Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ - ΜΕΡΟΣ Θ ΄.

ΑΤΟΜΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ , ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ - ΜΕΡΟΣ Β ΄.

Οι αγοραπωλησίες όμως αυτές αφορούσαν το συγκακριμένο κτίσμα , και αν τυχόν καταστρεφόταν από καμμιά πυρκαγιά η ερειπωνόταν , οι όροι του συμβολαίου έπρεπε να ανανεωθούν , ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο αγοραστής ήθελε να το επισκευάσει η να το μεγαλώσει .
Όποιος ήθελε να έχει δικό του ακαλλιέργητο κτήμα γιά να το καλλιεργήσει , έπρεπε να το αγοράσει από τον σπαχή και να παραλάβει το σχετικό < ταπί > ,το επίσημο δηλαδή παραχωρητήριο έγγραφο έγγραφο γιά καλλιέργεια εδάφους . Αν όμως το κτήμα έμενε ακαλλιέργητο επτά χρόνια συνέχεια τότε ο σπαχής μπορούσε να το δημεύσει και να το δώσει σε άλλον καλλιεργητή .
Τα καλλιεργημένα όμως η φυτεμένα κτήματα έπρεπε να πουληθούν ενώπιον του καδή , ώστε ο αγοραστής να παραλάβει το < χοτζέτ > , τον τίτλο δηλαδή ιδιοκτησίας .
Η ίδια διαδικασία ενώπιον του καδή γινόταν και γιά τις αγοραπωλησίες ακινήτων ανάμεσα σε ιδιώτες . Ο καδής έπαιρνε γιά αμοιβή το δέκα τοις εκατό της αξίας και όφειλε να καταχωρήσει την πράξη...> .
Αναφέρονται στο έργο του Μάουερ ειδικότερα και στοιχεία δικαίου στη Δωρίδα , και συγκεκριμένα πως , όταν κάποιος πεθάνει χωρίς ν' αφήσει διαθήκη και καθορισθεί η από το νόμο προβλεπόμενη επιτροπεία , < δεν διορίζονται κηδεμόνες , αλλ' ο πλησιέστερος συγγενής φροντίζει διά τα κτήματα του ανηλίκου , και τούτο δωρεάν , κηδεμονεύει κατά συνήθειαν ο πρεσβύτερος αδελφός . Η συνήθεια απαιτεί να συγκαλεσθή το συγκενικόν συμβούλιον το οποίον φροντίζει περί όλων > . Σε ό,τι αφορά την πατρική εξουσία < η συνήθεια συνάδει μετά του νόμου , μετά τον θάνατον του πατρός , η μήτηρ λαμβάνει την πατρικήν εξουσίαν . Μόνος ο άπαις δύναται να υιοθετήση > .
Τα σχετικά με το γάμο ( διάλυση αρραβώνα η γάμου , υιοθεσία , προίκα , διαθήκη ) τα φρόντιζαν οι δημογέροντες και οι σχετικές διαδικασίες γίνονταν με επίσημες πράξεις , φροντίζοντας να υπάρξουν συμβιβαστικές λύσεις και με την παρέμβαση της Εκκλησίας , ώστε να μη διαλυθεί ένας γάμος . Εξάλλου , η Εκκλησία , είχε μεγάλες νομοθετικές αρμοδιότητες , αν και < η διαμάχη ανάμεσα στο δίκαιο της Εκκλησίας από τη μιά μεριά και το εθιμικό και το τουρκικό από την άλλη ήταν συνηθισμένη υπόθεση , ιδιαίτερα σε ζητήματα που σχετίζονταν με οικονομικές η κληρονομικές διαφορές > όπως λέει ο Dakin .
Γραπτές συμφωνίες η ομόλογα όπως τα αποκαλούσαν γίνονταν στις ενοικιάσεις χωραφιών η βοσκοτόπων και σε χρηματικό δανεισμό . Ειδική νομοθεσία , σε συνάρτηση με το εθιμικό
δίκαιο , που ήταν απαραίτητη για το δικαίωμα εκμετάλλευσης και φορολογίας των λιβαδιών που τα χρησιμοποιούσαν οι κτηνοτρόφοι είχε καταρτίσει η τουρκική διοίκηση , η οποία και τα είχε διαχωρίσει σε κοινοτικά , ιδιωτικά και δημόσια .
'Οπως είπαμε και προηγούμενα οι ακτήμονες για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα , δούλευαν σε ξενοχώραφα ( μοναστηριακά , προυχόντων , τούρκικα ) η έβαζαν ενέχυρο δική τους ιδιοκτησία για να πάρουν κάποιο χρηματικό ποσό που είχαν ανάγκη .
Το έθιμο επέβαλε γραπτή συμφωνία , όπως αυτή που αφορά συναλλαγή ντόπιων με το μοναστήρι της Βαρνάκοβας , απ'όπου είχαν δανειστεί κάποιο χρηματικό ποσό :
<> .
Αλλά και στις κτηνοτροφικές συναλλαγές , το έθιμο επέβαλλε γραφτή συμφωνία , όπως η παρακάτω :
< Την σήμερον φανερώνω και ομολογώ εγώ ο Γιάννης Φαράντος από τη Βοστινίτζα και ότι εσυμφωνήσαμεν με τον Παναγιώτη Τριώτη από το Λιάσκοβον , ότι μου έδωσε 8 προβατίνες κεφαλιακές πρωτόγεννες και δευτερόγεννες και έχω να δίδω εγώ ο Φαράντος του Τριώτη από μια οκά βούτυρον εις το κεφάλι και από δθό οκάδες δια ένα αρνί όπου γένουνται οκάδες -δέκα 10 του χρόνου . Δέκα οκάδες να λάβη ο Τριώτης του χρόνου και όχι άλλο . Και τα πήρα Τρυγητίου 15 , ήγουν ότι μ' είπετε και να τα φάγω χρόνια δύο , και σαν περάσουντα δύο χρόνια , όπως να το εύρωμε , κάνουμε . Και διά τούτο εγώ ο Φαράντος δίδω την ομολογίαν μου εις χελιρας του Τριώτη ως ένδειξιν και ασφάλειαν . Των μαρτύρων να μαρτυρούν την αλήθειαν Θεόκλητος ηγούμενος μαρτυρώ Λούβρος παρών 1801 Τρυητίου 15 Νικόδημος παρών Χρύσανθος γράψας > .
Στο εθιμικό δίκαιο πρέπει να συμπεριλάβουμε και μιά συνήθεια , που συναντάμε σε χωριό της Δωρίδας κατά την Τουρκοκρατία . Μας την περιγράφει ο Κ.Πενταγιώτης :
< Στους Πεντάγιους , τον παληό καιρό , κράταγαν ένα περίεργο συνήθειο , κάτι παρόμοιο με κείνο που συνέβαινε με τ' αρματωλίκια , ένα σόι του τόπου είχε σαν κληρονομικό προνόμιο να δίνει αυτό τον παπά στο χωριό κι' όλοι τον σέβονταν και του αναγνώριζαν δικαιώματα πατέρα και κάτι παραπάνω , αρχηγού μιανής μεγάλης φαμίλιας : γενάρχη δηλαδή .Σ' όλες τις γιορτές , σ' όλες τις χαρές θάπαιρνε μέρος : αυτός να ευλογήσει τον άρτο και τον οίνο , και μετά , να γυρίσει στο σπίτι , κάμαρα προς κάμαρα , με στάρι , μύγδαλα , σταφίδες , ρόδια και καρύδια , ψέλνοντας : Πλούσια τα ελέη σου , Κύριε ! Τα πανηγύρια του χωριού γίνονταν μπροστά του , σε κάθε απόφαση έπαιζε σπουδαίο ρόλο η γνώμη του , μα είχε κι' άλλα δικαιώματα , λόγου χάρη από το θέρο , τον τρύγο , κι' απ' όλες τις σοδειές , το πρώτο μερίδιο , ο καλύτερος καρπός , έπρεπε νάναι δικός του : αυγά του Πάσχα , ένα ποκάρι μαλλί , μιά πηξιά τυρί , το καλύτερο κοψίδι από το χοιρινό που θάσφαζαν , μα σαν ανταπόδοση γι'αυτόν τον σεβασμό και τα προνόμια που απολάμβανε , ο παπάς είχε υποχρεώσεις απέναντι στους συχωριανούς του . Αυτόν άφιναν στο ποδάρι τους γιά κάθε μπερδεψιά , και καταλαβαίνει ο καθένας πόσες φροντίδες και πόσες έγνιες έβαζε στο κεφάλι του σαν πληρεξούσιος , αν δεν ήταν ασυνείδητος . Μεσολαβούσε να τακτοποιήσει τις μικροδιαφορές , καμμιά αγροζημιά , τη φαγωμάρα για το νερό του ποτίσματος και τα παρόμοια > .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι..........