ΜΕ ΤΟ ΚΑΛΟ

 

Του Λευτέρη Π. Παπαδόπουλου

 

Το 1978, γράψαμε με τον Μάνο Λοΐζο ένα τραγούδι για κάποια ταινία, που δεν θυμάμαι πια τον τίτλο της. Το προορίζαμε για τη Χαρούλα Αλεξίου. Οι στίχοι έλεγαν: «Εσένα που θ' αγαπήσω / κρύο νερό / πράσινο φύλλο / αγόρι μου / Μόλις φανείς θα σε γνωρίσω / μόλις φανείς / Θα 'σαι περήφανος αγέρας / θα 'ναι γλυκιά η κόψη σου / αετοί της Καθαροδευτέρας / θα σεργιανούν στην όψη σου». Το τραγούδι δεν το κυκλοφορήσαμε, όπως και πολλά άλλα, που είχαμε γράψει για τη «Γέρμα» του Λόρκα (Θέατρο Καισαριανής).

Έχω μια τρέλα για την Καθαρά Δευτέρα. Όχι για τους χαρταετούς της. Αλλά για τον χαλβά. Που ήταν το πιο νόστιμο «φαγητό» μου τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια, όπως και κατά τη ναζιστική Κατοχή. Πουλούσα και χαλβά εκείνη την εποχή. Στους γερμανούς φαντάρους. Χαλβά του μπακάλη. Και τώρα, που τα 'φερε η τύχη να έχω στενό φίλο τον καλύτερο χαλβατζή, τον Νίκο τον Γαβρίλη στη Δραπετσώνα, με κάθε ευκαιρία τρώω τον χαλβά του. Σκέτο ή με λεμόνι και κανέλα, γιατί είναι πρώτης τάξεως μεζές για κρασί στην ταβέρνα.

Αγαπώ τον Γαβρίλη γιατί φτιάχνει έναν χαλβά όπως τον θέλω. Με λεπτές ίνες. Όχι «βιομηχανικό». Ο ίδιος τον ζυμώνει με τις τεράστιες χερούκλες του και με τους πέντε βοηθούς που έχει στη δούλεψή του. Μου φτιάχνει και χαλβά με τσουένι, όπως παλιά, και με χαρουπόμελο. Προσοχή: δεν του κάνω διαφήμιση! Δεν την έχει ανάγκη. Τέτοιες μέρες, έξω από το πρατήριό του, στη Δραπετσώνα πάντοτε, σχηματίζονται ουρές! Πρέπει να έχεις μέσο για να εξασφαλίσεις το θαυμαστό προϊόν του.

Σάββατο της τελευταίας Αποκριάς. Κάποτε χάλαγε ο κόσμος τούτη τη μέρα. Στην Πλάκα, ιδίως, γινότανε το σώσε. Νέοι, νέες, χαρτοπόλεμος, σερπαντίνες, μουσικές, τραγούδια, καραμούζες, χοροί, έρωτες. Και μπόλικο κρασί στα υπόγεια ταβερνεία. Τώρα, όλ' αυτά τα ωραία δείχνουν να τελειώσανε. Ο κόσμος έχει χάσει το κέφι του. Γιατί έχει χάσει, πριν από το κέφι, τις δουλειές του, τη ζωή του, τη βεβαιότητά του για το αύριο. Με ενέσεις καρναβαλιού προσπαθούν να τον κάνουν να χαμογελάσει κανάλια, δήμοι, πολιτιστικοί σύλλογοι. Κάτι είναι κι αυτό μέσα στη γενική μελαγχολία...

Η Καθαρά Δευτέρα δοξάζεται, κάθε χρόνο, στον λόφο του Φιλοπάππου. Τη δόξα της τη χρωστάει στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που γνώριζε την περιοχή από την εποχή που ο Πικιώνης έφτιαχνε τα υπέροχα λιθόστρωτά του. Φυσικά, πολύ πριν από τον Καραμανλή, πάρα πολλοί Αθηναίοι ανηφόριζαν προς τον λόφο, που έχει ένα μεγάλο πλάτωμα, ιδανικό για το πέταγμα χαρταετού.

Ενας απ' αυτούς τους Αθηναίους ήταν κι ο πατέρας μου. Μας έπαιρνε μικρά, το '50, τη μητέρα μου, εμένα και τον αδελφό μου και με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο φεύγαμε από την Πλατεία Βικτωρίας, όπου ήταν το σπίτι μας, και πηγαίναμε στο Θησείο. Και από 'κεί, με τα πόδια, φτάναμε στον λόφο. Στρώναμε κάτω μια κουρελού και τρώγοντας χαλβά, λαγάνα και φρέσκα κρομμύδια περνούσαμε τη μέρα μας, ενώ «φτερούγιζαν» από πάνω μας δεκάδες χαρταετοί. Ήταν μια αληθινή γιορτή, που δεν μπορώ - ούτε θέλω - να την ξεχάσω.

Η Καθαρά Δευτέρα έφτασε. Μεθαύριο. Με το καλό