ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ ΚΑΙ ΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ .

   Το σπήλαιο της Βηθλεέμ - το ανεπανάληπτο αυτό γεγονός , που έδωσε την ελπίδα στον άνθρωπο - στέκει ψηλά και ανέγγιχτα . Υπάρχουν όμως , και κάτι άλλα σπήλαια , πιό κοντά μας , που και αυτά σε κάποιες στιγμές έσωσαν τη ζωή και έδωσαν ελπίδα : Είναι τα σπήλαια της Δωρίδας , τα οποία , κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Γερμανοιταλικής κατοχής , έκλεισαν στις αγκαλιές τους και διαφύλαξαν τους κατοίκους της επαρχίας .

   Τα Δωρικά , αυτά , σπήλαια έγιναν γνωστά στο Πανελλήνιο .

   Έτσι , στην " Εθνική Εφημερίδα " , τεύχος 18/18.6.1832 γράφεται μακροσκελές ποίημα με τίτλο " χορός των οπλαρχηγών " και αναφέρεται σ' ένα πραγματικό γεγονός : Στο γλέντι που στήθηκε στο Λιδορίκι από τα απομεινάρια της φρουράς του Μεσολογγίου .

   Στο ποίημα αυτό , λοιπόν , σημειώνονται και τούτα :

   " Ω χιονισμένε Παρνασσέ , σπηλιαίς στο Λιδορίκι ,

     Σεις ίδετε καλόν χορόν απ'άνδρες και γυναίκες ..."

   Γιά τον " χορό " αυτόν , ο Γιάμμης Βλαχογιάννης έγραψε το " Αστραπόκαμα " , το πιό μεστό κείμενο της νεοελληνικής λογοτεχνίας , στο οποίο οι Λιδορικιώτικες σπηλιές έχουν τον πρώτο λόγο .

   Στοιχεία - γεωλογικά κυρίως - γιά όλες αυτές τις σπηλιές , έχει συγκεντρώσει η " Σπηλαιολογική Εταιρεία " η προσφορά της οποίας στην έρευνα , δεν μετριέται .

            ΤΟ  ΣΠΗΛΑΙΟ  ΤΟΥ   ΚΑΛΛΙΟΥ

   Γιά το σπήλαιο - την πηγή - και τον υπόγειο ποταμό του Καλλίου , έχουν γραφτεί πολλά . Στο περιοδικό " ΠΑΝ " του 1952 , ο πρωτεργάτης της σπηλαιολογικής έρευνας στην Ελλάδα , Ιωάν. Πετρόχειλος , έγραφε γι' αυτό - κάτω απ' τον τίτλο " ο υπόγειος ποταμός του Καλλίου ":

   Το Βελόυχοβο η Κάλλιον , είναι ένα χωριό κοντά στο Λιδορίκι . Από μπροστά του περνά ο ποταμός Μόρνος .

   Είναι αληθινά χαμένο μέσα στο πράσινο κατά το καλοκαίρι εξ αιτίας των νερών ενός περίφημου μεγάλου κεφαλαριού , που βγαίνει στα βόρειά του και γονιμοποιεί τη βλάστηση . Το κεφαλάρι αυτό βγαίνει 500 μ . περίπου , πάνω από τα υελευταία σπίτια του χωριού , σε υψόμετρο 390μ , κάτω από μιά άγρια , κατά την παράδοση , σπηλιά .

   Το ότι το κεφαλάρι αυτό , θα έπρεπε να έχει σχέση οπωσδήποτε με τη σπηλιά αυτή , μας παρακίνησε στην εξερέυνησή της .

   Η είσοδός της , ευρύχωρη και υψηλή 4,5 μ , φαίνεται από μακριά από τους απέναντι λόφους στο βάθος μιάς σχισμής του από πάνω της όγκου του ασβεστολίθου , έχοντας μπροστά της το Νοτιά . Δυτικά έχει απότομους βράχους και ανατολικά ομαλή πλαγιά κατάφυτη , που φτάνει έως την όχθη του Μόρνου ( από Φλύσχη ) .

 

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι .....