Αποκριές χωρίς μασκαράδες , ψωμί χωρίς αλεύρι ! Κουδουνάτοι , γιανίτσαροι , κουκούγεροι , μούσκαροι , καμουζέλες , καρνάβαλοι , προσώπεια , πόσα ονόματα δεν τους έχουν δώσει ! Συνήθως οι μασκαράδες μεταμφιέζονται κατά ομάδες και καθένας παριστάνει κάποιο πρόσωπο και παίζει κάποιο ρόλο σ' ένα είδος παράστασης . Παρασταίνουν π.χ. ένα γάμο : να ο γαμπρός κι η νύφη , να κι η γριά προξενήτρα κι ο γέρο νουνός κι ο Σαχτιάρης από κοντά με τις φουστανέλες του , μ' ένα σωρό κουδούνια να κρέμονται απ' τη ζώνη του . Βαστάει ένα σακούλι στάχτη , γιά να υπερασπίζεται το γαμπρό και τη νύφη . Γύρω τους ο γιατρός , η γιάτρισσα , ο γέρος , η γριά , οι Ατσίγγανοι , ο Εβραίος , ο Αρβανίτης κι ο Αράπης . Δεν λείπει κι ο διάβολος !
Στη Δερβίτσανη της Β.Ηπέιρου , το απόγευμα της Τυρινής Κυριακής , τα προσωπεία παρίσταναν κι' εκεί γάμο . Μετά την τέλεση του ψευτογάμου γύριζαν όλο το χωριό τραγουδώντας και χορεύοντας . Ξαναγύριζαν στην πλατεία , τύλιγαν έναν άνθρωπο με μιά κάπα , τον μοιρολογούσαν με κοροιδευτικά λόγια κι' έπειτα έκαναν πως τον θάβουν . Σε λίγο όμως ο νεκρός σηκωνόταν κι όλοι ξεσπούσαν σε δυνατά γέλια .
Στη Βιζύη της Θράκης , τη Δευτέρα της Τυρινής παιζόταν μιά δραματική παράσταση που έχει μεγάλο ενδιαφέρον . Τα πρόσωπα που έπαιρναν μέρος εκλέγονταν από τους προεστούς του τόπου , που εκπροσωπο΄πυσαν όλη την κοινότητα . Ήταν πρώτα πρώτα οι δυό Καλόγεροι - ο Αρχικαλόγερος κι ο Δεύτερος Καλόγερος - δυό Κορίτσια , οι Νύφες , η Μπάμπω ( μαμή ) με το εφταμηνίτικο παιδί της , δυό Κατσίβελοι ( γύφτοι ) και δυό Ζαπτιέδες ( χωροφύλακες ) . Αυτοί που υποδύονταν τους Καλόγερους εκλέγονταν κάθε τέσσερα χρόνια κι έπρεπε να είναι παντρεμένοι , όμως τους ρόλους των κοριτσιών έπαιζαν ανύπαντροι νέοι που έπρεπε υποχρεωτικά να μην παντρευτούν αυτά τα τέσσερα χρόνια . Οι Καλόγεροι ήταν ντυμένοι με δέρματα ζώων περικεφαλαία μυτερή από τομάρι λύκου η αλεπούς , φορούσαν μάσκα , πάλι από δέρμα , και γύρω απ' τη μέση κρεμο'ύσαν κουδούνια . Ο Αρχικαλόγερος κρατούσε δοξάρι ( τόξο ) από ξύλο κρανιάς και μ' αυτό πετούσε αντί γιά βέλη στάχτη . Ο Δεύτερος Καλόγερος κρατούσε ένα φαλλό , το σύμβολο της αντρικής φύσης . Η Μπάμπω είχε κροκιδένια μαλλιά και καμπουρίτσα στη ράχη ,ήταν κακάσχημη και φορούσε κουρέλια . Οι Κατσίβελοι ήταν φτωχικά ντυμένοι , μουτζουρωμένοι , κι' όλο έλεγαν αστεία και πειράγματα . Κρατούσαν κι ένα μακρύ κλαδί δέντρου . Οι Ζαπτιέδες , από τα πιό γερά παλικάρια του χωριού , ακολουθούσαν τους Καλόγερους και βαστούσαν όπλα . Βαστούσαν κι αλυσίδες και έδεναν όσους αιχμαλώτιζαν .
Πρωί- πρωί τη Δευτέρα της Τυρινής , όλη η παρέα ξεκινούσε με τύμπανα και γκάιντες . Μπαίναν σ' όλα τα σπίτια του χωριού , εξέταζαν αν όλα τα γεωργικά εργαλεία ήταν στη θέση τους , χόρευαν , κι έπαιρναι γιά δώρα λεφτά και κρασί . Στο δρόμο οι Ζαπτιέδες άρπαζαν με τις αλυσίδες όποιο διαβάτη μπορούσαν , και μόνο με λύτρα τον απελευθέρωναν . Τα λύτρα τα όριζαν οι Καλόγεροι . Αφού επισκέπτονταν και το τελευταίο σπίτι , κατέληγαν στην πλατεία του χωριού .
Τώρα εδώ στηνόταν μιά ολόκληρη παράσταση ! Οι Κατσίβελοι τάχα φυσούσαν μιά φωτιά , τάχα φτιάχναν ένα υνί από παλιά σιδερικά κι ο ένας πετούσε στον άλλον πειράγματα τολμηρά . Πιό κει η Μπάμπω πολεμούσε να ντύσει το εφταμηνίτικο παιδί της με τα ρούχα που άρπαξε , καθώς γύριζαν πριν στα σπίτια . Έλεγε πως δεν γνωρίζει ποιός είναι ο πατέρας του παιδιού της . Κι ' ύστερα φώναζε πως το παιδί της μεγάλωσε και της γυρεύει γυναίκα , κι ο Αρχικαλόγερος παράσταινε πως αυτός είναι το μεγαλωμένο παιδί κι άρχιζε να κυνηγάει τα Κορίτσια . Άρπαζε ένα απ' αυτά κι αμέσως γινόταν ο ψευτογάμος με κουμπάρο το Δεύτερο Καλόγερο . Ωστόσο ο κουμπάρος μετά το γάμο θύμωνε και έριχνε κάτω φαρδιά πλατιά το γαμπρό , τάχα πως τον σκότωσε . Η νύφη έκλαιγε και θρηνούσε τον άνδρα της κι ο κουμπάρος , μετανοιωμένος , μάταια προσπαθούσε να τον αναστήσει . Τότε τέσσερις άντρες σήκωναν τον νεκρό , κι' όλοι θρηνούσαν μα δεν πρόφταιναν ούτε δυό βήματα να κάνουν κι ο Αρχικαλόγερος πετιόταν πάνω ζωντανός και ζωηρός .
Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι .......
No comments:
Post a Comment