ΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ - Γ.'

 

  Η πανέμορφη Πενταγιού , στολίδι πραγματικό της Δωρίδας...   

 

  ΤΟ  ΚΑΡΚΑΡΟ  ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

   Ο ίδιος ο Ιωάν.Πετρόχειλος ,πάλι , στον πρώτο τόμο του " Δελτίου Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας " ( 1951 ) γράφει στις σελίδες 88-89 :

               " ΚΑΡΚΑΡΟ  ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ  ΠΕΝΤΑΓΙΩΝ "

   Ονομάζεται και κάρκαρο της Μαρίας της Πενταγιώτισσας , επειδή εις  αυτό ερίφθη ο δολοφονηθείς αδελφός της . Ευρίσκεται εις το μέσον αριστεράς πλαγιάς ρεματιάς εις υψόμετρον 1420μ. Άνωθεν αυτού υπάρχει δάσος ελάτων . Αποτελείται κυρίως από ένα επίμηκες κοίλωμα ολικού βάθους 25μ. , τπου οποίου το βαθύτερον μέρος είναι κλεισμένον με όγκον πετρών . Έχει ελαχίστην σταλακτιτικήν ύλην τοίχων και αργιλώδη ύλην επ' αυτών . Εσχηματίσθη από διάβρωσιν μιάς σχισμής του πλακώδους ασβεστολίθου καθέτου προς τας στρώσεις , όταν άλλοτε η κοίτη της προς δυσμάς ρεματιάς διήρχετο πλησίον του και της εχρησίμευε ως καταβόθρα . Τώρα είναι κοίλωμα μετά βροχάς υγρόν και νεκρόν . Η κλίσις των στρώσεων του πετρώματος , εντός του οποίου είναι σχηματισμένον , είναι προς ανατολάς . Εξερευνήθη υπό του γράφοντος με την βοήθειαν του προέδρου της κοινότητος Πενταγιών κ. Παπαγεωργίου .

          ΤΑ   ΚΕΦΑΛΑΡΙΑ   ΠΕΝΤΑΓΙΩΝ

   Στη συνέχεια του " Κάρκαρου των Πενταγιών " , ο Ιωάν. Πετρόχειλος αναφέρεται στα " κεφαλάρια των Πενταγιών ".

                    " ΚΕΦΑΛΑΡΙΑ  ΠΕΝΤΑΓΙΩΝ "

   Ταύτα είναι κυρίως τρία : Το ένα ( αριθ.59 )ευρίσκεται εις τα νότια του οικισμού εις υψόμετρον 960μ. το δεύτερον ( αριθ.60 ) τροφοδοτεί την βρύσιν του οικισμού εις υψόμετρον 970μ.και το τρίτον ( αριθ.61 ) ευρίσκεται 50μ υψηλότερον και προς βδ του οικισμού , εις θέσιν " Κρύα Βρύση ". Και των τριών κεφαλαριών η πλησίον περιοχή είναι δασωμένη . Το νότιον κεφαλάρι είναι το μεγαλύτερον . Το ύδωρ του εξέρχεται από στρώσεις πλακώδους ασβεστολίθου του οποίου η επιφάνεια κατά μέγα μέρος είναι σκεπασμένη από φυτικήν γην , παρά την ρίζαν μεγάλου πλατάνου , εντός διαβρωσιγενούς μικράς κοιλάδος . Παρά την έξοδον αυτήν αι στρώσεις του πετρώματος είναι σύμφωνοι προς την πλαγιάν .

   Το ύδωρ της πηγής έχει ολικήν σκληρότητα 13,7 γαλλικών βαθμών και θερμοκρασίαν το θέρος 13 β C . Κατά την έξοδόν του αφήνει φυσαλίδας αέρος . Άλλοτε το ύδωρ του κεφαλαριού αυτού εξηπλούτο εις έκτασιν μεγαλυτέραν , διότι υπάρχουν εκτεταμέναι πέραν της σημερινής εξόδου στρώσεις τοφφων και τραβερτινών , πάχους μέχρι 2 μ. Το κεφαλάρι που τροφοδοτεί τον οικισμόν είναι δεσμευμένον διά τοιχοποιίας . Το ύδωρ του ΒΑ κεφαλαριού εξέρχεται από πλακώδεις ασβεστολίθους , ομοίως ως το του Νοτίου και έχει παροχήν 5 λίτρων ανά λεπτόν το θέρος .

   Εκτός των ανωτέρω κεφαλαριών , κατά την εποχήν των βροχών και την διάβασιν των ποτιστικών υδάτων δι' αυλάκων άνωθεν του οικισμού αναβλύζουν ύδατα και εις διάφορα μέρη εντός του οικισμού .

   Η ροή όλων των ανωτέρω υδάτων γίνεται διά των στρωσιγενών επιφανειών α) διότι ουδέν κοίλωμα διαβάσεώς των , σημερινόν η παλαιόν , υπάρχει προσιτόν  β) διότι αι δημιουργηθείσαι προτιμήσεις ροών , ένεκα ανομοιογενείας , δεν είναι ανεξάρτητοι των διακένων των στρώσεων , εφ' όσον εις πρώτην ευκαιρίαν ελαχίστης βροχής παρατηρούνται διαρροαί και από τα διάκενα αυτά , μακράν των κεφαλαριών , εξ υπερχειλίσεως αυτών .

   Αυταί αι ροαί εξ υπεχειλίσεων και αι εισδύσεις των δι' αυλακίων ρεόντων ποτιστικών υδάτων είναι τα αίτια των τοπικών ζημιών εκ καθιζήσεων εντός του οικισμού .

   Μιά μελέτη διαρρυθμίσεως του ΒΔ κυρίως κεφαλαριού θα είχε ασφαλώς ευεργετικά αποτελέσματα . Παρόμοιόν τι έχει γίνει εις Μαυρομάτι Μεσσηνίας , το χωρίον υδρεύεται από κεφαλάρι ρέον εντός του χωρίου και όμως δεν παρατηρούνται ζημίαι , διότι από της αρχαιότητος έχει διανοιχθεί σήραγξ , δι' ης ρέει ο υπόγειος ποταμός και δεν σκορπίζεται εις την μάζαν του πλακώδους ασβεστολίθου .

  Αύριο  :  " ΤΟ  ΣΤΟΙΧΕΙΟ " ΤΟΥ  ΔΑΦΝΟΥ .

 

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι ....