές του πάλαι ποτέ “ Ελληνικού σχολείου “ ( Σχολαρχείου ) Λιδορικίου , προδρόμου των σημερινών Σχολείων Μέσης εκπαίδευσης , γύρω στα 1913 . Πρώτος απ’ αριστερά κάποιος Ζαχαρίας και δεύτερος ο Ευθ. Παπαθανασίου , Διευθυντής τότε , του σχολαρχείου και αργότερα , στη δεκαετία του ‘30 , Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Λιδορικίου , πατέρας της μετέπειτα μεγάλης τραγωδού Ασπασίας Παπαθανασίου .
Το χρονικό διάστημα 1829-1831 λειτουργούσαν στο Νομό Φωκίδας τα σχολεία Σαλώνων ( Άμφισσας ) , Μαλανδρίνου και Βιτρινίτσας ( Τολοφώνας ) . Ακολούθησε η ίδρυση δημοτικών σχολείων πρώτα στις έδρες των Δήμων και σταδιακά σ’ όλα τα χωριά του Νομού που εξασφάλιζαν τον απαιτούμενο αριθμό μαθητών και τις οικονομικές δυνατότητες για τη λειτουργία τους .
Στα σχολεία αυτά οι δημοδιδάσκαλοι εφάρμοζαν την “ Αλληλοδιδακτική “ μέθοδο διδασκαλίας ως το 1875 περίπου . Με τη μέθοδο αυτή , αντιμετωπίστηκε τα χρόνια εκείνα η μεγάλη έλλειψη δασκάλων . Αργότερα ιδρύθηκαν και λειτούργησαν Σχολαρχεία στο Λιδορίκι και σε κεφαλοχώρια της Δωρίδας , όπως στο Ευπάλιο , την Τολοφώνα , το Κροκύλειο , την Αρτοτίνα .
Μέχρι το 1924 στη Δωρίδα δεν υπήρχε Γυμνάσιο και τα παιδιά που τελείωναν το σχολαρχείο του τόπου τους και ήθελαν να συνεχίσουν τη φοίτησή τους σε Γυμνάσια , κατέφευγαν στα γυμνάσια της Ναυπάκτου , της Άμφισσας , των Πατρών και των Αθηνών . Τώρα λειτουργούν τα Γυμνάσια – Λύκεια Λιδορικίου και Ευπαλίου και το Γυμνάσιο της Ερατεινής με Λυκειακές τάξεις .
Στο Ευπάλιο , το δημοτικό σχολείο λειτουργεί απ’ το 1897 με δάσκαλο από το 1904 έως το 1909 τον Βασίλειο Ιατρίδη . Το σχολαρχείο λειτούργησε από το 1899 με πρώτο σχολάρχη το 1899- 1904 υον Παναγιώτη Κυράγγελο και το 1911 τον Σπυρ. Παπαηλιόπουλο . Ελληνοδιδάσκαλος το 1911 ήταν ο Αλκιβιάδης Καραμεσίνης . Μετά την κατάργηση των Σχολαρχείων έγινε ημιγυμνάσιο ως το 1950 οπότε πρόσθετε κάθε χρόνο από μία τάξη και έγινε αυτοτελές Γυμνάσιο το 1956 με πρώτο Γυμνασιάρχη ( 1956 – 1962 ) τον Γεώργιο Σταυρόπουλο απ’ την Ερατεινή .
Στο Λιδορίκι , το 1911 λειτουργεί πλήρες Δημοτικό σχολείο Αρρένων με δάσκαλους τους Γ.Κάγκαλο , και Ιωάννη Σφέτσο και το σχολείο θηλέων , με δασκάλα τη Μαίρη Ζησοπούλου . Σχολάρχης είναι ο Θ.Σταυρόπουλος και Ελληνοδιδάσκαλοι οι Γ.Βουτσαράς και Ιωάννης Σακελλαρίου . Τον ίδιο χρόνο στο Κροκύλειο Σχολάρχης είναι ο Γ.Κωνσταντινίδης και Ελληνοδιδάσκαλοι οι Γ.Δημητρόπουλος και Κ.Ταμβάκης .
Στη Αρτοτίνα , πρωτεύουσα του Δήμου Βωμέας λειτουργούσε το 1911 πλήρες Δημοτικό σχολείο Αρρένων και Θηλέων καθώς και Σχολαρχείο , χωρίς να γνωρίζουμε όμως περισσότερα στοιχεία .
Αναμνηστική φωτογραφία της τάξης των αγοριών , 1925 – 1926 του Δημοτικού Σχολείου Λιδορικίου , με το δάσκαλό τους Γιάννη Σφέτσο – Δασκαλάκη .
Παρά τις εκπαιδευτικές ανισότητες και τις αντίξοες συνθήκες εκπαίδευσης , η Δωρίδα ανέδειξε πολλούς στις τέχνες και τα γράμματα . Κατά την περίοδο 1940 - 1950 η Δωρίδα ήταν κέντρο ομάδων Εθνικής αντίστασης αλλά και εμφυλιοπολεμικών συγκρούσεων . Επιγραμματικά αναφέρουμε την παρουσία εκεί το 1942 μονάδων του Ε.Α.Μ – Ε.Λ.Α.Σ , την εμφάνιση της ανταρτικής ομάδας Ε.Α.Σ ( Ελληνικός Επαναστατικός Στρατός ) και της ειδικής αποστολής των Άγγλων στην Γκιώνα . Στην ευρύτερη περιοχή έλαβαν χώρα πολλά σημαντικά ιστορικά γεγονότα , ‘όπως η ανατίμαξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου ( 25-11-1942 ) , η μάχη με Ιταλούς στη Δοβρουβίτσα Δωρίδας ( 18-12-1942 ) οι μάχες Λιδορικίου ( 12-13/9/1943 ) με Ιταλογερμανούς και Σκαλούλας ( 14-9-1945 )με Γερμανούς , η φονική μάχη στο Κλήμα Δωρίδας , την 17η Απριλίου 1944 μεταξύ ανδρών του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων και Συνταγματάρχη Δημητρίου Ψαρρού και των ανδρών του ΕΛΑΣ του Άρη Βελουχιώτη , η μάχη στις Καρούτες ( 5-8-1944 ) μεταξύ ανδρών του ΕΛΑΣ και Γερμανών και η μάχη στο Καρυώτικο ποτάμι της Αρτοτίνας κατά τον εμφύλιο ( 21-9-1947 ) .
Μέσα σ’ αυτό το Ελληνικό εγερτήριο και την ιδεολογική ΄λεξαψη που δόνησε τις ψυχές των Ελλήνων , σημαντική και πολύτιμη ήταν η συμβολή και των Δωριέων Δασκάλων , που ως στρατιώτες κι έφεδροι αξιωματικοί αγωνίστηκαν με απαράμιλλη ανδρεία και υποδειγματικό ηρωισμό για τον θρίαμβο του δικαίου , της ελευθερίας και της ιδεολογίας τους . Άφησαν τα σχολεία τους και γρήγορα βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή , κρατώντας το όπλο με την ίδια άνεση που κρατούσαν το μολύβι . Πολλοί απ’ αυτούς πότισαν με το αίμα τους τα πεδία των μαχών είτε στη Βορειοηπειρωτική γη , είτε στη Δωρίδα και όπου αλλού τους κάλεσε το καθήκον προς την Πατρίδα . Δυστυχώς αρκετοί υπήρξαν θύματα εμφυλίων συγκρούσεων . Στη μνήμη των θυμάτων Δασκάλων της Δωρίδας της περιόδου 1940-1949 στο προαύλιο του Δημοτικού σχολείου Λιδορικίου , στήθηκε , τη δεκαετία του 1970 , μνημείο στο οποίο είναι χαραγμένα τα παρακάτω ονόματα :
1940 – 1944
Σκούτας Ευθύμιος , έφεδρος ανθυπολοχαγός .
Παπαναγιώτου Χρήστος , έφεδρος ανθυπολοχαγός
Μαντάς Παναγιώτης
Γιαννακόπουλος Νικόλαος
Χριστόπουλος Χρίστος
Λούτσοβος Ιωάννης
1945 – 1949
Τσώνος Ιωάννης , έφεδρος ανθυπολοχαγός
Ηλιοπούλου Ουρανία .
Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι …
No comments:
Post a Comment