ΝΑ ΤΙ ΓΡΑΦΑΜΕ ΠΕΡΥΣΙ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : 21-4-07....

Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ .
Με το τέταρτο μέρος του οδοιπορικού μας στα χρόνια της σκλαβιάς , τελείωσε η πρώτη ενότητα της προσπάθειάς μας αυτής , με την οποία σας δώσαμε , αγαπητοί μας φιλοι , μιά γενική περιγραφή της πατρίδας μας τα χρόνια εκείνα. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε σε αναφορές , πάνω σε εξειδικευμένα θέματα , πάντα με τίς πολύτιμες πληροφορίες των ξένων περιηγητών αλλά και Ελλήνων ερευνητών που ασχολήθηκαν με τη Δωρίδα στην περίοδο της σκλαβιάς .
Χρήσιμες πληροφορίες μπορείτε ακόμα να αντλήσετε και από την προηγούμενη σχετική μας ιστορική αφήγηση :"' Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΟ 1851" απ'το ομότιτλο βιβλίο του αξέχαστου χωριανού μας συγγραφέα Γ.Καψάλη , και θάχετε έτσι την ευκαιρία να κάνετε τις σχετικές συγκρίσεις και να βγάλετε τα συμπεράσματά σας .
Οι επόμενες ενότητες είναι : α. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ .β. ΑΤΟΜΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ , ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ .γ. ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ .δ. ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ .ε. ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙΚΑΡΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ .στ. ΒΕΝΕΤΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ .ζ. ΒΑΡΝΑΚΟΒΑ : ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΜΙΑ .η. ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ .
θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι η αφήγησή μας αυτή βασίζεται , κυρίως , στο ομότιτλο βιβλίο του αξέχαστου Ρουμελιώτη ( απ'το Μαραθιά - Ευρυτανίας ) λογοτέχνη-δημοσιογράφου Δημ. Σταμέλου , που ήταν πραγματικός λάτρης του χωριού μας και είχαμε τη μεγάλη τύχη να μας τιμήσει , γιά πολλά- πολλά χρόνια , με τη φιλία του .


Η ΔΩΡΙΔΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ - ΜΕΡΟΣ Δ΄
ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ .Ο Pouqueville μας δίνει στοιχεία γιά τα χωριά της επαρχίας Λιδορικίου και Μαλανδρίνου , όπως χαρακτηρίζει τις δύο αυτές περιοχές της Δωρίδας . Ωστόσο την περίοδο αυτή οι δύο περιοχές αποτελούν καζάδες ( διοικητικές περιφέρειες ) , που πιθανόν να ταυτίζονται με τις επαρχίες .
Ανεξάρτητα απ' την ταύτηση η όχι καζά και επαρχίας , όπως αποκαλύπτεται από τους πίνακες που παραθέτει , το βιλαέτι του Λιδορικίου έχει 44 χωριά με 1.156 οικογένειες και πληθυσμό 5.780 κατοίκους και του Μαλανδρίνου 24 χωριά , με 535 οικογένειες και 2.675 κατοίκους . Ας δούμε αναλυτικά τους δύο πίνακες με τα χωριά και τον αριθμό των οικογενειών τους .Στον καζά Λιδορικίου έχουμε : Ομέρ Εφέντης ( 25 ) , Απάνω Λόγγος ( 25 ) , Σουλαίοι και Σουλέι ( 15 ) , Μαγούλα-Μοναστήρι του Αη Γιάννη ( 2 ) , Απάνω Κλήμα ( 55 ) , Κάτω Κλήμα ( 15 ) , Μεραγιές ( 10 ) , Καράμπασι ( 8 ) , Άγιος Νικόλαος ( 12 ) , Καρδάρι ( 10 ) , Ζαραβέλι ( 16 ) , Βλαχοκατούνα ( 15 ) , Κάτω Καρυά ( 30 ) , Απάνω Καρυά ( 20 ) , Βαρνά-κοβα- μοναστήρι ( 30 ) , Γκουμαίοι ( 18 ) , Λυκοχώρι ( 25 ) , Κάτω Παλαιοξάρι ( 30 ) , Απά-νω Παλαιοξάρι ( 40 ) , Ιτιά ( 10 ) , Ζουριάνος ( 30 ) , Αλεποχώρι ( 25 ) , Κουπάκι ( 16 ) , Παλαιοκατούνα ( 60 ) , Πενταγιοί ( 50 ) , Τρίσταινα ( 12 ) , Νούτζομπρος( 10 ) , Σουρούστι ( 20 ) , Κριάτσι ( 10 ) , Αρτοτίνα ( 80 ) , Κοστάριτσα ( 40 ) , Ζερβούλα( 30 ) , Βοστινίτσα ( 30 ) , Γρανίτσα ( 40 ) , Κλήμα ( 36 ) , Γκάβα ( 16 ) , Λιδορίκι ( 180 ) , Τραγουδάκι ( 12 ) , Σκαλούλα ( 5 ) , Καλαντζά ( 18 ) , Κακούρι ( 6 ) , Παραδείσι ( 4 ) .Στον καζά Μαλανδρίνου έχουμε : Μαλανδρίνο ( 70 ) , Βίδαβη ( 15 ) , Κισέλι ( 30 ) , Βιτρι-νίτσα ( 60 ) , Ξυλογαιδάρα ( 30 ) , Βελενίκο ( 15 ) , Τριζόνια-νησί ( 80 ) , Μαράζα ( 20 ) , Καρούτια ( 6 ) , Μάκρεσι ( 30 ) , Απάνω Μοράζα ( 7 ) , Μοναστήρι Κούτζιρος ( κατεστρα-μένο ) , Μηλιά ( 30 ) , Πλέσια ( 35 ) , Δροβονίτσα ( 5 ) , Λευκαδίτι ( 10 ) , Βραίλα ( 16 ) , Συκιά ( 10 ) , Παλαιοπάλεσι ( 7 ) , Απάνω Μουσουνίτσα ( 30 ) , Κάτω Μουσουνίτσα ( 10 ) , Κόνιακας ( 2 ) , Τρεβίδι ( 7 ) , Καλαματίρ ( 10 ) .
Ο Πουκεβίλ υπολογίζει την κάθε οικογένεια με πέντε άτομα , γιά να λογαριάσει το συνολικό πληθυσμό του καζά Λιδορικίου και του καζά Μαλανδρίνου . Ωστόσο στο έργο του επισημαί- νει τη μείωσή του , με τη φυγή πολλών κατοίκων , κάτω απ’την τούρκικη καταπίεση .Γράφει : « Ο πληθυσμός των δύο επαρχιών που σκιαγράφησα την περιγραφή τους , είναι γνωστός από τις απογραφές που δημοσίευσα , μπορεί όμως να βεβαιώσει ότι τώρα ( την περίοδο που γράφει το βιβλίο του ( 1807- 1820 ) έχει εκμηδενισθεί εξαιτίας των πολέμων που ιδιαίτερα ερήμωσαν την περιοχή ( αναφέρεται μάλλον στις συγκρούσεις Κλεφτών και Τούρκων και τις επιδρομές και λεηλασίες Τουρκαλβανών , μετά το χαλασμό , απ’τον Αλή των σημαντικότερων κλεφταρματωλών της περιοχής ) .
Όσο γιά το εμπόριο των εγχώριων προιόντων του Λιδορικίου και του Μαλαντρίνου , είχαν εκτιμηθεί , το 1815 , με το ποσό των 890.000 τουρκικών πιάστρων » .Οι Δανιήλ Φιλιππίδης και Γρηγόριος Κωνσταντάς , που πρωτοκυκλοφόρησαν στη Βιέννη τη« Γεωγραφία Νεωτερική » στα 1791 , « ερανισθείσα από διαφόρους συγγραφείς », όπως οι ίδιοι σημειώνουν ( ιερομόναχος ο πρώτος και ιεροδιάκονος ο δεύτερος ) , γράφουν πως « εις το βόρειο της Οζολαίας Λοκρίδος , και Αιτωλίας , και ανατολικοβόρειο της Ακαρνανίας είναι η Δωρίδα , τώρα Κράβαρι και Λοιδωρίκι , τόπος βουνώδης και ολίγο εύφορος ».
Ο Πουκεβίλ αναφέρει πως η περιοχή σχεδόν ερημώθηκε στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας , από τις λεηλασίες και τους αλεπάλληλους κατατρεγμούς . Και σύμφωνα με τους υπολογισμούς του , θα πρέπει να είναι λιγότεροι από 8.500 οι κάτοικοι της Δωρίδας την περίοδο αυτή και σύμφωνα με την περιγραφή των χωριών . Αλλά είναι ενδεικτικό το γεγονός πως παρά τις θυσίες κατοίκων στην Επανάσταση του 1821 , μερικά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα στο 1851 , ο πληθυσμός της Δωρίδας ανερχόταν σε 15.907 κατοίκους , σχεδόν διπλασιάστηκε . Ήταν η επιστροφή των κατατρεγμένων , που ζήτησαν προσωρινή διαμονή σε άλλες περιοχές η τα βουνά γιά να γλυτώσουν το χαλασμό τους από τους Τούρκους και σαν τέλειωσε ο Αγώνας , όσοι σώθηκαν , ξαναγύτισαν στον τόπο τους , να φκιάσουν από την αρχή το νοικοκυριό και την καινούρια τους ζωή .
Ο Τούρκος περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή ( 1611-1684 ) , που πέρασε από τη Στερεά Ελλάδα στα 1668 , ενώ μας δίνει αρκετά στοιχεία γιά τις κοντινές πολιτείες Έπαχτο και Σάλωνα , δεν αναφέρεται στη Δωρίδα , ίσως , γιατί το έδαφος και η ύπαρξη κλεφτών δεν του επέτρεψαν να περάσει από κει , είτε δεν τον απασχολούσαν παρά οι βασικότερες πολιτείες και τα σημαντικότερα κάστρα του ελληνικού χώρου , σε συνάρτηση με τα τοπικά έθιμα και την τούρκικη διοίκηση , κι’έτσι δεν θεώρησε απαραίτητη την περιήγηση της περιοχής .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι.....