" Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ " του Αθαν . Ευσταθίου . - 7ο .

H πλατεία " Αλωνάκι ¨, σε ..καλές βέβαια στιγμές...

ΤΑ ΔΙΑΤΡΕΞΑΝΤΑ

Όπως ανέφερα και πριν , ο Ταξίαρχος έβγαινε τακτικά γιά επιθεωρήσεις . Εγώ και ο Βεζεστατζής , είμασταν η συνοδεία του . Σε μιά τέτοια περιοδεία ρουτίνας , φθάσαμε στο Λιδορίκι , σχεδόν μιά βδομάδα πριν τις 18 Απριλίου 1949 . Καταλύσαμε , όπως πάντοτε , στο Ευσταθέικο σπίτι . Είμασταν εκεί 2-3 μέρες . Οι ειδήσεις που άρχισαν να έρχονται από τα τάγματα επαφής με τους αντάρτες έδειχναν πως με την πίεση που είχαν βάλει τα τάγματα , απ' την πλευρά του Καρπενησίου , οι αντάρτες άρχισαν να έρχονται προς την πλευρά τη δική μας . Με φωνάζει ο Ταξίαρχος και μου λέει " τηλεφώνησε στο Γάσπαρη να έλθει , και μόλις έλθει πήγςινε εσύ πίσω στη Λειβαδιά να ξεκουραστείς ". Έτσι και έγινε , την ίδια μέρα , μόλις έφρασε ο Γάσπαρης , έφυγα γιά τη Λειβαδιά και ήταν σχεδόν σούρουπο .

Όταν έφτασα στη Λειβαδιά , και όπως ήμουν κατάκοπος με την ένταση όλες τις μέρες , πήγα κατ' ευθείαν γιά ύπνο . Τη νύχτα έφτασε σήμα από το Λιδορίκι , να ξαναγυρίσω την επομένη μαζί με τον Υπολοχαγό Σπύρο Χαλεπλίδη και τέσσερα φορτηγά αυτοκίνητα φορτωμένα με πυρομαχικά και άλλα εφόδια γιά τα τάγματα και μερικούς στρατιώτες .

Οι στρατιώτες και οι υπαξιωματικοί όταν πήραν το σήμα τη νύχτα και το διάβασαν , είδαν τι ζητούσαν να γίνει και αποφάσισαν να μη με ξυπνήσουν , επειδή έφθασα κουρασμένος και έπρεπε να ξαναγυρίσω , αλλά ετοίμασαν τη παραγγελία . Όταν ξύπνησα με πληροφόρησαν γιά τα διατασόμενα και γενόμενα και όλα ήταν έτοιμα γιά να φύγουμε . Όπως και έγινε .

Φθάσαμε στο Λιδορίκιαργά το απόγευμα , στο στρατηγείο τώρα είμασταν , ο Ταξίαρχος Μαρκόπουλος , ο απιτελάρχης Λοχαγός Νικόλαος Γάσπαρης , ο αξιωματικός πληροφοριών Υπολοχαγός Σπύρος Χαλεπλίδης , ο έφεδρος Ανθυπολοχαγός Αντώνιος Γρατσία και ο έφεδρος Ανθυπολοχαγός Αθανάσιος Ευσταθίου γιά όλες τις άλλες υπηρεσίες και 15 περίπου οπλίτες .

Την Πέμτη η ίσως την Παρασκευή , πριν απ' την Κυριακή των Βαίων , τη νύχτα , στη συνοικία Βαρούσι μπήκαν μέσα στο Λιδορίκι 2-3 αντάρτες . Από πληροφορίες που συνέλεξε η Αστυνομία και το Τακτικό Στρατηγείο , ήταν ότι μπήκαν γιά να προμηθευτούν τρόφιμα και ρούχα . Αλλά το Στρατηγείο πίστευε ότι ήθελαν να συλλέξουν πληροφορίες γιά τη στρατιωτική φρουρά και τη δύναμή της . Σκοπός τους ήταν να χτυπήσουν και καταλάβουν το Λιδορίκιγιά να στρατολογήσουν παιδιά γιά μελλοντικές εφεδρίες , ν' αρπάξουν στρατιωτικές προμήθειες και ότι άλλο πλιάτσικο βρουν .

Στο Λιδορίκι τότε υπήρχε μιά προχωρημένη αποθήκη εφοδιασμού των ταγμάτων . Στεγαζόταν σ' ένα λυόμενο οίκημα πάνω στο δημόσιο δρόμο μετά τη γέφυρα Καραβάνα - Μαγγίπα , μεταξύ του Μαργελέικου σπιτιού και μιάς δεύτερης μονοκατοικίας του Δούμα , που βρισκόταν στη δεξιά πλευρά του δρόμου , όπως πηγαίναμε προς τη βρύση Αντώνη . Η αποθήκη αυτή υπηρετήτο και εφρουρήτο από 8-10 στρατιώτες και δύο αξιωματικούς .

Επίσης κατ' ευτυχή συγκυρίαν , στο Λιδορίκι βρισκότανε και το Τακτικό Στρατηγείο , καλός ..μεζές , κατά την έκφρασή τους , γιά να τους τραβήξει..

Τέτοιες επιδρομές , με τον ίδιο σκοπό , είχαν κάμει , και με επιτυχία , στη Σπερχειάδα , στο Καρπενήσι , στην Καρδίτσα και αλλού . Η μόνη αποτυχία που είχαν , έγινε όταν κτύπησαν τη Φλώρινα πριν ενάμισυ η δύο μήνες . Εκεί ο Υποστράτηγος Δημήτριος Παπαδόπουλος , ο θρυλικός παππούς , είχε ανασυγκροτήσει τη Δευτέρα Μεραρχία και τους απέκρουσε , δεν μπόρεσαν να μπόυν μέσα . Ο σκοπός τους στη Φλώρινα ήτο ευρύτερος . Στηρίζοντας τα νώτα τους στα φιλικά εδάφη της Αλβανίας και της Γιουγκοσλαβίας , αν κατελάμβανον την Φλώρινα , σκόπευαν να σχηματίσουν Κυβέρνηση , ν' ανακηρύξουν ξεχωριστό κράτος με πρωτεύουσα τη Φλώρινα και να ζητήσουν διεθνή αναγνώριση . Αυτό επιστεύετο τότε στους κύκλους που επολεμούσαν εναντίον των ανταρτών , και αυτές ήταν και οι σκέψεις του Στρατηγείου που υπηρετούσα .

Την επομένη της εφόδου των ανταρτών στο Βαρούσι , κάποια ώρα ενωρίς το απόγευμα , μ' εκάλεσε ο Ταξίαρχος και με ρώτησε τι είχα κάμει γιά την άμυνα του Στρατηγείου . Του είπα την άλήθεια " τίποτα " , μάλιστα ούτε καν νόμιζα ότι εγώ έπρεπε να πάρω την πρωτοβουλία να οργανώσω την άμυνα του στρατηγείου τη στιγμ΄ξ που ήταν παρόντες όλοι οι ανώτεροί μου και με ειδικότητες πυ εχρειάζοντο γι' αυτό το σκοπό . Με ήρεμο και καλό τρόπο μου λέει , " δεν φταις εσύ , φταίω εγώ που δεν σου είπα τίποτα . Εσύ είσαι στο χωριό σου με τους συγγενείς και φίλους σου και ξεχάστηκες , Πήγαινε κάνε ότι πρέπει και ότι μπορεί να γίνει και να έκθεις να μου αναφέρεις ". Έτσι και έγινε .

Ο Ταξίαρχος Μαρκόπουλος ήταν πάντοτε ήρεμος και σαφής . Ποτέ δεν εξωργίζετο και οι σχέσεις του με το Επιτελείο ήταν άριστες . Ύστερα απ' αυτή τη συζήτηση κατάλαβα πως ο Ταξίαρχος σίγουρα περίμενε επίθεση των ανταρτών κατά του Λιδορικίου και μάλιστα συντόμως .

Αμέσως κάλεσα προσκλητήριο των στρατιωτών και πήρα αναφορά τι όπλα και πυρομαχικά είχαμε . Στη διάθεσή μας υπήρχε ένα οπλοπολυβόλο , ένα ατομικό αυτόματο και τα ατομικά όπλα των στρατιωτών . Επίσης υπήρχε ένα κιβώτιο χειροβομβίδες και αρκετά πυρομαχικά . Επί πλέον υπήρχαν και δυ'ο ατομικά αυτόματα , ένα του Βεζεστατζή και ένα γιά τον Ταξίαρχο Μαρκόπουλο . Στη συνέχεια διέταξα όλοι οι στρατιώτες να είναι μέρα νύχτα με πλήρη εξάρτηση και οπλισμό όπως και στον ύπνο , εκτός από άρβυλα . στη συνέχεια πήρα ένα - ένα όλους τους στρατιώτες και τους ετοποθέτησς στις θέσεις που θα έπρεπε ο καθένας να πάει , όταν θα ακούσουν την παραγγελία ( διαταγή ) " στις θέσεις σας ".

Με τις θέσεις που όρισα στους στρατιώτες , τα δύο σπίτια Κώστα Ευσταθίου και Κώστα Μποβιάτση , τώρα θα ήταν οχυρωμένα . Στα δύο παράθυρα του σπιτιού του Κ.Μ. που έβλεπαν ( βλέπουν ) προς το σπίτι - ξενοδοχείο του Γιώργου Παπαδοπούλου , τοποθετήθηκαν από δύο στρατιώτες με τ' ατομικά τους όπλα . Βλέπανε αντίστοιχα παράθυρα στο σπίτι του Παπαδοπούλου , μάλιστα το ένα παράθυρο έβλεπε και μέρος της πλατείας Αλωνάκι . Η απόστασις που χωρίζει τα δύο αυτά σπίτια είναι τόσο μικρή , που μπορεί να γεφυρωθεί εύκολα με 1-2 σανίδες και να μεταπηδήσει κανείς από το ένα σπίτι στο άλλο .

H ..επίμαχη περιοχή , όπου διαδραματίσθηκαν τα τραγικά γεγονότα της 18ης Απριλίου 1949 , λίγα μέτρα πιό κάτω , δεξιά , είναι η πλατεία Αλωνάκι . Το πρώτο σπίτι αριστερά μας είναι το Ευσταθέικο , όπου ήταν η έδρα του Στρατηγείου , μεσολαβεί το σοκάκι , που περιγράφεται , και το επόμενο σπίτι είναι του Κ.Μποβιάτση .

..Το σοκάκι , μεταξύ , Ευσταθέικου και Μποβιατσέικου , ΄τα δυό παράθυρα που αναφέρει ο συγγραφέας φαίνονται ολοκάθαρα .

Προχωρήσαμε λίγο πιό κάτω , εδώ έχουμε , αριστερά το Μποβιατσέικο , μεσολαβεί το μικρό σοκάκι , που τότε δεν είχε πόρτα , και δεξιά είναι το σπίτι του Παπαδόπουλου , που επάνω ήταν ξενοδοχείο και κάτω καφενείο , φαίνονται , και εδώ , καθαρά τα δυό παράθυρα στο Παπαδοπουλέικο σπίτι .

Η φωτογραφία αυτή είναι βγαλμένη απ' την αρχή της πλατείας του Αλωνακιού , και δείχνει καθαρά όλη τη διαδρομή από Αλωνάκι μέχρι το κτίριο της Αστυνομίας , που είναι το τελευταίο στο βάθος , ακριβώς τέλος της διαδρομής . Με την ευκαιρία , το οίκημα της , τότε , Αστυνομίας , κατά σύμπτωση είναι το σπίτι της οικογενείας μου , που γιά 25 χρόνια , περίπου ( 1944-1970 ) ήταν νοικιασμένο στην Αστυνομία .

Το Αλωνάκι , όπως είναι σήμερα ...

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι ....

ΣΗΜ : Γιά να αποκτήσετε μιά ολοκληρωμένη εικόνα του ..χώρου , που διαδραματίσθηκαν τα κυριότερα γεγονότα της μάχης του Λιδορικίου , έχοντας πάντα υπόψη και το σχεδιάγραμμα που δημοσιεύσαμε , θα προσπαθήσουμε , αύριο , να σας δώσουμε και..φωτογραφικά την χωροταξική..πραγματικότητα , πιστεύοντας πως θα σας βοηθήσουμε περισσότερο ..

Καλό σας βράδυ......Κ.-