Βρισκόμαστε το 1855 έτος που ο Πειραιάς βρισκόταν υπό Γαλλική κατοχή
(από το 1854), προκειμένου η Ελλάδα να εκβιαστεί ώστε να μην συμμετάσχει
στον Κριμαϊκό πόλεμο στο πλευρό της Ρωσίας. Οι Αγγλο-γάλλοι υποστήριζαν
κατ΄ αυτόν τον τρόπο την σύμμαχό τους Τουρκία. Στο μεταξύ όμως η ληστεία
στην Ελλάδα είχε φτάσει σε σημείο τέτοιο που Έλληνες ή ξένοι επίσημοι για
να ταξιδέψουν στην επαρχία, όφειλαν πρώτα να εξασφαλίσουν ένοπλη
συνοδεία, προκειμένου να μην πέσουν θύματα απαγωγής των συμμοριών
που λεηλατούσαν ανενόχλητοι στην ύπαιθρο χώρα.
Μια τέτοια συμμορία ήταν και του λήσταρχου Χρήστου Νάτσιου γνωστού
ως Νταβέλη του οποίου η δράση μέχρι τότε δεν διέφερε των υπολοίπων
συμμοριών. Ληστείες, εν ψυχρώ δολοφονίες, απαγωγές με απαίτηση μεγάλων
χρηματικών ποσών ήταν οι συνηθισμένες δραστηριότητές του, που ούτε κάτι
το ηρωικό είχαν, ούτε φυσικά ήταν μέχρι τότε αρεστός στον ελληνικό πληθυσμό.
Ο Νταβέλης από το αρχείο της Νεοελληνικής εικονιστικής προσωπογραφίας
Στις 14 Μαΐου του 1855 ο Χρήστος Νταβέλης με 13 από τους άνδρες του,
έκανε την εμφάνισή του στο μετόχι του Όσιου Λουκά στην Πάρνηθα, όταν
συγκρούσθηκε με απόσπασμα Χωροφυλακής που τον καταδίωκε.
Στην προσπάθειά του να διαφύγει σκότωσε δύο βοσκούς, τηρώντας τις διατάξεις
του άγραφου κώδικα για τους προδότες, καθώς εκείνοι ήταν που πρόδωσαν
στις αρχές την παρουσία του
(ο άγραφος κώδικας παρατίθεται στο τέλος της ανάρτησης).
Απαγωγή όχι για λύτρα αλλά για αμνήστευση:
Από τότε περιφερόταν κυνηγημένος σε διάφορες περιοχές της Αθήνας όταν
αποφάσισε πως η μόνη λύση που είχε ήταν η απαγωγή ενός ξένου
Αξιωματικού από εκείνους που βρίσκονταν τότε στον Πειραιά, ως δύναμη
κατοχής της πόλης! Βασικό του σχέδιο ήταν η απαγωγή να γίνει όχι μόνο
με σκοπό τα λύτρα, αλλά με την παράλληλη αμνήστευσή του!
Τα γεγονότα έδειξαν πως ο Νταβέλης περιφερόταν για μεγάλο χρονικό
διάστημα εντός του Πειραιά, παρακολουθώντας τις κινήσεις Άγγλων
και Γάλλων Αξιωματικών καθώς η θηλιά των διωκτικών αρχών ολοένα και
περισσότερο έσφιγγε γύρω του. Είχε αποφασίσει λοιπόν πως μόνο με την
σύλληψη ενός ξένου αξιωματικού, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί
καλύτερα την διαφυγή του! Δεν επιθυμούσε την απαγωγή οποιουδήποτε,
αλλά ενός ξένου επισήμου.
Μεταμόρφωση σε "άυλα πρόσωπα":
Ο Νταβέλης και η δύναμή του αριθμούσε εμφανώς μόνο τους 13 άνδρες,
που τον συνόδευαν, αλλά αμέσως γίνεται αντιληπτό πως στην
επιχείρηση συνέδραμαν πολλοί περισσότεροι. Η Γερουσία που συνεδρίασε
την εποχή εκείνη με σκοπό την αντιμετώπισή του, υπολόγισε πως από τους
70 άνδρες που διέθετε, πάνω από τους 30 δρούσαν στα κρυφά, μόνο στον Πειραιά!
Είχαν δε το προσόν της μεταμόρφωσης, δηλαδή όπως έγραφαν τότε
«μεταμορφώνονταν σε πρόσωπα άυλα» κοινώς δηλαδή μεταμφιέζονταν
σε αόρατα, σε ανύπαρκτα πρόσωπα. Καθόταν τόσο σε καφενεία της
Πλατείας Συντάγματος όσο και του Πειραιά, έπινε τον καφέ του σαν να
μην συμβαίνει κάτι και έγραφε το όνομά του πάνω στο μάρμαρο των
τραπεζιών, αφήνοντας έτσι την υπογραφή του προς τους διώκτες του.
Φουστανελοφόρος πίνει καφέ στην Καστέλλα
Οι ελληνικές αρχές που στο μεταξύ είχαν καταλάβει τον σκοπό της παρουσίας
του στον Πειραιά, φύλαγαν όλα τα περάσματα της οδού Πειραιώς ειδικά μετά
τις 20.00 που η κίνηση ήταν από ελάχιστη έως ασήμαντη. Γνώριζαν πως
ο Νταβέλης δεν θα τολμούσε κάποια πράξη μέσα στην πόλη του Πειραιά,
καθώς η παρουσία των Αγγλογαλλικών στρατευμάτων ήταν ισχυρή.
Οι Γάλλοι είχαν στρατοπεδεύσει εντός του Πολεμικού Σχολείου
(Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Πειραιά), λίγο πιο πίσω από τον Τινάνειο
Κήπο που οι ίδιοι κατασκεύαζαν και σε πολλά άλλα σημεία της πόλης.
Το μισό περίπου της διαδρομής της οδού Πειραιώς, ήταν εξασφαλισμένο,
καθώς κατά μήκος του δρόμου κυριαρχούσαν εργαστήρια και παραπήγματα
που εργάζονταν νυχθημερόν ενώ ανά τακτά διαστήματα είχαν τοποθετηθεί
φρουρές και περίπολοι των δέκα ανδρών. Συνολικά στην οδό Πειραιώς
είχαν αναπτυχθεί πάνω από 250 άνδρες για τον σκοπό αυτό, ενώ σε όλη
την περιφέρεια του Πειραιά πάνω από 2000 άνδρες!
Κι όμως ο Νταβέλης είτε ο ίδιος είτε βάζοντας τους άνδρες του, προκαλούσε
συγκρούσεις με άνδρες της Χωροφυλακής της Διοικητικής και της αγροτικής
αστυνομίας σε άλλα σημεία μακρινά όπως τα Λιόσια, το Τατόι ώστε να
δώσει την εντύπωση πως έχει απομακρυνθεί από τον Πειραιά και να παραπλανεί
ειδικά την Χωροφυλακή που διέθετε μεταβατικά αποσπάσματα και ήταν
η μόνη που θα μπορούσε να τον αντιμετωπίσει.
Η υλοποίηση της απαγωγής:
Τελικώς παρά τα μέτρα ο Νταβέλης τη νύχτα της 23ης Μαΐου του 1855,
κατάφερε να απαγάγει Γάλλο Λοχαγό Μπερτώ, στην θέση «Ελαιώνας»
μαζί με τους ένοπλους Γάλλους συνοδούς του, τους οποίους πρώτα αφόπλισε.
Το συγκεκριμένο σημείο στα Σεπόλια, επιλέχθηκε καθώς αποτελούσε «νεκρό
σημείο», μεταξύ των μέτρων που ελήφθησαν από τις Διοικητικές αστυνομίες
Αθηνών και Πειραιώς. Ήταν δηλαδή το μόνο σημείο που τα όρια της Διοικητικής
αστυνομίας του Πειραιά με εκείνα της Αθήνας, άφηναν ακάλυπτο!
Ο ελαιώνας στην διαδρομή Αθηνών - Πειραιώς το 1839
(απεικόνιση εκ της Γενναδείου Βιβλιοθήκης)
Οι ληστές κινούμενοι εντός αμαξών, που χρησιμοποιούσε μόνο η καλή κοινωνία
της εποχής, ενσωμάτωσαν την όμοια άμαξα των Γάλλων την οποία έθεσαν
στο κέντρο της πομπής! Το παράξενο αυτό κομβόι αποτελούμενο από
επτά άμαξες (σύμφωνα με τις καταθέσεις στην Επιτροπή της Γερουσίας) κίνησε
μόνο την περιέργεια καθώς δεν είχε αναμμένους φανούς παρά το βαθύ σκότος
της νύχτας. Μια περίπολος των 15 ατόμων προσπάθησε να διενεργήσει έλεγχο
με συνέπεια την ανταλλαγή πυροβολισμών με θύμα τον σαλπιγκτή της
περιπόλου. Αναγνωρίστηκε πως ανάμεσά τους βρισκόταν και ο ίδιος ο Νταβέλης!
Αρχικά ο τύπος της εποχής πίστεψε πως η περίπολος ήταν Γαλλική, στην συνέχεια
όμως διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για ένα απόσπασμα της Χωροφυλακής.
Αυτό βέβαια δεν μειώνει την αξία του εγχειρήματος καθώς οι συνοδοί του
Λοχαγού Μπερτώ ήταν ένοπλοι Γάλλοι στρατιώτες που κι αυτοί δεν κατάφεραν
να ανακόψουν την συμμορία του Νταβέλη.
Ο Νταβέλης αμέσως απαίτησε την καταβολή 30.000 χρυσών δραχμών,
αλλά κυρίως έθεσε το αίτημά του περί αμνηστείας. Είναι γεγονός πως τα λύτρα
δεν τα ήθελε για τον ίδιο, αλλά για τους άνδρες του καθώς όλοι αυτοί είχαν
αναμιχθεί στην επιχείρηση με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος.
Πως όμως κατάφερε ο Νταβέλης να βρεθεί ο ίδιος στον Πειραιά και να
επιλέξει ο ίδιος τον στόχο του;
Λέγεται πως ο Νταβέλης για να αποφύγει όλες τις χερσαίες διαδρομές,
καθώς οι είσοδοι και έξοδοι του Πειραιά φυλάσσονταν, μετέβη στα Μέγαρα
απ΄ όπου πέρασε με βάρκα στην Σαλαμίνα. Από εκεί με άλλη βάρκα αποβιβάσθηκε
στην ακτή της Πειραϊκής, η οποία τότε ήταν περιοχή παντελώς έρημη και
γεμάτη από σπηλιές. Ωστόσο η παρουσία του είχε αναφερθεί στην
Σαλαμίνα και κάποιοι είχαν ήδη ειδοποιήσει τις αρχές στον Πειραιά, οι οποίες
με την σειρά τους είχαν θέσει λέμβους να περιπολούν στις πειραϊκές ακτές.
Συνεπώς ο Νταβέλης κατάφερε και αποβιβάσθηκε στην Πειραϊκή παρά την
θαλάσσια και χερσαία φύλαξη της πόλης.
Ήταν ευρέως γνωστή η ικανότητα του Νταβέλη να «μεταμορφώνεται» και
η ψυχραιμία που διέθετε. Με όπλα αυτές τα δύο στοιχεία μπορούσε την ημέρα
να περιφέρεται μέσα στον κόσμο, στον εμπορικό λιμάνι του Πειραιά, επιλέγοντας
τον πιθανό στόχο του, ενώ τη νύχτα να κρύβεται μέσα σε μια από τις
πολλές σπηλιές της Πειραϊκής! Ο Νταβέλης με αυτή την μέθοδο, κατάφερε
να μείνει στον Πειραιά για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ημερών!
Η τοπογραφία του Πειραιά ήταν ήδη γνωστή στον Νταβέλη, καθώς είχε
αγαπήσει σφοδρά την Ιταλίδα Κόμισσα Μπανκόλι και στο παρελθόν είχε σχεδιάσει
την απαγωγή της από τον Πειραιά, όταν εκείνη θα κατέβαινε στο μεγάλο λιμάνι
για να επιβιβαστεί σε πλοίο με προορισμό την πατρίδα της την Ιταλία.
Η απαγωγή αυτή βέβαια θα γινόταν κατά παραγγελία ενός άλλου "Κλέφτη"
του Γιάννη Μέγα που επίσης ήθελε την ιταλίδα Κόμισσα. Στο μεταξύ ο Μέγας
είχε αλλάξει στρατόπεδο και είχε μεταβληθεί σε παθιασμένο διώκτη του Νταβέλη.
Όλα αυτά βέβαια πολύ καιρό πριν ο κλειός σφίξει ασφυκτικά γύρω του.
Αποτελέσματα της απαγωγής:
Η απαγωγή αυτή προξένησε δονήσεις σε όλους τους τομείς της ελληνικής
πολιτικής ζωής. Κατηγορήθηκε ο υπουργός Στρατιωτικών για την
παραμέληση του Σώματος της Χωροφυλακής και του τακτικού στρατού
που πάντοτε επικουρούσε σε ανάλογες περιπτώσεις.
Οι Αγγλο-γάλλοι με την σειρά τους θεώρησαν πως δεν επρόκειτο για μια
ληστρική συμμορία, αλλά για ένοπλο κίνημα αντίστασης, κατά της
αγγλο-γαλλικής κατοχής του Πειραιά. Το όνομα του Νταβέλη δημιούργησε
τέτοια φήμη που έγινε γνωστό τότε ακόμη και στην Γαλλία!
Πειραιώτες που δεν συμφωνούσαν με την λεγόμενη «άψογη στάση» του Όθωνα
βρήκαν στο πρόσωπο του Νταβέλη έναν σύγχρονό τους αγωνιστή, έναν
αντιστασιακό κατά της κατοχής της πόλης.
Το «Ζήτω ο Νταβέλης» ακούστηκε από στόματα πολλών. Άλλωστε η κατάληψη
του Πειραιά αποδείχθηκε πως δεν έγινε για τον Κριμαϊκό πόλεμο, καθώς
μετά την λήξη του οποίου τα στρατεύματα συνέχιζαν να έχουν την πόλη υπό
κατάληψη! Και η αιτία αυτή την φορά ήταν ο Νταβέλης! Ο Γαλλικός στρατός
συνέχιζε να αποτελεί δύναμη κατάληψης του Πειραιά με την αιτιολογία πως
η Ελλάδα βρίσκεται στο έλεος των ληστών, όπως η οδός Πειραιώς που παρότι
φυλασσόταν καλά, οι ληστές ενήργησαν επιτυχώς την απαγωγή.
Έτσι με αφορμή τον Νταβέλη οι Γάλλοι καταπάτησαν το διεθνές δίκαιο.
Τελικά μετά από μια μεγάλη ιστορία που δεν αποτελεί όμως θέμα της
παρούσας ανάρτησης, το 1856 ο Νταβέλης σκοτώθηκε από τον διώκτη του
Γιάννη Μέγα (αφού και ο ίδιος όμως σκοτώθηκε) και το κεφάλι του στήθηκε
σε κοινή θέα στην Πλατεία Συντάγματος.
Ο Κριμαϊκός είχε τελειώσει, αλλά οι Γάλλοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται
στον Πειραιά. Την περίοδο εκείνη στα περισσότερα μαρμάρινα τραπεζάκια
των καφενείων, πλήθος πειραιωτών από αντίδραση έγραφαν "Ζήτω ο Νταβέλης"!
Ο άγραφος κώδικας των «Κλεφτών»:
Η απαγωγή του Γάλλου από τον Χρήστο Νταβέλη, έφερε τότε στο επίκεντρο
πληροφορίες που αφορούσαν την ζωή των «Κλεφτών» και τον άγραφο κώδικα
συμπεριφοράς από τον οποίο διέπονταν. Ο άγραφος αυτός κώδικας κρατούσε
από την εποχή της ελληνικής επανάστασης όταν μεγάλοι ήρωες της εθνεγερσίας
μας είχαν ενταχθεί στους «Κλέφτες», όπως ο Κατσαντώνης, ο Ανδρούτσος,
ο Αθανάσιος Διάκος και άλλοι, οι οποίοι βέβαια τήρησαν με την σειρά τους,
τους κατωτέρω κανόνες, τους οποίους παρουσίασε ο Κρέμος και που μερικοί
εξ αυτών όριζαν:
- Το όνομα το προδότη γίνεται γνωστό ώστε οποιοδήποτε μέλος συμμορίας
- να μπορεί να τον εκδικηθεί κι όχι μόνο ο προδομένος.
- Κλέφτης που γίνεται φίλος προδότη αποκηρύσσεται και ξαναγίνεται
- αποδεκτός μόνο αν σκοτώσει τον προδότη.
- Ο Κλέφτης που προδίδει κλέφτη κατακρεουργείται, το δε πτώμα του μένει
- άταφο
- Εκείνος που θα «μολύνει» παντρεμένη γυναίκα χριστιανή αποβάλλεται
- ως άτιμος.
- Ο Τούρκος μισείται ως «μαγαρισμένος»
- Εκείνος που θα διαφθείρει χριστιανή παρθένα που είναι αιχμάλωτη
- φονεύεται.
- Ο Κλέφτης που κτίζει εκκλησιά τιμάται ιδιαιτέρως και γίνεται διαιτητής
- σε διαφορές μεταξύ συμμοριτών.
- Εκείνος όμως που κλέβει εκκλησία, υποχρεούται στην απόδοση διπλάσιων
- από εκείνα που έκλεψε, σε βαριές αγγαρείες και σε θρησκευτικές υποχρεώσεις
- όπως η εξομολόγηση και η ελεημοσύνες. Εκείνος δεν επέστρεψε ιερό
- κειμήλιο θεωρείται αφορισμένος!
- Εκείνος που αφήνει εκ προθέσεως Τούρκο να διαφύγει, φονεύεται.
- Εκείνος που αφήνει από αμέλεια Τούρκο να διαφύγει, αποβάλλεται εκ της
- συμμορίας.
- Εκείνος που αφήνει εκ προθέσεως Χριστιανό να φύγει, υποβάλλεται σε
- πειθαρχικές ποινές. Εκείνος που αφήνει από αμέλεια Χριστιανό να φύγει
- υποβιβάζεται σε άσημος δόκιμος. (Οι δόκιμοι έκαναν τις εξευτελιστικές
- για εκείνους εργασίες του υπηρέτη των άλλων, δηλαδή τις εργασίες
- προμήθειας νερού, παρασκευής κρεβατιών από κλαδιά, προμήθειας
- κρασιού κ.λ.π.).
- Κλέφτης που θα παρακούσει τον αρχηγό να εκτελέσει φόνο υποβιβάζεται
- σε δόκιμος, ενώ η άρνησή του προέρχεται από φόβο ή συμπάθεια προς
- το θύμα αποβάλλεται. http://pireorama.blogspot.gr/
- «Η ληστεία στην Ελληνική ιστορία» του Γ. Π. Κρέμου
- Πανδέκτης - Νεοελληνική εικονιστική προσωπογραφία, Νταβέλης Χρήστος
- «Από τον Γιαγκούλα και τον Νταβέλη στον Παλαιοκώστα» Εφημερίδα Έθνος
- Πρακτικά συνεδριάσεων Γερουσίας του 1855
- Ψηφιακή βιβλιοθήκη εφημερίδων και περιοδικού τύπου (Ε.Β.Ε)
No comments:
Post a Comment