Mιά ονειρεμένη Λιδορικιώτικη , προπολεμική , Ανάληψη στη στρούγκα του Πολυμενάκου , στο Πασόρεμα , σωτήριον ..έτος 1937 !!! Στην πρώτη σειρά , από αριστερά : Ειρηνούλα Παπασάββα , κόρη του τότε τηλεγραφητή , Ιωάννης Μπουλούμπασης - Καρατσαμπόιαννος , Παπανικολάου (;) , Ευθ.Δούκας , με το όπλο , Ιωάν. Κατσώνης , Κάγκαλος - Σγάιας , Κ.Σακαρέλλος , Κατίνα Δρόσου , Ματίνα Σακαρέλλου , Τασία Δρόσου , Κούλα Κατσώνη . Στην πίσω σειρά , όρθιοι , η κόρη του Συκιώτη που φύλαγε τα γελάδια , Παρ. Γ. Δούκα , Ζωίτσα Ι. Δούκα , Κούλα Ζ .Κούστα , Γεωργ.Ι .Παπαδοπούλου , ο Συκιώτης φύλακας των γελαδιών , Κων Ι . Δούκας ( εκτελέστηκε απ' τους Γερμανούς στην Κόρινθο το 1944 ) , Σοφία Ι. Δρόσου , Δημ. Δρόσος - Πολυμενάκος , ο Γερο-Σιδέρης . Τα παιδιά , στη μέση , είναι : Γεώργιος Καυσώνης , Λεων . Παπασάββας , Σπ.Σουρμελής . Τη φωτογραφία έβγαλε ο Ι . Παπαδόπουλος που είχε έρθει τότε απ' την Αμερική κι' ήταν παρών στην όμορφη αυτή γιορτή .Μετά τα χθεσινά και τις όχι και τόσο ..όμορφες μέρες που περνάει το χωριό μας , φίλοι μου , δεν θά 'ταν άσχημο να θυμηθούμε κάποιες , πραγματικά , πολύ όμορφες μέρες τις γνήσιας παλιάς Λιδορικιώτικης ζωής , μέσα απ' την ολόδροση περιγραφή του αλησμόνητου χωριανού μας Αθανασίου Κοκκαλιά , απολαύστε τη :
" Σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση , έγινε η Ανάληψη του Σωτήρος , που γιορτάζεται σαν μιά απ' τις μεγαλύτερες γιορτές , και μάλιστα στην ύπαιθρο , επειδή η Ανάληψη έγινε στο " Όρος των Ελαιών ".
Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας , οι τσοπάνηδες την έκαναν γιορτή καθαρά ποιμενική και τη γιόρταζαν στις στρούγκες , μαζί με τους προσκαλεσμένους και τους κατοίκους των χωριών , μιάς και ήταν καλοκαιρία και ο κόσμος μπορούσε να κινηθεί άνετα . Το 'εθιμο κρατήθηκε , και προπολεμικά ήταν κάτι το ξεχωριστό .
Σε μιά τέτοια γιορτή , είμαστε καλεσμένοι , η οικογένειά μου κι' εγώ , στις " Κορομπλιές " , ένα απ' τα καλοκαιρινά λειβάδια του Λιδωρικιού . Μαζί μας ήταν σχεδόν όλο το χωριό , που ήταν καλεσμάνο απ' τους κτηνοτρόφους της περιοχής , να κάνουν " Ανάληψη ". Η χαρά μας ήταν πολύ μεγάλη , αφού εκείνη την εποχή - πριν πενήντα χρόνια απ' όσο θυμάμαι - δεν υπήρχε άλλη ψυχαγωγία , ούτε γιορτή , ούτε πανηγύρι .
Την παραμονή της γιορτής , όλο το Λιδωρίκι ήταν ανάστατο , το Βαρούσι είχε την τιμητική του . Όλοι οι φούρνοι κάπνιζαν , πίτες διάφορες , τυρόπιτες , λαχανόπιτες , αυγόπιτες , με φρέσκο βούτυρο και αυγά , μοσχοβολούσαν κι' οι ευωδιές τους γέμιζαν τον αέρα . Έπρεπε o τσοπάνης , αυτή τη μέρα , να φάει φρέσκο αφράτο ψωμί . πίτες και σαρμάδες τυλιγμένους σε ξερά κληματόφυλλα γιά να μπορέσει να πιεί πολύ κρασί και λίγο νερό , γιατί με το γάλα και το γιαούρτι , που ήταν το καθημερινό του διαιτολόγιο δεν του έκανε όρεξη γιά νερό .
Αυτά βέβαια , δεν ισχύουν γιά τους σημερινούς τσοπάνηδες , αλλά γι' αυτούς εκείνης της εποχής . Σήμερα είναι λίγοι αυτοί που μένουν τις νύχτες έξω απ' το χωριό και κοιμούνται κοντά στα πρόβατα .
Ξημέρωσε η Πέμτη και οι ράχες στις Καρουτιανές " Κορομπλιές " και ο "Πλατός " , φόρεσαν ένα ρόδινο φωτεινό στεφάνι , Ο Αυγερινός ανέβαινε δυό βουκέντρες απάνω . Πριν ακόμα σταματήσουν τα κοκόρια να διαλαλούν το ξημέρωμα , τα ζώα ήταν κιόλας φορτωμένα με τα σακκούλια γεμάτα πράματα , και τα μικρά παιδιά φορτωμένα πανωσάμαρα , δυό και τρία πολλές φορές , δεμένα τόνα πίσω απ' τ' άλλο , με τη σαμαροτριχιά . Στο ξεκινημα , οι γεροντότεροι επέβλεπαν αν όλα φορτώθηκαν καλά και πρόσεχαν μη λείπει το μπομποτάλευρο , γιά το νόστιμο , παραδοσιακό και λιχουδάτο " κοσμάρι ".
Κρατώντας τα ζώα , απ' το καπίστρι , πέρασαν στον Κατρέλη και πήραν το δρόμο που που οδηγούσε στα Καλτεζιά . Έτσι , σχηματίστηκε ένα μεγάλο καραβάνι ανθρώπων και ζώων , που έπρεπε να φτάσουν με τξη δροσιά στις στρούγκες , γιά να βοηθήσουν τους τσοπάνηδες στο ψήσιμο των σφαχτών και τα κοκορέτσια .
Δεν είχε ακόμη φέξει καλά , και άκουσα τη γριά Μουσκέταινα να φωνάζει : " Μη ξεχάστε να βάλτε τίποτα στο στόμα σας γιά τον κούκο . Τον κούκο , δεν κάνει να τον ακούσει κανένας νηστ'κός , θα σας κουμπώσει..." Ποιός άκουγε όμως τις γριές ...Μπήκε κι' η Κατζαδελάκαινα στη μέση , η Καφετσοθανασία , κοπελίτσα τότε πολύ όμορφη , που άρχισε με τις φιλενάδες της , το τραγούδι ..." Τώρα τα πουλιά ..τώρα τα χελιδόνια .."κι' ούτε τον κούκο λογάριαζε , ούτε την τρυγόνα , τον Λιαπόγιαννο μόνο είχε στο νου της , που τον αγαπούσε και αργότερα τον παντρεύτηκε .
Φτάσαμε στα Καλτεζιά , στη βρύση , πρώτη στάση γιά νερό , γιά ζώα και ανθρώπους και μιά ανάσα γιά τους πεζούς . Πολλοί όμως δεν έπιναν νερό , γιατί όπως ήτανε ακόμα θαμπά , φοβόντουσαν μην καταπιούν καμιά βδέλλα , απ' τις πολλές πούχε αυτή η βρύση . Από δω και πέρα , το καραβάνι λιγόστευε , οι Καγκαλαίοι , Δροσαίοι και άλλοι λόξευαν γιά τις στρούγκες που έπεφταν στη Μπουλιάνα , σο Κθαράκι και τον Πλατό . Ο κύριος όγκος της πομπής προχωρούσε κατα το Πασόρεμα , ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που τραβούσαν γιά το Βραχλάκι , της Μάρως τα Χωράφια , τις Τσουκνίδες , το Κόκκινο Χούμα , τις Κορομπλιές και τα Σπιθάρια , γιατί ήταν όψιμη εκείνη η χρονιά η Ανάληψη και τα κοπάδια , είχαν ανεβεί στη Γκιώνα , στα καλοκαιρινά λειβάδια .
Οι Μαρκαίοι , Κουτλαίοι , Πουρναίοι ,Δροσαίοι , Κατσικάδερος , Βελίας , Πολυμενάκος , Κοκκιναίοι , Τσιάντας , Λιάπης και άλλοι πολλοί , γέμιζαν τα γούπατα , και τις πλαγιές , με πρόβατα και γίδια . Οι Καφετσαίοι , Παναγαίοι , Φουσκαίοι , Πετραίοι , πηγαίναν κατά τη Φτελιά , τα Σανιδαριά , το μόνιμο στέκι του Γεροφέρσαλλου και Μπαχατούρ , το στέκι του Μοτσκέτα , ο δε Καρατσαμπόγιαννος έπιανε κάθε χρόνο την " Απάνω Μηλιά ". Οι Κάτω Μαχαλιώτες έπιαναν Χάρμαινα , Καλανάκι , Πλέσιβα , οι δε Γεροδημαίοι , τον Ασημένιο Πλάτανο και τον Αι Νικόλα .
Ανάληψη σε κάποια Λιδορικιώτικη στρούγκα στην Μπελεσίτσα , στα ριζά της Πλέσιβας , το φαγοπότι έχει τελειώσει , η..σούβλα ..άδεια , μόνο στα στα..μπακρατσοβέδουρα , κάτι ασπρίζει , γάλα και γιαούρτι ό,τι..απόμεινε φυσικά , απ' τους χωριανούς μας έχουν αναγνωριστεί κάποια μέλη απ' τις οικογένειες Δημ. Ευσταθίου και Κων. Μίχου , του Δάσκαλου , κι'όλα αυτά , φίλοι μου το 1934 !!
Σαν βγεις στον πηγαιμό για τον..Αρδίνη ..κάπου θα σταθείς να ξαποστάσεις λίγο , αυτό κάναν κι' οι : Φωτοπουλαίοι , Μαργελαίοι και Παναγαίοι , προσέξτε ιδιάιτερα τα...ι.χ , είναι όλα τους τελευταία..μοντελάκια ...1938 !!!Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι .......
No comments:
Post a Comment