Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ - 18ο

ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ - Ε ' .
Ο χαλασμός και του Καλιακούδα εντάσσεται στο γενικό κατατρεγμό της κλεφτουριάς , που κορυφώθηκε στην περίοδο που τη Ρούμελη , και τη Δωρίδα φυσικά , εξουσίαζε ο Αλή πασάς .
Γράφει σχετικά ο Βλαχογιάννης :
<< ...Όσο γιά τη Ρούμελη , από τα 1783 , που διορίστηκε ο Αλής γενικός ντερβέναγας της χέρσας Ελλάδας , με το σκοπό να ξεριζώσει των Κλεφτών και των Αρματωλών τη δύναμη , που είχε πολύ ψηλά σηκώσει το κεφάλι , ποτέ δεν έπαψε εκεί πέρα να βροντάει το ντουφέκι . Είτε Κλέφτες είτε Αρματωλοί , με τη σειρά τους κατατρέχονται και ξεπατώνονται . Του Αλήπασα ο σκοπός ήτανε να βάλη στον τόπο των παλιών Αρματωλών ντερβεναγάδες Αρβανίτες , και με τη δική του δύναμη να σβύση την κατακαιμένη Κλεφτουριά . Και δεν του φτάναν τα Αρβανίτικα μπουλούκια , μα κι' η προδοσιά κι ο δόλος ήταν όπλα κι' αυτά χρήσιμα στα χέρια του . Η τραγωδία αυτού του χαλασμού , με τις τόσες αιματερές σκηνές της , είναι μεγάλη ,και δεν έπαψε από τα 1783 - 1820 , που χαλάστηκε κι' ο ίδιος ο Αλής . Αρχίζοντας το 1821 μετρημένοι στα δάχτυλα ήταν όσοι ζούσαν ακόμα Κλεφταρματωλοί και ζούσαν όσοι πιστοί σ' αυτόν κι' όσοι δοκιμασμένοι στην πίστη τους . Αυτή την τραγωδία την πολύχρονη ποτέ κανείς δεν θέλησε να την παραστήσει σαν κανένα κεφάλαιο της ιστορίας σημαντικό , ούτε ψηλά ως τα σύννεφα να το σηκώσει . Από ηρωικούς χρωματισμούς κι' από περιγραφές βροντόλαλες δε θα είχε ανάγκη αυτός ο ιστορικός , αν ήθελε να περιγράψει των Κλεφταρματωλών της Χέρσας Ελλάδας το χαλασμό , ένα μοναχά αυτός θάβρισκε πρόσκομμα , τις λιγοστές ιστορικές μαρτυρίες , που δε θα φτάνανε να ζωντανέψουνε γιομάτα την τραγωδία την πολυθρήνητη , που την κλαιν τα λαικά τραγούδια >> .
Περίφημος γιά τις καταδρομές του στη Δωρίδα υπήρξε και ο από τη Βουνιχώρα Μήτρος Βλαχοθανάσης , που στ' ασκέρι του πρωτομπήκε , παλικαρόπουλο , ο Αντρούτσος , γιά να τον διαδεχθεί αργότερα , όταν περασμένος στα χρόνια ο Βλαχοθανάσης αποσύρθηκε να περάσει ήσυχα τα στερνά του χρόνια στο χωριό του . Στην περίοδο που ο Αντρούτσος κι΄ο Βλαχοθανάσης , συναρχηγοί του κλεφτικου ασκεριού , δρούσαν στην περιοχή της Δωρίδας αναφέρεται και το περιστατικό , που από στοματική παράδοση , διασώζει ο Αντρέας Καρκαβίτσας :
<< Ο δερβέναγας του μαλανδρίνου είχε καταλύσει εις Πλέσσαν , ακολουθούμενος υπό εξήκοντα και πλέον οπαδών , ότε ο προύχων του χωρίου , εμφανισθείς περίτρομος , ανήγγειλεν εις αυτόν την αιφνηδίαν άφιξιν του Ανδρίτσου . Κατά την εποχήν εκείνην ο διάσημος αρχικλέφτης περιήρχετο , ως απόλυτος κύριος ανα την Ρούμελην όλην , μη τολμώντος ουδενός ν' αντιπαραταχθεί προς αυτόν . Τα μεγάλα κατορθώματά του , η γενναιότης και η πολεμική ορμή των παλληκαρίων του , είχον αναγκάσει τους τους τούρκους ν' αναγνωρίσουσι σιωπκλώς την υπεροχήν του και να φέρωνται προς αυτόν όπως προς ένα αυτοκέφαλον σωματάρχην , διά τον οποίον δεν ίσχυον τα σουλτανικά φερμάνια . Διό ο Δερβέναγας ήδη κατεταράχθη πολύ εις την είδησιν αυτήν της παρουσίας του . Εγνώριζεν αυτόν σπεύδοντα πάντοτε προς αναζήτησιν των δερβεναγάδων , ανυπόμονον εις εκδίκησιν της δεδουλωμένης πατρίδος , άπληστον πάντοτε εις πολεμικάς δάφνας και δεν ηδύνατο να πιστεύση ότι τώρα , άνευ σοβαρού τινος λόγου , είχεν έλθη εκεί . Θέλων δει ίνα προκαταλάβη τας διαθέσεις του , περοποιούμενος αυτόν , εζήτησεν ίνα συνομιλήσωσι κατά μόνας , αναγνωρίζων δήθεν την θέσιν του .
- Σαν θέλει ας έλθει , είπεν αδιάφορα ο Ανδρίτσος .
Τω όντι ο δερβέναγας , ακολουθούμενος υπό τεσσάρων οπαδών , ενεφανίσθη μετ' ολίγον εις την οικίαν του προύχοντος Καραμπελόγιαννου , όπου ο Ανδρίτσος κατέλυε μετά του Ηλία Βιδαλιώτη και του Βλαχοθανάση . Ενώ δε ο δερβέναγας συνήπτεν ομιλίαν περί διαφόρων πραγμάτων μετά του αρχικλέφτου και ετρέπετο εις φιλικάς προς αυτόν εξομολογήσεις , οι ακόλουθοί του περιεργάζοντο από κεφαλής μέχρι ποδών μετ' ακριβείας αυτόν και τα πιστά αυτού πρωτοπαλλήκαρα , ευτυχείς διότι ηδύναντο ν' ατενίσωσιν εις αυτούς αφόβως , ως εις φίλους . Το άγριον ύφος του Ανδρίτσου και του Ηλία το μεγαλοπρεπές παράστημα εκίνουν αυτούς εις έκπληξιν , ενώ του Βλαχοθανάση η ανδρική καλλονή , η εντελής κανονικότης των μελών του όλων , οι γλαυκοί και πλήρεις σοβαρού μυστηρίου οφθαλμοί , το ευρύ ηλιοκαές μέτωπον εν αντιθέσει προς την άφθονον ξανθήν κόμην του , μόλις λευκάζουσαν πού και πού εκ της ηλικίας , έφερον αυτούς εις άμετρον συμπάθειαν και θαυμασμόν .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι.........