ΔΥΟ ΟΣΙΟΙ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ .

Δύο Όσιοι σημάδεψαν με το πέρασμά τους τα χώματα της Δωρίδας . Ο Όσιος Αρσένιος και ο Όσιος Δαβίδ . Μορφές ασκητικές - κατά πως ταίριαζε στο Δωρικό τοπίο - έζησαν και σκήτεψαν στη Μονή Βαρνάκοβας , μιά απ' τις παλαιότερες Ελληνικές Μονές , και μετέπειτα , γύρω στα τέλη του 160υ αιώνα , λαμπρο ελληνικό σχολείο απ' όπου πέρασαν διαπρεπείς κήρυκες των γραμμάτων μας , όπως ο Νικόδημος Καβάσιλας , ο Φίλιππος Κάρμας , ο Νικόλαοςν Λογοθέτης και ο περίφημος Ευγένιος Αιτωλός .
Ο Όσιος Αρσένιος , πουτον συναντάμε στη Βαρνάκοβα από το 1077 - όταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Μιχαήλ Ζ' Δούκας - μετέτρεψε το απλό ασκητήριο σε λαμπρή Μονή . Στην εποχή που αναγέρθηκε και αγιογραφήθηκε ο εσώτερος ναός της Μονής και το Άγιο Θυσιαστήριο και τότε - μετά δηλαδή 30 περίπου χρόνια από την ίδρυσή της - συμπληρώθηκε ο αρχικός ναός , το Καθολικόν της Βαρνακοβας . Στη μνήμη του Οσίου Αρσενίου , ψάλλεται θεία λειτουργία στις 8 Μαίου .
Ο άλλος , ο Όσιος Δαβίδ , παρουσιάσθηκε πέντε αιώνες αργότερα , όταν η Τουρκοκρατία είχε ρημάξει τη Ρούμελη , και ανέλαβε την ηγουμενία της Μονής όλοι την τρίτη δεκαετία του 16ου αιώνα , γύρω στα 1530 δηλαδή , και έδωσε ακμή στη Μονή η οποία εμφανίζεται και πάλι στο προδκήνιο , γεγονός που το βεβαιώνει και η πατριαρχική επίσκεψη του Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία του Α' που έγινε τότε στη Βαρνάκοβα .
Στην εποχή του Δαβίδ , η Βαρνάκοβα , έγινε , όχι μόνο καταφύγιο των καταδιωγμένων Ελλήνων , αλλά και άσυλο της χειμαζομένης Ελληνικής παιδείας , μιά και σ' αυτήν λειτούργησε σχολείο Ελληνικό , το μοναδικό ίσως στην περιοχή της Δωρίδας και της Ναυπακτίας , που καλλιεργούσε το εθνικό φρόνημα στους δυναστευόμενους περιοίκους .
Ο Δαβίδ , αφού έσπειρε το σπόρο του , απομακρύνθηκε λίγο αργότερα γιά να ζήσει σαν ασκητής ερημίτης - πράγμα που ταίριαζε περισσότεο στην ιδιοσυγκρασία του - και ίδρυσε ασκητήριο στο Στείρι Βοιωτίας , όπου συγκέντρωσε αρκετούς ζηλωτές μοναχούς . Καταδιωκόμενος , όμως , από τους Τούρκους , κατέφυγε στη Λίμνη Ευβοίας , όπου έφτιαξε κοινόβιο - το αποκαλούμενο " Δαβίδ του Γέροντος " - στο οποίο έμεινε ως τα τέλη της ζωής του . Η μνήμη του εορτάζεται την 1 Νοεμβρίου .
Πέρα από αυτούς τους δυό - που μπορούμε να πούμε πως είναι δικοί μας όσιοι - δυ'ο άλλοι μεγάλοι Άγιοι του Νεώτερου Ελληνισμού δίδαξαν στα χώματά μας : Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Άγιος Νεκτάριος .
Ο Πατρο΄Κοσμάς πέρασε απ' όλα - σχεδόν - τα χωριά της Επαρχίας Δωρίδας και το διάβα του έχει μείνει στις διηγήσεις των κατοίκων , ενώ ο Άγιος Νεκτάριος - σαν ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Φθιώτιδος - είχε φθάσει ως το Λιδωρίκι .-

Το κείμενο είναι παρμένο απ' τα " ΛΙΔΩΡΙΚΙΩΤΙΚΑ 1983 " του Γιώργου Καψάλη , και είναι γραμμένο απ' την Έφη Ι. Φαλίδα , καταξιωμένη , τώρα , δημοσιογράφο των " Νέων ".